Ο λογοτέχνης Κωστής Φραγκούλης (1905 – 2005 )
Σαν αποθάνω στα πουλιά παραγγελιά θα κάνω νά 'ρχονται να καθίζουνε στο μνήμα μου απάνω.
Στα κυπαρίσσια, στο σταυρό, στην πλάκα, όπου θένε, τα δε μπορώ να λέω μπλιο εκείνα να τα λένε.
Πως είναι ωραία η ζωή και οι χαρές του κόσμου οι ομορφιές, ο έρωντας, η Κρήτη πού ‘χω εντός μου».
Ο Κωστής Φραγκούλης ή ΑΝΤΑΙΟΣ όπως ήταν το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο , γεννήθηκε στη Λάστρο Σητείας το 1905 και πέθανε ακριβώς στα εκατό του χρόνια στις, 11 Φεβρουαρίου 2005 .
Από τη Λάστρο Σητείας έφυγε σε ηλικία 16 χρονών, σε αναζήτηση καλύτερης τύχης και κατέληξε στο Μεγάλο μας Κάστρο, όπου από μια καθαρή σύμπτωση επέλεξε το επάγγελμα του τυπογράφου. Το τυπογραφείο για τον Κωστή Φραγκούλη υπήρξε μεγάλο σχολείο. Ταυτόχρονα με την τυπογραφική τέχνη, άρχισαν και οι πρώτες λογοτεχνικές του ανησυχίες. Ξεκίνησε λοιπόν μ’ ένα είδος χρονογραφήματος στην τοπική εφημερίδα, “Ίδη” που εντυπωσίασε το αναγνωστικό κοινό με το δροσερό και παιγνιώδες ύφος του.
Στα 25 του χρόνια βρέθηκε στην Αθήνα, εργαζόμενος ως τυπογράφος κι εκεί εξέδωσε την πρώτη ποιητική του συλλογή “Μ’ ανοιχτά φτερά”. Στο μεταξύ, συνταραχτικά γεγονότα που συγκλόνισαν τη χώρα μας, παρέσυραν στη δίνη τους τον ποιητή. Έτσι το 1940-41 βρέθηκε στο Αλβανικό μέτωπο να υπερασπίζεται την πατρίδα.
Μετά την Γερμανική εισβολή στην Κρήτη, επανήλθε στη γενέθλια γη, την αγαπημένη του Λάστρο, έγγαμος πια με ένα παιδί, όπου έζησε όλα τα χρόνια της μαύρης κατοχής. Ύστερα από την απελευθέρωση εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Ηράκλειο και εξακολούθησε να ασκεί ευδοκίμως το επάγγελμα του τυπογράφου. Αργότερα απέκτησε ιδιόκτητο τυπογραφείο με τη φίρμα “Ανταίος” ενώ παράλληλα ασχολήθηκε συστηματικά με τη δημοσιογραφία, γράφοντας το αγαπημένο του χρονογράφημα.
Στην εφημερίδα “ΠΑΤΡΙΣ” επί 35 συναπτά έτη έγραφε καθημερινά τη στήλη του χρονογραφήματος, με τον τίτλο “Λόγοι και αντίλογοι” και με το ψευδώνυμο “Ανταίος. Από το 1985 καθιέρωσε τις ραδιοφωνικές εκπομπές.
Το τυπογραφείο έφερε πολύ κοντά τον Κ. Φραγκούλη στους κύκλους των λογίων, πράγμα που είχε μεγάλη επίδραση στην περαιτέρω πορεία του. Το τυπογραφείο του έγινε το εντευκτήριο των διανοουμένων της εποχής κι αυτή η επαφή ήταν καθοριστική για κείνον. Οι έρευνες, οι μελέτες και οι συνεχείς ενασχολήσεις τους με θέματα λογοτεχνικά, παραδοσιακά, γλωσσικά κλπ, βοήθησαν τον Κωστή Φραγκούλη να ανακαλύψει την παραδοσιακή του ταυτότητα. Έτσι γεννήθηκαν τα “ΔΙΦΟΡΑ”.
“Τα “ΔΙΦΟΡΑ” είναι το σημαντικότερο ποιητικό δημιούργημα της Κρητικής Λογοτεχνίας από την εποχή του Βιτσέντζου Κορνάρου και έχει χαρακτηρισθεί, από Έλληνες και ελληνόφωνους ξένους γλωσσολόγους, Ευαγγέλιο του γνήσιου κρητικού λόγου.
Ανάδοχος του έργου υπήρξε ο αείμνηστος Μενέλαος Παρλαμάς, “ο πρύτανης των Κρητών φιλολόγων με την μεγίστου ύψους ευφυΐα και την ακόρεστη φιλομάθεια”, όπως λέει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Θεοχάρης Δετοράκης.
