Σοκάρουν οι συνομιλίες του σταθμάρχη με τον ελεγκτή από την Αθήνα - Απέκρυψε την εντολή του στον μηχανοδηγό

Σοκ προκαλούν οι διάλογοι μεταξύ του ρυθμιστή κυκλοφορίας στην Αθήνα και του μοιραίου σταθμάρχη στη Λάρισα λίγα λεπτά μετά τη σύγκρουση των τρένων. Στους διαλόγους, από το σύστημα ενδοεπικοινωνίας, αποκαλύπτεται η αγωνία του ρυθμιστή να μάθει από ποια γραμμή έστειλε ο σταθμάρχης το επιβατικό τρένο με τους εκατοντάδες επιβάτες, την ώρα που οι απαντήσεις του δείχνουν ότι δεν έχει καμιά αίσθηση του τι έχει κάνει.

Τα ανατριχιαστικά ηχητικά ντοκουμέντα, στα οποία ακούγεται ο διάλογος του σταθμάρχη της Λάρισας με τον ρυθμιστή κυκλοφορίας των τρένων στην Αθήνα και την σταθμάρχη των Νέων Πόρων ρίχνουν φως στα τελευταία λεπτά πριν τη μοιραία σύγκρουση των δύο τρένων στα Τέμπη.

Σύμφωνα με τα ηχητικά που έδωσε στη δημοσιότητα το Πρώτο Θέμα, ο «μοιραίος σταθμάρχης» εμφανιζόταν σίγουρος ότι είχε «κλειδώσει» το Intercity 62 στη γραμμή της ανόδου, ακόμα κι όταν πληροφορήθηκε από τον ρυθμιστή της κυκλοφορίας ότι η επιβατική αμαξοστοιχία είχε συγκρουστεί μετωπικά με την εμπορική στην περιοχή του Ευαγγελισμού, κοντά στα Τέμπη.

Λόγω της έλλειψης του συστήματος ηλεκτρονικής παρακολούθησης του σιδηροδρόμου, ο ρυθμιστής δεν έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί τα τρένα ηλεκτρονικά καθώς κινούνται στο δίκτυο – και είναι υποχρεωμένος να δέχεται την ενημέρωση από τους σταθμάρχες. 

 Tα κρίσιμα λεπτά

Στις 23.05 της Τρίτης, την επομένη της Καθαράς Δευτέρας, η σταθμάρχης των Νέων Πόρων - του επόμενου σταθμού μετά τη Λάρισα - επικοινωνεί με τον Β.Σ, ο οποίος είχε απομείνει ο μοναδικός σταθμάρχης στον συγκεκριμένο σταθμό. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η αμαξοστοιχία Intercity 62 θα πλησίαζε στη Θεσσαλονίκη, αλλά ένα τεχνικό πρόβλημα την καθυστέρησε στον σταθμό του Παλαιοφάρσαλου. 

Χωρίς τίποτε να προμηνύει την επικείμενη καταστροφή, ο 59χρονος ενημερώνει τη συνάδελφό του - που λίγο νωρίτερα του είχε πει ότι είχε αναχωρήσει από τους Νέους Πόρους η εμπορική αμαξοστοιχία - ότι εκείνη τη στιγμή «διώχνει το 62». 

Στις 23.24 - τη στιγμή της καταστροφικής σύγκρουσης των δύο τρένων, ο σταθμάρχης ενημερώνεται από την Αθήνα ότι υπάρχει πρόβλημα στο δίκτυο της ηλεκτροδότησης των τρένων - προφανώς ως αποτέλεσμα της τραγικής σύγκρουσης. 

Στις 23.27, ο ρυθμιστής επικοινωνεί και πάλι με τη Λάρισα για το πρόβλημα με την ηλεκτροδότηση, χωρίς να γνωρίζει τίποτε για την σύγκρουση των δύο τρένων. 

Στις 23.41, ο ρυθμιστής κυκλοφορίας έχει ενημέρωση από την πυροσβεστική ότι υπάρχει σύγκρουση δύο τρένων. Καλεί τον σταθμάρχη της Λάρισας, ο οποίος - όπως λέει στην αρχή της συνομιλίας έχει και αυτός ενημέρωση, αλλά έχει μείνει στις δύο αρχικές εκδοχές, είτε ότι μία νταλίκα έπεσε πάνω στο τρένο από τον ανισόπεδο κόμβο, είτε ότι εκτροχιάστηκε η εμπορική αμαξοστοιχία. Τον ρωτά αν «έδιωξε» το τρένο από την άνοδο. Ο σταθμάρχης αναφωνεί «ΑΜΑΝ», και διαβεβαιώνει ότι το τρένο έφυγε από την γραμμή της ανόδου. 

