Τουρκία: Στην τελική ευθεία ενόψει δεύτερου γύρου-Κοντά σε επανεκλογή ο Ερντογάν

Οι δυο διεκδικητές της προεδρίας της Τουρκίας έχουν πλέον στη διάθεσή τους μόλις έξι ημέρες για να πείσουν τους ψηφοφόρους ενόψει του δεύτερου γύρου των εκλογών έπειτα από αυτόν της 14ης Μαΐου, που δεν ανέδειξε νικητή, με το προβάδισμα να θεωρείται πως το έχει ο απερχόμενος αρχηγός του κράτους, με δεδομένη την επιτυχία των συντηρητικών στις βουλευτικές εκλογές.

Με το 49,52% των ψήφων, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, 69 ετών, που πολλοί έλεγαν πως έχει κουραστεί και έχει υποστεί μεγάλη φθορά έπειτα από είκοσι χρόνια στην εξουσία, ξεκινά με προβάδισμα 2,5 εκατομμυρίων ψήφων έναντι του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, 74 ετών, άλλοτε ανώτερου υπαλλήλου του υπουργείου Οικονομικών, βετεράνου της τουρκικής πολιτικής.

Αυτός που υποσχόταν την επιστροφή «της άνοιξης», «της δημοκρατίας» και «του κράτους δικαίου» δεν σαγήνευσε παρά το 44,9% των ψηφοφόρων, παρά την υποστήριξη από την ευρεία συμμαχία κομμάτων που ήλπιζε να πάρει την εξουσία και κινείται στο φάσμα από την εθνικιστική δεξιά μέχρι την κεντροαριστερά.

Μετά τη μεγάλη κινητοποίηση της 14ης Μαΐου, όταν η συμμετοχή έφθασε το 89%, το Eurasia Group, ένα από τα ελάχιστα ινστιτούτα που προέβλεψαν με ακρίβεια πως ο κ. Ερντογάν θα αναδεικνυόταν νικητής στον πρώτο γύρο, λέει πως αναμένει ότι θα επικρατήσει στον δεύτερο.

«Πολλοί εθνικιστές ψηφοφόροι απορρίπτουν την επιλογή του Κιλιτσντάρογλου» από τη συμμαχία της αντιπολίτευσης και «δεν τον υποστήριξαν», σχολιάσει ο πολιτολόγος Μπερκ Έλσεν, του πανεπιστημίου Σαμπαντζί (Κωνσταντινούπολη).

Ανάμεσα στους δύο υποψήφιους που διεκδικούν τις ακριβές 2,79 εκατ. ψήφους που έλαβε, ο Σινάν Ογάν, υποψήφιος της εθνικιστικής άκρας δεξιάς, απαιτεί πάνω απ’ όλα να φύγουν οι περίπου πέντε εκατ. πρόσφυγες και μετανάστες που ζουν στη χώρα.

Ο κ. Ογάν, 54 ετών, είναι εμφανές πως το απολαμβάνει. Αναμένεται να ανακοινώσει σήμερα στις 17:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας) ποιον από τους δύο υποψήφιους θα υποστηρίξει κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου σε γνωστό ξενοδοχείο της Άγκυρας.

Συναντήθηκε την Παρασκευή για περίπου μια ώρα με τον κ. Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη, αλλά πέρα από το φωτογραφικό ενσταντανέ της ζωηρής χειραψίας με αυτόν που έχει αποκτήσει το προσωνύμιο «σουλτάνος», δεν βγήκε απολύτως τίποτε άλλο.

Για τον κ. Έλσεν του πανεπιστημίου Σαμπαντζί, δεν είναι καν σίγουρο πως ο κ. Ερντογάν τον έχει ανάγκη. «Είναι σίγουρος για τον εαυτό του» και τη νίκη του, εκτιμά.

Αντίθετα ο κ. Κιλιτσντάρογλου, που δεν έχει ακόμη δει τον κ. Ογάν, συζητά ταυτόχρονα με τον ηγέτη του εθνικιστικού κόμματος Zafer, τον Ουμίτ Οζντάγ.

