Ηράκλειο: Επί τάπητος η Κυκλική Οικονομία και η ανακύκλωση - Τι ειπώθηκε στη Σύνοδο

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην Κρήτη σε σχέση με την υλοποίηση του προγραμματος της ανακύκλωσης έθεσαν επι τάπητος οι Δήμαρχοι.

Τοποθετήσεις που έγιναν στη διάρκεια της 4ης Συνοδου «Forum Κυκλικών πόλεων» που διεξηχθη στο Ηράκλειο.

Αυτό που τόνισαν Δήμαρχοι είναι πως η Πολιτεία πρέπει να στηρίξει τους Δήμους και ιδιαίτερα τους μικρούς Δήμους της ενδοχώρας, καθώς ως σημερα υπαρχει αδυναμία από την πλευρά τους για την υλοποίηση του προγράμματος, λόγω έλλειψης σε υποδομές, εξοπλισμό και προσωπικό.

Επί τάπητος τέθηκαν ζητήματα επίσης που έχουν να κάνουν με την ευαισθητοποίηση των πολιτών, τα βιοαπόβλητα που προέρχονται από τις αγροτικές καλλιέργειες του νησιού, αλλά τα απόβλητα που προέρχονται από άλλες δραστηριότητες, όπως είναι η οικοδομική δραστηριότητα. 

Την εκδήλωση χαιρέτησε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης και συμμετείχαν οι Γενικοί Γραμματείς Μανόλης Γραφάκος, Πέτρος Βαρελίδης, Δημήτρης Σκάλκος, Γιώργος Στρατάκος, Θωμαϊς Ευτυχίδου και Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης και ως εκπρόσωπος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, Δήμαρχοι - μέλη του ΕΣΔΑΚ, ο Δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης Γρηγόρης Κωνσταντέλος ως Αντιπρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Γιώργος Ηλιόπουλος, εκπρόσωποι φορέων, αρχών και καθηγητές Πανεπιστημίων που συμμετέχουν στο Forum.

Ο Αρναουτάκης

«Ως Περιφέρεια Κρήτης, στηρίζουμε την ανακύκλωση υλικών και διεκδικούμε επαρκείς πόρους για να πραγματοποιήσουμε τα επόμενα βήματα στην πορεία δίκαιης μετάβασης σε ένα κυκλικό μοντέλο παραγωγής», τόνισε σήμερα ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, από την 4η Σύνοδο «Forum Κυκλικών πόλεων» που διεξάγεται στο Ηράκλειο. 

Ο Περιφερειάρχης Κρήτης εξέφρασε τη στήριξή του στο κυκλικό μοντέλο παραγωγής ειδικά στις μεγάλες πόλεις, με την αξιοποίηση των σύγχρονων εγκαταστάσεων που λειτουργούν ή βρίσκονται σε φάση κατασκευής και σημείωσε πως «το μήνυμα είναι πλέον καθαρό: όχι άλλες χαμένες ευκαιρίες. Η ανάκτηση και η ανακύκλωση των υλικών αποτελεί πρωταρχική προϋπόθεση για να ανθίσει η κυκλική οικονομία». 

Η Σύνοδος «Forum Κυκλικών Πόλεων», αφορά τη διαχείριση αποβλήτων ως πόρων, ώστε να διατηρούνται στην οικονομία για να επαναχρησιμοποιούνται και στηρίζεται στο Σύμφωνο Συνεργασίας που έχουν υπογράψει αρμόδιες Γενικές Γραμματείες εμπλεκόμενων Υπουργείων, σε μια κοινή πρωτοβουλία με σκοπό τη συμβολή τους στην προσπάθεια να επιταχυνθεί η μετάβαση στην κυκλική οικονομία, σ’ ένα μοντέλο με μηδενικά απόβλητα. 

«Διαπιστώνουμε όλοι μας πως βρισκόμαστε ακόμα σε απόσταση από τους ευρωπαϊκούς κοινούς στόχους για την ανακύκλωση, ειδικά για κρίσιμα υλικά όπως είναι τα πλαστικά. Η πρόκληση αυτή δεν θα αντιμετωπιστεί με τη θερμική επεξεργασία. Θα πρέπει να επιμείνουμε στην εφαρμογή αποτελεσματικών συστημάτων διαλογής στην πηγή με ανάκτηση ποιοτικών ανακυκλώσιμων και αξιοποίηση τους», ανέφερε ο Σταύρος Αρναουτάκης.

