Ποιος ευθύνεται για το φονικό που έκανε ο «σαμουράι» της Νέας Ερυθραίας;

Για μια ακόμα φορά μια ανθρώπινη ζωή χάθηκε από έλλειψη ευθύνης. Επειδή η Πολιτεία, η κοινωνία,  η οικογένεια, η Αστυνομία και κυρίως οι γιατροί, που κούραραν τον με ψυχιατρικά προβλήματα «Σαμουράι», ο  οποίος στη Ν. Ερυθραία πυροβολώντας αδιακρίτως σκότωσε  ένα αθώο που εργάζονταν σε έργα παροχής φυσικού αερίου επί της λεωφόρου Τατοίου, δεν επέδειξαν την δέουσα επιμέλεια, καθένας στο πεδίο ευθύνης του, για να προλάβουν τέτοιες βαριές παραβατικές συμπεριφορές. 

Οι ευθύνες των παραπάνω είναι κυρίως ηθικές και για την Πολιτεία διαχρονικά πολιτικές, γιατί δεν θέσπισε διατάξεις, ούτε προέβλεψε μηχανισμούς για την αυτεπάγγελτη αποτελεσματική  και ταχεία πρόληψη τέτοιων επικίνδυνων καταστάσεων.

Ούτε δημιούργησε επαρκείς δομές για τη θεραπεία των ατόμων με τόσο σοβαρά ψυχιατρικά προβλήματα. Αλλά  αρκέσθηκε  σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο στο  χειρισμό των περιπτώσεων αυτών με ιδιωτική  πρωτοβουλία από συγγενείς του με επικινδυνότητα προσώπου, με βραδείες όμως δικαστικές διαδικασίες και μεγάλη δαπάνη. Εν τέλει η Πολιτεία επεμβαίνει αυτεπάγγελτα και κατασταλτικά μόνο όταν συμβαίνει ένα σοβαρό αδίκημα. 

Η κοινωνία, για πολλούς λόγους, αναγκάζεται να ανεχθεί τις συμπεριφορές αυτές με αποτέλεσμα ο πολίτης να αποφεύγει να αναμιχθεί σε παρόμοιες καταστάσεις ακόμα για να συνδράμει τις αρχές, πολλές φορές δικαιολογημένα, γιατί φοβάται τις συνέπειες και τις δικαστικές ταλαιπωρίες.

Συνήθως η οικογένεια για να αποφύγει το κοινωνικό όνειδος κρύβει το πρόβλημα της κάτω από το χαλί, ώσπου να συμβεί η «στραβή», όπως συνέβη στη παραπάνω περίπτωση, όπου υπήρχε βεβαρημένο προηγούμενο νοσηλείας και καταγγελίες των γειτόνων στην Αστυνομία  για άσκοπους πυροβολισμούς και παρενοχλήσεις .

Συνεπώς στη παρούσα περίπτωση θα έπρεπε να έχει δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στις ενδείξεις ότι πρόκειται περί επικινδύνου ατόμου και να μην αρκεσθεί η Αστυνομία σε μια απλή έρευνα, για την αστοχία της οποίας , κατά πληροφορίες των ΜΜΕ, έχει διαταχθεί εισαγγελική έρευνα.

Υπήρξαν κάποιες πληροφορίες ότι ο δράστης είχε νοσηλευθεί στο παρελθόν για ψυχιατρικά προβλήματα, αλλά ίσως λόγω του ιατρικού απορρήτου ή της προστασίας των προσωπικών δεδομένων δεν υπάρχουν περαιτέρω πληροφορίες, όπως από τι έπασχε, από ποιόν νοσηλεύτηκε , γιατί εφόσον  ήταν επικίνδυνος δεν περιορίσθηκε σε κάποιο ίδρυμα και γιατί του επιτράπηκε να κυκλοφορεί ελεύθερος έστω με φαρμακευτική αγωγή με δεδομένο, ότι ασχολείτο με τις πολεμικές τέχνες και είχε εμμονές ότι ήταν «μαγεμένος». 

