Εργοστάσιο καύσης απορριμμάτων στην Κρήτη - Οι ευκαιρίες και οι προβληματισμοί με φόντο επένδυση 1,3 δισ.

Η κυβέρνηση προχωρά στον σχεδιασμό για την κατασκευή έξι σύγχρονων εργοστασίων που θα μετατρέπουν απορρίμματα σε ενέργεια. Το συνολικό κόστος της επένδυσης ξεπερνά το 1 δισεκατομμύριο ευρώ και αν και το έργο βρίσκεται σε προχωρημένη φάση σχεδιασμού, υπάρχουν ακόμα αρκετά ανοιχτά ζητήματα και «αστερίσκοι».

Οι μονάδες θα κατασκευαστούν σε Αττική, Δυτική Μακεδονία, Ροδόπη, Πελοπόννησο, Βοιωτία και Κρήτη. Στόχος είναι να αξιοποιούνται οργανικά και σύμμεικτα απορρίμματα, περιορίζοντας την ταφή στο 10%, όπως ορίζει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, και ταυτόχρονα να παράγεται ηλεκτρική ενέργεια και θερμότητα.

Χρηματοδότηση και πηγές εσόδων

Επειδή δεν υπάρχει διαθέσιμη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, τα έργα θα χρηματοδοτηθούν από ιδιώτες επενδυτές, οι οποίοι αναμένεται να αποκομίσουν έσοδα από:

• Gate fee (τέλος εισόδου): Πρόκειται για το ποσό που θα πληρώνουν οι φορείς διαχείρισης απορριμμάτων για να στέλνουν απορρίμματα στις μονάδες. Συζητείται να διαμορφωθεί μεταξύ 100 και 138 ευρώ ανά τόνο.

• Πώληση παραγόμενης ενέργειας: Η τιμή πώλησης της ενέργειας εκτιμάται στα 80 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ το 57% της ενέργειας θεωρείται Ανανεώσιμη Πηγή, κάτι που συνεπάγεται επιπλέον επιδοτήσεις από τον ΔΑΠΕΕΠ.

• Εκμετάλλευση θερμότητας: Σε περιοχές όπως η Δυτική Μακεδονία, η παραγόμενη θερμότητα μπορεί να διοχετευτεί σε δίκτυα τηλεθέρμανσης, δημιουργώντας επιπλέον εισόδημα.

Επίσης, τσιμεντοβιομηχανίες θα μπορούν να προμηθεύονται δωρεάν καύσιμη ύλη από τις μονάδες έως το 2031. Μετά από αυτό το διάστημα, ενδέχεται να τεθούν νέοι όροι αγοράς.

Ο ρόλος του Δημοσίου και οι διαγωνισμοί

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα αναλάβει την προκήρυξη των διαγωνισμών για τις μονάδες. Παράλληλα εξετάζεται το ενδεχόμενο το Υπουργείο να λειτουργήσει και ως κεντρικός διαχειριστής του καυσίμου, παραλαμβάνοντας τα απορρίμματα από τους τοπικούς ΦΟΔΣΑ και κατανέμοντάς τα στις μονάδες.

Αυτή την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη η διαβούλευση για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), η οποία ορίζει γενικά τις περιοχές εγκατάστασης αλλά δεν έχει ακόμα καταλήξει σε κρίσιμα ζητήματα όπως τα τεχνικά χαρακτηριστικά ή τα οικονομικά δεδομένα.

Οι πρώτοι διαγωνισμοί αναμένεται να προκηρυχθούν μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2026, αν και πολλοί προβλέπουν ότι, λόγω των κοινωνικών αντιδράσεων, θα μετατεθούν μετά τις εκλογές, δηλαδή το 2027.

Ανοιχτά θέματα και επιφυλάξεις της αγοράς

Ιδιώτες επενδυτές και εταιρείες εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για την υλοποίηση του σχεδίου, κυρίως σε τέσσερις τομείς:

1. Εγγυήσεις τροφοδοσίας: Δεν είναι σαφές ποιος θα εγγυηθεί τη συνεχή ροή απορριμμάτων προς τις μονάδες για τα επόμενα 25 χρόνια.

2. Κόστος μεταφοράς – γεωγραφική κατανομή: Οι μονάδες θα εξυπηρετούν μεγάλες περιοχές. Δεν έχει αποσαφηνιστεί πώς θα γίνει η δίκαιη κατανομή του κόστους και των εσόδων μεταξύ ΦΟΔΣΑ που βρίσκονται σε μακρινές αποστάσεις.

3. Έλλειψη ευελιξίας: Ο σχεδιασμός δεν προβλέπει εναλλακτικά σενάρια ή μικρότερες λύσεις, παρά μόνο σταθερό αριθμό μεγάλων μονάδων σε συγκεκριμένες τοποθεσίες.

4. «Μεταβατικά» καύσιμα στην Αττική: Στην Αθήνα εξετάζεται η καύση σύμμεικτων απορριμμάτων για περιορισμένο διάστημα, κάτι που δημιουργεί αβεβαιότητα για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των επενδύσεων.

Οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές

• Η ΔΕΗ βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο για τη δημιουργία μονάδας στη Δυτική Μακεδονία, με επένδυση περίπου 300 εκατ. ευρώ. Η μονάδα θα εγκατασταθεί στην Πτολεμαΐδα V και θα έχει ισχύ περίπου 38 MW.

• Η Metlen σχεδιάζει εργοστάσιο στα Άσπρα Σπίτια Βοιωτίας, εντός των εγκαταστάσεων της Αλουμίνιον της Ελλάδος, έχοντας ήδη εκπονήσει προκαταρκτική μελέτη βιωσιμότητας.

• Η Motor Oil εξετάζει επένδυση στο Ρέθυμνο Κρήτης, ενώ ενδιαφέρον έχουν δείξει και οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ και Μεσόγειος, με τη τελευταία να μελετά μονάδα στην Ξάνθη.

Η Αθήνα αποτελεί τον μεγαλύτερο "πονοκέφαλο", καθώς δεν έχει ακόμη εξασφαλιστεί λύση για την επεξεργασία απορριμμάτων της πρωτεύουσας. Υπάρχει νομοθετική πρόβλεψη για καύση σύμμεικτων σκουπιδιών σε μεταβατική φάση, αλλά οι αποφάσεις παραμένουν ανοιχτές.

Η κυβέρνηση δρομολογεί ένα φιλόδοξο αλλά σύνθετο έργο, με υψηλό κόστος και μεγάλες προκλήσεις. Εκτιμάται ότι 1,45 εκατ. τόνοι απορριμμάτων θα οδηγούνται ετησίως στις μονάδες καύσης, με κόστος επένδυσης που αγγίζει τα 1,3 δισ. ευρώ. Χωρίς όμως σαφές θεσμικό πλαίσιο, δεσμεύσεις για ποσότητες και τιμολόγηση, οι επενδυτές εμφανίζονται επιφυλακτικοί να διαθέσουν τόσο μεγάλα κεφάλαια.

*με πληροφορίες από το newmoney.gr 

Διαβάστε Επίσης:

Προχωρά ο σχεδιασμός για τα τα 6 εργοστάσια καύσης απορριμμάτων της χώρας- Στο Ηράκλειο το ένα από αυτά

Καμπανάκι από τον ΕΣΔΑΚ για τη συγκέντρωση απορριμμάτων στην Κρήτη - «Όχι χωρίς διάλογο» λέει ο Αλ. Καλοκαιρινός