Ρέθυμνο: Η προώθηση στου ποδηλατικού τουρισμού στο επίκεντρο

Ο απολογισμός των μέχρι σήμερα δράσεων του Τμήματος Τουρισμού, η διαχείριση και επίλυση προβλημάτων της τρέχουσας τουριστικής περιόδους αλλά, κυρίως, η μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη στρατηγική του Δήμου για τη μελλοντική βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη του Ρεθύμνου, βρέθηκαν στο επίκεντρο της συνεδρίασης  της Επιτροπής Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής του Δήμου Ρεθύμνης.

Στη διευρυμένη συνεδρίαση του Δ.Σ της Επιτροπής προήδρευσε ο  κ. Κωνσταντίνος Γασπαράκης / Εντεταλμένος Σύμβουλος Τουρισμού Δ.Ρ. και συμμετείχαν   η Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής Δ.Ρ., ο  Πρόεδρος και Μέλη του Συλλόγου Ξενοδόχων, η πρώην Αντιδήμαρχος Τουρισμού Δ.Ρ., η Πρόεδρος και Μέλη του Εμπορικού Συλλόγου Ρεθύμνου,  εκπρόσωποι Σωματείου  Εστίασης & Αναψυχής, εκπρόσωποι του Συλλόγου  Διευθυντών Ξενοδοχείων Κρήτης, της  Ένωσης Τουριστικών Καταλυμάτων  του ΚΤΕΛ Χανίων Ρεθύμνης ΑΕ, του Συλλόγου Ενοικιαζομένων Οχημάτων,  ξενοδόχοι και ένας πολίτης. 

Το ενδιαφέρον της συζήτησης επικεντρώθηκε στην  παρουσίαση του Οργανισμού Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού (Ο.Δ.Π.Π. ή  DMOR) Δήμου Ρεθύμνης. 

Έργο και σκοποί  του Οργανισμού Διαχείρισης  και Προώθησης Προορισμού (DMMO)  

Σύμφωνα  με τον Ν. 4875, ο οποίος δημοσιεύτηκε στο Φ.Ε.Κ. στις 23/12 /2021, η στόχευση του   Ο.Δ.Π.Π. (DMMO) εστιάζει μεταξύ άλλων: 

Στην παροχή επιστημονικής, συμβουλευτικής και τεχνικής υποστήριξης του Δήμου για θέματα προβολής και προώθησης του ως προορισμού στην τουριστική αγορά, 
Στην  αντικειμενική του  πληροφόρηση για το σύνολο του τουριστικού προϊόντος  όπως αξιοθέατα, προσβασιμότητα-μεταφορές, εγκαταστάσεις-διαμονή, τουριστικές υπηρεσίες, δραστηριότητες κ.α.,
Στη δημιουργία, υποστήριξη και εφαρμογή της αναπτυξιακής και τουριστικής πολιτικής του προορισμού, 
Στη  μελέτη και παρακολούθηση της αναβάθμισης και του εκσυγχρονισμού των υποδομών και υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, 
Στο  σχεδιασμό και  την υλοποίηση της στρατηγικής μάρκετινγκ και τουριστικής προβολής του προορισμού κ.α.  
Για την εκπλήρωση του έργου τους συμπράττουν με επαγγελματικές ενώσεις προσώπων, επιχειρήσεις και φορείς του ιδιωτικού τομέα, συνεργάζονται με εξειδικευμένους τουριστικούς οργανισμούς, τουριστικούς πράκτορες και αεροπορικές εταιρίες για την από κοινού υλοποίηση προγραμμάτων διαφήμισης,  σχεδιάζουν και εκτελούν δράσεις εθελοντισμού και κοινωνικής ευθύνης σχετικά με τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και τη διατήρηση του οικιστικού και φυσικού περιβάλλοντος του προορισμού και παρέχουν κίνητρα για την προώθηση και τη διαχείριση τοπικών σημάτων ποιότητας.

