ΒΟΑΚ: Σε τροχιά υλοποίησης το έργο εν μέσω αντιδράσεων - Η καταγγελία του Λευτέρη Μιχελάκη για τους εργολάβους

Κατατέθηκε χθες στη Βουλή το νομοσχέδιο «Κύρωση Σύμβασης Παραχώρησης του έργου της μελέτης, κατασκευής, χρηματοδότησης, λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.) στο τμήμα Χανιά-Ηράκλειο».

Με την κύρωση από τη Βουλή της σύμβασης παραχώρησης, αρχίζει και η αντίστροφη μέτρηση για την υλοποίηση ενός από τα μεγαλύτερα οδικά έργα στη χώρα, του τμήματος Χανιά – Ηράκλειο του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), προϋπολογισμού 1,75 δις. ευρώ.

Το δημόσιο εκτός από την χρηματοδοτική του συμβολή για την κατασκευή του έργου (693 εκατ.  εκ των οποίων τα 200 θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης, συν 99 εκατ. σε περίπτωση άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης για το τμήμα Κίσσαμος – Χανιά) αναλαμβάνει την επιδότηση των διοδίων (πληρωμή σκιωδών διοδίων) καθ’  όλη τη διάρκεια της παραχώρησης (35 χρόνια)

Βάσει της σύμβασης η εν λόγω δαπάνη εκτιμάται, για το έργο παραχώρησης με ανενεργό το δικαίωμα προαίρεσης, σε 343,8 εκατ. ευρώ (τμήμα Χανιά – Χερσόνησος) ενώ με ενεργό το δικαίωμα προαίρεσης, σε 400,7 εκατ. για το τμήμα Κίσσαμος – Χερσόνησος (343,8 εκατ. για το Χανιά – Χερσόνησος και 56,9 εκατ. για το Κίσσαμος – Χανιά). Τα προαναφερόμενα ποσά αναφέρονται στην προεξοφλημένη αξία (παρούσα αξία), επιβαρύνουν το Εθνικό Σκέλος του Αναπτυξιακού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΑΠΔΕ) και θα αντιμετωπίζονται από τις πιστώσεις του κρατικού προϋπολογισμού.

Το ύψος της αποζημίωσης αυτής ανέρχεται στο 64,62% του εκάστοτε καταβαλλόμενου διοδίου από τον χρήστη, ποσοστό το οποίο είναι δυνατόν να μειώνεται ή και να μηδενίζεται όταν διαπιστώνεται, σε ετήσια βάση, υπέρβαση της απόδοσης δεσμευτικής επένδυσης.

Το ανώτατο ύψος διοδίων για τα οχήματα κατηγορίας 2, δηλαδή για οχήματα με ή χωρίς ρυμουλκούμενο και ύψος μέχρι 2,2 μ. ορίζεται σε 0,053 ευρώ/χλμ. (χωρίς ΦΠΑ) όπως ισχύει σε όλους τους αυτοκινητόδρομους της χώρας, ενώ αποτελεί υποχρέωση του Παραχωρησιούχου, κατά την περίοδο λειτουργίας, να εγκαταστήσει σύστημα διοδίων που θα διασφαλίζει την αναλογική χρέωση των χρηστών βάσει της διανυόμενης απόστασης με τη χρήση σημείων καταγραφής ηλεκτρονικών διοδίων.

Απροετοίμαστοι

Οπως αποδείχθηκε όμως από τις εξελίξεις των προηγούμενων ημερών, απροετοίμαστους έχει «πιάσει» άπαντες η εξέλιξη με το έργο του ΒΟΑΚ. Μέσα από τις «Βολές στο Κέντρο» το θέμα της πλήρους άγνοιας των τοπικών φορέων, επί της σύμβασης για το ΒΟΑΚ (ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ και ΕΔΩ) αναδείχθηκε, όπως επίσης και το γεγονός πως Περιφέρεια Κρήτης και δήμοι ποτέ δεν είδαν τη σχετική σύμβαση ανάθεσης του ΒΟΑΚ, στην υπογραφή της οποίας κλήθηκαν να συμμετάσχουν προ ημερών. 

Ενώ στις 20 Μαϊου (ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ) είχαμε συνάντηση στη Λότζια, ανάμεσα στο Δήμαρχο Ηρακλείου και τους τοπικούς Βουλευτές για το ζήτημα της παράκαμψης του ΒΟΑΚ και των λοιπών απαιτήσεων. 

