Δεύτερη ευκαιρία για τα βιομηχανικά ακίνητα

Παλαιά κτίρια και εργοστάσια μπαίνουν στις ράγες της ανάπλασης προκειμένου να μετατραπούν σε συγκροτήματα κατοικιών, εμπορικά και χώρους πολιτισμού.

Σε νέο Ελντοράντο του real estate αναδεικνύονται εγκαταλελειμμένα βιομηχανικά ακίνητα, σύμβολα της μεταπολεμικής βιομηχανίας, για τα οποία εκπονούνται εμπνευσμένα σχέδια ανάπλασης για τη μετατροπή τους σε συγκροτήματα κατοικιών, εμπορικά και χώρους πολιτισμού.

Μέχρι σήμερα, η μετατροπή πρώην εργοστασίων σε χώρους γραφείων, εμπορικά κέντρα, πολιτιστικούς χώρους ή ακόμα και ξενοδοχεία αποτέλεσε σημείο αναφοράς στους κύκλους της κτηματαγοράς, όμως, πλέον, η αναβίωση εγκαταλειμμένων βιομηχανικών χώρων και η εξέλιξή τους σε σύγχρονες επενδυτικές ευκαιρίες έχουν εξελιχθεί σε νέα τάση του real estate. Στις παραπάνω κατηγορίες προστίθενται και ακίνητα που προορίζονται να μετατραπούν σε data centers και σε αποθηκευτικούς χώρους, ενόψει και της ραγδαίας ανάπτυξης που καταγράφεται στον συγκεκριμένο τομέα.

Η αλλαγή χρήσης βιομηχανικών ακινήτων αποτελεί μια εναλλακτική ευκαιρία στον κλάδο της κτηματαγοράς, καθώς, όπως διαπιστώνει η Deloitte, υπάρχει έντονος ανταγωνισμός για διαθέσιμους χώρους. Μελετώντας εννέα βασικές διεθνείς αγορές, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, η πολυεθνική εταιρεία διαπιστώνει ότι το 100% των νέων κατασκευών βρίσκεται ήδη σε προμίσθωση (pre-committed), γεγονός που υποδηλώνει τη συνεχιζόμενη ζήτηση. Καθώς, ωστόσο, οι διαθέσιμες εκτάσεις μειώνονται, οι εταιρείες στρέφονται στην αναζήτηση παλαιών κτιρίων που έχουν να διηγηθούν μια ιστορία στο πέρασμα των χρόνων.

Η ζήτηση των επενδυτών και η σύγχρονη αρχιτεκτονική ματιά των εταιρειών που συνδυάζουν την ιστορική αξία των κτιρίων οδηγούν στην αξιοποίηση παλαιών εργοστασίων με πολλαπλά οφέλη προς κάθε κατεύθυνση, οδηγώντας στην ανάπλαση ολόκληρων αστικών περιοχών.

Οι επενδύσεις σε βιομηχανικά ακίνητα στην Ελλάδα, ειδικά στην Αττική, εστιάζουν σε περιοχές όπως τα Ανω Λιόσια, η Νέα Φιλαδέλφεια, ο Ασπρόπυργος, η Ελευσίνα, η Μαγούλα, η Μάνδρα και το Μαρκόπουλο, δεδομένου ότι προσφέρουν στρατηγική πρόσβαση στα λιμάνια του Πειραιά και της Ραφήνας καθώς και σε οδικά δίκτυα, καθιστώντας τες έτσι ιδανικές για επιχειρηματική ανάπτυξη. Αλλά και στη Θεσσαλονίκη, κυρίως στη δυτική είσοδο της πόλης, εκπονούνται νέα σχέδια για παλαιά βιομηχανικά κτίρια, τα οποία θα συμβάλουν στην ανάπλαση και στην αναβάθμιση ολόκληρης της περιοχής.

