Κωνσταντινούπολη-Ρωσοουκρανική συνάντηση: Θα καθίσει ο Πούτιν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης;

Στη διάρκεια της αυριανής μέρας, της Πέμπτης που οι διπλωμάτες αναφέρουν ότι στην Κωνσταντινούπολη θα συναντηθεί για ειρηνευτικές συνομιλίες «κάποιος από τη Ρωσία, με κάποιον από την Ουκρανία», όλα τα φώτα είναι στραμμένα σε ένα πρόσωπο: αυτό του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, καθώς από το εάν αυτός θα παραβρεθεί, θα κριθεί ακόμα και ο κατάλογος αυτών που θα είναι παρόντες στις πρώτες απευθείας συνομιλίες μεταξύ των δύο χωρών, από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, το 2022.

Προς το παρόν, το Κρεμλίνο τηρεί σιγή ιχθύος σε ό,τι αφορά το εάν τη Ρωσία θα εκπροσωπήσει ο πρόεδρος Πούτιν, ή ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας, Σεργκέι Λαβρόφ, είτε κάποιο άλλο πρόσωπο. Το σίγουρο είναι ότι στην Πόλη, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολόντιμιρ Ζελένσκι, μαζί με τον Τούρκο ομόλογό του, Ταγίπ Ερντογάν και Αμερικανούς απεσταλμένους (τον Στιβ Γουίτκοφ και τον Κιθ Κέλογκ), θα περιμένουν τον Βλαντιμίρ Πούτιν.

Ο πρόεδρος Ζελένσκι έχει ήδη αρχίσει να ανεβάζει τους τόνους, ξεκαθαρίζοντας ότι θεωρεί ειρηνευτικές συνομιλίες μόνο αυτές στις οποίες θα συμμετέχει ο πρόεδρος Πούτιν «επειδή τα πάντα στη Ρωσία εξαρτώνται απόλυτα από αυτόν». Όμως προκαλεί σε ένα ιδιότυπο chicken game τον Βλαντιμίρ Πούτιν, προεξοφλώντας ότι ο Ρώσος πρόεδρος δεν θα δώσει το παρών στην Κωνσταντινούπολη επειδή «αυτός (σ.σ. ο Πούτιν) φοβάται να συνομιλήσει απευθείας μαζί μου».

Το εάν ο ισχυρός άνδρας της Ρωσίας θα μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη περιμένει, όπως φαίνεται, και ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος και πίεσε τον Ζελένσκι να προσέλθει στις συνομιλίες χωρίς η Μόσχα να ικανοποιήσει την εκεχειρία που απαιτούσε το Κίεβο για την εκκίνησή τους. Ο Κιθ Κέλογκ έκανε σαφές χθες, σε συνέντευξή του σε αμερικανικό δίκτυο, ότι ο πρόεδρος Τραμπ θα μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη για να συμμετάσχει στις συνομιλίες, μόνο εάν νωρίτερα θα έχει κάνει το ίδιο ο Ρώσος ομόλογός του. «Ελπίζουμε να εμφανιστεί και ο Πρόεδρος Πούτιν και στη συνέχεια θα είναι εκεί και ο Πρόεδρος Τραμπ. Αυτή θα μπορούσε να είναι μια απολύτως απίστευτη συνάντηση», ανέφερε ο Κέλογκ και συνέχισε: «Μπορούμε να πετύχουμε ειρήνη, πιστεύω πραγματικά, πολύ γρήγορα, αν και οι τρεις ηγέτες καθίσουν και μιλήσουν».

Αν και οι Ζελένσκι και Ερντογάν δηλώνουν ότι «θα περιμένουν τον Πούτιν» στην Πόλη, όσο ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δηλώνει ότι «όταν ο πρόεδρος (Πούτιν) το κρίνει σκόπιμο, θα ανακοινώσουμε (εάν θα παραβρεθεί)», ο Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να αναβαθμίσει τη συνάντηση σε κάθε περίπτωση. Χθες αποκάλυψε ότι στις συνομιλίες θα συμμετέχει ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος αναμένεται σήμερα στην Τουρκία, σε μια προσπάθεια να «κλειδώσει» έστω την παρουσία του Ρώσου ομολόγου του, Σεργκέι Λαβρόφ στις συνομιλίες.

Σε κατάσταση αναμονής βρίσκονται και οι Ευρωπαίοι ηγέτες οι οποίοι φαίνεται ότι δεν… περίμεναν το κάλεσμα Ζελένσκι να επιβάλλουν σκληρότερες κυρώσεις στη Ρωσία στην περίπτωση που θα ναυαγήσουν οι συνομιλίες. Ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς αναφέρει ότι οι ηγέτες της ΕΕ υποστηρίζουν τη διπλωματική προσπάθεια για κατάπαυση του πυρός, αλλά προειδοποιούν με νέες σαρωτικές κυρώσεις σε περίπτωση που ο Βλαντιμίρ Πούτιν αρνηθεί να λάβει σοβαρές δεσμεύσεις.