Η υποστήριξή του κρίνεται απόλυτα απαραίτητη για την αντιπολίτευση καθώς η συντηρητική δυναμική του πρώτου γύρου αποκρυσταλλώθηκε στη σύνθεση του νέου τουρκικού κοινοβουλίου που αναδείχθηκε από τις κάλπες της περασμένης Κυριακής: 322 από τις 600 έδρες της τουρκικής Βουλής θα καταληφθούν από μέλη της κυβερνητικής συμμαχίας του κ. Ερντογάν (έναντι 213 της αντιπολίτευσης), με τις 268 να ανήκουν στο ισλαμοσυντηρητικό κόμμα του, το AKP, που παρέμεινε μακράν η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της χώρας, και υποστηρίζεται από το εθνικιστικό MHP (50) και μικρά ισλαμιστικά κόμματα όπως τα Hüda-Par (η «κουρδική Χεζμπολάχ», 4) και Yeniden Refah (5).

Χωρίς προεκλογικές συγκεντρώσεις

Ενώ η μάχη αναγγέλλεται σκληρή, ο κ. Κιλιτσντάρογλου μοιάζει να έχει αφήσει κατά μέρος τις προεκλογικές συγκεντρώσεις: δεν έχει κάνει ούτε μια δημόσια ομιλία και (μέχρι στιγμής) δεν προγραμματίζει κάποια, πέρα από την εμφάνιση μπροστά σε μέγα πλήθος την Παρασκευή στο μαυσωλείο του Μουσταφά Κεμάλ, του ιδρυτή της Δημοκρατίας της Τουρκίας — και του CHP, του οποίου είναι πρόεδρος εδώ και δέκα χρόνια.

Ωστόσο την Πέμπτη ο υποψήφιος έκανε μια δήλωση που προκάλεσε κατάπληξη σε πολλούς, όταν τόνισε πως θα «στείλει όλους τους πρόσφυγες σπίτια τους μόλις αναλάβει την εξουσία».

Ο κ. Κιλιτσντάρογλου είχε ήδη δηλώσει πως θέλει να στείλει 3,7 εκατ. Σύρους στην πατρίδα τους «μέσα σε δυο χρόνια» εάν επικρατήσει.

Και καθώς έλαβε ειλικρινή υποστήριξη από το φιλοκουρδικό κόμμα HDP, ένας από τους γνωστότερους ηγέτες του οποίου, ο Σελαχατίν Ντεμίρτας, παραμένει φυλακισμένος από το 2016, ο αντιπολιτευόμενος αντέδρασε έντονα στις κατηγορίες περί «τρομοκρατίας» σε βάρος της παράταξης αυτής από τον στρατόπεδο του κ. Ερντογάν.

«Δεν έχω καθίσει ποτέ στο τραπέζι με τρομοκρατικές οργανώσεις και δεν θα το κάνω ποτέ», υποστήριξε ο υποψήφιος.

«Θεωρούσαμε τους Κούρδους ρυθμιστές ισορροπιών» αλλά «είναι η εθνικιστική άκρα δεξιά αυτή που διαδραματίζει αυτόν τον ρόλο», διαπίστωνε την περασμένη εβδομάδα ο Γιοχάναν Μπενχάιμ, του Γαλλικού Ινστιτούτου Μελετών για την Ανατολία (Κωνσταντινούπολη).

Στο μεσοδιάστημα ανάμεσα στους δυο γύρους, κάπως άτονο, η αρχηγός του «Καλού Κόμματος» (İΥİ Parti), η Μεράλ Αξενέρ, η σιδηρά κυρία της συμμαχίας της αντιπολίτευσης, δήλωσε προχθές Σάββατο διατεθειμένη να συναντηθεί πρόσωπο με πρόσωπο με «όποιον ψήφισε τον Ερντογάν και όποιον είναι ακόμα αναποφάσιστος».

Στο μεταξύ, ο κ. Ερντογάν κάνει τη μια πίσω από την άλλη προεκλογικές ομιλίες σε περιοχές που χτυπήθηκαν από τον καταστροφικό σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου (τουλάχιστον 50.000 νεκροί, τρία εκατομμύρια εκτοπισμένοι), που τον ψήφισαν με διαφορά.

Μπροστά σε θάλασσες από κόκκινες σημαίες υπόσχεται ανοικοδόμηση «μέσα σε έξι μήνες» κι επαναλαμβάνει αέναα τις κατηγορίες του εναντίον της αντιπολίτευσης, που κατ’ αυτόν συνδέεται με τους «τρομοκράτες» και με τους «ΛΟΑΤΚΙ».