Το πρώην Πίτσος

Στον χώρο του πρώην εργοστασίου Πίτσος, στου Ρέντη, η Σκλαβενίτης δημιουργεί το μεγαλύτερο FoodHall στην Ελλάδα, που συνδυάζει φαγητό, ψυχαγωγία και πολιτισμό για όλη την οικογένεια. Ο πολυχώρος θα καταλαμβάνει έκταση 50.000 τ.μ. και φιλοδοξεί να μετατραπεί σε σημείο αναφοράς γαστρονομίας, ψυχαγωγίας και πολιτισμού. Το έργο, που θα ξεπεράσει σε επένδυση τα 150 εκατ. ευρώ, αναμένεται να δημιουργήσει περισσότερες από 1.200 νέες θέσεις εργασίας. Προβλέπονται ακόμη υπεραγορά 16.000 τ.μ., αγορά μικρών παραγωγών, food court με 25 εστιατόρια και καφέ, καθώς και εσωτερικός και εξωτερικός παιδότοπος. Παράλληλα, θα λειτουργεί ειδική αίθουσα εκπαίδευσης προσωπικού του ομίλου, καθώς και χώροι στάθμευσης με 1.400 θέσεις, μιας και στόχος είναι η συνύπαρξη γεύσης, ψυχαγωγίας και πολιτιστικών δράσεων σε ένα ασφαλές και φιλόξενο περιβάλλον. Οπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, το FoodHall του Σκλαβενίτη δεν αποτελεί απλώς ένα εμπορικό εγχείρημα, αλλά ένα έργο που αναμένεται να αναβαθμίσει την περιοχή του Ρέντη και να ενισχύσει την οικονομική και κοινωνική ζωή της Αττικής.

Ακίνητο Δασκαλάκη στον Πειραιά

Πολύ κοντά στα πρώην ακίνητα της καπνοβιομηχανίας Παπαστράτος βρίσκεται το ακίνητο Δασκαλάκη, μια ανενεργή αποθήκη συνολικής επιφάνειας 17.000 τ.μ., πρώην ιδιοκτησίας της Παπαστράτος. Το ακίνητο περιήλθε στην Dimand, η οποία ετοιμάζει την αναβίωσή του και τη μετατροπή του σε έδρα των Δικαστηρίων του Πειραιά. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της εταιρείας, η κατασκευή του κτιρίου αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2026, προκειμένου να τεθεί σε λειτουργία εντός του 2027. Αξιοσημείωτο είναι ότι στα επιπλέον στρέμματα του οικοπέδου θα δημιουργηθούν προσβάσιμες για τους πολίτες αθλητικές εγκαταστάσεις. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της εταιρείας, το κτίριο θα κατασκευαστεί με σύγχρονες προδιαγραφές για να λάβει πιστοποίηση LEED Gold μηδενικών εκπομπών, ώστε το λειτουργικό κόστος των Δικαστηρίων του Πειραιά να μειωθεί κατά 50%-60%. Να σημειωθεί ότι στις νέες εγκαταστάσεις θα στεγαστούν εννέα δικαστήρια, 300 δικαστικοί και 560 υπάλληλοι, ενώ η δυναμικότητα του κτιρίου είναι 1.200 ατόμων. Επίσης, υπολογίζεται ότι επιπλέον 2.500 πολίτες θα επισκέπτονται καθημερινά το νέο μέγαρο.

Βιομηχανικό κτίριο Κεράνη

Στον Πειραιά ένα από τα σημαντικά νέα έργα που προωθούνται είναι η μεταμόρφωση του ιστορικού βιομηχανικού κτιρίου του Κεράνη σε σύγχρονο συγκρότημα επιπλωμένων διαμερισμάτων. Το ακίνητο έχει αγοραστεί από τον καναδικό όμιλο Mercan, που μέσω της θυγατρικής του, Mercan Greece, σχεδιάζει να μετατρέψει τα 30.000 τ.μ. του ακινήτου σε 408 πλήρως επιπλωμένες και ενεργειακά αποδοτικές κατοικίες. Στο ακίνητο θα λειτουργούν στούντιο ανοιχτού χώρου, διαμερίσματα ενός και δύο υπνοδωματίων, με τις επιφάνειες να διαμορφώνονται από 44 τ.μ. έως 69 τ.μ. Οι εργασίες βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το τέλος του 2027. Εκτός από τις κατοικίες, θα παρέχονται και χώροι γραφείων στους χαμηλότερους ορόφους του ακινήτου, ενώ στο συγκρότημα θα φιλοξενούνται, επίσης, εστιατόρια, καφετέριες, καταστήματα λιανικής πώλησης, γυμναστήριο και ειδικά διαμορφωμένοι εξωτερικοί χώροι αναψυχής, όπως επίσης και ένα roofgarden.

