Αναγκαιότητα κατασκευής Ιστοσελίδας Πληροφοριακού Συστήματος Γεωχωρικών Δεδομένων (GIS) στην Περιφέρεια Κρήτης
Γεωχωρικές πληροφορίες Περιφέρειας Κρήτης
Με απλά λόγια γεωχωρικά δεδομένα είναι οποιαδήποτε πληροφορία έχουμε για αντικείμενα, δραστηριότητες ή φαινόμενα και ταυτόχρονα για τη θέση στην οποία αυτά εντοπίζονται.
Ειδικότερα:
Κάθε αντικείμενο, δραστηριότητα ή φαινόμενο του πραγματικού κόσμου, το οποίο μπορεί να συνδεθεί με κάποια θέση στη γήινη επιφάνεια καλείται γεωχωρική οντότητα. Σε ένα σύστημα διαχείρισης γεωγραφικών πληροφοριών, η αναπαράσταση της γεωμετρίας των διακριτών γεωχωρικών οντοτήτων, όπως είναι τα λιμάνια της χώρας, οι δρόμοι ή τα σπίτια, γίνεται χρησιμοποιώντας σημεία, γραμμές ή πολύγωνα (vector format). Τα συνεχή φαινόμενα, όπως η θερμοκρασία ή το επίπεδο ραδιενέργειας στην ατμόσφαιρα, αναπαρίστανται ως συνεχείς κατανομές δηλαδή, αποδίδοντας μία τιμή του φαινομένου σε μία προκαθορισμένη ελάχιστη μονάδα χώρου όπως είναι ένα εικονοστοιχείο (raster format).
Η γεωμετρική αναπαράσταση δεν αρκεί για την περιγραφή των οντοτήτων του χώρου. Για κάθε μία οντότητα συνήθως ενδιαφέρουν και συλλέγονται και ποιοτικές πληροφορίες. Οι ποιοτικές ή περιγραφικές πληροφορίες αναφέρονται ως ιδιότητες των γεωχωρικών οντοτήτων.
Ένα σύνολο γεωχωρικών δεδομένων είναι μία συλλογή από κατανεμημένες στο χώρο γεωχωρικές οντότητες, των οποίων η γεωμετρία και οι ιδιότητες έχουν προσδιοριστεί με ενιαίο τρόπο. Αν λοιπόν ένα υψομετρικό σημείο είναι μια διακριτή γεωχωρική οντότητα, ένα σύνολο υψομετρικών σημείων που έχουν προσδιοριστεί σε όλη τη χώρα με τον ίδιο τρόπο είναι ένα σύνολο γεωχωρικών δεδομένων. Ομοίως ορίζονται σύνολα γεωχωρικών δεδομένων για το σιδηροδρομικό δίκτυο, τις θέσεις μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, τα διοικητικά όρια κλπ.
Τα γεωχωρικά δεδομένα λοιπόν είναι οποιαδήποτε πληροφορία έχουμε για τα ίδια τα αντικείμενα, δραστηριότητες ή φαινόμενα αλλά και για τη θέση στην οποία αυτά εντοπίζονται. (ΕΥΓΠ)
•Είδη Γεωχωρικών πληροφοριών στην Π.Κ. (Πολεοδομικές πληροφορίες, χρήσεις γης, απαλλοτριώσεις κοκ.)
Το σύνολο των πληροφοριών που μας ενδιαφέρουν και πρόκειται να απασχολήσουν την παρούσα εργασία και τα οποία χωρίζονται σε γεωγραφικά στοιχεία (vector) και εικονοστοιχεία (raster) είναι τα εξής:
Α. Τα γεωγραφικά στοιχεία (vector) τα οποία είναι διαθέσιμα σήμερα και αφορούν το αντικείμενο της εργασίας μας είναι τα εξής :
1) Γεωγραφικός χάρτης με στοιχεία ανάγλυφου (terrain) της περιοχής αλλά και αποτυπωμένο με το σύνολο των πόλεων και των Χωρίων της Κρήτης
2) Χάρτης από το υπόβαθρο Google Maps
3) Χάρτης αεροφωτογραφιών Google Maps-Earth
4) Χάρτης ορθοφωτοχαρτών Ελληνικό Κτηματολόγιο ΑΕ
Β. Τα εικονοστοιχεία (raster) τα οποία είναι διαθέσιμα σήμερα και αφορούν το αντικείμενο της εργασίας μας είναι τα εξής :
1) Διοικητικά όρια Περιφερειακών Ενοτήτων
2) Διοικητικά όρια Δήμων Καλλικράτη.
