F-4 Phantom: 50 χρόνια «φρουροί» του Αιγαίου

Όταν το 1974 τα πρώτα F-4 Phantom προσγειώθηκαν στην Ελλάδα και προστέθηκαν στο οπλοστάσιο της Πολεμικής μας Αεροπορίας άλλαξαν τα δεδομένα στο συσχετισμό αεροπορικών δυνάμεων με την Τουρκία.

Η απόφαση να μην χρησιμοποιηθούν απέναντι στα τουρκικά στρατεύματα εισβολής, αν και αεροσκάφη και πληρώματα ήταν έτοιμα να πετάξουν έως τη Μεγαλόνησο, βρίσκεται έως και σήμερα στο επίκεντρο αντιπαράθεσης.

Δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι εάν τα F-4 είχαν επιχειρήσει στην Κύπρο θα ήταν διαφορετική η εξέλιξη των επιχειρήσεων και πιθανότατα συνολικά το αποτέλεσμα της εισβολής. Από τότε και για τουλάχιστον 15 χρόνια, έως και το 1989, όταν αποκτήθηκαν τα πρώτα μαχητικά F-16, τα Phantom αποτελούσαν την αιχμή του δόρατος της Πολεμικής Αεροπορίας.

Αν και αεροσκάφη κρούσης με αυξημένες δυνατότητες σε αποστολές βομβαρδισμού, τα F-4 αποτέλεσαν τον «εφιάλτη» των γειτόνων πάνω από το Αιγαίο ,αν και η τουρκική αεροπορία είχε αποκτήσει τον ίδιο τύπο μαχητικού, με τα Phantom της TuAF να υπηρετούν και αυτά έως σήμερα την αεροπορία των γειτόνων. Eλλάδα, Τουρκία και Ιράν αποτελούν πλέον τις χώρες οι οποίες διαθέτουν στην αεροπορική τους «φαρέτρα» τα εμβληματικά μαχητικά, ενώ πρόσφατα η Πολεμική Αεροπορία της Νότιας Κορέας απέσυρε τα Phantom σε μια εξαιρετικά εντυπωσιακή τελετή. Και ενώ ήδη από το 1996 οι ΗΠΑ,  η κατασκευάστρια χώρα, είχε αποφασίσει την απόσυρση των F-4, καθώς ήδη ανέπτυσσε καινούργιους τύπους μαχητικών (F-16, F-18 και F-16), «σήκωναν το βάρος» των αποστολών.

Η απόφαση της ΠΑ να εκσυγχρονίσει τα Phantom

Η Πολεμική μας Αεροπορία, όμως, όχι απλά αποφάσισε να διατηρήσει τα Phantom στο οπλοστάσιο της, αλλά και να τα εκσυγχρονίσει στα τέλη της δεκαετίας 90΄ σε διαμόρφωση AUP, αναβαθμίζοντας τα ηλεκτρονικά τους συστήματα και δίνοντας τη δυνατότητα στα F-4 να χρησιμοποιούν σύγχρονα όπλα.

Η αναβάθμιση των ηλεκτρονικών περιλάμβανε την εγκατάσταση του σύγχρονου Radar AN/APG-65 GR, νέου υπολογιστή αποστολής, ΗUD, έγχρωμων οθονών πολλαπλής λειτουργίας, GΡS/ΙΝS, ΙFF Ιnterrogator, ασύρματου V/UΗF, υψομέτρου-Radar, καταγραφέα εικόνας-βίντεο κ.ά. Οι αλλαγές αυτές επέτρεψαν τη δυνατότητα μεταφοράς πυραύλων ΑΙΜ-120 AMRAAM, καθώς και άλλων προηγμένων όπλων αέρος/εδάφους. Το συνολικό κόστος του προγράμματος ανήλθε σε 315 εκατομμύρια δολάρια και μετά την ολοκλήρωση τα αναβαθμισμένα αεροσκάφη έλαβαν τον τίτλο F-4E Peace Icarus 2000 (PI2000). Το πρωτότυπο αναβαθμισμένο F-4Ε πέταξε στις 28 Απριλίου 1999.

Το αποτέλεσμα δικαίωσε το Αεροπορικό Επιτελείο, καθώς ο εκσυγχρονισμός των Phantom έδωσε μεγάλη παράταση στην επιχειρησιακή ζωή των μαχητικών τα οποία υπηρετούν έως σήμερα. Τα Phantom επιχειρούν πλέον μόνο από την 117 Πτέρυγα Μάχης και την 338 Πολεμική Μοίρα «ΑΡΗΣ». Είχε προηγηθεί η απόφαση της Πολεμικής Αεροπορίας για αναδιοργάνωση του στόλου των F-4, με την HAF να συγκεντρώνει όλα τα αεροσκάφη των προγραμμάτων PI I&II στην Ανδραβίδα. Τα SRA ενσωματώθηκαν το 1997 στην 337 Μοίρα Παντός Καιρού, πετώντας με ρόλο αναχαίτισης μέχρι τις 27 Δεκεμβρίου του 2005 οπότε και αποσύρθηκαν.

Η απόφαση για απόκτηση από την Πολεμική Αεροπορία των stealth μαχητικών 5ης γενιάς F-35, τα οποία θα επιχειρούν από την 117 Πτέρυγα Μάχης στην Ανδραβίδα, σηματοδοτεί την έναρξη της αντίστροφης μέτρησης για την απόσυρση των εμβληματικών μαχητικών. Με δεδομένο ότι σύντομα αναμένεται να αρχίσουν οι εργασίες στην Ανδραβίδα, υπολογίζεται ότι τα Phantom αναμένεται να αποσυρθούν εντός της επόμενης τριετίας, ίσως και νωρίτερα ανάλογα με την πορεία των έργων.

onalert.gr