Μητσοτάκης και Ερντογάν: Άφησαν για αργότερα τα δύσκολα, έδωσαν ραντεβού τον Δεκέμβριο στη Θεσσαλονίκη

Συμφωνώντας ότι διαφωνούν ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιβεβαίωσαν χθες από τη Νέα Υόρκη την αμοιβαία διάθεση να προχωρήσουν στη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων προωθώντας τα εύκολα στα οποία μπορούν να βρουν κοινή γλώσσα και αφήνοντας για αργότερα τα πιο δύσκολα και ακανθώδη ζητήματα, όπως η προσφυγή στη Χάγη για τις θαλάσσιες ζώνες και το Κυπριακό, στα οποία οι δύο χώρες διαφωνούν.

Η συνάντηση των δύο ηγετών, η οποία ήταν η έκτη κατά σειράν από τον Σεπτέμβριο του 2019, οπότε είχαν το πρώτο τετ α τετ και πάλι στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, έλαβε χώρα στο λεγόμενο «Τουρκικό σπίτι», ένα πολυώροφο κτίριο που αποτελεί την έδρα της διπλωματικής αποστολής της Άγκυρας στα Ηνωμένα Έθνη.

Οι δύο ηγέτες συνομίλησαν επί περίπου μια ώρα –«σε πολύ καλό κλίμα», όπως σημείωναν διπλωματικοί παρατηρητές- έχοντας δίπλα τους τους υπουργούς Εξωτερικών Γιώργο Γεραπαπετρίτη και Χακάν Φιντάν, οι οποίοι είχαν προετοιμάσει από την προηγούμενη ημέρα την ατζέντα των συζητήσεων αλλά και το «δια ταύτα» της συνάντησης. Παρόντες ήταν επίσης οι διπλωματικοί τους σύμβουλοι Άννα Μαρία Μπούρα και Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς.

Με την διαπίστωση της ανάγκης να διαφυλαχθεί το καλό κλίμα που με ορόσημο την προηγούμενη συνάντηση τους στο Βίλνιους τον περασμένο Ιούλιο, οι δύο ηγέτες έδωσαν νέο ραντεβού για της 7 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη, όπου συμφωνήθηκε να γίνει το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας με τη συμμετοχή υπουργών από τις δύο χώρες που θα συζητήσουν για θέματα των χαρτοφυλακίων και θα υπογράψουν συμφωνίες συνεργασίας για ποικίλα θέματα στα οποία θα βρεθεί κοινή συνιστάμενη.

Στο ενδιάμεσο θα ισχύσει ο οδικός χάρτης που συμφώνησαν οι δύο υπουργοί Εξωτερικών κατά τη συνάντηση που είχαν στις 5 Σεπτεμβρίου στην Άγκυρα με τα ακόλουθα βήματα:

*Στα μέσα Οκτωβρίου θα συναντηθούν οι αρμόδιοι για τον πολιτικό διάλογο και τη θετική ατζέντα υφυπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, ενώ

*Εντός του Νοεμβρίου θα γίνουν συζητήσεις για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.

Βέβαια, όπως τόνιζαν ελληνικές κυβερνητικές πηγές, προϋπόθεση για να προχωρήσουν όλα αυτά και να διατηρηθεί το καλό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι να μην επαναληφθούν οι ρητορικές εξάρσεις και οι απειλές του παρελθόντος. Οι ίδιες πηγές με ικανοποίηση σημείωναν ότι τους τελευταίους μήνες και κυρίως μετά το Βίλνιους δεν έχουν υπάρξει κινήσεις της γείτονος που να διαταράσσουν το καλό κλίμα στις σχέσεις Αθήνας – Άγκυρας.