3) Διοικητικά όρια Δημοτικών και Κοινοτικών Ενοτήτων.
4) Πολεοδομικές πληροφορίες Οικισμών Κρήτης (πολεοδομικά όρια οικισμών, οροί συνεκτικό οικισμού κοκ) και οροί δόμησης (αρτιότητα, συντελεστής δόμησης κοκ)
5) Πολεοδομικές πληροφορίες Πολεοδομικών Σχέδιων (Τοπικά Ρυμοτομικά) και οροί δόμησης (αρτιότητα, συντελεστής δόμησης κοκ)
6) Πληροφορίες χρήσεων γης (Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια)
7) Περιοχές Natura
8) Περιοχές Κηρυγμένων Αρχαιολογικών χωρών
9) Όρια και γραμμές Απαλλοτρίωσης Οδικού Δικτύου
10) Οδικό δίκτυο (κατηγορίες οδικού δικτύου, ονομασία οδών κοκ)
11) Χάρτες Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού
12) Ιστορικές Αεροφωτογραφίες από τη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού
Κεφάλαιο 2: Τεχνολογίες Πληροφοριακών Συστημάτων Γεωχωρικών Δεδομένων (G.I.S)
•Ορισμός Πληροφοριακών συστημάτων
Ένα πληροφοριακό σύστημα είναι ένα σύστημα το οποίο δέχεται δεδομένα στις εισόδους του. Στη συνέχεια, το σύστημα επεξεργάζεται τα δεδομένα και παράγει πληροφορίες στις εξόδους του. Κάποιες από τις εξόδους του μπορεί να ανατροφοδοτηθούν ως είσοδοι. (Μυτάκος, 2015)
Η διαδικασία αυτή παρουσιάζεται στο σχήμα
•Ορισμός Πληροφοριακού Σύστηματος Γεωγραφικών Πληροφοριών ΠΣΓΔ(G.I.S)
Το Πληροφοριακό Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών ή Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών (ΣΓΠ), γνωστό ευρέως και ως G.I.S. Geographic Information Systems, είναι σύστημα διαχείρισης χωρικών δεδομένων (spatial data) και συσχετισμένων ιδιοτήτων. Στην πιο αυστηρή μορφή του είναι ένα ψηφιακό σύστημα, ικανό να ενσωματώσει, αποθηκεύσει, προσαρμόσει, αναλύσει και παρουσιάσει γεωγραφικά συσχετισμένες (geographically-referenced) πληροφορίες. Σε πιο γενική μορφή, ένα ΣΓΠ είναι ένα εργαλείο "έξυπνου χάρτη", το οποίο επιτρέπει στους χρήστες του να αποτυπώσουν μια περίληψη του πραγματικού κόσμου, να δημιουργήσουν διαδραστικά ερωτήσεις χωρικού ή περιγραφικού χαρακτήρα (αναζητήσεις δημιουργούμενες από τον χρήστη), να αναλύσουν τα χωρικά δεδομένα (spatial data), να τα προσαρμόσουν και να τα αποδώσουν σε αναλογικά μέσα (εκτυπώσεις χαρτών και διαγραμμάτων) ή σε ψηφιακά μέσα (αρχεία χωρικών δεδομένων, διαδραστικοί χάρτες στο Διαδίκτυο). (Wikipedia, el.wikipedia.org/wiki/Σύστημα_Γεωγραφικών_Πληροφοριών)
•Σημερινή κατάσταση συλλογής και επεξεργασίας Γεωχωρικών πληροφοριών Περιφέρειας Κρήτης
Η σημερινή κατάσταση για τη συλλογή των γεωχωρικών δεδομένων παρότι παρουσιάσει βελτίωση σε σχέση με τα προηγούμενα χρονιά, πάραυτα σε επίπεδο Περιφέρειας Κρήτης, παρότι κατά καιρούς γίνονται κάποιες προσπάθειες, με συνεργασίες κυρίως με το Πανεπιστήμιο Κρήτης δεν υπάρχει ένα ολιστικό Πληροφοριακό Σύστημα Γεωχωρικών Δεδομένων. Τα Γεωχωρικά δεδομένα που αναφέρονται παραπάνω, μπορούμε να τα χωρίσουμε στις εξής κατηγορίες ανάλογα μα την κατάσταση που βρίσκονται σήμερα :
