Πώς οι ΗΠΑ κάνουν τα στραβά μάτια για την Ινδία, με το βλέμμα στην Κίνα

Η δολοφονία ενός Σιχ αποσχιστή στον Καναδά τον Ιούνιο, ο οποίος φέρεται να εκτελέστηκε από πράκτορες της ινδικής κυβέρνησης του πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι, άνοιξε ένα ρήγμα μεταξύ ενός από τους στενότερους συμμάχους της Αμερικής και ενός από τους πιο ζωτικούς γεωπολιτικούς εταίρους της. Έχει επίσης απεικονίσει μια αναπόφευκτη τραγική ειρωνεία της εξωτερικής πολιτικής του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν.

"Η σημαντικότερη διμερής σχέση στον κόσμο" και η Ευρασία

Ο Μπάιντεν στοχεύει στην ενίσχυση μιας απειλούμενης παγκόσμιας τάξης επιταχύνοντας την ανάδυση της Ινδίας. Καθώς η Ινδία θα ανέρχεται, ωστόσο, θα ενεργεί με τρόπους που μερικές φορές θα αμφισβητούν την ίδια την τάξη που οφείλει και θέλει να υπερασπίζεται η Ουάσιγκτον. Κι αν η ομάδα του Μπάιντεν πιστεύει, όπως είπε ο τσάρος της πολιτικής για την Ασία, Κερτ Κάμπελ, ότι οι ΗΠΑ και η Ινδία έχουν "την πιο σημαντική διμερή σχέση στον πλανήτη", τότε η Ουάσιγκτον πιθανότατα θα ανεχθεί πολλές κακές συμπεριφορές για να διατηρήσει αυτή τη σχέση ανέπαφη.

Το γεωπολιτικό επιχείρημα υπέρ της συνεργασίας ΗΠΑ-Ινδίας είναι αδιαμφισβήτητο. Πολύ πίσω, το 1904, ο Βρετανός πολυμαθής Sir Halford Mackinder εξηγούσε το γιατί.

Χάρη στον εκσυγχρονισμό τόσο της τεχνολογίας όσο και της τυραννίας, έγραφε, υπήρχε μια αυξανόμενη πιθανότητα οι επιθετικές δυνάμεις να κυριαρχήσουν στην Ευρασία και να ελέγξουν τους απαράμιλλους πόρους της. Έτσι, ο φιλελεύθερος ηγεμόνας της εποχής, η Μεγάλη Βρετανία, έπρεπε να καλλιεργήσει "γέφυρες" στις παρυφές της υπερηπείρου – Κορέα, Γαλλία και Ινδία – ώστε να μπορέσει να κρατά τον κόσμο σε ισορροπία, κρατώντας την Ευρασία διχασμένη.

Σήμερα, μεγάλες περιοχές της Ευρασίας κυβερνώνται από τους εχθρούς των ΗΠΑ - μια εχθρική, πολεμοχαρή Κίνα, μια εκδικητική, βίαιη Ρωσία, ένα επεκτατικό Ιράν. Η Ινδία, μια ολοένα και πιο ευημερούσα χώρα 1,4 δισεκατομμυρίων κατοίκων, μπορεί να αποτελέσει το κλειδί για τη διατήρηση της ισορροπίας - και ιδιαίτερα για να στερηθεί η Κίνα το ελεύθερο χέρι στη στεριά, καθώς επεκτείνεται και στη θάλασσα.

Η Ινδία δεν είναι λιγότερο κρίσιμη ως παγκόσμιος κόμβος παραγωγής, συνεισφέροντας σε ανθεκτικές τεχνολογικές εφοδιαστικές αλυσίδες, ενώ είναι και διπλωματικός ηγέτης του αναπτυσσόμενου κόσμου. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Μπάιντεν έχει δώσει τόση προτεραιότητα στην ενίσχυση των σχέσεων ΗΠΑ-Ινδίας, φιλοξενώντας τον Μόντι σε επίσημη κρατική επίσκεψη στην Ουάσιγκτον, βοηθώντας να γίνει η πρόσφατη συνάντηση των G20 βιτρίνα για την ηγεσία του Μόντι και επιδιώκοντας βαθύτερη συνεργασία σε όλους τους τομείς.

Ωστόσο, ο Μπάιντεν δεν βλέπει την Ινδία ως υποψήφιο στρατιωτικό σύμμαχο. Δεν υπολογίζει το Νέο Δελχί να σπεύσει σε βοήθεια της Αμερικής σε έναν πόλεμο με την Κίνα για την Ταϊβάν. Η ιδέα είναι απλώς ότι η Αμερική και η Ινδία μοιράζονται ένα ζωτικό συμφέρον να εμποδίσουν το Πεκίνο να κυριαρχήσει στην Ασία και, ίσως, στον κόσμο. Έτσι, οι ΗΠΑ βοηθούν τον εαυτό τους βοηθώντας την Ινδία να αναπτυχθεί οικονομικά, να ωριμάσει στρατιωτικά και να θέσει τη δύναμή της με κάθε πιθανό τρόπο ως εμπόδιο στην πορεία της Κίνας προς την πρωτοκαθεδρία.