Αμέσως μετά ειχαμε παρεμβάσεις από τοπικούς Βουλευτές, όπως τον κ. Χάρη Μαμουλάκη, αλλά και το Μανόλη Συντυχάκη.

Ο Συντυχάκης

Ο κ. Συντυχάκης μαλιστα στη διάρκεια της ενημερωτικής σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του δημάρχου Ηρακλείου, Αλέξη Καλοκαιρινού. έκανε λόγο για έναν αυτοκινητόδρομο «σχεδιασμένο κατά παραγγελία των tour operators, των μεγαλοξενοδόχων και των κατασκευαστικών ομίλων», ο οποίος δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των κατοίκων για ασφαλή και λειτουργική μετακίνηση σε όλο το νησί. «Φτιάχνουν έναν ΒΟΑΚ, μετά από 50 σχεδόν χρόνια εγκληματικής αδιαφορίας όλων των κυβερνήσεων, αφού έχουν χαθεί χιλιάδες ζωές ή άνθρωποι έχουν μείνει ανάπηροι, βαριά τραυματισμένοι», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο βουλευτής του ΚΚΕ σημείωσε πως ο νέος ΒΟΑΚ διχοτομεί τρεις μεγάλες πόλεις της Κρήτης — Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο, ενώ εγκλωβίζει τους κατοίκους χωρίς εναλλακτικές διεξόδους σε περίπτωση φυσικών καταστροφών ή έκτακτων αναγκών. Παράλληλα, προειδοποίησε πως η χάραξη του νέου δρόμου θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην αντιπλημμυρική προστασία.

Ενω χθες μιλώντας σε συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής για τη σύμβαση του έργου. είπε ότι η κατασκευή του ΒΟΑΚ αποτελεί μ έρος ενός συνολικότερου σχεδιασμού «για την πραγματοποίηση επενδύσεων, προκειμένου να βρουν διέξοδο τα λιμνάζοντα κεφάλαια, να εξασφαλίσουν ακόμα μεγαλύτερη κερδοφορία για τους επιχειρηματικούς ομίλους.  

Όπως είπε, πιο συγκεκριμένα, η κατασκευή του ΒΟΑΚ έχει τεθεί σε άμεση προτεραιότητα ακριβώς επειδή αυτό απαιτεί η σημερινή καπιταλιστική ανάπτυξη στην Κρήτη και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τον τομέα του Τουρισμού, ενώ ανέδειξε, παράλληλα, τις ευθύνες των κυβερνήσεων διαχρονικά για το «σημερινό χάλι» του και τα δεκάδες δυστυχήματα και χιλιάδες ατυχήματα, αλλά και της ΕΕ που θεωρούσε τον ΒΟΑΚ ένα «μη επιλέξιμο» έργο που «δεν "χωρούσε" στις προτεραιότητες της καπιταλιστικής ανάπτυξης των προηγούμενων δεκαετιών». 

Σχετικά με τη χρηματοδότηση που προβλέπεται για το έργο, ο βουλευτής του ΚΚΕ σημείωσε πως παρά τα εκατομμύρια ευρώ που πρόκειται να δοθούν, από τη στιγμή που ο δρόμος κατασκευάζεται και θα συντηρείται και θα λειτουργεί ως ιδιωτικός, άρα και με βάση τα κριτήρια της αγοράς και της λογικής του «κόστους-οφέλους»- ως εκ τούτου το έργο δεν θα παρέχει «ελεύθερη, ασφαλή και απρόσκοπτη μετακίνηση» σε όλο το νησί, δεδομένου ότι το έργο δεν θα φτάνει μέχρι τη Σητεία του νομού Λασιθίου. Κάτι τέτοιο, όπως είπε, «δείχνει ότι το κριτήριο» της κυβέρνησης «δεν είναι η ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, αλλά το αν ένα έργο και η διαχείρισή του είναι επικερδής επένδυση για τον ιδιώτη», εξηγώντας πως αφενός ένα τέτοιο σχέδιο απαιτεί μεγαλύτερο κόστος κατασκευής και έτσι, «δεν συμφέρει τους κατασκευαστικούς ομίλους» και αφετέρου, «με βάση την αναμενόμενη χρήση, τα διόδια δεν θα αποδώσουν τα προσδοκώμενα κέρδη σε σχέση με άλλα τμήματα του ΒΟΑΚ».