Χαιρετίζοντας τη Σύνοδο εκ μέρους της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, ο Περιφερειάρχης Κρήτης υπογράμμισε την ανάγκη για άμεση συνέργεια με τους τοπικούς παραγωγικούς φορείς και πρότεινε «οι Περιφέρειες με σημαντική αγροτική παραγωγή ποιοτικών προϊόντων, όπως η Κρήτη, να ενθαρρύνουν τη στροφή στην κυκλικότητα με στόχο τη μείωση των αποβλήτων της γεωργίας». Στο πλαίσιο αυτό, πρότεινε, «οι Δήμοι σε συνεργασία με τους Φορείς Διαχείρισης να οργανώσουν έγκαιρα ένα αποτελεσματικό σύστημα συλλογής των βιο-αποβλήτων, με στόχο τη μεγιστοποίηση της καθαρότητας τους προς ανάκτηση υλικών και μετέπειτα επεξεργασίας τους σε υφιστάμενες ή και προγραμματιζόμενες υποδομές διαχείρισης». 

Όπως τόνισε ο Σταύρος Αρναουτάκης, «το νερό, η ενέργεια και τα απόβλητα είναι βασικές συνιστώσες της κυκλικής οικονομίας» και στο πλαίσιο αυτό εξήγησε πως προωθείται η συνεργατική διαχείριση αυτών των τριών συμπληρωματικών πόρων στο πλαίσιο δημιουργίας τοπικών κυκλικών οικονομιών. Αναφερόμενος ειδικότερα στην Κρήτη, σημείωσε πως «πέρα από τον Περιφερειακό Σχεδιασμό για τα Απορρίμματα (ΠΕΣΔΑ), έχουμε εκπονήσει master plan για την διαχείριση των υδάτων, τόσο σε περιφερειακό επίπεδο, από τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης, όσο και σε επίπεδο μεγάλων δήμων. Θα ήταν λοιπόν εξαιρετικά χρήσιμο να ξεκινήσουμε με τη χρηματοδότηση ολιστικών στρατηγικών κυκλικότητας για μεγάλες πόλεις των Περιφερειών που διαθέτουν σύγχρονες εγκαταστάσεις επεξεργασίας και έχουν ήδη κάνει σημαντικά βήματα προόδου προς αυτή την κατεύθυνση», είπε. 

O Δήμαρχος Ηρακλείου

Στην 4^η Σύνοδο Forum Κυκλικών Πόλεων που πραγματοποιήθηκε στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου, με θέμα τις προϋποθέσεις μετάβασης σε μια Κυκλική Βιο-Οικονομία για τους τομείς αγροτικής ανάπτυξης και τροφίμων, αλλά και τον ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, συμμετείχε ο Δήμαρχος Ηρακλείου και Πρόεδρος του Ενιαίου Συνδέσμου Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης - ΕΣΔΑΚ Αλέξης Καλοκαιρινός.

Ο Δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός καλωσόρισε τους συμμετέχοντες και μίλησε για το όραμα και το σχέδιο της Δημοτικής Αρχής, που έχει ως στόχο τα επόμενα χρόνια το Ηράκλειο, να αποτελέσει πρότυπο κυκλικής πόλης. Τόνισε ότι οι προκλήσεις της βιώσιμης ανάπτυξης και της αυξημένης κυκλικότητας συγκεντρώνονται ολοένα και περισσότερο στις πόλεις, ότι ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη μιας Κυκλικής Πόλης απαιτεί τη διαμόρφωση νέας φιλοσοφίας η οποία θα βασίζεται σε μια ολιστική προσέγγιση με συμπλήρωση των κενών διαχείρισης, αξιοποίηση των υφιστάμενων επιμέρους στοιχείων αλλά, κυρίως, με την αλλαγή του μοντέλου διακυβέρνησης και με τη δημιουργία ευρύτερων συνεργειών και συμβιωτικών λύσεων. «Απαιτείται αλλαγή μοντέλου και από τη γραμμική διαχείριση αποβλήτων, να πάμε στην κυκλική αξιοποίηση πόρων, με τοπικά εξειδικευμένες στρατηγικές» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αλέξης Καλοκαιρινός.