Ο αείμνηστος Παρλαμάς ήταν τότε Δ/ντής του Λυκείου “Ο Κοραής” και σύχναζε μαζί με άλλους λογίους στο τυπογραφείο του Κωστή Φραγκούλη. Έμεινε έκθαμβος, όπως γράφει ο ίδιος στο προλογικό του σημείωμα στον Α΄ τόμο του έργου, όταν διάβασε τα χειρόγραφα του ποιητή και τον παρότρυνε μετ’ επιμονής, να προβεί στην έκδοσή τους.
Όλος ο πνευματικός κόσμος της χώρας, διανοούμενοι, λογοτέχνες, ειδικοί επιστήμονες γλωσσολόγοι, αλλά και απλοί άνθρωποι του λαού αποκαλούν τον Κωστή Φραγκούλη: Πατριάρχη του παραδοσιακού μας στίχου. Πρωτομάστορα της ρίμας, ζωντανό μύθο της παράδοσής μας, στυλοβάτη της κρητικής διαλέκτου, αιώνιο έφηβο του πνεύματος, ζωντανό κρητικό λεξικό, σύγχρονο Κορνάρο, Δάσκαλο και άλλα.Ο αριστοτέχνης του δεκαπεντασύλλαβου Κωστής Φραγκούλης ήταν και κορυφαίος πεζογράφος. Το πεζογραφικό του έργο είναι πλούσιο και πολυσήμαντο.
Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για την κρητολατρεία του ποιητή. Ολόκληρο το έργου του διαπνέεται από μια απέραντη αγάπη για την Κρήτη, μια βαθιά προσήλωση στην παράδοση και τον πολιτισμό της. Η Κρήτη τροφοδοτεί τη φαντασία του, είναι η ακένωτη πηγή της έμπνευσής του. Στα “ΔΙΦΟΡΑ” περιέχονται αφιερώματα στην Κρήτη, των οποίων, οι απείρου κάλλους εικόνες κόβουν την ανάσα.
Οι ρίμες και οι χιλιάδες μαντινάδες του Κωστή Φραγκούλη, έχουν χαρακτηριστεί από τους ειδικούς, αριστουργήματα του αυθεντικού κρητικού λόγου. Δυστυχώς, όμως, δεν έχουν εκδοθεί ακόμα σε βιβλία, γιατί είναι τόσος ο όγκος αυτού του έργου, που απαιτείται πολύμοχθη προσπάθεια για την ταξινόμησή του. Υπάρχει πάντως βάσιμη ελπίδα, πως αυτός ο ανεκτίμητος θησαυρός σύντομα θα βρεθεί στο τυπογραφείο.
Κάστρο, Χανιά και Ρέθεμνος, Σητεία και Λασίθι
η Κρήτη χρυσορόδινο πέτρινο παραμύθι.
Αν σφίξεις μες στη χούφτα σου τση Κρήτης λιγο χώμα
θα τρέξει αίμα και νερό σαν του Χριστού το σώμα.
Ποιητικές συλλογές και πεζά:
• Μ' ανοιχτά φτερά (1933)
• Δίφορα, βιβλίο πρώτο (1961)
• Στον κύκλο του μαχαιριού (1971)
• Η κατσιφάρα (1974)
• Οργισμένα στάχυα (1980)
• Η Ρούσικη καμπάνα (1982)
• Δίφορα, βιβλίο δεύτερο (1988)
• Το προξενιό του Πολύδωρου (2000)
• Τα Κρητικάνθεμα ( συλλογή με κρητικές μαντινάδες).
Μυθοι και Θρύλοι της Κρήτης
-
27 Μαρτιου 2024, 13:10Κρήτη: Τέσσερα ξενοδοχεία βγαίνουν στο σφυρί τον Απρίλιο σε Ρέθυμνο, Πλακιά και Χερσόνησο
-
27 Μαρτιου 2024, 07:59Λασίθι: Κινητοποίηση της Πυροσβεστικής για φωτιά στη Σητεία- Σε ύφεση το πύρινο μέτωπο
-
27 Μαρτιου 2024, 09:40Βολές στο κέντρο... της Τετάρτης!
-
27 Μαρτιου 2024, 21:07«Έφυγε» από τη ζωή ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης
-
27 Μαρτιου 2024, 10:56Τουριστική εκπαίδευση: Τι απάντησε το Υπουργείο στα αιτήματα των ξενοδοχοϋπαλλήλων της Κρήτης
-
28 Μαρτιου 2024, 07:06Σημερα το παλλασιθιώτικο συλλαλητήριο για τη Δημόσια Υγεία - Στάσεις εργασίας και κλειστά καταστήματα