Ο Μαμουλάκης

Από την πλευρά του  ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ  Χάρης Μαμουλάκης κατέθεσε σχετικό πρωτοκολλημένο Αίτημα Κατάθεσης Εγγράφων (ΑΚΕ), ώστε η εν λόγω σύμβαση να γίνει επιτέλους γνωστή. Ενώ χθες κατα την πρώτη τοποθέτηση του στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής που συζητά την κύρωση της σύμβασης παραχώρησης του έργου κατασκευής του ΒΟΑΚ για το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο εξαπέλυσε πυρά. 

Ο Χάρης Μαμουλάκης αναφέρθηκε συγκεκριμένα σε «ιστορική εκκρεμότητα πολλών δεκαετιών για την Κρήτη» που ξεκίνησε να υλοποιείται το 2018 επί Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με την έναρξη του σχετικού διαγωνισμού, η οποία όπως έχει διαμορφωθεί από την Κυβέρνηση της ΝΔ, με αδικαιολόγητη μάλιστα καθυστέρηση, έχει πολλές αθέατες πτυχές.

Ο Εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ μίλησε για το ιστορικό του διαγωνισμού, αναφέρθηκε στην εργαλειοποίηση μιας κοινωνικής ανάγκης από την πλευρά της Κυβέρνησης και τόνισε την εγκατάλειψη του Λασιθίου, δεδομένου ότι ο ΒΟΑΚ θα τελειώνει στον Άγιο Νικόλαο. Επίσης, έκανε λόγο για μια σύμβαση που κρατήθηκε στο σκοτάδι, ενώ ακόμη και σήμερα, δεν έχουν κατατεθεί στη Βουλή τα 12 παραρτήματα που την συνοδεύουν, τα οποία περιλαμβάνουν, μεταξύ πολλών άλλων, και τον προϋπολογισμό του έργου, τον οποίο δεν γνωρίζει κανείς.

Ο Χάρης Μαμουλάκης καυτηρίασε την εξωφρενικά μεγάλη συμμετοχή του Δημοσίου για έργο παραχώρησης που αγγίζει τα 700.000.000 ευρώ, μίλησε για τα διπλά διόδια που θα πληρώνουν για 35 χρόνια οι πολίτες, κανονικά και σκιώδη, (παρά το ότι σύμφωνα με Ευρωπαϊκή ντιρεκτίβα αντίστοιχοι δρόμοι σε νησιά της Ευρώπης δεν έχουν διόδια, όπως γίνεται στη Σικελία, τη Σαρδηνία, τη Μαγιόρκα, την Κύπρο, κ.α.) αλλά και για τις ενστάσεις της Τοπική Αυτοδιοίκησης, οι οποίες έχουν κατατεθεί προς εκδίκαση στο Συμβούλιο της Επικρατείας χωρίς εδώ και 3 χρόνια να ενδιαφερθεί για τη διευθέτησή τους η Κυβέρνηση της ΝΔ.

Αναφέρθηκε επίσης στην έλλειψη απαλλοτριώσεων που αφορούν το 80% του τμήματος Χανιά – Ηράκλειο, οι οποίες υποτίθεται ότι θα διευθετηθούν σε 12 και 18 μήνες, όταν στα τμήματα από Χερσόνησο μέχρι Άγιο Νικόλαο χρειάστηκαν τεσσεράμισι χρόνια! Γεγονός που θα οδηγήσει σε καταβολή πολύ υψηλών αποζημιώσεων από το Ελληνικό Δημόσιο προς τον παραχωρησιούχο.

Εργο για τους... εργολάβους

 Την ίδια ώρα φαγοπότι μέχρι… «σκασμού» για την κλίκα των εργολάβων δημοσίων έργων καταγγέλλει ο Πανελλήνιος Σύλλογος Εκπαιδευτών Οδήγησης στην Κρήτη,  σύμφωνα με τη συνέντευξη του Γενικού Γραμματέα της οργάνωσης Λευτέρη Μιχελάκη στο newshub.gr.  

Για πρώτη φορά, μπαίνει μία εντελώς διαφορετική προσέγγιση του θέματος «ΒΟΑΚ», σε σχέση με την επικρατούσα μέχρι σήμερα προσέγγιση. Σύμφωνα με τον συνδικαλιστή, δεν υπήρχε ανάγκη να γίνει ο ΒΟΑΚ από τη μια άκρη της Κρήτης ως την άλλη, αφού με πολύ λιγότερα χρήματα, θα μπορούσε το κράτος να κάνει παρεμβάσεις στους υπάρχοντες δρόμους. Έτσι σήμερα, τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ που αναφέρει ο προϋπολογισμός, δεν υπάρχει περίπτωση να μην «πετάξουν» στα 5 δισεκατομμύρια ευρώ λόγω των καθυστερήσεων  και μάλιστα θα πληρώνουμε από πάνω και διόδια για να χρησιμοποιούμε τον καινούργιο αυτοκινητόδρομο!