«Να μην πέφτουν στη θάλασσα βάρκες με μετανάστες»

Υπό αυτό το πρίσμα ήταν και οι δηλώσεις που έκανε μετά τη συνάντηση ο Έλληνας πρωθυπουργός μιλώντας για «μία παραγωγική συζήτηση». Όπως είπε, «συμφωνήσαμε να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ώστε να εμβαθύνουμε το θετικό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το οποίο έχει εγκαθιδρυθεί τους τελευταίους μήνες, και προσδιορίσαμε με σαφήνεια το επίπεδο των επαφών και των συναντήσεων για το επόμενο διάστημα σε επίπεδο πολιτικού διαλόγου, Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, αλλά και προώθησης της θετικής ατζέντας».

Ταυτόχρονα, συνέχισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, «είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε και για μια σειρά από κοινές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι δύο χώρες μας». Ο ίδιος στάθηκε ενδεικτικά στο πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης για το οποίο εξέφρασε την πεποίθηση ότι «είναι απαραίτητη η συνεργασία της Τουρκίας προκειμένου να μειωθούν στο ελάχιστο οι μεταναστευτικές ροές». Για το θέμα αυτό ελληνικές πηγές υπογράμμιζαν ότι «το πρόβλημα θα περιοριστεί όταν δεν θα επιτρέπεται να πέφτουν στη θάλασσα από τα τουρκικά παράλια οι βάρκες με τους μετανάστες».

Οι δύο άνδρες επίσης συζήτησαν, όπως είπε ο πρωθυπουργός «και τα ζητήματα και τις μεγάλες προκλήσεις της κλιματικής κρίσης, καθώς Ελλάδα και Τουρκία είναι δύο μεσογειακές χώρες, οι οποίες και αυτό το καλοκαίρι βρέθηκαν αντιμέτωπες με σημαντικές φυσικές καταστροφές, προϊόν της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της κλιματικής κρίσης, η οποία είναι ήδη εδώ μαζί μας».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε τέλος την πεποίθησή του ότι «το πεδίο συνεργασίας μπορεί να διερευνηθεί περισσότερο, έτσι ώστε να τύχει αντικείμενο και κάποιων συγκεκριμένων συμφωνιών, οι οποίες θα υπογραφούν στα πλαίσια του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, τον Δεκέμβριο στη Θεσσαλονίκη».

Εξομάλυνση χωρίς ασφυκτικά πλαίσια

Μετά το τέλος της συνάντησης, ανώτατη κυβερνητική πηγή διαπίστωνε ότι στο τετ α τετ διεφάνη «από την τουρκική πλευρά διάθεση να προχωρήσουμε χωρίς εντάσεις στο επόμενο βήμα ώστε να εξομαλυνθούν οι σχέσεις των δυο χωρών χωρίς όμως να μπαίνουν ασφυκτικά χρονικά πλαίσια γιατί αυτό δεν βοηθά».

Ειδικότερα για το κρίσιμο ζήτημα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών, η ίδια πηγή επεσήμαινε ότι «πρόκειται για ένα θέμα που δεν έχει λυθεί τα τελευταία 40 χρόνια». Και ως εκ τούτου «δεν πρέπει να μπαίνουν σφιχτά χρονοδιαγράμματα γιατί δεν βοηθούν στην επίλυσή του». Η ίδια επισήμανση γινόταν και ως προς το ενδεχόμενο προσφυγής στη Χάγη και αρμόδιες πηγές παρέπεμψαν σε όσα είπε την περασμένη Κυριακή στη ΔΕΘ ότι «είναι ακόμη μακριά».

Αναφορικά με το Κυπριακό, τέλος, ενημερωμένες πηγές τόνιζαν ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός μετέφερε στον Τούρκο Πρόεδρο ότι η Ελλάδα δεν συζητά άλλη λύση που να μην είναι σύμφωνη με τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και τάσσεται υπέρ της επανέναρξης των διαδικασιών διαλόγου για την επίλυση με διορισμό ειδικού απεσταλμένου από τον ΟΗΕ και σε τριμερή βάση: Ελληνοκύπριοι, Τουρκοκύπριοι και Ηνωμένα Έθνη.