1) Γεωχωρικά Δεδομένα που είναι αναρτημένα σε ανοικτές ιστοσελίδες GIS σε πλήρη εφαρμογή όπως του Δήμου Ηράκλειου (http://gis.heraklion.gr/) ή του Δήμου Ρέθυμνου (http://www.rethymno.gr/Rethymno_Public/) καθώς επίσης και τα ανοικτά γεωχωρικά δεδομένα και υπηρεσίες για την Ελλάδα από την ιστοσελίδα geodata.gov.gr
2) Γεωχωρικά Δεδομένα που είναι αναρτημένα στο διαδίκτυο αλλά όχι σε GIS μορφή όπως για παράδειγμα υπάρχουν δεδομένα της Περιφέρειας Κρήτης στην Γεωπύλη Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης (geoportal.apdkritis.gov.gr). Επίσης υπάρχουν δεδομένα από την ομάδα εργασίας του ΤΕΕ/ΤΑΚ το 2005 και αφορούν ένα ευρύ φάσμα γεωχωρικών δεδομένων για τους νομούς Ηράκλειου και Λασιθίου (teetak.gr/files/poleodomia_hrakleiou&teetak.gr/files/poleodomia_lasithiou). Για τους αρχαιολογικούς χώρους υπάρχει ο διαρκής κατάλογος κηρυγμένων αρχαιολογικών χωρών (http://listedmonuments.culture.gr/search_declarations.php). Μια πιο συστηματική ερευνά στο πλαίσιο της Σχεδίασης ενός Πληροφοριακού Σύστηματος Γεωγραφικών Πληροφοριών είναι δυνατόν να καταδείξει ένα ευρύτερο πεδίο γεωχωρικών δεδομένων αναρτημένο στο διαδίκτυο.
3) Τέλος υπάρχει ένας μεγάλος όγκος Γεωχωρικών Δεδομένων οπού είναι στα αρχεία των ανάλογων Υπηρεσιών και είναι είτε σε ψηφιακή μορφή (scanned documents ή σχεδιαστικά αρχεία πχ (dwg, pdf) είτε σε εκτυπωμένη μορφή. Παράδειγμα τέτοιων περιπτώσεων είναι οι Απαλλοτριώσεις του Εθνικού και Επαρχιακού Οδικού Δικτύου, οι χάρτες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού
•Βασικά στοιχεία Πληροφοριακού Σύστηματος Γεωγραφικών Πληροφοριών ΠΣΓΔ(G.I.S)
Τα βασικά στοιχεία που πρέπει να αποτελούν το ΠΣΓΔ είναι :
1. Τα δεδομένα εισόδου (δεδομένα, κατευθύνσεις), τα οποία θα είναι
α) Τα δεδομένα που θα εισάγει ο χρήστης από τον υπολογιστή του και αφορούν κάποιο συγκεκριμένο γεωγραφικό σημείο εντός των ορίων της Περιφέρειας Κρήτης. Είναι απολυτών αναγκαίο το πληροφοριακό σύστημα να είχε δυνατότητα εισαγωγής και εύρεσης σημείου με συνταραγμένες στο Κρατικό Σύστημα Συντεταγμένων ΕΓΣΑ ’87 αλλά και εναλλακτικά στο παγκόσμιο Σύστημα Συντεταγμένων WGS84 που χρησιμοποιείται στο Google Maps . Επίσης θα πρέπει να υπάρχει δυνατότητα εισαγωγής στοιχείων από αρχείο κειμένου ή γραφικό ηλεκτρονικό αρχείο
β) Τα δεδομένα που θα είναι εμφανίζονται από τα δεδομένα raster ή vector πως αναλύονται παραπάνω. Ειδικά για τα στοιχεία raster θα πρέπει να είναι δυνατή μια σχετική διαφανή απεικόνιση ώστε να είναι δυνατή η εμφάνιση παραπάνω από ενός στοιχείων
2. Την επεξεργασία (με τη χρήση των υπαρχουσών τεχνολογικών υποδομών, όπως είναι οι υπολογιστές και τα προγράμματα), η οποία συμπεριλαμβάνει την επεξεργασία των στοιχείων που εισάγει ο χρήστης , τα επίπεδα που θα βάσει των επίλογων raster και vector καθώς και τα μεταστοιχεια οπού θα πρέπει να αντιστοιχούν στην συγκεκριμένη θέση αλλά και στα συγκεκριμένα ενεργά επίπεδα.
