ΑΕΙ – Πιερρακάκης: Έκτακτη Σύνοδος με πρυτάνεις το πρωί της Τρίτης - Νέες αλλαγές στο «νόμο Κεραμέως»

Έκτακτη Σύνοδο Πρυτάνεων αύριο στις 10 το πρωί μέσω τηλεδιάσκεψης, συγκάλεσε ο Κυριάκος Πιερρακάκης με επιστολή του το περασμένο Σάββατο, χωρίς όμως να ενημερώσει το προεδρείο της Συνόδου για τη θεματολογία και τον έκτακτο λόγο.

Οπως ανάφερε στο alfavita.gr ο προεδρεύων της Συνόδου, πρύτανης του Παν.Πελοποννήσου κ.Αθ.Κατσής, οι πρυτάνεις προτίθενται βεβαίως να θέσουν στον υπουργό τα ζητήματα που απασχολούν τα ΑΕΙ της χώρας -όπως το οξύ  ζήτημα της στελέχωσης των πανεπιστημίων ζητώντας σημαντική αύξηση των πιστώσεων για νέα μέλη ΔΕΠ, που είχαν εξάλλου θέσει και στις 20 Σεπτεμβρίου- όμως αν η θεματολογία που θα θέσει ο υπουργός είναι διαφορετική, καθώς ο κ.Πιερρακάκης δεν ανέφερε τίποτα σχετικά, δεν γνωρίζουν κατά πόσο θα επικεντρωθεί σε αυτό το ζήτημα.

Πάντως στις 20/9 το Προεδρείο της Συνόδου πρυτάνεων είχε θέσει στον Υπουργό το ζήτημα της στελέχωσης των πανεπιστημίων ζητώντας σημαντική αύξηση των πιστώσεων για νέα μέλη ΔΕΠ και πρότεινε εναλλακτικούς τρόπους ενίσχυσης των πανεπιστημίων σε διοικητικό προσωπικό. Το Προεδρείο ενημέρωσε τον Υπουργό ότι θα  αναλάβει πρωτοβουλία  επικοινωνίας με τα αρμόδια Υπουργεία ώστε να αντιμετωπιστεί η διαρροή υπαλλήλων μέσω κινητικότητας.

Συζητήθηκαν θέματα βελτίωσης του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου των ΑΕΙ με στόχο την εύρυθμη λειτουργία τους. Η ημερήσια διάταξη περιέλαβε επίσης οικονομικά θέματα όπως, μεταξύ άλλων, την κρατική επιχορήγηση για εκπαιδευτικές άδειες εξωτερικού μελών ΔΕΠ, την αποζημίωση των μελών των Συμβουλίων Διοίκησης, τη χρηματοδότηση της εθνικής συμμετοχής για τα "Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια" και την επίλυση του εκκρεμούς ζητήματος των matching funds. Επιπροσθέτως, το Προεδρείο έθεσε  το ζήτημα της προκήρυξης της Πρακτικής Άσκησης για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες .

Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, ο κ.Πιερρακάκης θέλει να ενημερώσει τους πρυτάνεις για νέες βελτιώσεις που σχεδιάζει στο νομο Κεραμέως για τα ΑΕΙ -ο οποίος με τις δεκάδες αλλαγές που έχουν γίνει μέχρι σήμερα έχει ουσιαστικά αλλάξει εντελώς...

Πολλές δυσλειτουργίες του ν.Κεραμέως παραμένουν

Ωστόσο η δυσλειτουργία παραμένει και παράλληλα έχουν αυξηθεί οι εισηγήσεις - παρατηρήσεις που δέχεται εδώ και καιρό η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας οι οποίες εστιάζουν  στο μοντέλο διοίκησης των ΑΕΙ το οποίο νομοθετήθηκε (Ν.4957/2022) όταν υπουργός Παιδείας ήταν η Νίκη Κεραμέως.

Όπως έχει συχνά αναλυθεί, τα ΑΕΙ διοικούνται σήμερα από ένα μοντέλο ανασύστασης του θεσμού των Συμβουλίων Διοίκησης του 2011 που είχαν συσταθεί επί υπουργίας Άννας Διαμαντοπούλου.

Τα Συμβούλια του 2011, μετά τις θύελλες που ακολούθησαν από την είσοδο στη διοίκηση των πανεπιστημίων ενός ακόμη πόλου εξουσίας με πληθώρα αλλαγών και διορθωτικών παρεμβάσεων λόγω των προβλημάτων που δημιούργησαν κρατήθηκαν με τον τρόπο που κρατήθηκαν μέχρι το 2015.

Την περίοδο που ακολούθησε και μετά το 2015 οι πρώτες κυβερνήσεις του ΣΥΡΙΖΑ τα κατάργησαν και με την άνοδο στην κυβέρνηση της ΝΔ τα επανέφερε η Νίκη Κεραμέως παρόλες τις αντιδράσεις που υπήρχαν και από φοιτητές και από Πανεπιστημιακούς.

Σήμερα τα ΑΕΙ διοικούνται από Συμβούλια Διοίκησης στα οποία οι ελεγκτές κάθονται στο ίδιο τραπέζι με τους ελεγχόμενους.

Η μέθοδος συγκρότησης των Συμβουλίων των ΑΕΙ απαιτεί εκλογή 6 εσωτερικών μελών από την πανεπιστημιακή τους κοινότητα, στη συνέχεια επιλογή από αυτά άλλων 5 εξωτερικών μελών (εκτός πανεπιστημίου) και, τέλος, ανάδειξη του πρύτανη μεταξύ των πρώτων.