«Η Κρήτη στο σύνολο της από τη μια άκρη στην άλλη – από τα ανατολικά προς τα δυτικά αλλά και από τα βόρεια προς τα νότια – θέλει συγκοινωνιακά έργα και εγκαταστάσεις υποδομών τέτοιες που να βοηθάνε στην ασφαλή μετακίνηση των πολιτών και βεβαίως των εμπορευμάτων. Θέλει μια άλλη επικοινωνιακή πολιτική που θα βάζει στο κέντρο τον άνθρωπο και θα εξυπηρετεί τον άνθρωπο.
Άρα δεν είναι μόνο η Σητεία. Σαφώς είναι η Σητεία ένα κομμάτι που δεν έπρεπε να ξεχωρίζει από το υπόλοιπο κομμάτι της Κρήτης. Αλλά ένας δρόμος από μόνος του δεν αναπτύσσει μια περιοχή. Μερικές φορές μπορεί και να την καταστρέψει.
Άρα αυτό που η Κρήτη έχει ανάγκη είναι, η συγκοινωνιακή εκείνη πολιτική που θα αναδεικνύει τις ανάγκες των κατοίκων και επισκεπτών της Κρήτης».

-Με ποιον τρόπο θα γίνεται αυτό κ. Μιχελάκη;

«Θα γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να εξυπηρετούνται άπαντες. Να υπάρχει ασφάλεια στη μετακίνηση. Γρήγορη μεταφορά. Και για να γίνει αυτό, δεν είναι μόνο το ι.χ. όχημα. Δηλαδή, αυτή τη στιγμή ο ΒΟΑΚ που μέλλεται να γίνει, φέρει στο κέντρο του τη χρήση του ι.χ. αυτοκινήτου. Όλο δηλαδή αυτό το πράγμα γίνεται για να έχουμε καλύτερη μετακίνηση με τα  ΙΧ αυτοκίνητα. 
Εμείς λέμε ότι η δημόσια συγκοινωνία έπρεπε να είναι στην κυρίαρχη θέση μετακίνησης στην Κρήτη. Επομένως γίνεται ένα φαραωνικό έργο. Δεν θυμάμαι πόσες γέφυρες και πόσα τούνελ θα ανοιχτούν. Για ποιο λόγο;  Για να εξυπηρετούνται μόνο τα ιχ αυτοκίνητα; Τότε δεν έχουμε κάνει καλή δουλειά. Και δεν θα έχουμε ξανά ασφάλεια στους δρόμους».
-Μα καλά. Ο νέος δρόμος δεν θα διασφαλίσει την οδική ασφάλεια;
«Όχι. Γιατί στον Βόρειο Οδικό Άξονα που έχουμε σήμερα, είναι λιγότερα τα τροχαία ατυχήματα και οι θάνατοι, απ΄ ό,τι στους υπόλοιπους δρόμους».
-Ε, τότε τι χρειαζόμαστε;