«Περιμένουμε τη συμφωνία του Πούτιν και συμφωνούμε ότι αν δεν υπάρξει πραγματική πρόοδος αυτή την εβδομάδα, θα συνεργαστούμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο για μια σημαντική αυστηροποίηση των κυρώσεων», δήλωσε ο Μερτς, με αξιωματούχους της ΕΕ να εξηγούν ότι το επόμενο -το 17ο- πακέτο κυρώσεων θα μπορούσε να στοχεύσει πρόσθετους τομείς της ρωσικής οικονομίας, με νέες κυρώσεις που φέρονται να επικεντρώνονται στην ενέργεια και τις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Το σχέδιο κατάπαυσης του πυρός

Όσο θολό είναι το ποιοι θα συναντηθούν με ποιους στην Κωνσταντινούπολη την Πέμπτη, τόσο θολό είναι και το πλαίσιο της ειρήνης που θα συζητηθεί για την πρώτη αιματηρή διαμάχη σε ευρωπαϊκό έδαφος από τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Καθώς η ρωσική πλευρά ζητά να γίνει συζήτηση «στη ρίζα του προβλήματος», φαίνεται ότι μια μόνιμη εκεχειρία είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί γρήγορα, λόγω των δομικών διαφωνιών των δύο πλευρών.

Αντίθετα, με την Ουάσινγκτον -και την ΕΕ- να πιέζει για ταχεία, απτά αποτελέσματα, εκτιμάται ότι η Ρωσία μπορεί να «δώσει» μια παύση των πολεμικών επιχειρήσεων μέχρι… νεοτέρας. Σε αυτό το ενδεχόμενο και καθώς ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει δηλώσει ότι «η Ρωσία διαθέτει τα μέσα για να φέρει τον πόλεμο σε ένα λογικό σημείο», η Ουκρανία «διαφημίζει» κάποιες στρατιωτικές επιτυχίες με σκοπό να καταδείξει ότι δεν προσέρχεται στο τραπέζι των συνομιλιών ως η εκ προοιμίου χαμένη. Σε αυτές περιλαμβάνονται η καταστροφή από ουκρανικά drones του αντιαεροπορικού πυραυλικού συστήματος Buk-M3 και του πυραυλικού συστήματος πολλαπλών εκτοξευτών (MLRS) Uragan-1, όπως και τη σύλληψη ενός εργαζομένου σε πυρηνικό εργοστάσιο με την κατηγορία της συνεργασίας με τη ρωσική μυστική υπηρεσία GRU για την καθοδήγηση χτυπημάτων με drones.

Ανεξάρτητα των παραπάνω, ένα περίγραμμα της συμφωνίας έκανε ο Αμερικανός απεσταλμένος για το ουκρανικό Κιθ Κέλογκ. Μιλώντας στο αμερικανικό ειδησεογραφικό δίκτυο Fox, ο Κέλογκ διευκρίνισε ότι η Ουκρανία είναι πρόθυμη να δεχτεί μια «κατάπαυση του πυρός σε ισχύ», στην οποία οι ουκρανικές και οι ρωσικές δυνάμεις θα υποχωρούσαν η καθεμία σε απόσταση 15 χιλιομέτρων, δημιουργώντας μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη. Σε αυτή την περίπτωση, διεθνείς δυνάμεις θα σταθμεύουν δυτικά του Δνείπερου ποταμού ως αποτρεπτικό μέσο.

Ουκρανοί αξιωματούχοι δεν έχουν δηλώσει δημοσίως ποιους όρους κατάπαυσης του πυρός μπορεί να αποδεχθεί το Κίεβο. Η Ρωσία, από την άλλη, έχει δηλώσει ότι δεν θα δεχόταν διεθνείς δυνάμεις, έστω και με το ρόλο παρατηρητή στην Ουκρανία.

Την ίδια ώρα, στα μέτωπα του πολέμου και οι δύο πλευρές πιέζουν σθεναρά τις τελευταίες ημέρες, επιχειρώντας να «κλειδώσουν» εδαφικές προωθήσεις που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως διαπραγματευτικά «χαρτιά» στις συνομιλίες της Πέμπτης. Ποιος θα κερδίσει τα περισσότερα; Και ποιος θα συνομιλήσει με ποιον; Τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, όπως και στο αν θα δούμε -έστω και μια εύθραυστη- ειρήνη στην Ουκρανία, θα τις πάρουμε αύριο…