Σαφώς το ιατρικό απόρρητο πρέπει να είναι απόλυτα σεβαστό, αλλά σε παρόμοιες  περιπτώσεις γεννώνται κάποια ερωτήματα, όπως  εάν ο θεράπων ιατρός  θα έπρεπε να ειδοποιήσει διακριτικά την Αστυνομία ότι  κάποιος είναι επικίνδυνος και αν είναι  επιστημονικά δυνατόν άτομα με τέτοια ψυχιατρικά προβλήματα να θεωρούνται, ότι έχουν θεραπευθεί χωρίς κίνδυνο υποτροπής και πως διασφαλίζεται η περίπτωση αυτή; Φυσικά το ζήτημα άπτεται της ιατρικής δεοντολογίας και της ψυχιατρικής έρευνας και πρέπει να ρυθμισθεί θεσμικά με περίσκεψη.

Σύμφωνα με το άρθρο 34 Π.Κ. Η πράξη δεν καταλογίζεται στον δράστη αν λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής ή διατάραξης της συνείδησης κατά τον χρόνο τέλεσης της πράξης δεν είχε την ικανότητα  να αντιληφθεί το άδικο της πράξης ή να ενεργήσει σύμφωνα με τη αντίληψη του για το άδικο αυτό.

Ο εισαγγελεύς απάγγειλε κατά του παραπάνω δράστη βαριές κατηγορίες και κατά τη δίκη η υπεράσπιση του ασφαλώς θα ισχυρισθεί  και θα προσπαθήσει να αποδείξει με γνωμοδοτήσεις και καταθέσεις ψυχιάτρων, ότι λόγω βαριάς ψυχικής νόσου δεν μπορεί να του καταλογισθούν οι αποδιδόμενες σε αυτόν πράξεις. Αν ο ισχυρισμός αυτός γίνει δεκτός από το δικαστήριο  τότε διατάσσονται τα κατάλληλα θεραπευτικά μέτρα, που είναι νοσηλεία σε ειδικό τμήμα δημόσιου ψυχιατρικού νοσοκομείου με διάρκεια  για τα κακουργήματα πέντε έτη.

Στη συνέχεια αν με δικαστικές διαδικασίες  και ψυχιατρικές γνωμοδοτήσεις  διαπιστωθεί, ότι ο δράστης θεραπεύτηκε τελείως, με δικαστική απόφαση αφήνετε ελεύθερος. Φυσικά πάντοτε ελλοχεύει ο κίνδυνος της υποτροπής μετά συνεπειών, που η Πολιτεία και η Κοινωνία λόγω του νομικού μας πολιτισμού οφείλουν να τις αναλάβουν.

Είναι γεγονός ότι πολλές φορές  με αμφισβητούμενες (επιεικώς) ιατρικές και ψυχιατρικές γνωμοδοτήσεις αρκετοί, συνήθως άτομα μεγάλης οικονομικής επιφάνειας, κρίθηκαν ακαταλόγιστοι δικαστικά, όπως πρόσφατα ξέσπασε σχετικό σκάνδαλο και διατάχθηκε έρευνα σε βάρος των γιατρών, που δεν έγινε ακόμα γνωστό το αποτέλεσμα.

Συνήθεις όμως είναι και οι ιατρικές βεβαιώσεις για δικαστικές ασθένειες (που δεν μπορούν να ανιχνευθούν) κατηγορουμένων, που εκδίδονται από γιατρούς με ελαφρά τη καρδιά, βάσει των οποίων τα δικαστήρια χορηγούν αφειδώς αναβολές δικασίμων με αποτέλεσμα το έμφραγμα στην απόδοση δικαιοσύνης. Επέστη λοιπόν καιρός η μεν Πολιτεία να λάβει μέτρα περιορισμού τω αναβολών και η γιατροί να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση στη χορήγηση των ιατρικών βεβαιώσεων.

*Ο Λέανδρος Τ. Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.