«Χρειαζόμαστε έναν βελτιωμένο, ασφαλή δρόμο, από τη μια άκρη της Κρήτης ως την άλλη, που μπορεί να είναι ο υπάρχων δρόμος με κάποιες σαφώς νέες χαράξεις και δεν είναι ανάγκη να δώσουμε τόσα δισεκατομμύρια. Φανταστείτε ότι ο προϋπολογισμός ξεκινάει με 2 δις.  Που όπως γνωρίζουμε μέσα από τα έργα αυτά, στα πέντε χρόνια θα υπάρχει τέτοιο κοστολόγιο, που θα ξεπεράσουμε τα 5 δισεκατομμύρια ευρώ. Και δέστε και κάτι άλλο. Εκτός που θα φορολογηθούμε είμαστε εμείς που θα τον πληρώσουμε αυτό το δρόμο. Και αναφέρομαι στα διόδια. Εκτός από τους φόρους που θα πληρώνουμε καθημερινά θα πληρώνουμε και τη χρήση αυτού του δρόμου».
-Από τα Χανιά μέχρι τον Άγιο Νικόλαο λοιπόν, σύμφωνα με τις δικές σας θέσεις γίνονται υπερβολές.
«Τεράστιες υπερβολές. Σε αυτό το έργο θα μπορούσαν να γίνουν στοχευμένες  διαπλατύνσεις και επεμβάσεις στον υπάρχοντα δρόμο και νέα χάραξη όπου χρειάζεται για να αποκτήσουμε ασφάλεια στη μετακίνηση. Δεν χρειάζεται τόσο μεγάλος δρόμος. Απλά, έτσι θα βρουν την ευκαιρία να βάλουν διόδια κάτι που εξάλλου δεν το αμφισβητεί κανείς. Και τα χρήματα θα πάνε σε αυτούς που κατασκευάζουν αυτό το δρόμο. Γιατί θα είναι ένας ιδιωτικός και όχι ένας δημόσιος δρόμος. Θα πληρώνουμε αυτό το δρόμο για να κυκλοφορούμε. 
Μα για μας ο δρόμος, οι συγκοινωνίες και η επικοινωνία γενικότερα, η ενέργεια κ.λπ είναι δημόσια αγαθά. Πληρώνουμε το δημόσιο αγαθό που λέγεται Υγεία. Πληρώνουμε την Παιδεία. Πληρώνουμε την Ενέργεια. Πληρώνουμε το Νερό. Θα πληρώνουμε τώρα και το Δρόμο. Και ερωτάται κανείς, πόσες φορές ένας Ηρακλειώτης θα πάει στα Χανιά ή ένας Χανιώτης να έρθει στο Ηράκλειο μέσα σε ένα χρόνο; Να πάει πέντε φορές; Δεν πάει παραπάνω. Άρα, τόσα έξοδα για μια μετακίνηση των πολιτών που θα είναι μία στις τόσες»;

-Μιλάτε εδώ και χρόνια και για τρένο.

«Βεβαίως. Μήπως πρέπει να αναπτύξουμε τη δημόσια συγκοινωνία; Μήπως εδώ θα έπρεπε να μπει αυτό που φωνάζουμε τα τελευταία χρόνια, μέσο σταθερής τροχιάς, τουλάχιστον να έχουμε μια πρώτη επαφή από το Καστέλι στο Ηράκλειο και μετά να γίνει η χάραξη σε όλη την Κρήτη»;
-Γιατί όμως δεν γίνεται; Πάλι εδώ έχουμε τα συμφέροντα των αυτοκινήτων;
«Βέβαια. Ως Πολιτεία σαφώς δεν το θέλει. Γιατί η δημόσια συγκοινωνία εκτοπίζει το ιχ όχημα. Μα από το ιχ όχημα το κράτος έχει πάρα πολλά έσοδα είτε κατά την αγορά, είτε κατά τη χρήση του οχήματος, από καύσιμα, ελαστικά, ανταλλακτικά, επισκευές όλα αυτά. Τα πρόστιμα που μπαίνουν καθημερινά, δεν πάνε για την οδική ασφάλεια, στο μεταξύ, αλλά πάνε για καλύψουν μαύρες τρύπες του οικονομικού συστήματος του κράτους». 
-Άρα μας λέτε, «να πιάσουμε κατά νομό και να κάνουμε παρεμβάσεις».
«Αν εστιάζαμε στις ανάγκες της μετακίνησης πρώτα και κύρια του κρητικού λαού και δεύτερον των επισκεπτών, θα μπορούσαμε να κάναμε παρεμβάσεις στον υπάρχοντα δρόμο του ΒΟΑΚ. Να τον κάναμε πιο ασφαλή. Πώς έχουμε κάνει ασφαλή το δρόμο από τα Ληνοπεράματα  μέχρι τη Χερσόνησο; Θα μπορούσαμε λοιπόν τμηματικά να κάναμε και τα άλλα τμήματα καλύτερα και να μην κόστιζε το έργο τόσα χρήματα».

-«Είναι πολλά τα λεφτά Άρη», όμως ε;
«Πάρα πολλά τα λεφτά. Και αυτοί που παίρνουν τα χρήματα είναι και αυτοί που δημιουργούν και αυτές τις καταστάσεις και γι αυτό το λόγο το κράτος είναι δέσμιο προς αυτούς. Να ταΐζει τους εργολάβους. Να τους λέει «πάρτε να έχετε να τρώτε. Και θα σας δώσουμε και την επικαρπία αυτού του δρόμου. Εσείς θα τον συντηρείτε και ο κόσμος θα πληρώνει συνεχώς»…