ΟΠΕΚΕΠΕ: Η απάντηση για τα «εκατομμύρια ευρώ που χάνονται ετησίως μέσα από παρατυπίες και καταχρήσεις»

Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος έχει τεθεί ο ΟΠΕΚΕΠΕ, με αφορμή δημοσιεύματα περί «εκατομμυρίων ευρώ που χάνονται ετησίως μέσα από παρατυπίες και καταχρήσεις».

Αυτά κάνουν λόγο για απάτες ύψους δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, ωστόσο σύμφωνα με πηγές του ΟΠΕΚΕΠΕ τα στοιχεία που διαθέτει ο Οργανισμός παρουσιάζουν μια εντελώς διαφορετική εικόνα.

Την ίδια στιγμή, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, έχει δώσει σαφή εντολή ώστε οι απαραίτητοι έλεγχοι να γίνονται συστηματικά, ενώ παράλληλα το νομοσχέδιο που σύντομα θα έρθει στη Βουλή θα «κλείσει» το ζήτημα με τους βοσκοτοπικούς χάρτες.

Σε ό,τι αφορά, πάντως, τα στοιχεία, οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως οι πιο πρόσφατες υποθέσεις που διαβιβάστηκαν στις εισαγγελικές αρχές αφορούν τρεις περιπτώσεις, με συνολικά 15 αιτούντες ενίσχυσης.

Από αυτούς όπως προκύπτει, οι περισσότεροι είτε δεν έλαβαν ποτέ χρήματα είτε επέστρεψαν τις ενισχύσεις που είχαν καταβληθεί. Το ποσό που όντως καταβλήθηκε και διερευνάται δεν ξεπερνά τις 400.000 ευρώ, το οποίο απέχει από αυτά των 45 ή 170 εκατ. ευρώ για τα οποία κάνουν λόγο τα δημοσιεύματα.

«Το να παρουσιαστεί ένα συγκεκριμένο περιστατικό ως γενικευμένο φαινόμενο είναι άδικο», σχολιάζουν οι ίδιες πηγές του Οργανισμού Πληρωμών, στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων και προσθέτουν: «Πρόκειται για μια διαδικασία που ελέγχεται αυστηρά και οι παρατυπίες που εντοπίζονται αντιμετωπίζονται άμεσα».

Σε κάθε περίπτωση, πληροφορίες αναφέρουν ότι οι ενισχύσεις που χορηγούνται βάσει της έκτασης των αγροτεμαχίων υπόκεινται πλέον σε αυστηρούς ελέγχους, με χιλιάδες διοικητικούς και διασταυρωτικούς ελέγχους να πραγματοποιούνται κάθε χρόνο. «Η διαδικασία είναι αυστηρή και βασίζεται σε ένα σύνθετο σύστημα επαλήθευσης, το οποίο έχει σχεδιαστεί ώστε να εντοπίζει και να αποτρέπει φαινόμενα απάτης», αναφέρουν χαρακτηριστικά οι πηγές του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Ωστόσο, το βασικό και διαχρονικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ελεγκτές είναι ότι το τοπίο της αγροτικής γης στην Ελλάδα περιπλέκει τη διαδικασία. Η μη ολοκλήρωση της κτηματογράφησης και των δασικών χαρτών δημιουργεί γκρίζες ζώνες, στις οποίες μεμονωμένα άτομα, σημειώνουν οι πηγές του ΟΠΕΚΕΠΕ, ενδέχεται να επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν αδυναμίες του συστήματος.

«Δεν είναι ότι δεν υπάρχουν παρατυπίες – σε κάθε σύστημα επιδοτήσεων θα βρεθούν κάποιοι που θα προσπαθήσουν να το εκμεταλλευτούν», επισημάνει στέλεχος του ΟΠΕΚΕΠΕ και συνεχίζει «το σημαντικό είναι ότι το σύστημα εντοπίζει αυτές τις περιπτώσεις και τις παραπέμπει στις αρμόδιες αρχές».

Τα στοιχεία και η περίπτωση των δεσμευμένων ΑΦΜ

Το 2022, οι ελληνικές αρχές πραγματοποίησαν εκτεταμένους ελέγχους και προέβησαν σε δεσμεύσεις σε “δικαιούχους” που υπέβαλαν αίτηση για δικαιώματα βοσκοτόπων χωρίς ζώα. Οι συγκεκριμένοι έλεγχοι αφορούσαν δικαιούχους με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά αιτήσεων, οι οποίοι ελέγχθηκαν, τόσο διοικητικά όσο και επιτόπια.