Επισημαίνεται   ότι, ο  Ο.Δ.Π.Π. υποχρεούται να συντάσσει τριετές Σχέδιο Ολοκληρωμένης Διαχείρισης προς τον Υπουργό Τουρισμού και την αρμόδια  Διυπουργική Επιτροπή,  με ετήσια κατανομή δράσεων. 

Οφείλει επίσης  να υποβάλλει προς τη Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Τουρισμού, ανά δύο (2) έτη, έκθεση με αναλυτική αναφορά για την πραγματική κατάσταση του προορισμού και την αναπτυξιακή στρατηγική του, η οποία αναρτάται στον διαδικτυακό τόπο του Υπουργείου Τουρισμού.

Ο Δήμος Ρεθύμνης, υποστήριξε από το 2007, την τουριστική προβολή του Ρεθύμνου       μέσω της Αντιδημαρχίας Τουρισμού-Πολιτισμού, της σύστασης Επιτροπής Τουρισμού και της δημιουργίας του Δημοτικού Γραφείου Τουρισμού και τη συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνης, με τους άλλους 4 Δήμους του Νομού (Μυλοποτάμου, Αγίου Βασιλείου, Αμαρίου, Ανωγείων)  και με το Επιμελητήριο Ρεθύμνης, με τους οποίους υπέγραψε  Προγραμματική Σύμβαση το 2014.  

Στο πλαίσιο αυτής της σύμβασης, οι συμβαλλόμενοι ανέθεσαν την εκτέλεση του έργου «Στρατηγικός σχεδιασμός και σχέδιο υλοποίησης ενεργειών τουριστικής προώθησης και προβολής Π.Ε. Ρεθύμνου– DMOR», το 2017, σε επιχειρηματική μονάδα,  η οποία ανέλαβε την πραγματοποίηση διαβούλευσης με τοπικούς φορείς & επιχειρήσεις, την εκπόνηση Επιχειρησιακού Σχεδίου καθώς και την παροχή επιστημονικής/επιχειρησιακής υποστήριξης για τη σύσταση και λειτουργία του Οργανισμού Οργάνωσης, Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού Π.Ε. Ρεθύμνου (DMOR - Destination Marketing Organization).

Μάλιστα, ο  Ο.Δ.Π.Π. της  Π.Ε Ρεθύμνου παρουσιάστηκε την ίδια χρονιά (2017), από τον Δήμο Ρεθύμνης και τον Σύλλογο Ξενοδόχων, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού. 

Το Δεκέμβριο του  2023 ο Δήμος Ρεθύμνης ανέθεσε,  στο πλαίσιο  προγραμματικής  σύμβασης η οποία εγκρίθηκε  από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης,   στον Αναπτυξιακό  Οργανισμό  Τοπικής Αυτοδιοίκησης «ΡΙΘΥ Μονοπρόσωπη Α.Ε.» την υλοποίηση τους έργου «Ενιαίος Φορέας Στήριξης της Τουριστικής  Δραστηριότητας Δήμου Ρεθύμνης»,  στη βάση της Νομοθεσίας (ΦΕΚ 4875/2021), η οποία,  όπως προαναφέρθηκε,  διέπει τους Οργανισμούς Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμών (ΟΔΠΠ).  

Στη Σύμβαση αναφέρεται το Ολοκληρωμένο Επιχειρησιακό Σχέδιο Δράσης για τον Τουρισμό,  το οποίο εδράζεται σε 5  Άξονες : 

1. Βιωσιμότητα, Αειφορία και Προσβασιμότητα στον Τουρισμό στο Ρέθυμνο 

2: Ειδικοί Τύποι Τουρισμού και Εναλλακτικές Μορφές Ταξιδιού 

3: Digital Nomads και MICE Τουρισμός 

 4: Ψηφιακό Ρέθυμνο 

5: Προβολή, Επικοινωνία και Ενημέρωση Επισκεπτών

Ο Δρ. Θανάσης Σπυριάδης, Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, και η κ.  Μαρία Κουφάκη, Στέλεχος Τμήματος  Τουρισμού Δ.Ρ. πραγματοποίησαν εθελοντική μελέτη της Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ρεθύμνης και  του «ΡΙΘΥ».