3. Τα αποτελέσματα (υπολογισμοί, αναφορές, γραφικά), τα οποία αφορούν τα στοιχεία εισαγωγής του χρήστη (γεωγραφική θέση, επιλογές απεικόνισης κοκ) μαζί με αναδυόμενα μενού οπού θα αναφέροντα τα στοιχεία της συγκεκριμένης θέσης (χρήσεις γης, οροί δόμησης, διοικητικά όρια κοκ) με δυνατότητα εξαγωγής αρχείου είτε σε ψηφιακού αρχείου σχεδίασης (dxf, pdf) είτε επεξεργάσιμου αρχείου κειμένου (doc, txt)
Πρόκειται για ένα ΠΣΔ βάσης δεδομένων και ανήκει στην κατηγορία των Πληροφοριακών Συστημάτων Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης όπως έχουν αποτυπωθεί από την στρατηγική για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση της χώρας που εντάσσεται στην Εθνική Ψηφιακή Στρατηγική 2016-2021 (ΕΨΣ), που δημοσιεύτηκε το Δεκέμβρη 2016 από το νεοσύστατο υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης και ειδικότερα από τη Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Πολιτικής (ΓΓΨΠ).
•Κύκλος ζωής του Πληροφοριακού Σύστηματος Γεωγραφικών Πληροφοριών ΠΣΓΔ της Π.Κ.
1. Μελέτη : Σε αυτή τη φάση θα πρέπει να διευκρινιστεί να το έργο μπορεί και αν θα πρέπει να υλοποιηθεί. Μια απάντηση θα προσπαθήσει να δώσει το διάγραμμα SWOT που θα παρουσιάσουμε παρακάτω.
2. Ανάλυση : Στη φάση της ανάλυσης θα πρέπει ορίσουμε τα δεδομένα που θα περιέχονται στο Πληροφοριακό Σύστημα και την μορφή που φανταζόμαστε ότι θα έχει στο χρήστη
3. Σχεδίαση : Στη φάση της σχεδίασης, η οποία είναι και η πλέον σημαντική, κατασκευάζεται το σχέδιο πάνω στο οποίο θα γίνει η κατασκευή του Πληροφοριακού Συστήματος. Πιο συγκεκριμένα γίνεται η αρχιτεκτονική σχεδίαση και η λεπτομερή περιγραφή των στοιχείων (τόσο raster όσο και vector) που θα περιέχονται στην ιστοσελίδα του Πληροφοριακού Συστήματος GIS αλλά και το τρόπο που θα εκτελούντες οι επιλογές χρήστη όπως έχουν αναφερθεί παραπάνω.
4. Προγραμματισμός : Στη φάση του προγραμματισμού, η ομάδα ή εταιρεία που θα αναλάβει την κατασκευή της ιστοσελίδας του ΠΣΓΔ, θα αναλάβει να κατασκευάσει το Πληροφοριακό Σύστημα, ακολουθώντας τις οδηγίας που υπάρχουν από τη φάση της Σχεδίασης.
