Εξόρμηση στο «Άγιο Όρος» της Κρήτης από το Τμήμα Δυτικής Κρήτης της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας

Ολοήμερη εξόρμηση στα νότια παράλια του Ηρακλείου θα πραγματοποιήσει το προσεχές Σάββατο το Τμήμα Δυτικής Κρήτης της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας.

Στην ευρύτερη περιοχή των Αστερουσίων το Τμήμα δραστηριοποιείται από το 2006, έχοντας εξορμήσει δύο φορές στα σπήλαια της Μονής Κουδουμά, μία φορά στο φαράγγι του Μάρτσαλου κι ακόμα μία φορά στο Αγιοφάραγγο, με υπεύθυνο τον Βασίλη Σιμιτζή στην πρώτη και τον  Χάρη Στρατιδάκη στις υπόλοιπες.

Η πρώτη στάση θα πραγματοποιηθεί στις Μοίρες, όπου οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να πάρουν μέρος στο ιστορικότερο παζάρι της Κρήτης, που συγκεντρώνει ηλικία μεγαλύτερη του ενός αιώνα, επί Κρητικής Πολιτείας ως εμποροπανήγυρη και ζωοπανήγυρη. Στη συνέχεια οι εκδρομείς θα οδεύσουν προς τη Μονή Οδηγητρίας, τη μία από τις δύο των Αστερουσίων από τις οποίες καθοδηγήθηκε ο μοναχισμός και ερημιτισμός της περιοχής, θρησκευτικά ρεύματα τα οποία του προσέδωσαν τον τίτλο του «Αγίου Όρους της Κρήτης».

Η Μονή κατατάσσεται χρονολογικά στις αρχαιότερες της Κρήτης, με ίδρυση κατά τον 14^ο αιώνα  (αναφέρεται σε έγγραφο του 1393) και σ’ αυτήν υπάγεται πλήθος ερημητηρίων και εξωκλησιών. Το καθολικό της τιμάται στο όνομα της Κοίμησης της Θεοτόκου και των Αγίων Αποστόλων. Τόσο κατά την επανάσταση του 1821 όσο και κατά την περίοδο της Γερμανοκατοχής αποτέλεσε αντιστασιακό κέντρο. Στο εσωτερικό της διαφυλάσσονται σημαντικά κειμήλια της ιστορίας και της εκκλησιαστικής τέχνης, μεταξύ των οποίων ο τάφος του Αλούιζου Τριβιζάν του έτους 1602, ο Πύργος του Ξωπατέρα και τέσσερις εικόνες του ζωγράφου Αγγέλου  του 15ου αιώνα, ο Χριστός η Άμπελος, η Θεοτόκος Ζωοδόχος Πηγή, ο Ασπασμός Πέτρου και Παύλου και ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος. 

Στη συνέχεια οι εκδρομείς θα προσεγγίσουν το Αγιοφάραγγο, το οποίο θα διασχίσουν με τα πόδια. Θα επισκεφθούν τον σπηλαιώδη ναό της Αγίας Κυριακής στην είσοδο του φαραγγιού, τον ναό του Αγίου Αντωνίου (14^ου-15^ου αιώνα), τμήμα του ιερού του οποίου είναι σπηλαιώδες, τον Γουμενόσπηλιο στον οποίο συγκεντρώνονταν ανά έτος οι ασκητές  και την εκεί μαγευτική παραλία, με τα υπολείμματα αρχαίου οικισμού.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το φαράγγι κατά τους γεωλόγους ήταν αρχικά ένα τεράστιο σπήλαιο, το οποίο διαβρώθηκε από το νερό που διέλυσε σταδιακά τα πετρώματα, με αποτέλεσμα πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια να πέσει η οροφή του. Η ανύψωση της επιφάνειας της θάλασσας κατά 140 μέτρα μετέτρεψε το εγκατακρημνισμένο σπήλαιο σε φαράγγι, γι’ αυτό και σήμερα συναντούμε ανύποπτοι στα βράχια του σταλαγμιτικό υλικό. Εντυπωσιακές είναι και οι μεμονωμένες αρχαίες ελιές στην κοίτη του ρυακιού, οι οποίες κατά την μοναστική παράδοση φυτεύτηκαν καθεμιά τους με τον θάνατο ενός ασκητή, προκειμένου να αποτελέσει συνέχεια της ζωής, εφόσον ο ίδιος δεν άφησε απογόνους.