Μια ατελής συνθήκη

Δεν είναι όλα ρόδινα εδώ. Ένας πρόεδρος των ΗΠΑ ο οποίος αρχικά μιλούσε για μια μεγάλη σύγκρουση μεταξύ απολυταρχίας και δημοκρατίας, ακολούθησε μια εξαιρετικά σιωπηλή προσέγγιση στη συζήτηση περί παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των ελευθεριών της κοινωνίας των πολιτών και των ευρύτερων πολιτικών ελευθεριών στην Ινδία του Μόντι - ή περί του εμπρηστικού ινδουιστικού εθνικισμού τον οποίο προμοτάρει η ινδική κυβέρνηση.

Ομοίως, η Ινδία δεν έχει κάνει πολλά για να τιμωρήσει την εισβολή του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία. Στην πραγματικότητα, έχει ωφεληθεί πολύ από τον πόλεμο, γεγονός που της επιτρέπει να αποκτά ρωσικό πετρέλαιο με έκπτωση. Και αν πράγματι οι άνδρες του Μόντι σκότωσαν τον Hardeep Singh Nijjar στον Καναδά τον Ιούνιο, η κυβέρνησή του μιμείται την καταστολή εκτός συνόρων η οποία σχετίζεται συνήθως με πιο σκληρές απολυταρχίες όπως η Κίνα, η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία.

Το πρόβλημα με το να δεσμεύεται κανείς με οιονεί ανελεύθερες κυβερνήσεις είναι ότι τείνουν να κάνουν ακριβώς εκείνα πράγματα που κατά τα άλλα η Ουάσιγκτον θεωρεί διαβρωτικά για τη φιλελεύθερη τάξη πραγμάτων. Πράγματι, ακόμη κι αν η Ινδία είναι ένας απαραίτητος εταίρος, παραμένει βαθιά αμφίθυμη σχετικά με το διεθνές σύστημα το οποίο επιθυμεί να περισώσει ο Μπάιντεν.

Η Ινδία αντιτίθεται στην κινεζική ηγεμονία, αυτό όμως δε σημαίνει ότι αγαπά την αμερικανική ισχύ. Το Νέο Δελχί επιθυμεί ένα πολυπολικό σύστημα, στο οποίο η Ινδία θα βρίσκεται μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων και όχι ένα μονοπολικό σύστημα στο οποίο η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της υπερισχύουν των υπολοίπων. Και καθώς αυξάνεται η επιρροή της Ινδίας, εκείνη θα απαιτεί προνόμια μεγάλης δύναμης - συμπεριλαμβανομένου, ίσως, του δικαιώματος καταπάτησης της κυριαρχίας άλλων δημοκρατιών μέσω στόχευσης εσωτερικών της εχθρών στο έδαφός τους.

Αυτή τη στιγμή, η κυβέρνηση του Μόντι πιστεύει ότι το Νέο Δελχί έχει όλα τα χαρτιά στα χέρια του. Ινδοί αξιωματούχοι δηλώνουν ιδιωτικά ότι απλούστατα δεν πιστεύουν ότι η Ουάσιγκτον θα κάνει κάτι για να χαλάσει τη διμερή σχέση, δεδομένου του πόσο απελπιστικά χρειάζεται η Αμερική υποστήριξη ενάντια στο Πεκίνο. Και μάλλον έχουν δίκιο.

Εξάρτηση

Αυτό το δίλημμα θα διέπει την απάντηση του Μπάιντεν στη δολοφονία του Νιτζάρ. Όταν Ρώσοι πράκτορες δηλητηρίασαν έναν από τους εχθρούς του Πούτιν σε βρετανικό έδαφος το 2018, υπήρξε μια συντονισμένη δυτική απάντηση που περιελάμβανε μαζικές απελάσεις Ρώσων διπλωματών. Ο Καναδάς δεν πρόκειται να λάβει παρόμοιο επίπεδο αλληλεγγύης.

Βεβαίως, οι ΗΠΑ βοηθούν: οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες φέρονται να βοήθησαν να αποδειχθεί η συνενοχή της Ινδίας. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, οι ΗΠΑ ζήτησαν επίσης από την καναδική κυβέρνηση να κινηθεί προσεκτικά στις δημόσιες κατηγορίες της - μολονότι ο Μπάιντεν έθεσε το ζήτημα με το Νέο Δελχί κεκλεισμένων των θυρών - για να αποφευχθεί η καταστροφή του αστεριού του Μόντι στην G-20. Αναμείνατε η κυβέρνηση Μπάιντεν να έχει δηλώσει ιδιωτικά στο Νέο Δελχί ότι αυτού του είδους η εκτός ινδικής επικράτειας καταστολή αντιφρονούντων είναι απαράδεκτη - και να προσπαθεί ταυτόχρονα σκληρά να αποφύγει οποιαδήποτε περαιτέρω δημόσια διαφωνία. Το αν ο Μόντι ακούει είναι άλλο ζήτημα.

Μια επιδεινούμενη παγκόσμια κατάσταση κάνει τις ΗΠΑ να εξαρτώνται όλο και περισσότερο από ατελείς εταίρους οι οποίοι συνηθίζουν να κάνουν δυσάρεστα, ακόμη και βάναυσα πράγματα. Δεν υπάρχει απάντηση στην κινεζική ισχύ χωρίς μια πιο δυναμική Ινδία - και ταυτόχρονα δεν μπορεί να αποφευχθεί το γεγονός η Ουάσιγκτον να μην αρέσκεται πάντα σε όσα πράττει μια τέτοια Ινδία.

Forbes