Αναφέρθηκε επίσης στον απαιτούμενο στρατηγικό σχεδιασμό και την ανάπτυξη τοπικών σχεδίων κυκλικής οικονομίας με βιώσιμες προτάσεις και επεσήμανε ότι η μετάβαση στην κυκλικότητα είναι αδύνατο να στηριχθεί σε οριζόντιες προτάσεις και παρεμβάσεις, αλλά απαιτεί διαφοροποιημένες και εξειδικευμένες στρατηγικές ανάλογα με το σημείο εκκίνησης, τα κενά στις υποδομές της κάθε πόλης. Ο Αλέξης Καλοκαιρινός μίλησε και για το αναβάθμισης της εγκατάστασης επεξεργασίας αστικών λυμάτων της πόλης του Ηρακλείου που διασφαλίζει την πλήρη τριτοβάθμια επεξεργασία του συνόλου των λυμάτων μέσω μονάδας υπερδιήθησης, αναφέρθηκε στα έργα του ΕΣΔΑΚ, σε παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην ενεργειακή ουδετερότητα, στον σχεδιασμό του οικολογικού μετασχηματισμού του Δήμου, τις προτεραιότητες, αλλά και τις απαιτήσεις για πόρους, απλοποίηση των διαδικασιών και καταπολέμηση της γραφειοκρατίας.

«Έχουμε πάρα πολλά πράγματα να κάνουμε. Το συνολικό ζήτημα της κυκλικής οικονομίας της διαχείρισης των αποβλήτων είναι στην κορυφή της ατζέντας του Δήμου Ηρακλείου και θεωρώ ότι η Κρήτη, με την πολύ καλή συνεργασία την οποία έχουμε με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, βρίσκεται σε μια πρωτοπορία. Αυτή η πρωτοπορία θα μπορούσε να αποκτήσει και χαρακτηριστικά πέρα από τη χώρα μας; Νομίζω ναι και πρέπει να είμαστε φιλόδοξοι. Πρέπει να είμαστε φιλόδοξοι και στο σχέδιο της κυκλικής πόλης το οποίο είναι μια μεγάλη επιδίωξη για το Ηράκλειο. Το Ηράκλειο να είναι μία από τις κυκλικές πόλεις της Ευρώπης με στοιχεία πρωτοποριακού σχεδιασμού. Και αυτό που καταλήγει; Καταλήγει στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Αυτό είναι η επιδίωξη μας και αυτός είναι ο σκοπός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης» επεσήμανε ο Δήμαρχος Ηρακλείου και Πρόεδρος του ΕΣΔΑΚ.

Επίσης, ο Αλέξης Καλοκαιρινός ευχαρίστησε τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων Λευτέρη Αυγενάκη για την συνεχή και αποτελεσματική του βοήθεια και για την προτεραιοποίηση του έργου του Φράγματος του Λαδούκου, τον Γενικό Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας Μανόλη Γραφάκο αναφέροντας ότι αποτελεί σταθερό συμπαραστάτη της Δημοτικής Αρχής και στρατηγικό σχεδιαστή της προσπάθειας, καθώς και τον Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη για την ενεργή παρουσία της Περιφέρειας τα τελευταία χρόνια η οποία έχει αποδειχθεί καταλυτική στα επιτεύγματα που έχουν επιτευχθεί στον τομέα.

