Κρήτη: Σήμα κινδύνου των αλιεών στο Λασίθι λόγω των λαγοκέφαλων

Η κλιματική αλλαγή έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην πανίδα και τη χλωρίδα, φαινόμενο, που δυστυχώς πρόκειται να ενταθεί στο μέλλον, με τους αλιείς να εκπέμπουν εδώ και χρόνια σήμα κινδύνου για αυτή την κατάσταση!

Η αύξηση των θερμοκρασιών των θαλασσών  και το φαινόμενο του θαλάσσιου καύσωνα έχει προκαλέσει «μετανάστευση ειδών» προς λιγότερα θερμά ύδατα, μαζική θνητότητα ειδών, μείωση ορισμένων και εμφάνιση νέων ειδών. 
Τα τελευταία χρόνια, από τη διώρυγα του Σουέζ, έχουν εισέλθει στα νερά της Μεσογείου λαγόψαρα, λεοντόψαρα, το είδος της γιγαντιαίας  μέδουσας και άλλα είδη που μέχρι τώρα δεν τα συναντούσαμε στη Μεσόγειο θάλασσα.

Το λαγόψαρο ή λαγοκέφαλος είναι ένα εισβολικό ξενικό είδος που εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 2005 στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Κρήτη. Παρουσίασε ταχύτατη εξάπλωση σε όλη τη Νοτιανατολική Ευρώπη, λόγω της μεγάλης αναπαραγωγικής ικανότητάς του, αναπτύσσοντας μεγάλους πληθυσμούς και επικρατώντας στον οικολογικό ανταγωνισμό έναντι άλλων αυτοχθόνων και ξενικών ειδών.     
Το συγκεκριμένο είδος ψαριού εμπεριέχει την τετροδοτοξίνη, μια πολύ επικίνδυνη νευροτοξίνη , που  μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο τον καταναλωτή. Επίσης, διαθέτει 4 ισχυρά δόντια που είναι ικανά  να τεμαχίσουν πολύ σκληρά υλικά.

Η αύξηση του πληθυσμού των λαγοκέφαλων έχει επιφέρει σοβαρά προβλήματα στην παράκτια αλιεία της Κρήτης. Τα προβλήματα αυτά σχετίζονται με τη μείωση αλιευμάτων υψηλής αξίας, με την απώλεια μέρους του αλιεύματος, με την καταστροφή αλιευτικών εργαλείων και απώλειες δολωμάτων,  καθώς με το αυξημένο κόστος που απαιτείται λόγω των πρόσθετων ωρών εργασίας και της πρόσθετης απασχόλησης αλιεργατών για την επισκευή των αλιευτικών εργαλείων. 
Επιπλέον, η αύξηση του πληθυσμού των λαγόψαρων προκαλεί ανησυχία σε επισκέπτες και τουρίστες, οι οποίοι νιώθουν ανασφαλείς να κολυμπήσουν στις ακτές της περιοχής με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής.

Επιδότηση;

Οι λαγοκέφαλοι είναι πλέον οι κυρίαρχοι της θάλασσας, αφού δεν έχουν θηρευτές. Ο πληθυσμός τους συνεχώς αυξάνεται και όποιο εμπορεύσιμο ψάρι προλάβει να μεγαλώσει λίγο – εφόσον όταν είναι ακόμα γόνος δεν βρεθεί στην κοιλιά των λεοντόψαρων – τότε έρχονται εκείνα ,με τα κοφτερά τους δόντια και δίνουν το τελειωτικό χτύπημα των ιχθυοαποθεμάτων, των μεροκάματων των παράκτιων αλιέων και του ίδιου του απόντος Ελληνικού κράτους, που αδιαφορεί και δεν παίρνει κάποια μέτρα, όπως εκείνα της επιδότησης του ψαρέματος των λαγοκέφαλων που έχει υιοθετήσει η Κύπρος.

Αν επιδοτούσαν το ψάρεμα των λαγοκέφαλων, οι ίδιοι οι Έλληνες ψαράδες, θα τα έπιαναν με ειδικά αλιευτικά εργαλεία, θα έπαιρναν την επιδότηση τους ανά κεφάλι η ανά κιλό, η θάλασσα θα καθάριζε από τα τοξικά ψάρια και οι πληθυσμοί των βρώσιμων ψαριών θα μπορούσαν να επιστρέψουν το θαλάσσιο οικοσύστημα σε μια νέα καλή ισορροπία.

