Μετά το «ατύχημα» Κασσελάκη σώζεται η παρτίδα;

Η απαξίωση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης ενισχύει την αλαζονεία, τον αυταρχισμό και την ανεπάρκεια μιας ανεξέλεγκτης κυβέρνησης
Με τον πλέον δραματικό τρόπο έληξε το πιο πρόσφατο κεφάλαιο της κλιμακούμενης τα τελευταία χρόνια κρίσης στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Κρίση παραλυτική, υπαρξιακή, που μπορεί να συγκινεί τους ολοένα μειούμενους ψηφοφόρους του, αλλά αφορά στην πορεία της χώρας, αφού συμβάλλει στην ανισορροπία του πολιτικού συστήματος. Η απαξίωση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης ενισχύει την αλαζονεία, τον αυταρχισμό και την ανεπάρκεια μιας ανεξέλεγκτης κυβέρνησης. 

Ο Στέφανος Κασσελάκης, που δεν είχε καμία σχέση με την πολιτική, πολύ περισσότερο με την Αριστερά, εμφανίστηκε ως κομήτης από το πουθενά, εκμεταλλευόμενος την κόπωση, την απογοήτευση και την οργή των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. προς εκείνους που καταλόγιζαν ότι διέψευσαν το όνειρο επανόδου στην εξουσία, μετά τις συνεχείς βαριές ήττες. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. διαμορφώθηκε πολύ περισσότερο ως κόμμα στελεχών παρά ουσιαστικής, οργανικής κοινωνικής παρουσίας και δράσης. Εξού και η καχεξία του στην Αυτοδιοίκηση, τα συνδικάτα ή τα πανεπιστήμια. 

Η χαρισματική ηγετική μορφή του Αλέξη Τσίπρα και οι επιτυχίες του καλλιέργησαν στον κόσμο του το ξένο μέχρι τότε, για τη σύγχρονη Αριστερά, προσωπολατρικό-αρχηγικό πρότυπο. 

Έτσι πολύ εύκολα ο Κασσελάκης με την καθοριστική βοήθεια κάποιων - των οποίων η ευθυκρισία, τα κριτήρια ή οι ιδιοτέλειες πρέπει να συζητηθούν - φάνηκε να είναι εκείνος που μπορεί να διαδεχθεί επιτυχώς τον Τσίπρα, κατατροπώνοντας τον Μητσοτάκη. 

Ως απόρροια και σύμπτωμα της κρίσης ξεπηδά ο Κασσελάκης που πολύ σύντομα, με ό,τι συνιστά τον “κασσελακισμό”, βαθαίνει την κρίση και την παρακμή, οδηγώντας το κόμμα στη διαλυτική ανυποληψία. 

Ο πολιτικός του λόγος ήταν εξ αρχής βαθιά προβληματικός, πολύ μακριά από τους κώδικες της Αριστεράς. Η άγνοια βασικών θεμάτων, η βαθιά οίηση, η εξόφθαλμη αγωνία αυτοαναφορικότητας και αυτοπροβολής του τον εξέθεσαν ανεπανόρθωτα, απομάκρυναν πλήθος άξιων στελεχών και μελών, αποϊδεολογικοποίησαν το κόμμα και το απομάκρυναν από κάθε κυβερνητική προοπτική.

Ο βαθιά διχαστικός του λόγος, η ανοικτή στοχοποίηση όποιου εξέφραζε διαφορετική άποψη, η επιβολή ενός σκληρά ελεγχόμενου από αυτόν δικτύου στελεχών στον κομματικό μηχανισμό και η μεγιστοποίηση αξιοποίησης της τοξικής λειτουργίας των social media οδήγησαν το κόμμα σε συνθήκες εμφυλιοπολεμικές, διαρρηγνύοντας κάθε συναισθηματικό, συντροφικό δεσμό. 

Ένα βήμα πριν την οριστική μετάλλαξη ενός ιστορικού κόμματος της Αριστεράς σε ένα ιδιωτικό - ακραίας λαϊκίστικης αντίληψης, αδιαμεσολάβητης ποπουλίστικης λειτουργίας μεταξύ φωτισμένου αρχηγού και λαού, βάσης - η απρόσμενη καθαίρεση Κασσελάκη, πρωτοφανής αλλά καταστατικά νόμιμη, δίνει φιλί ζωής και παράταση της αγωνίας. 

Σώζεται ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.; Σίγουρα το ατύχημα Κασσελάκη δεν μπορεί να διορθωθεί απ’ όσους το προκάλεσαν. Και η εντυπωσιακή αποστασιοποίηση απ’ αυτόν βασικών του υποστηρικτών, μια ώρα μετά την αποκαθήλωσή του, δεν παρέχει αισιοδοξία.

Το μεγάλο ερώτημα είναι αν μπορούμε να αποβάλουμε το παλιό μοντέλο λειτουργίας που έφερε και τον Κασσελάκη και τώρα προσπαθεί να αναβιώσει. 

Εκείνο που διαμόρφωσε το κόμμα παραγόντων και ομάδων ισχύος και επιρροής που καμώνονταν δήθεν τις τάσεις και τα ρεύματα ιδεών. Και βέβαια την άμεση και οριστική διάρρηξη κάθε σχέσης με τη ρητορική του μίσους των φανατικών χουλιγκάνων που τραμπουκίζουν όσους εκφράζουν απόψεις που δεν τους αρέσουν. 

Μπορούμε να ξανακερδίσουμε το χαμένο ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς; Μπορούμε να πείσουμε πως ο νέος ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση συνθηκών απελευθέρωσης κοινωνικής και πολιτικής δυναμικής που θα αποτελέσει αντίπαλο δέος στη σημερινή συντηρητική μονοκρατορία και την ορατή ακροδεξιά απειλή; Δύσκολο πολύ, αλλά ας το προσπαθήσουμε. 

* Ο Σπύρος Δανέλλης είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., πρώην μέλος του Ευρωπαϊκού και του Εθνικού Κοινοβουλίου.