Λόγω του μεγάλου αριθμού, ο έλεγχος ολοκληρώθηκε το 2023 οπότε και ζητήθηκε από τους δικαιούχους να επιστρέψουν τα ποσά που εισπράχθηκαν παράνομα.

Συνολικά δεσμεύτηκαν 16.000 ΑΦΜ, εκ των οποίων τα 10.500 προέρχονταν από τον αγροτοκτηνοτροφικό κόσμο της Κρήτης.

Η τότε πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ, έδωσε εντολή και ξεκίνησε ο έλεγχος από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, για ένα προς ένα ΑΦΜ.

Αυτή έλεγε πως όσα είχαν κάτι επιλήψιμο είχε δοθεί εντολή να οδηγηθούν άμεσα στον εισαγγελέα.

Τα 16.000 ΑΦΜ που αναφέρονταν στην τότε σχετική ανακοίνωση του ΥΠΑΑΤ αφορούσαν τα ΑΦΜ που είχαν παραδοθεί σε πολλαπλά αρχεία δεσμεύσεων και για πολλά έτη.

Από την επεξεργασία των ΑΦΜ προέκυψε τελικώς πως μοναδικά ΑΦΜ ήταν 7.786 ΑΦΜ.

Από αυτά τα 7.786 στις Ελληνικές δικαστικές Αρχές βρίσκονται 1.497 ΑΦΜ που αφορούν δύο μεγάλες περιπτώσεις Ελέγχων (ΕΛΤΑ και ΚΩΣ- ΚΑΛΥΜΝΟΣ).

Επίσης, η οικονομική αστυνομία διερευνά περίπου 2.767 ΑΦΜ, για τα οποία δεν έχουν γίνει γνωστά τα ποσά αλλά και πόσα από αυτά έχουν οδηγηθεί στη δικαιοσύνη.

Η συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και οι επόμενες κινήσεις

Την ίδια ώρα, και ενώ ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, έχει ξεκαθαρίσει ότι «δεν πρέπει να διακινδυνεύσει η ροή των ευρωπαϊκών κονδυλίων», πηγές του Οργανισμού διαβεβαιώνουν ότι συνεργάζονται πλήρως με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, παρέχοντας όλα τα απαραίτητα στοιχεία και διευκρινίσεις.

Όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές μιλώντας στο ΑΠΕ ΜΠΕ «είναι κρίσιμο να υπάρξει υπομονή και να περιμένουμε την ολοκλήρωση της έρευνας προτού υιοθετηθούν βιαστικά συμπεράσματα, τα οποία θα μπορούσαν να φέρουν τους ίδιους τους Έλληνες αγρότες σε μια δύσκολη θέση».

Εξάλλου, υπενθυμίζεται ότι ήδη έχει κινηθεί αυτεπάγγελτη έρευνα από τις εισαγγελικές Αρχές των Αθηνών για την υπόθεση των επιδοτήσεων, προκειμένου να διερευνηθούν όλες οι ευθύνες και να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι, με τον απερχόμενο πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, Ευάγγελο Σημανδράκο, να είναι ο πρώτος που κλήθηκε να καταθέσει.

Μάλιστα, ο Συνήγορος του Πολίτη άσκησε αυστηρή κριτική στις εκάστοτε διοικήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ και ιδιαίτερα στη διοίκηση Σημανδράκου, αποκαλύπτοντας εξαιρετικά σοβαρά προβλήματα στον τρόπο λειτουργίας του φορέα, ως προς την ευθύνη για τις αποφάσεις που ελάμβαναν και τις διαδικασίες μέσα από τις οποίες λειτουργούσε το ΟΣΔΕ.

Σε κάθε περίπτωση, η ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σε συνεργασία με τη νέα διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ, ήδη βρίσκεται σε διαδικασία ενίσχυσης των ελεγκτικών μηχανισμών για τη διασφάλιση της διαφάνειας στις αγροτικές επιδοτήσεις.

Παράλληλα, βρίσκεται ήδη σε εφαρμογή ένα 12μηνο Action Plan από το ΥΠΑΑΤ, το οποίο, σύμφωνα με συνεργάτες του κ. Τσιάρα, αναμένεται να αποφέρει σύντομα απτά αποτελέσματα.

Θυμίζουμε, τέλος, τη ρητή εντολή του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστα Τσιάρα προς τη νέα διοίκηση για πλήρη διαφάνεια στον Οργανισμό, ώστε οι ενισχύσεις να καταβάλλονται με δικαιοσύνη στους δικαιούχους παραγωγούς και ο ΟΠΕΚΕΠΕ να λειτουργεί με τους κανόνες της ΕΕ.