Τα αποτελέσματα της παραπάνω μελέτης παρουσιάστηκαν αναλυτικά στη συνεδρίαση της  Επιτροπής Τουρισμού και, κατόπιν, σχολιάστηκαν και συζητήθηκαν από τα μέλη, τα οποία συμφώνησαν ότι είναι εξαιρετικά σημαντική η συστηματική και ομαδική προσέγγιση για συνδημιουργία του ΟΔΠΠ Ρεθύμνου, ενώ δεν έκρυψαν τον ενθουσιασμό τους στην προοπτική της – στρατηγικά οργανωμένης πλέον – συνεργασίας μεταξύ φορέων, επιχειρηματιών και κατοίκων. 

Με δεδομένο ότι η τουριστική στρατηγική του Υπουργείου Τουρισμού θέτει ως  προτεραιότητα τη βιώσιμη ανάπτυξη του Τουρισμού, ενισχύοντας το πλαίσιο για τους Οργανισμούς Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού και τη διασύνδεσή τους με την τουριστική αγορά, η Επιτροπή Τουρισμού Δήμου Ρεθύμνης αναγνώρισε ότι η συγκεκριμένη χρονική στιγμή μπορεί να αποδώσει το μέγιστο αποτέλεσμα της συνεχούς προσπάθειας της τουριστικής οικογένειας του Ρεθύμνου για τη σύσταση ενός ισχυρού και βιώσιμου Ο.Δ.Π.Π.Ρ και, στη συνέχεια, όρισε την επόμενη συνάντηση για τη συνέχιση των εργασιών. 

Σύμφωνα με τον Δρ. Θανάση Σπυριάδη, «Η δυνατότητα σύστασης και λειτουργίας ενός Οργανισμού Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού είναι μια σημαντική ευκαιρία για το Ρέθυμνο. Ο Οργανισμός αυτός θα μπορούσε να αποτελέσει έναν ισχυρό καταλύτη βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης και ένα στρατηγικό εργαλείο για την ποιοτική αναβάθμιση της τουριστικής δραστηριότητας στο Ρέθυμνο. Στις κύριες αρμοδιότητές του θα περιλαμβάνεται ο συστηματικός συντονισμός όλων των εμπλεκόμενων μερών - τοπικών, περιφερειακών, εγχώριων και διεθνών -, ώστε μέσα από συμπράξεις και συνεργασίες να συν-σχεδιάζεται και να υλοποιείται από κοινού η στρατηγική βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης του Ρεθύμνου. 

Κλειδί για την επιτυχία ενός ΟΔΠΠ είναι η πρόσβασή του σε πληροφορίες και δεδομένα σχετικά με την κατάσταση και τις τάσεις της τουριστικής δραστηριότητας στο Ρέθυμνο, την Κρήτη, την Ελλάδα, αλλά και παγκοσμίως. Μέσα από επιστημονικές μελέτες της τουριστικής αγοράς - ανάλυση ζήτησης και προσφοράς -  θα μπορεί να παρακολουθεί τον σφυγμό της τουριστικής δραστηριότητας και να ενημερώνει έγκυρα και έγκαιρα τις αποφάσεις, τη στρατηγική και τις σχετικές δράσεις ισόρροπης τουριστικής ανάπτυξης στο Ρέθυμνο. Η χρήση ποσοτικών και ποιοτικών δεικτών απόδοσης τόσο για τον προορισμό όσο και για τον ίδιο τον ΟΔΠΠ (ως οργανισμό), κρίνεται απαραίτητη για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη του Ρεθύμνου. 

Το Ρέθυμνο μπορεί να αποτελέσει Πρότυπο Τουριστικό Προορισμό Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, συνάδοντας με τις αρχές και κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για την επίτευξη στόχων βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης. Θα μπορέσει να πιστοποιήσει τις καλές του πρακτικές διεθνώς, για παράδειγμα να πάρει πιστοποίηση "UN Tourism.QUEST", ή να γίνει μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Προορισμών Αριστείας για τον Βιώσιμο Τουρισμό (European Destination of Excellence, EDEN). Τέλος, οι δυνατότητες χρηματοδότησης από εθνικούς, ευρωπαϊκούς και διεθνείς πόρους είναι πολλαπλές και θα πρέπει να αξιοποιηθούν κατάλληλα.»