Ένα από τα προβλήματα του νόμου αυτού ήταν ο Ζυγός αριθμός (6) των εσωτερικών μελών των νέων Συμβουλίων τους και η ευκολία με την οποία δύο «αντίπαλες ομάδες μεταξύ αυτών έφταναν σε μια ισοβαθμία 3-3 και κατ' επέκταση σε αδυναμία επιλογής των εξωτερικών μελών τους.

Κοντολογίς,  ο τρόπος συγκρότησης του Συμβουλίου, με τα εσωτερικά μέλη να εκλέγουν εξωτερικά, τα οποία στη συνέχεια συμμετέχουν στην εκλογή ενός εσωτερικού για πρύτανη, δημιουργεί το κατάλληλο πεδίο για την ανάπτυξη «συναλλαγών» αντί συγκλίσεων μεταξύ των εκλεγμένων εσωτερικών μελών, και οδηγεί εύκολα σε εκλογικά αδιέξοδα, όταν δεν υπάρχει σαφής πλειοψηφία.

Ουσιαστικά η εκλογική διαδικασία είναι ένα τερατούργημα, αποδιοργανώνει τη λειτουργία των πανεπιστημίων και καταργεί κάθε δημοκρατικό και συλλογικό έλεγχο της διοίκησης

Πρόσφατα από τον νέο υπουργό Παιδείας Κυριάκο Πιερρακάκη αυτό το πρόβλημα λύθηκε και η περίφημη ισοψηφία του «3-3» άλλαξε.

Αποφασίστηκε, ο πρώτος σε ψήφους μεταξύ των 6 εκλεγμένων μελών κάθε ΑΕΙ να έχει μέσα στο διπλή ψήφο.

Ωστόσο, τα προβλήματα παραμένουν. Το Συμβούλιο κάθε ΑΕΙ έχει δυνατότητα να παύσει τον πρύτανη. Ο πρύτανης από την πλευρά του, πριν κατέβει στις εκλογές κάθε τμήματος, είναι προφανές ότι είχε προβλέψει τη «δική του ομάδα» εσωτερικών μελών, οπότε ένα μέρος του Συμβουλίου είναι εκ των πραγμάτων υπέρ του.

Τι γίνεται εάν οι «συμφωνίες» χαλάσουν ή τα δεδομένα ανατραπούν, Η περίπτωση του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου ή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, που έμειναν στο πρόσφατο παρελθόν επί έναν χρόνο ακυβέρνητα από αδυναμία των μελών των Συμβουλίων τους να τα βρουν, ή η περίπτωση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, στο οποίο έχει ξεσπάσει πόλεμος επί μήνες μεταξύ μελών του Συμβουλίου και του πρύτανή του, αποκαλύπτουν ότι «ο κόμπος έφτασε στο χτένι».

Είναι προφανής και αναμφισβήτητη η αποτυχία του θεσμού των Συμβουλίων Διοίκησης του Ν.4957/2022, ο οποίος δεν προάγει συγκλίσεις και δεν αποτελεί κανενός είδους θεσμικό αντίβαρο, εξαιτίας του τρόπου συγκρότησής του και των αρμοδιοτήτων του.

Οι πρυτάνεις των ΑΕΙ από την πλευρά τους ζητούν επιστροφή στη δημοκρατική εκλογή του πρύτανη κάθε ΑΕΙ από τη βάση και απλό, επιτελικό ρόλο στα Συμβούλια Διοίκησης.

Συγχωνεύσεις και στα ΑΕΙ...

Επίσης, ενδέχεται ο κ.Πιερρακάκης να θέλει να  ενημερώσει τους πρυτάνεις σχετικά με τη  νέα αναδιάρθρωση της ανώτατης εκπαίδευσης της χώρας που φέρεται να σχεδιάζει.

Συγκεκριμένα ο σχεδιασμός «πατάει» στο «μοντέλο» της ακαδημαϊκής και χωροταξικής αναδιάρθρωσης που εφαρμόστηκε το 2023 στην περίπτωση του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου της Θράκης.

Το μοντέλο αυτό που βασίστηκε στη συνένωση όλων των πανεπιστημιακών τμημάτων της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης θα αποτελέσει το όχημα για συγχωνεύσεις τμημάτων, κοντολογίς, επιδιώκεται με τη μέθοδο... της «λιποαναρρόφησης» να εξαφανιστούν από το εκπαιδευτικό τοπίο τα τμήματα εκείνα που τα τελευταία τέσσερα χρόνια έμειναν με κενές θέσεις λόγω της ελάχιστης βάσης εισαγωγής.

Οι πληροφορίες του alfavita.gr για το θέμα αυτό εστιάζουν στο γεγονός ότι το υπουργείο Παιδείας θεωρεί ότι έφτασε η ώρα να "ξεμπερδεύει" με τα τμήματα που θερίστηκαν από υποψήφιους με όχημα την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής.

Στο σημείο αυτό, το ΥΠΑΙΘΑ, επιδέξια, με τη βοήθεια του μιντιακού λόγου που προβάλλει την κυρίαρχη εκπαιδευτική πολιτική ως νέα μεταρρυθμιστική σταυροφορία, οδηγεί τον προβληματισμό της κοινής γνώμης σε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία: όσα τμήματα δεν έχουν «φοιτητές-πελάτες» πρέπει να κλείσουν ή να αναμορφωθούν. Ετσι το υπουργείο νομιμοποιημένα θα σύρει τα «κενά» τμήματα στον «ανακριτικό» φακό της Εθνικής Αρχής για την Ανώτατη Εκπαίδευση (ΕΘΑΑΕ), η οποία, σαν έτοιμη από καιρό, αναμένεται να εισηγηθεί μείωση των πανεπιστημιακών τμημάτων της χώρας.