Ποια είναι τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι γεωπόνοι και οι αγρότες κατά τη φετινή υποβολή της ενιαίας αίτησης ενίσχυσης

Βρισκόμαστε μόλις 10 εργάσιμες μέρες πριν τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης των αγροτών και των κτηνοτρόφων, με την οποία ενεργοποιούν τα δικαιώματα, για να λάβουν τις επιδοτήσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ. Πρόκειται για τη λεγόμενη υποβολή της ετήσιας δήλωσης ΟΣΔΕ, όπως έχουμε συνηθίσει να τη λέμε.

Από το 2022 και μετά, η διαδικασία αυτή γίνεται μετ’ εμποδίων. Τα ίδια συμβαίνει και φέτος. Γι’ αυτό το Agro24 απευθύνθηκε σε γεωπόνους συμβούλους, που διαθέτουν κατάστημα υποβολής δηλώσεων (ΚΥΔ), για να μάθει ποια είναι τα σημαντικότερα ζητήματα που αντιμετωπίζουν τόσο οι γεωπόνοι όσο και οι αγρότες κατά τη φετινή υποβολή της ενιαίας αίτησης ενίσχυσης.

Γιατί μειώθηκε η επιδότησή μου;

Κατ’ αρχάς, όπως μας λένε, υπάρχουν ακόμα πολλοί αγρότες, οι οποίοι ρωτούν το ΚΥΔ, γιατί έχει μειωθεί η επιδότησή τους σε σχέση με το 2022. «Ο παραγωγός πρέπει να το πάρει απόφαση ότι οι επιδοτήσεις θα μειώνονται από δω και πέρα», μας λέει ο ένας γεωπόνος και ο δεύτερος συμπληρώνει: «Τα ποσά μέχρι το 2022 θα πρέπει να τα ξεχάσει. Γιατί έτσι θα πάει η ΚΑΠ, όλο θα κόβει, δεν θα προσθέτει, οπότε με βάση αυτό θα πρέπει να βρει τρόπο να πορευτεί».

«Ακόμα και τώρα το καλοκαίρι έρχονται άνθρωποι συγχυσμένοι για το τι ποσά πήρανε το 2023, σε σχέση με το 2022», αφηγείται ο ένας γεωπόνος και εξηγεί ότι «εγώ μπορώ να προσθέσω ό,τι παραπάνω δικαιολογεί η αγροτική εκμετάλλευσή σου, αλλά με τίποτα δεν πρόκειται να φτάσει στα προ του 2023 επίπεδα η πληρωμή. Κι αυτό θα το κάνω πάντα μέσα στα πλαίσια της νομοθεσίας, όχι αυθαίρετα. Στην τελική, αν δεν γίνει έλεγχος φέτος, μπορεί να γίνει έλεγχος για τα προηγούμενα χρόνια ακόμα και αναδρομικά. Αυτό θα πρέπει να ξέρουν όσοι αγρότες μας ζητάνε να συμπληρώσουμε επιπλέον πράγματα στη δήλωσή τους, χωρίς να δικαιολογούνται.»

«Ξεχείλωμα» προθεσμίας

Όπως και τα προηγούμενα χρόνια η προθεσμία της 12ης Σεπτεμβρίου μπορεί να επεκταθεί κατά 20 μέρες, αλλά υπάρχουν κυρώσεις για τον παραγωγό. Δηλαδή, ανάλογα με τις ημέρες που θα καθυστερήσει να υποβάλει τη δήλωσή του, θα υπάρξει ποσοστιαία μείωση της επιδότησής του. Το θετικό είναι ότι τουλάχιστον αυτή τη στιγμή μπορεί να γίνει δεκτή η οριστικοποίηση της δήλωσης, κρατώντας βέβαια μια επιφύλαξη για όλα τα ζητήματα, τα οποία θίγουν οι γεωπόνοι-σύμβουλοι.

