Μια εύκολη αλλά ενδιαφέρουσα πεζοπορία στην Παχειά Άμμο και τη Βασιλική

Μια εύκολη αλλά ενδιαφέρουσα πεζοπορία στον επονομαζόμενο «ισθμό» της Ιεράπετρας, το πιο στενό σημείο το Νομού Λασιθίου για πρόσβαση από τα βόρεια στα νότια παράλια, πραγματοποίησε ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου το απόγευμα της Κυριακής 24 Αυγούστου 2025. Μια πρόταση πεζοπορίας που κινητοποίησε γύρω στους 30 περιπατητές, ομάδα ετερόκλητη, με πολλούς ξένους, ντόπιους, μεγάλους και μικρούς, που ως το τέλος της βραδιάς έδεσε ομαλά κι άφησε όμορφες αναμνήσεις!

Στα χνάρια των δρομέων του λαϊκού δρόμου Βασιλικής, αλλά …και της ιστορίας!

Αλλά ας τα πάρουμε με τη σειρά: Η ομάδα ξεκινά απ’ το παραλιακό χωριό της Παχιάς Άμμου στον μυχό του κόλπου του Μεραμπέλλου, νέο χωριό, που αναφέρεται πρώτη φορά το 1920 ως επίνειο της Βασιλικής. Από τότε βέβαια πολλά έχουν αλλάξει, αφού η Παχιά Άμμος έχει αναπτυχθεί πολύ με σχεδόν 600 κατοίκους, ενώ η Βασιλική έχει σχεδόν ρημάξει. Η μέρα είναι δροσερή με αρκετό αέρα –σύνηθες φαινόμενο εδώ-. Αφού συστηνόμαστε, ακολουθούμε τα χνάρια των δρομέων του λαϊκού δρόμου της προηγούμενης Κυριακής, που ήταν εξάλλου και το έναυσμα της σημερινής πεζοπορίας. Πραγματικά παίρνουμε τον χωματόδρομο δίπλα στο ξερό ρυάκι με τις καλαμιές στο μέσο του οικισμού κι η διαδρομή είναι τόσο καλά σηματοδοτημένη, που δεν την χάνεις με τίποτα! Ξέρουμε επίσης ότι είναι 10 χλμ σε χωματόδρομο, όπως εξυπηρετούσε τις βασικές ανάγκες των δρομέων.

Φαίνεται μονότονη καθώς είναι κυρίως πεδινή όμως την ομορφιά της την έχει. Καταρχάς οι σκονισμένοι ελαιώνες, τα τζιτζίκια που σου παίρνουν τα αυτιά και σου θυμίζουν ότι είναι το αθάνατο ελληνικό καλοκαίρι! Κι επιπλέον σε όλη σχεδόν την πορεία αντικρίζεις όλη την κορυφογραμμή της Θρυπτής και το περίφημο φαράγγι του Χα. Έπειτα συναντάς διάσπαρτα στοιχεία της αγροτικής ζωής του παρελθόντος: αλώνια, στεγασμένα πηγάδια, αγροικίες. Κι ακόμα τεκμήρια της μακριάς ιστορίας του τόπου ανά τους αιώνες όπως το σχεδιαζόμενο ιταλικό νεκροταφείο (δε χρησιμοποιήθηκε ποτέ επειδή οι Ιταλοί στο μεταξύ αποχώρησαν - σώζεται μόνο μέρος του περίβολου), ο Κούλες (λέγεται Καζάρμα απ’ τους ντόπιους, αλλά είναι οθωμανικό κάστρο, που κτίστηκε το 1868 από τον Αθνή Πασά) στην κορυφή του παρακείμενου λόφου Κεφάλα, που δικαιολογείται απ’ την στρατηγική κι εμπορική θέση-κλειδί του Ισθμού. Κι ακόμα ο χώρος του μινωικού νεκροταφείου και ο χαμηλός λόφος Καστέλλι με τον αρχαιολογικό χώρο, που δυστυχώς δεν προλάβαμε να επισκεφθούμε, γιατί σουρουπώνει νωρίς πια! Ο τελευταίος είναι από τους πιο σημαντικούς μινωικούς οικισμούς της ανατολικής Κρήτης, που ανέσκαψε πρώτη στις αρχές του 20^ου αιώνα η Χάριετ Μπόυντ κι αργότερα ο Ρίτσαρντ Σίγκερ, ονόματα-θρύλοι για την εντόπια αρχαιολογία. Σημαντική και η κεραμική της περιοχής, γνωστή και ως ρυθμός Βασιλικής!

Ο τόπος είναι οι άνθρωποι – Ένα μεγάλο «ευχαριστώ»

Όμως σε κάθε τόπο πέρα απ’ τη φύση και τα μνημεία τον παλμό τον δίνουν οι άνθρωποι. Εδώ οι κάτοικοι της Βασιλικής αγκάλιασαν πραγματικά την πρωτοβουλία. Μας υποδέχτηκαν στην Παχιά Άμμο κι άλλοι περπάτησαν μαζί μας ( βλ. Τασούλα, Βαγγελιώ και η ‘συμμορία’ των πιτσιρικάδων, που μας έδειξε όλα τα κατατόπια), άλλοι (ο Γιώργος κι ο Μιχάλης, παλιά μας μέλη, κάτοικοι της περιοχής, ο Μιχάλης ο Εγγλεζάκης και τα άλλα παιδιά του Πολιτιστικού συλλόγου) μας περίμεναν στην επιστροφή στη Βασιλική ετοιμάζοντας απλόχερα κέρασμα για μας! Πιο πολύ εντυπωσιάστηκαν οι ξένοι μας και ρωτούσαν «τι οφείλουν;» κι όταν κατάλαβαν ότι όλο αυτό ήταν μια πράξη φιλοξενίας που έρχεται απ’ τα βάθη των αιώνων ξέσπασαν στο τέλος σε ένα δυνατό αυθόρμητο χειροκρότημα. Ήρθαμε άγνωστοι, φεύγουμε με φίλους!

Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες ένα ευχαριστώ είναι πολύ λίγο! Παίρνοντας το δρόμο της επιστροφής κάτω απ’ τον νυχτερινό ασέληνο ουρανό (άλλο ανεκτίμητο δώρο της απογευματινής πορείας αυτό!) σκέφτομαι πως δεν μπορείς να κάνεις αυθεντική πεζοπορία αν δεν έρθεις σε επαφή με τους ντόπιους που ξέρουν κι αγαπάνε τον τόπο τους, που ξέρουν την ιστορία που συνοδεύει την κάθε γωνιά του! Τέτοιοι υπάρχουν πολλοί εδώ στη Βασιλική κι έχουμε αφήσει εκκρεμότητες για μια μεγαλύτερη -κανονική πια- πεζοπορία κατά τη διάρκεια της χειμερινής σεζόν, που τώρα αρχίζει!