5. Έλεγχος : Ο έλεγχος είναι η διαδικασία εξέτασης του ΠΣΓΔ με στόχο την εκτίμηση της ποιότητας λειτουργίας του. Σ’ αυτή τη φάση πρακτικά πρέπει να διαπιστωθεί αν το ΠΣ ανταποκρίνεται στις λειτουργικές και μη λειτουργικές απαιτήσεις που τέθηκαν από τους δημιουργούς, αν έχει παραχθεί και υπακούει στις προδιαγραφές σχεδίασης και αν ικανοποιεί τους χρήστες του.
6. Τεκμηρίωση : Η τεκμηρίωση περιλαμβάνει τη συγγραφή οδηγιών και εγχειριδίων που συνοδεύουν το ΠΣ και αφορά τόσο το τεχνικό-κατασκευαστικό όσο και το λειτουργικό-επιχειρηματικό μέρος του.
7. Εγκατάσταση (Λειτουργία και Συντήρηση) : Μετά την εγκατάστασή του, το σύστημα τίθεται σε λειτουργία. Είναι σημαντικό να υπάρχει μια ομάδα διαχείρισης του συστήματος. Αυτή η ομάδα θα παρακολουθεί τη λειτουργία του και θα παρέχει βοήθεια στους χρήστες που τη χρειάζονται. Κατά τη διάρκεια λειτουργίας του ένα σύστημα χρειάζεται συντήρηση για πολλούς λόγους, όπως αλλαγές στις επιχειρηματικές διεργασίες που να απαιτούν παράλληλη αλλαγή στο σύστημα, νέες απαιτήσεις από τους χρήστες, διόρθωση λαθών που έχουν διαπιστωθεί, εξωγενή αίτια που καθιστούν αναγκαίες τις αλλαγές (π.χ. αλλαγή στη νομοθεσία). Ανάλογα με την έκτασή τους, οι αλλαγές αυτές μπορεί να είναι διορθώσεις, όταν τροποποιείται ένα μικρό κομμάτι κώδικα, όπως για τη διόρθωση λαθών, αναβαθμίσεις, όταν γίνονται μεγαλύτερες αλλαγές προκειμένου, για παράδειγμα, το σύστημα να είναι τεχνολογικά ενήμερο, ή νέες εκδόσεις, όταν πραγματοποιούνται αλλαγές ευρείας έκτασης.
•Δυνατά σημεία, Αδύνατα σημεία, Ευκαιρίες, Απειλές (Ανάλυση SWOT) για το Πληροφοριακό Σύστημα Γεωχωρικών Δεδομένων της Π.Κ.
Σαν εργαλείο, η ανάλυση SWOT δεν αποτελεί μία πλήρη μελέτη ενός υπό εξέταση θέματος αλλά ένα χρήσιμο και συμπληρωματικό μέσο που βοηθά συχνά στην προκαταρτική διερεύνηση και την εξαγωγή βασικών πρωταρχικών συμπερασμάτων.
Το αρκτικόλεξο SWOT προκύπτει από τις αγγλικές λέξεις:
Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats
που μεταφραζόμενες στα ελληνικά αντιστοιχούν στα :
Δυνατά σημεία, Αδύνατα σημεία, Ευκαιρίες, Απειλές (ΚΕΜΕΛ, 2013)
Στην περίπτωση του ΠΣΓΔ, η ανάλυση SWOT έχει ως εξής :
Δυνατά σημεία :
• Υλοποιημένα ΠΣΓΔ όπως η ιστοσελίδα του Δήμου Ηράκλειου.
• Αποκλειστική κατοχή και πνευματική ιδιοκτησία των περισσοτέρων στοιχείων του ΠΣΓΔ.
• Ευκαιρία να αναδειχτούν τα πλέον ικανά στελέχη της Περιφέρειας Κρήτης
• Γνώση και εμπειρία από τα Γεωχωρικά Δεδομένα από τους υπάλληλους της ΠΕ.
• Ευκαιρία να αναδειχτεί στην κοινωνία η ΠΕ ως αρωγός καινοτομίας και ανάπτυξης
• Ευκολία στην συλλογή στοιχείων που δεν είναι στην κατοχή της ΠΕ από άλλους φορείς.
Αδύνατα σημεία :
• Υποστελέχωση του Δημοσίου Τομέα και της ΠΕ πιο συγκεκριμένα.