Έξι λεπτά αργότερα, στις 23.47, ο ρυθμιστής κυκλοφορίας επικοινωνεί και πάλι με τον σταθμάρχη, του επισημαίνει ότι η σύγκρουση έχει γίνει στην περιοχή του Ευαγγελισμού, και ρωτά και πάλι τον Β.Σ από ποια γραμμή έδιωξε το Ιntercity. «Πρέπει να έγινε τράκα» δηλώνει ο Β.Σ, και απαντώντας επιμένει ότι το είχε στην γραμμή της ανόδου, αλλά εμφανώς νευρικός για πρώτη φορά αρχίζει να λέει ότι εκείνη την ημέρα είχε πρόβλημα με τα κλειδιά. 

Στις 23.57, ο ρυθμιστής ρωτά και πάλι τον σταθμάρχη από ποια γραμμή «έδιωξε» την επιβατική αμαξοστοιχία - και εκείνος υποστηρίζει ότι όλη την ημέρα είχε πρόβλημα με τα κλειδιά και τις αλλαγές, ενώ ήταν στη νυχτερινή βάρδια. «Έφυγε από άνοδο... πώς έγινε και μπήκε στην κάθοδο με τα κλειδιά αυτά δεν ξέρω τι έγινε» αναφέρει χαρακτηριστικά.  

Στις 00.06, η σταθμάρχης των Νέων Πόρων επικοινωνεί σοκαρισμένη με τον Β.Σ και τον ρωτά γιατί έγινε η σύγκρουση. «Έγινε τράκα... Δεν ξέρω ό,τι και να σου πω Ελένη θα σου πω ψέματα, πώς έγινε και μπήκε στην κάθοδο αυτό το τρένο δεν ξέρω...», απαντά εκείνος. 

Στις 00.21, ο ρυθμιστής κυκλοφορίας ρωτά και πάλι τον Β.Σ: Εσένα άνοδο σου έδειχνε, σωστά; «Ναι», απαντά ο σταθμάρχης...

Το πρώτο έγγραφο του ΟΣΕ για την τραγωδία στα Τέμπη - Ο μοιραίος ρόλος μηχανοδηγού και σταθμάρχη

Παράλληλα, τον ρόλο του σταθμάρχη και του μηχανοδηγού της μοιραίας αμαξοστοιχίας, όπως και τα σοβαρά λάθη και τις παραλείψεις που προκάλεσαν το δυστύχημα, διαπιστώνει το πρώτο έγγραφο του ΟΣΕ.

Νέα στοιχεία αποκαλύπτει ο ΑΝΤ1 και το κεντρικό δελτίο με τον Νίκο Χατζηνικολάου για την τραγωδία στα Τέμπη. Το πρώτο έγγραφο που συνέταξε ο ΟΣΕ για τo πολύνεκρο δυστύχημα είναι αποκαλυπτικό. Από την πρώτη στιγμή - όπως φαίνεται - ο οργανισμός επιρίπτει ευθύνες στον σταθμάρχη Λάρισας καθώς, όπως σημειώνει παρέλειψε για άγνωστο λόγο να επαναφέρει την αιχμή - το κλειδί δηλαδή 118- στην κύρια γραμμή, αφήνοντας την εμπορική αμαξοστοιχία στην παρακαμπτήριο.

Αυτό όμως που έχει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι αυτό που σημειώνει το έγγραφο για τον ρόλο του μηχανοδηγού του Intercity 62.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο σταθμάρχης παρέλειψε για άγνωστο λόγο να επαναφέρει την αιχμή 118-Α/Β στην κύρια γραμμή από την παρακαμπτήριο θέση.

Ο μηχανοδηγός του Intercity 62 ζήτησε την επανάληψη του τηλεγραφήματος από τον σταθμάρχη Λάρισας, έλαβε την απάντηση «έχετε γραμμή μέχρι είσοδο Ν.Πόρων», όμως δεν ήταν σαφές αν ήταν άνοδος ή κάθοδος.

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με το πόρισμα του ΟΣΕ, «δυστυχώς σοβαρά λάθη και παραλείψεις προκάλεσαν το σοβαρό και θανατηφόρο συμβάν». Ο μηχανοδηγός ως όφειλε ακολούθησε τη σωστή διαδικασία που επιτάσσει να ζητήσει επανάληψη του τηλεγραφήματος - της εντολής δηλαδή για το πού πηγαίνει - από τον σταθμάρχη Λάρισας. Αυτό γίνεται για να αποφευχθεί ενδεχομένως κάποιο λάθος. Ωστόσο, ο σταθμάρχης του έδωσε την απάντηση πως «έχετε γραμμή εισόδου μέχρι Νέους Πόρους». 

«Φλασάρει το κλειδί» 

Παράλληλα, στη δημοσιότητα δόθηκε βίντεο ντοκουμέντο που καταγράφει συνομιλία μεταξύ του σταθμάρχη και του μηχανοδηγού τρένου του προαστιακού λίγα λεπτά πριν το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη.