Δεν εμφανίζονται τα βοσκοτόπια για τους κτηνοτρόφους

Φέτος, δεν φαίνονται καθόλου στο ΟΣΔΕ τα βοσκοτόπια για τους κτηνοτρόφους. Όλα τα προηγούμενα χρόνια, καθώς δεν υπήρχαν ιδιόκτητοι βοσκότοποι, σε όσους δηλώνουν ζώα, τα βοσκοτόπια τα «δίνει» ο ΟΠΕΚΕΠΕ με τη λεγόμενη «τεχνική λύση». Μέχρι πέρυσι φαινόταν τουλάχιστον ο προηγούμενος χάρτης και γινόταν οι διορθώσεις της τελευταίας στιγμής, ανάλογα με τις ανάγκες. Φέτος δεν εμφανίστηκε ούτε ο προηγούμενος. «Τι θα γίνει με τα βοσκοτόπια; Δεν ξέρουμε καθόλου φέτος τι θα γίνει», αναρωτιούνται οι γεωπόνοι με τους οποίους μιλήσαμε και ο ένας υπέθεσε ότι «αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ βρίσκεται υπό επιτήρηση από την Ε.Ε.»

Διόρθωση της τελευταίας ώρας για επικαλύψεις αγροτεμαχίων

Για τα προβλήματα του φετινού ΟΣΔΕ και του τρόπου με τον οποίο διεξάγεται η υποβολή των δηλώσεων, έχει ξαναγράψει το Agro24. Στην πράξη, όμως, ο αγρότης και ο γεωπόνος αντιμετωπίζουν καθημερινά προβλήματα ακόμα και τώρα. Για τους αιτησιογράφους-συμβούλους το μεγαλύτερο θέμα είναι ότι άργησε να ανοίξει η πλατφόρμα, η χρονική διάρκεια είναι μικρή, καθώς η προθεσμία λήγει στις 12 Σεπτέμβρη. Αναγκαστικά θα δουλέψουν και τα σαββατοκύριακα. Όμως, «αυτό που δεν το χωράει ο νους είναι ότι ακόμα και τώρα προστίθενται πράγματα και διορθώνονται πράγματα», όπως μας λένε.

Μέχρι και την περασμένη Παρασκευή, οπότε και κάπως διορθώθηκε, υπήρχε πρόβλημα με τις επικαλύψεις των εκτάσεων. «Δεν βλέπαμε γιατί βγάζει μη επιλέξιμο ένα μέρος ή ολόκληρο αγροτεμάχιο, οπότε δεν μπορούσαμε να εξηγήσουμε στον αγρότη, αν φταίει κάποια ιδιοκτησιακή διαφορά με το γειτονικό οικόπεδο ή αγροτεμάχιο ή βοσκότοπο, ένας δρόμος που δεν υπάρχει ή μια δασική έκταση. Δεν βλέπαμε ποια αγροτεμάχια “πέφτουν” το ένα πάνω στο άλλο. Ή “πέφτουν” σε μη επιλέξιμες εκτάσεις και γιατί είναι μη επιλέξιμη αυτή η έκταση.» Και, βέβαια, την περασμένη Παρασκευή «δεν επιλύθηκε ακριβώς το πρόβλημα, αλλά υπάρχει καλύτερη εικόνα, σε σχέση με πριν δύο εβδομάδες, που δεν μπορούσαμε να ολοκληρώσουμε τις αιτήσεις».

«Αυτή την εικόνα πρέπει να την έχουμε από νωρίς, σχεδόν από τότε που ξεκινά η υποβολή των αιτήσεων, για να ενημερώσουμε τον αγρότη και να έχει τον απαραίτητο χρόνο για να προβεί στις ενέργειες που χρειάζονται, για να το διορθώσει. Αυτό συμβαίνει κάθε χρόνο. Και κάθε χρονιά ανανεώνεται και ενημερώνεται το χαρτογραφικό υπόβαθρο του ΟΣΔΕ. Είτε νωρίτερα από την έναρξη υποβολής των δηλώσεων είτε αργότερα. Εμείς, μέχρι την περασμένη Παρασκευή δεν είχαμε τη δυνατότητα να δούμε για ποιον λόγο δημιουργείται το θέμα της αλληλεπικάλυψης. Και πέρυσι και πρόπερσι είχαμε τέτοια προβλήματα, καθυστερήσεις. Το 2021 που ήταν όλα καλά, εκτός από την πανδημία του κορονοϊού, είχαμε αυτές τις πληροφορίες και τους χάρτες από την αρχή.»

Ο αγρότης πρέπει να έχει τακτοποιημένα ενοικιαστήρια και τιμολόγια

Λόγω των στενών χρονικών περιθωρίων που έχουν μείνει μέχρι τη λήξη της προθεσμίας, καλό θα είναι, όπως συστήνουν οι γεωπόνοι, οι παραγωγοί να έχουν τακτοποιήσει τα ενοικιαστήριά τους, πριν προσέλθουν στο ΚΥΔ.