• Πιθανή δυσκολία της αλλαγή νοοτροπίας των υπάλληλων της Π.Κ.
• Δυσκολία εύρεσης πόρων από το Δημόσιο
• Δυσκολία συντονισμού και συνεννόησης μεταξύ των υπηρεσιών τόσο της ΠΕ όσο και του ευρύτερου Δημοσίου Τομέα
• Δυσκολία εξοικείωσης των υπάλληλων με τα Πληροφοριακά Συστήματα
Ευκαιρίες :
• Αναπτυξιακό εργαλείο για επενδύσεις.
• Λιγότερη γραφειοκρατία στην διεκπεραίωση υποθέσεων
• Αλλαγή νοοτροπίας και εξοικείωση με τα νέα μέσα των υπάλληλων της ΠΚ
• Αλλαγή του τρόπου λειτουργείας των Υπηρεσιών μέσω του ΠΣΓΔ
• Λιγότερος φόρτος για τους υπάλληλους της ΠΚ αλλά και δυνατότητα με ενασχόληση σε διαφορετικούς τομείς.
• Αποφυγή διαφωνιών και διαφορετικών ερμηνειών των ΓΔ.
• Δυνατότητα χρηματοδότησης από την ΕΕ ή από εναλλακτικούς πόρους (πχ διαφήμισης στην ιστοσελίδα του ΠΣ)
• Μείωση λειτουργικού κόστους τόσο του ιδιωτικού τομέα όσο και του δημοσίου τομέα.
Απειλές :
• Μεγάλο φορτίο ευθύνης σε περίπτωση λάθους στην απεικόνιση των ΓΔ στο ΠΣΓΔ (πχ αγωγή για διαφυγόντα κέρδη από λάθος απεικονίσει ακίνητου με αποτέλεσμα να έχει διαφορετική εμπορική αξία το ακίνητο)
• Ενδεχομένη μειωμένη ευελιξία μέχρι να υπάρχει εξοικείωση με τα ΠΣ
• Υπερβολική εξάρτηση από την ομάδα ή εταιρία που θα κατασκευάσει το ΠΣ
• Δυσλειτουργίες και κίνδυνος κατάρρευσης του πλάνου κατασκευής λόγω πνευματικών δεδομένων των στοιχείων του ΠΣ
• Απειλή κυβερνοεπιθεσης
• Υπερβολικό κόστος κατασκευής και συντήρησης
• Ελλαττωματική συντήρηση και λειτουργεία του ΠΣ
*Ο Λάμπρος Ανδριανάκης, γεννήθηκε και ζει στο Ηράκλειο, είναι Πολιτικός Μηχανικός ΤΕ, απόφοιτος του πρώην ΑΤΕΙ Κρήτης και μεταπτυχιακός φοιτητής του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. στο Τμήμα του ΜΒΑ. Ασχολείται ερασιτεχνικά με την φωτογραφία (andrianakis.com).
*Σημείωση: Οι απόψεις των αρθρογράφων αποτελούν προσωπικές θέσεις και δεν αποτελούν τυχόν θέσεις του newshub.gr
-
27 Μαρτιου 2024, 13:10Κρήτη: Τέσσερα ξενοδοχεία βγαίνουν στο σφυρί τον Απρίλιο σε Ρέθυμνο, Πλακιά και Χερσόνησο
-
27 Μαρτιου 2024, 07:59Λασίθι: Κινητοποίηση της Πυροσβεστικής για φωτιά στη Σητεία- Σε ύφεση το πύρινο μέτωπο
-
27 Μαρτιου 2024, 09:40Βολές στο κέντρο... της Τετάρτης!
-
27 Μαρτιου 2024, 21:07«Έφυγε» από τη ζωή ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης
-
27 Μαρτιου 2024, 10:56Τουριστική εκπαίδευση: Τι απάντησε το Υπουργείο στα αιτήματα των ξενοδοχοϋπαλλήλων της Κρήτης
-
28 Μαρτιου 2024, 07:06Σημερα το παλλασιθιώτικο συλλαλητήριο για τη Δημόσια Υγεία - Στάσεις εργασίας και κλειστά καταστήματα