Σύμφωνα με την κα Μαρία Κουφάκη, «Στο πλαίσιο της μελέτης που πραγματοποιήσαμε, ανατρέξαμε σε αντίστοιχες προσπάθειες του παρελθόντος, διαπιστώνοντας δύο σημαντικά δεδομένα: την εξαιρετική δουλειά των ανθρώπων του Τουρισμού και την έντονη διάθεση για συνεργασία και συνέργεια. Εκείνο που πάντα απουσίαζε, ήταν ο ενιαίος στρατηγικός σχεδιασμός. Αυτήν ακριβώς την έλλειψη έρχεται να  διορθώσει ο ΟΔΠΠ, ο οποίος μπορεί να διαχειριστεί και να αναπτύξει ισόρροπα το Ρέθυμνο ως προορισμό, αλλά κυρίως, ως τόπο, αξιοποιώντας τα σωστά δεδομένα και τις σωστές ανθρώπινες ικανότητες και εξασφαλίζοντας μια συντονισμένη, αρμονική και ουσιαστική αλληλεπίδραση φορέων, κατοίκων και επισκεπτών.» 

Ευχαριστώντας θερμά τους μελετητές για τη σημαντική,  εθελοντική τους προσφορά, ο Πρόεδρος της Επιτροπής κ.  Γασπαράκης Κων/νος, κατέθεσε στην Επιτροπή την άποψη του για την αναγκαιότητα   του   Ο.Δ.Π.Π.:  « Η σύσταση ενός DMMO, δηλαδή  ενός οργανισμού διαχείρισης και προώθησης προορισμού,  είναι  αναγκαία συνθήκη θωράκισης  της ταυτότητας του Δήμου Ρεθύμνης ως ελκυστικού τουριστικού προορισμού, ο οποίος σέβεται το περιβάλλον και διασφαλίζει την ισόρροπη, αρμονική και βιώσιμη συνύπαρξη του με  τον κάτοικο και τον  επισκέπτη. 

Βιώνοντας πλέον και στο δικό μας  τόπο τις διαστάσεις του υπερτουρισμού και έχοντας  επίγνωση των επιπτώσεων του στο ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον, εκτιμούμε ότι ο συγκεκριμένος οργανισμός θα υπηρετήσει αποτελεσματικά τη στόχευση μας για ανάδειξη και, κυρίως, προστασία  των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του Ρεθύμνου  και θα συμβάλλει στην κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου τουριστικής ανάπτυξης, με μελλοντική προοπτική.

Σε αυτή τη διαδικασία, η τοπική Αυτοδιοίκηση, οι θεσμικοί φορείς, οι επιστήμονες και επαγγελματίες του τουρισμού , έχουν λόγο. Είναι εξαιρετικά σημαντική η συμμετοχή όσων έχουν γνώση και εμπειρία σε θέματα τουριστικής πολιτικής,  στο σχεδιασμό και υλοποίηση των κρίσιμων βημάτων, πρωτοβουλιών και δράσεων που πρέπει να υιοθετηθούν για  την επίτευξη μιας βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης».

Το Ρέθυμνο ως ελκυστικός προορισμός για Ποδηλατικό Τουρισμό

Στη διάρκεια της συνεδρίασης της Επιτροπής παρουσιάστηκαν οι  στρατηγικές  δράσεις για την ενίσχυση του Ποδηλατικού Τουρισμού.

Ο κ. Βαγγέλης Πετρουλάκης, μέλος της επιτροπής Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής , και BIKE AMBASSADOR για την πόλη του Ρεθύμνου,  στο πλαίσιο της τοποθέτησής του  για τον ποδηλατικό τουρισμό στο Ρέθυμνο κατέθεσε και τις προτάσεις για την ανάπτυξη του.