 
Το θέμα στη Βουλή

Μάλιστα το θέμα της λήψης μέτρων για την αντιμετώπιση της αύξησης του πληθυσμού των λαγόψαρων στην Κρήτη και ιδιαίτερα στο Ν. Λασιθίου καθώς και των επιπτώσεών της στην τοπική κοινωνία, εφτασε για μια ακόμη φορά στο αρμόδιο Υπουργείο  
   
Συγκεκριμένα με πρωτοβουλία της Βουλευτού Ν. Λασιθίου, κ. Αικατερίνης Σπυριδάκη, κατατέθηκε ερώτηση προς το  Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με την οποία επισημαίνονται τα οξυμμένα προβλήματα που προκαλούνται από την αύξηση του πληθυσμού των λαγόψαρων στην Κρήτη και ιδιαίτερα  στο Ν. Λασιθίου,  καλώντας το Υπουργείο  να δώσει λύσεις. Την ερώτηση συνυπέγραψαν ο Βουλευτής Ν. Ρεθύμνου, Χνάρης Εμμανουήλ και οι Βουλευτές N.Ηρακλείου Βατσινά Ελένη και Παρασύρης Φραγκίσκος. 

 «Ο ισχυρισμός του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ότι το πρόβλημα αφορά όλη την Μεσόγειο είναι αληθής μεν, αλλά δεν αποτυπώνει πλήρως την πραγματικότητα διότι στην Κύπρο το θέμα αντιμετωπίστηκε με κίνητρα για την υπεραλίευση του λαγόψαρου, που οδήγησαν σε μείωση του πληθυσμού ενώ η Ιταλία και άλλες Μεσογειακές χώρες  πέτυχαν τη μείωση του πληθυσμού με διαφορετικές μεθόδους. 
Το Νοέμβριο του 2021 πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (Ινστιτούτο Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων) και της Περιφέρειας Κρήτης το ερευνητικό πρόγραμμα «Εκτίμηση των επιδράσεων του λαγοκέφαλου στην αλιεία και το περιβάλλον», όπου εντοπίστηκε το πρόβλημα να είναι σοβαρό σε όλη την Κρήτη με έντονη παρουσία στη Δυτική και Κεντρική Κρήτη, κατά την περίοδο της άνοιξης και ιδιαίτερα οξυμένο στην Ανατολική Κρήτη, κατά την καλοκαιρινή περίοδο, γεγονός που υποδηλώνει αναπαραγωγικές μετακινήσεις. Σύμφωνα με την έρευνα, το 96% των επαγγελματιών αλιέων του Ν. Λασιθίου αναφέρουν ότι οι λαγοκέφαλοι προκαλούν σημαντικές φθορές στα αλιευτικά τους  εργαλεία ενώ αντίστοιχες μαρτυρίες υπάρχουν και από αλιείς σε όλη την Κρήτη.

Δεδομένου ότι το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στην Κρήτη και σε έξαρση στο Ν. Λασιθίου
Δεδομένου ότι το ετήσιο κόστος των ζημιών που προκαλούνται από το λαγόψαρο είναι δυσβάστακτο για τους επαγγελματίες αλιείς της Κρήτης
Δεδομένου ότι πλήττεται και δυσφημείται το τουριστικό προϊόν στην ευρύτερη περιοχή  

Ερωτάσθε κ. Υπουργέ :
- Σε ποιες ενέργειες θα προβείτε ώστε να αντιμετωπιστεί το μείζον θέμα της αύξησης του πληθυσμού των λαγοκέφαλων που πλήττει την αλιεία ολόκληρης της Κρήτης και ιδιαίτερα του Ν. Λασιθίου όπου πραγματοποιείται η αναπαραγωγή  και επηρεάζει την αύξηση και στους υπόλοιπους νομούς;
-  Θα αξιοποιήσετε την Τελική Τεχνική Έκθεση του Ερευνητικού Προγράμματος «Εκτίμηση των επιδράσεων του λαγοκέφαλου στην αλιεία και το περιβάλλον», που εκπονήθηκε στο πλαίσιο προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Κρήτης και του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών; 

-  Προτίθεστε να επεξεργαστείτε λύσεις μέσω της υπεραλίευσης του λαγόψαρου και της αξιοποίησής του στην φαρμακοβιομηχανία, των περιορισμών στην αλίευση άλλων ψαριών που είναι ανταγωνιστικά σε αυτό είδη καθώς και μέσω άλλων πρακτικών που εφαρμόζονται σε κάποιες χώρες;

-Είστε διατεθειμένοι να δώσετε κίνητρα στους αλιείς για να ψαρεύουν λαγοκέφαλους ώστε μέσω της υπεραλίευσης να μειωθεί ο πληθυσμός τους, όπως έπραξε η Κύπρος ;

- Σκοπεύετε να στηρίξετε και να ενισχύσετε τους επαγγελματίες αλιείς, καλύπτοντας το ετήσιο κόστος των ζημιών που τους προκαλούν τα λαγόψαρα;», αναφέρει μεταξύ άλλων στην Ερώτηση της η κ. Σπυριδάκη