Ευλογιά αιγοπρόβατα: Αποζημιώσεις στους κτηνοτρόφους και μέτρα ανάσχεσης της κρίσης

Στη Βουλή κατατέθηκε προς συζήτηση και ψήφιση η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) της 23ης Οκτωβρίου 2025 (Α’ 183), με τίτλο «Επείγουσες ρυθμίσεις για τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα και την αντιμετώπιση της ζωονόσου της ευλογιάς», θεσπίζοντας ένα πλέγμα επειγουσών παρεμβάσεων για τη στήριξη των παραγωγών και των κτηνοτρόφων που πλήττονται, καθώς και μέτρα άμεσης διαχείρισης υγειονομικών κρίσεων στον αγροτικό τομέα.

«Με τις νομοθετικές ρυθμίσεις που καταθέτουμε, αποδεικνύουμε έμπρακτα ότι η κυβέρνηση βρίσκεται στο πλευρό των κτηνοτρόφων. Ενεργοποιούμε άμεσα όλα τα διαθέσιμα εργαλεία για να στηρίξουμε τον πρωτογενή τομέα, να προστατεύσουμε το ζωικό μας κεφάλαιο και να διασφαλίσουμε ότι δεν θα χαθεί καμία εκμετάλλευση λόγω της ευλογιάς» δήλωσε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας και πρόσθεσε «η αντιμετώπιση της κρίσης αυτής απαιτεί συντονισμό, ταχύτητα, ενότητα και διαφάνεια — και αυτό ακριβώς πράττουμε».

Μεταξύ των βασικών ρυθμίσεων, προβλέπεται η διάθεση στρατιωτικών κτηνιάτρων για την ενίσχυση των ελέγχων στις Περιφερειακές Ενότητες, η χορήγηση αφορολόγητων, ακατάσχετων και ανεκχώρητων ενισχύσεων προς τους παραγωγούς, καθώς και η δυνατότητα ταχείας σύναψης συμβάσεων για την πρόληψη και καταπολέμηση της ευλογιάς των αιγοπροβάτων.

Τέλος, θεσπίζονται διαδικασίες για την αποζημίωση των πληγέντων, τη διαχείριση νεκρών ζώων και την πρόσληψη έκτακτου προσωπικού για την αντιμετώπιση των επειγουσών αναγκών.

Συγκεκριμένα:

Μέρος Α’ – Επείγουσες ρυθμίσεις για τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα

Άρθρο 1 – Διαχείριση έκτακτων επιδημιολογικών κρίσεων: Όλοι οι αρμόδιοι φορείς του Δημοσίου υποχρεούνται να εφαρμόζουν άμεσα τα μέτρα και τους ελέγχους που προβλέπονται στα σχέδια έκτακτης ανάγκης του ΥΠΑΑΤ, διαθέτοντας προσωπικό και μέσα για την αντιμετώπιση κρίσεων.
‘Αρθρο 2 – Διάθεση στρατιωτικών κτηνιάτρων: Επιτρέπεται η διάθεση έως τριών (3) στρατιωτικών κτηνιάτρων ανά Περιφερειακή Ενότητα για έως έξι (6) μήνες, με απόφαση του Αρχηγού του οικείου Γενικού Επιτελείου. Οι στρατιωτικοί κτηνίατροι ασκούν καθήκοντα πλήρους αρμοδιότητας, όπως οι πολιτικοί κτηνίατροι των Περιφερειών. Δύναται να προβλεφθεί αποζημίωση και αύξηση του αριθμού με κοινή υπουργική απόφαση.
‘Αρθρο 3 – Αφορολόγητες, ακατάσχετες και ανεκχώρητες ενισχύσεις: Οι ενισχύσεις που καταβάλλονται βάσει των ΚΥΑ 208989/1.8.2025 (Β’ 4202) και 208982/1.8.2025 (Β’ 4203) είναι αφορολόγητες, ακατάσχετες και ανεκχώρητες, δεν υπόκεινται σε φόρους, τέλη ή εισφορές, δεν συμψηφίζονται με οφειλές προς το Δημόσιο ή τα ασφαλιστικά ταμεία και δεν λαμβάνονται υπόψη σε εισοδηματικά κριτήρια για κοινωνικές παροχές.
Μέρος Β’ – Έκτακτες ρυθμίσεις για την πρόληψη, τον έλεγχο και την αντιμετώπιση της ευλογιάς
‘Αρθρο 2 – Έκτακτα μέτρα για την ενίσχυση των κτηνοτρόφων: Προβλέπεται αποζημίωση για τα θανατωθέντα ζώα και την οικονομική επιβάρυνση των κτηνοτρόφων. Εξαιρούνται όσοι έκαναν παράνομο εμβολιασμό ή δεν τήρησαν μέτρα βιοασφάλειας. Οι αποζημιώσεις είναι αφορολόγητες, ακατάσχετες και ανεκχώρητες, δεν συμψηφίζονται και δεν υπολογίζονται σε εισοδηματικά όρια.
‘Αρθρο 3 – Αναγκαίο προσωπικό: Παρέχεται δυνατότητα μετακίνησης κτηνιάτρων και εποπτών κυκλοφορίας ζωοτροφών για τέσσερις (4) μήνες, με δυνατότητα παράτασης. Προβλέπεται αποζημίωση και κίνητρα για ιδιώτες κτηνιάτρους, κτηνιάτρους εκτροφής και εκδοροσφαγείς. Επιπλέον, μπορεί να προσληφθεί έκτακτο προσωπικό ορισμένου χρόνου για την κάλυψη επειγουσών αναγκών.
‘Αρθρο 4 – Υγειονομική ταφή νεκρών ζώων και ζωικών υποπροϊόντων: Οι δήμοι ορίζουν και λειτουργούν χώρους υγειονομικής ταφής. Αν δεν υπάρχουν διαθέσιμοι, η ταφή γίνεται σε ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ με απόφαση του Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Η μη συμμόρφωση εντός 24 ωρών αποτελεί σοβαρή παράβαση καθήκοντος του δημάρχου. Για την ευλογιά, η ταφή πρέπει να ολοκληρώνεται εντός 72 ωρών από τη διάγνωση.
‘Αρθρο 5 – Έκτακτες διαδικασίες συμβάσεων: Παρέχεται δυνατότητα σύναψης συμβάσεων με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση, ανεξαρτήτως ποσού, για προμήθειες και υπηρεσίες απολύτως αναγκαίες για την πρόληψη και καταπολέμηση της νόσου. Προβλέπεται ανάρτηση πρόσκλησης στην ιστοσελίδα του ΥΠΑΑΤ για τουλάχιστον τρεις (3) ημέρες.

Επιπλέον, το ΥΠΑΑΤ μπορεί να αναθέτει εκστρατείες ενημέρωσης των κτηνοτρόφων έως 30.6.2026 και να αναθέτει στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. την ωρίμανση και παρακολούθηση των σχετικών συμβάσεων.

Μέρος Γ’ – Εξουσιοδοτικές και τελικές διατάξεις

* ‘Αρθρο 6: Με κοινές υπουργικές αποφάσεις καθορίζονται:

το ύψος, οι δικαιούχοι και η διαδικασία αποζημιώσεων,
ο φορέας καταβολής (ΟΠΕΚΕΠΕ, ΕΛΓΑ ή Περιφέρειες),
τα κίνητρα για ιδιώτες κτηνιάτρους, κτηνιάτρους εκτροφής και εκδοροσφαγείς
καθώς και οι λεπτομέρειες για τις υπηρεσίες επικοινωνίας και ενημέρωσης.