«Πάντα βρισκόμαστε στη δύσκολη θέση να κάνουμε την τελευταία στιγμή ενοικιαστήρια, που έπρεπε να έχουν γίνει τον Ιανουάριο. Επίσης, αρκετά από τα οικολογικά σχήματα, για να πάρεις την επιδότηση, βασίζονται σε τιμολόγια, όπως αυτό για τα λιπάσματα βραδείας αποδέσμευσης ή για τις δακοπαγίδες στις ελιές. Πριν αγοράσει ένα γεωργικό εφόδιο ο παραγωγός, με σκοπό να πάρει επιδότηση, πρέπει να προσέξει, να ρωτάει και το ΚΥΔ, όχι μόνο τους γεωπόνους των καταστημάτων, για τις επιλεξιμότητες προϊόντων και τις ημερομηνίες αγοράς, που θα πρέπει να αναγράφει το τιμολόγιο.»

Τριετές πλάνο

Μία δύσκολη εξίσωση που πρέπει να λύσει στο νέο ΟΣΔΕ ο γεωπόνος σε συνεργασία με τον αγρότη είναι το τριετές πλάνο που πρέπει να υποβάλει σε περίπτωση αλλαγής στις καλλιέργειές του. Και το σύστημα δεν τον βοηθάει αρκετά, χρειάζεται αρκετός χρόνος συνεργασίας και προετοιμασίας.

Monitoring

Το λεγόμενο “monitoring” είναι από πέρυσι ευρωπαϊκή υποχρέωση. Πρόκειται για τον έλεγχο των καλλιεργειών με δορυφορική τηλεπισκόπηση, που ενώ θα έπρεπε να λύνει τα χέρια και να επισπεύδει την πληρωμή, το γεγονός ότι καθυστερεί κάθε χρόνο το «κατέβασμα» των δορυφορικών εικόνων, προκαλεί σε όλους προβλήματα.

Υπάρχει πρόβλημα με τον έλεγχο λαθών κατά την υποβολή της ΕΑΕ

Αμέσως πριν την οριστικοποίηση της δήλωσης, το σύστημα ελέγχει τι λάθη και παραλείψεις έχουν γίνει. «Εκτός του γεγονός ότι δεν έχει βγει η εγκύκλιος με τα οικολογικά προγράμματα», όπως μας λέει ο ένας γεωπόνος, «δεν έχει ενημερωθεί το σύστημα εγκαίρως με το τι δικαιολογητικά πρέπει να αναρτήσουμε για όλη την Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης». Και εξηγεί δίνοντας ένα παράδειγμα: «Πάντα στους κτηνοτρόφους με αιγοπρόβατα “κρεμούσαμε” σκαναρισμένο το Μητρώο του Ζωικού Κεφαλαίου. Φέτος, στην αρχή της προηγούμενης εβδομάδας, δεν εμφανιζόταν ως δικαιολογητικό. Μπορούσες να το κρεμάσεις. Απλά δεν φαινόταν ποτέ. Τώρα ευτυχώς φαίνεται αν το ξεχάσει να το συμπεριλάβει κάποιος. Γενικά, θα θέλαμε καλύτερο έλεγχο λαθών. Το σύστημα έχει χειροτερέψει τα τελευταία 2-3 χρόνια των αλλαγών, δεν κάνει επαρκή αυτόματο έλεγχο πριν την οριστικοποίηση της δήλωσης.»

Χρειάζονται και ενδιάμεσοι διασταυρωτικοί έλεγχοι

Τα παλαιότερα χρόνια, όπως μας λένε γεωπόνοι που δουλεύουν σε ΚΥΔ, γινόταν ενδιάμεσοι διασταυρωτικοί έλεγχοι των δηλώσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. «Έχουμε φτάσει στην τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου και πρέπει να γίνει ένας διασταυρωτικός έλεγχος, να δούμε αν έχουν γίνει λάθη, για να υπάρχει κι ένα περιθώριο να διορθωθούν. Παλιά ερχόταν σε κάθε ΚΥΔ μία λίστα από τον ΟΠΕΚΕΠΕ με όλα τα ΑΦΜ που είχαν λάθη και μπαίναμε να τα διορθώσουμε, πριν έρθει η ώρα της πληρωμής. Δεν μπορούμε να κρατάμε ανοιχτές τις δηλώσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα και ξαφνικά να τις ενεργοποιήσουμε όλες στις 10 Σεπτέμβρη.»

(AGRO- 24 ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Πέτρος Αλεξανδρής)