Ο Γενικός Γραμματέας

Ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας Μανόλης Γραφάκος, σε δήλωσή του εξέφρασε τις ευχαριστίες του προς τον Δήμαρχο Ηρακλείου και Πρόεδρο του ΕΣΔΑΚ Αλέξη Καλοκαιρινό για τη φιλοξενία, τονίζοντας ότι το Forum: «Είναι μια ιδιαίτερη, πρωτοποριακή μορφή συνεργασίας πολλών φορέων με στόχο να προωθήσουμε ζητήματα που αφορούν την κυκλική οικονομία και είναι το βασικό εργαλείο για την πολιτική της Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας». Ο Μανόλης Γραφάκος δήλωσε την ικανοποίηση του για το γεγονός ότι το Forum διευρύνεται με περισσότερους φορείς και Γραμματείες Υπουργείων και συμπλήρωσε ότι «Επιλέχθηκε το Ηράκλειο της Κρήτης διότι θα συζητήσουμε και ζητήματα τα οποία αφορούν κυρίως τον πρωτογενή τομέα και τη διαχείριση των αποβλήτων, τόσο των βιοαποβλήτων όσο και των πλαστικών θερμοκηπίων, όσο και των πλαστικών στη γεωργία συνολικότερα αλλά θα ανοίξουμε και το θέμα της παραγωγής ενέργειας από βιοαπόβλητα παραγωγής βιομεθανίου.».

Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Γιώργος Ηλιόπουλος από την πλευρά του, μίλησε για τις πράσινες πολιτικές τις οποίες όπως είπε «η Κρήτη τις έχει ανάγκη γιατί συνδυάζει όλα τα χαρακτηριστικά. Υπάρχουν αυτή τη στιγμή τα χρηματοδοτικά εργαλεία και τα έργα εν εξελίξει που σε συνδυασμό με τη σωστή εφαρμογή τους από τους Δήμους, ΦΟΔΣΑ, Περιφέρεια, επιχειρήσεις και πολίτες μπορούν να οδηγήσουν σε μια ουσιαστική μετάβαση ολόκληρη την Κρήτη και το Ηράκλειο τα επόμενα ένα με δυο χρόνια.».

Σημειώνεται ότι η Σύνοδος «Forum Κυκλικών Πόλεων», αποτελεί πρωτοβουλία του ΕΕΔΣΑ και του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας και αφορά τη διαχείριση αποβλήτων ως πόρων, ώστε να διατηρούνται στην οικονομία για να επαναχρησιμοποιούνται και στηρίζεται στο Σύμφωνο Συνεργασίας που έχουν υπογράψει αρμόδιες Γενικές Γραμματείες εμπλεκόμενων Υπουργείων.

Χαρακτηριστικά επίσης τα όσα είπε ο Δήμαρχος Βιάννου που αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στα βιοαπόβλητα, τα οποία προέρχονται από την έντονη αγροτική δραστηριότητα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί και ο Δήμος Βιάννου, με τις θερμοκηπιακες και υπαίθριες καλλιέργειες, την ελαιοκαλλιέργεια κτλ.

«Σε αυτό το κομμάτι πρέπει να δούμε με ζέση τη διαχείριση των υπολειμμάτων του Πρωτογενή Τομέα. Πρέπει να δώσουμε κίνητρα, είτε με εργαλεία στους αγρότες πχ για τα κλαδέματά τους, είτε με κίνητρα για την ανακύκλωση του πλαστικού που προέρχεται από τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες.

Γιατί μιλάμε για ποσότητες υπολειμμάτων, τα οποία πολλές φορές καταλήγουν στον υδροφόρο ορίζοντα, αλλά και το φυτικό υπόλειμμα που καταλήγει στα ρυάκια. Πρέπει και εδώ να δούμε πως θα αντιμετωπίσουμε με δραστικά μέτρα, την εκμετάλλευση αυτού του υπολείμματος και ενδεχομένως την επεξεργασία του και την επανεκμετάλλευση του από τους αγρότες. Αν δεν γίνουν αυτές οι δράσεις δε θα έχουμε αποτέλεσμα», τόνισε.

Ενώ κλείνοντας την τοποθέτηση του ο κ. Μπαριτάκης σημείωσε πως είναι επιτακτική ανάγκη: «η αξιοποίηση και των απορριμμάτων από άλλες δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα τα υπολείμματα που προέρχονται από μια οικοδομή, για να σταματήσει επιτέλους το φαινόμενο των παράνομων χωματερών. Απαιτείται η δημιουργία ειδικών Μονάδων, στις οποίες με μικρό κόστος ή και με κίνητρα ακόμη να οδηγούνται εκεί τα μπάζα». Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και οι τοποθετήσεις και των άλλων Δημαρχων, όπως του Δημάρχου Χερσονήσου κ. Ζαχαρία Δοξαστάκη, αλλά και του Δημαρχου Φαιστού κ. Γρηγόρη Νικολιδάκη.