Κάμερα ασφαλείας του τρένου του προαστιακού που κινούταν προς Λάρισα και έφυγε λίγα λεπτά πριν έρθει το Intercity, κατέγραψε τις μοιραίες στιγμές που προηγήθηκαν.

Όπως ακούγεται κατ' επανάληψη στο βίντεο, ο μηχανοδηγός του προαστιακού ρωτάει τον σταθμάρχη Λάρισας γιατί του έχει δώσει εντολή να κάνει οπισθοπορεία.

Στο βίντεο που καταγράφηκε μέσα από το τρένο 2597 του προαστιακού, ακούγεται ο σταθμάρχης να ζητά από τον μηχανοδηγό να κάνει για λίγο στην άκρη, λόγω κάποιου προβλήματος. Σύμφωνα με το Mega, αυτό συμβαίνει γιατί έρχεται το μοιραίο τρένο, καθώς η ώρα είναι 10:48.

Το ότι ο σταθμάρχης δεν απάντησε αρχικά στο ερώτημα για τους λόγους της οπισθοπορείας, αποδίδεται στο ότι έβλεπε κάποιο πρόβλημα στην οθόνη του. Το «φλασάρει το κλειδί», δηλαδή, σημαίνει ότι βλέπει κάτι να αναβοσβήνει στον πίνακα που έχει μπροστά του. Εξηγώντας την τεχνική ορολογία, τα λαμπάκια κανονικά θα πρέπει να είναι λευκά ή κόκκινα, στην περίπτωση αυτή αναβοσβήνουν.

Οι διάλογοι

-Λάρισα, σου μιλάει ο προϊστάμενος του 2597. Γιατί κάνουμε οπισθοπορεία;

-Ο μηχανοδηγός του προαστιακού δεν παίρνει απάντηση και ξαναρωτάει: Λάρισα, σου μιλάει ο προϊστάμενος του 2597. Γιατί κάνουμε οπισθοπορεία; Για να ενημερώσω την υπηρεσία μου.

Το τρένο αυτό, ο προαστιακός 2597, έχει έρθει με κατεύθυνση τη Λάρισα και φαίνεται να υπάρχει κάποιο πρόβλημα που ο σταθμάρχης πρέπει να αντιμετωπίσει, ενώ έχει ζητήσει από τον μηχανοδηγό του 2597 να περιμένει. Το μοιραίο Intercity με προορισμό τη Θεσσαλονίκη, ακολουθούσε.

Συνεχίζοντας να μην λαμβάνει απάντηση από τον σταθμάρχη της Λάρισας, ο μηχανοδηγός του προαστιακού ξαναρωτά:

-Ο σταθμάρχης της Λάρισας μπορεί να ενημερώσει τον παριστάμενο του 2597 για τη διαδικασία της οπισθοπορείας;

-Σε αυτό το σημείο, και σύμφωνα με το βίντεο του Mega, ο 59χρονος σταθμάρχης ακούγεται να απαντά: «Φλασάρησε ένα κλειδί».

-Ο μηχανοδηγός του προαστιακού τότε απαντά «καλώς, ευχαριστώ πολύ» και συνεχίζει την πορεία του.

Σε πλήρη εξέλιξη οι έρευνες

Την ίδια ώρα αυτεπάγγελτη έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη από την Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων. Όπως αναφέρει η ΡΑΣ, στην προσπάθεια να επισπεύσουν τη διαδικασία λόγω της σοβαρότητας, ζήτησαν από τους εμπλεκόμενους φορείς συγκεκριμένα έγγραφα, τα οποία και τους τα παρέδωσαν. Ανάλογο αίτημα απέστειλε και προς την Hellenic Train, η οποία απάντησε πως τα έγγραφα που ζητήθηκαν βρίσκονταν στην καμπίνα του μηχανοδηγού, οπότε καταστράφηκαν.

Παράλληλα, στην πρώτη της συνεδρίαση προχώρησε την Δευτέρα, η Ειδική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων, που διερευνά το τραγικό δυστύχημα. Τα μέλη της αναμένεται να ζητήσουν στοιχεία από τους εμπλεκόμενους φορείς και να καλέσουν στελέχη και υπαλλήλους εμπλεκόμενων φορέων για στοιχεία και διευκρινίσεις για ενέργειες ή παραλήψεις αναφορικά με συστημικά προβλήματα που αφορούν στη λειτουργία και την ασφάλεια του σιδηροδρομικού δικτύου.

Στη συνέχεια η επιτροπή θα αξιολογήσει τα στοιχεία και θα καταθέσει το πόρισμα, στο οποίο θα συμπεριλαμβάνονται προτάσεις για τη λύση προβλημάτων και δυσλειτουργιών που θα εντοπιστούν.