Μετά την επάνοδο στα ιδιωτικά αυτοκίνητα, με τα οποία θα γίνουν όλες οι μετακινήσεις, οι εκδρομείς θα μεταβούν στους Καλούς Λιμένες, παράλιο οικισμό με 50 κατοίκους το καλοκαίρι και 3-4 οικογένειες κατά τον χειμώνα. Ο τόπος μαστίζεται από ισχυρότατους ανέμους, οι οποίοι «κατά τας γραφάς» είχαν οδηγήσει σε ναυάγιο το πλοίο που μετέφερε τον Απόστολο Παύλο στη Ρώμη.

Απέναντι από το λιμάνι και λίγα μόλις μέτρα μακριά υπάρχει η νησίδα Μικρονήσι, την οποία οι ντόπιοι ονομάζουν «Απόστολος Παύλος», και στην οποία υπάρχουν εγκαταστάσεις ανεφοδιασμού ποντοπόρων πλοίων. Οι Καλοί Λιμένες διαθέτουν σπήλαιο, στο οποίο κατά την παράδοση, κατέφυγε ο Απόστολος Παύλος. Στα ανατολικά του οικισμού βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας πόλης Λασσαία, η οποία ήταν ένα από τα λιμάνια της αρχαίας Γόρτυνας. 

Εάν ο χρόνος το επιτρέψει, οι συμμετέχοντες στην εξόρμηση θα επισκεφθούν και τα απομεινάρια του Ασκληπιείου στον Λέντα. Τα αρχαιότερα ίχνη στο λόφο του λιονταριού προέρχονται από τη νεολιθική εποχή, διασώζονται όμως και αξιόλογα ευρήματα από τη μινωική. Με τη δημιουργία του Ασκληπιείου τον 4ο αιώνα π.Χ. ο Λέντας έγινε γνωστός και έξω από τα σύνορα της Κρήτης. Δίπλα στο ναό με τα αγάλματα του Θεού και της κόρης του Υγείας βρισκόταν το θησαυροφυλάκιο, σε υπόγειο χώρο, όπου φυλάσσονταν οι προσφορές προς το θεό της υγείας.

Ένα εντυπωσιακό μωσαϊκό που απεικονίζει έναν ιππόκαμπο σώζεται μέχρι σήμερα και στολίζει το δάπεδο του κτιρίου, που αποτελούνταν από αίθουσες με κίονες (όπως εκείνη του ιερού ύπνου), τόξα και μια μαρμάρινη σκάλα. Μια πηγή με Νυμφαίο μετέφερε το νερό μέσα από πήλινους σωλήνες στα λουτρά. Κοντά στο ιερό χώρο στεγάζονταν και οι άρρωστοι και οι συνοδοί τους σε ξενώνες όπως και οι ιερείς στις κατοικίες τους. Επισκέπτες από όλη την Ελλάδα και τη Βόρεια Αφρική έρχονταν να επισκεφτούν τις πηγές με το ιαματικό νερό. Ο σεισμός του 49 π.Χ. πρέπει να του επέφερε μεγάλες ζημιές. Κατά τον 4ο και 5ο μ.Χ. αιώνα το Ασκληπιείο έχανε σταδιακά την ισχύ του. Στη συνέχεια καταστράφηκε ως ειδωλολατρικός τόπος λατρείας και χρησιμοποιήθηκε ως λατομείο, ενώ δίπλα στον ιερό χώρο χτίστηκε μια πρώιμη χριστιανική βασιλική, με οικοδομικό υλικό από τον αρχαίο ναό. 

Η ολοήμερη εξόρμηση θα πραγματοποιηθεί το προσεχές Σάββατο 6 Απριλίου. Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να έχουν μαζί τους νερό, καπέλο, αντιηλιακό, πρόχειρο φαγητό, το οποίο θα μοιραστούν μεταξύ τους στην παραλία του Αγιοφάραγγου, και παπούτσια κατάλληλα για συνολική βάδιση δύο ωρών. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να δηλώσουν συμμετοχή στον πρόεδρο του Τμήματος της Σπηλαιολογικής Εταιρείας Γιώργο Καλούδη (6932820332) ή στον υπεύθυνο της εξόρμησης Χάρη Στρατιδάκη (6974026196). Ώρα αναχώρησης 8.30 π.μ. και επιστροφής γύρω στις 8.00 το βράδυ.