  Αναφερόμενος στην αναγκαιότητα της προβολής του Ρεθύμνου στις διεθνείς  τουριστικές αγορές και στους ταξιδιώτες που ενδιαφέρονται για το συγκεκριμένο είδος εναλλακτικού τουρισμού, ο κ. Πετρουλάκης τόνισε τα πολλαπλά οφέλη που θα κομίσει στον τόπο η ανάπτυξη του ποδηλατικού τουρισμού: αφενός,  τα περιβαλλοντικά- κοινωνικά αφού η χρήση του ποδηλάτου εναρμονίζεται απόλυτα με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και κινητικότητας, στην κοινωνική αλληλεπίδραση, κλπ.  και,  αφετέρου, στα  οικονομικά αφού θα συμβάλλει στην επιδιωκόμενη επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και  στην τόνωση της τοπικής αγοράς σε περίοδο περιορισμένης εμπορικής δραστηριότητας.  Άλλωστε, οι κλιματολογικές συνθήκες, το πυκνό οδικό δίκτυο, η ποικιλομορφία και η μορφολογία του εδάφους, η ελάχιστη κυκλοφοριακή κίνηση στην ενδοχώρα, η απαράμιλλη φυσική ομορφιά του τοπίου  αλλά και η υφιστάμενη επαρκής  τεχνογνωσία,  καθιστούν  το Ρέθυμνο, σύμφωνα και με τα σχόλια των ποδηλατών επισκεπτών μας, ιδανικό προορισμό για ποδηλατικό τουρισμό. Τέλος ο κ. Πετρουλάκης τόνισε ότι είναι η συντήρηση των υποδομών για το ποδήλατο  και μια πιο στοχευμένη  προβολή της ΒΙΚΕ FRIENDLY ταυτότητας του Ρεθύμνου. 

Υπερθεματίζοντας, ο Πρόεδρος της Επιτροπής κ. Κων/νος  Γασπαράκης, τόνισε τη ανάγκη για την διατήρηση του σήματος «BIKE Friendly Destination»με το οποίο έχει πιστοποιηθεί ο  Δήμος Ρεθύμνης , για το σχεδιασμό και το  έργο του σχετικά με τον Ποδηλατικό Τουρισμό για το  οποίο άλλωστε κέρδισε το Gold Award στη κατηγορία «Bike Friendly Travel» των Tourism Awards 2023 .

Το ποδήλατο, ως ήπια μορφή μετακίνησης, φιλικής  προς το περιβάλλον, ευεργετικής  για  την ανθρώπινη υγεία, την ψυχική, τη βιολογική και την κοινωνική, εντάχθηκε ως αυτονόητο στο σχεδιασμό του Δήμου, τόνισε ο κ. Γασπαράκης αλλά και ως οικεία πρακτική στην καθημερινότητα της πόλης.  

Η   κατάκτηση του Βραβείου Οδικής Ασφάλειας που απένειμε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Δήμο Ρεθύμνης, η φιλοξενία  της έναρξης του Ποδηλατικού  Γύρου  Ελλάδας και πλήθος άλλων αντίστοιχων δράσεων, επιβεβαιώνουν την ανταπόκριση του Ρεθύμνου στο σύγχρονο πρόταγμα της   κλιματικά ουδέτερης  κινητικότητας με το οποίο συνάδει η βιώσιμη ανάπτυξη και επιβάλλει η κλιματική αλλαγή. 

Στη λήξη της συνεδρίασης, ο Πρόεδρος της Επιτροπής ευχαρίστησε τους συμμετέχοντες  για τις γόνιμες  παρεμβάσεις τους και τις ωφέλιμες  προτάσεις τους, εκφράζοντας την αισιοδοξία του για την αποτελεσματικότητα του πολυδιάστατου  και απαιτητικού  έργου με το οποίο έχει επιφορτιστεί η  Επιτροπή Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής του Δήμου Ρεθύμνης.