Στη Νέα Φιλαδέλφεια

Σε οικιστικό συγκρότημα με 80 κατοικίες, χώρο ψυχαγωγίας και ένα μικρό μουσείο ετοιμάζεται να μεταμορφωθεί το παλαιό εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας της οικογένειας Τεγόπουλου, που για δεκαετίες λειτουργούσε στην περιοχή της Νέας Φιλαδέλφειας. Το εργοστάσιο, ορόσημο βιομηχανικής κληρονομιάς, βρίσκεται πολύ κοντά στο γήπεδο της ΑΕΚ και στο εργοστάσιο της Μπριτάννια με τα διάσημα κασμίρια, που επίσης πρόκειται να εξελιχθεί σε πολυχώρο πολιτισμού και ψυχαγωγίας.

Η αγορά του ιστορικού εργοστασίου του Τεγόπουλου, που αποτελεί και το πιο πρόσφατο deal, εντάσσεται στον σχεδιασμό της Prosperity Group από την Κύπρο να επενδύσει στο ελληνικό real estate μέσω του νέου οικιστικού project, ο προϋπολογισμός του οποίου ανέρχεται στα 20 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, προβλέπεται ότι θα δημιουργηθούν 80 οικιστικές μονάδες, χώροι εργασίας, γυμναστήριο, εστιατόριο-καφέ, υπόγειο πάρκινγκ και ένα μικρό μουσείο υφασμάτων. Θα δημιουργηθεί επίσης ένα νέο δημόσιο πάρκο για την τοπική κοινότητα, με στόχο την ενεργοποίηση της γύρω περιοχής. Το κτίριο, που χτίστηκε το 1935 και χαρακτηρίζεται ως νεότερο μνημείο, θα διατηρήσει την αρχιτεκτονική του ουσία, ενσωματώνοντας σύγχρονα στοιχεία. Σύμφωνα με την εταιρεία, με την αξιοποίηση του κτιρίου και την υλοποίηση του project επιδιώκεται να διατηρηθούν η βιομηχανική κληρονομιά του κλάδου της κλωστοϋφαντουργίας και η ιστορία της περιοχής της Νέας Φιλαδέλφειας.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Prosperity Group, Πάνος Αλεξάνδρου, μιλώντας για την επένδυση τόνισε: «Η εταιρεία θέλει να δημιουργήσει ένα μοναδικό συγκρότημα μεικτής χρήσης, συμπεριλαμβανομένης και της δημόσιας πλατείας εντός του έργου. Στο πλάνο μας είναι η αναβάθμιση της υπάρχουσας ιστορικής καμινάδας του παλαιού εργοστασίου, η διατήρηση της πρόσοψης του κτιρίου και η δημιουργία, σε συνεργασία με τον τοπικό δήμο, ενός μικρού μουσείου που θα μπορεί να παρουσιάζει φωτογραφικό υλικό από τη μακρά ιστορία του κτιρίου και της περιοχής, καθώς και έργα τέχνης από διάφορους τοπικούς και διεθνείς καλλιτέχνες».

Στις αρχές του 2024, ο εφοπλιστής και πρόεδρος της ΑΕΚ Μάριος Ηλιόπουλος, μέσω εταιρείας της συζύγου του, απέκτησε σε πλειστηριασμό το εργοστάσιο της πρώην κλωστοϋφαντουργίας Μπριτάννια, που βρίσκεται πλησίον του γηπέδου και έδρας του αθλητικού σωματείου, προκειμένου να αξιοποιηθεί ως πολυχώρος, συμπληρωματικός των εγκαταστάσεων του γηπέδου.

Tο FIX Masterplan

Στη δυτική Θεσσαλονίκη, η DIMAND και το διεθνώς αναγνωρισμένο αρχιτεκτονικό γραφείο Foster + Partners υλοποιούν το FIX Masterplan, το οποίο προβλέπει τη μετατροπή του πρώην εργοστασίου της ζυθοποιίας ΦΙΞ σε ένα σύγχρονο συγκρότημα μεικτών χρήσεων. Ο σχεδιασμός προβλέπει ότι στην έκταση των περίπου 25 στρεμμάτων πρόκειται να αναπτυχθεί μια ζωντανή κοινότητα με χώρους πολιτισμού, ευεξίας και φιλοξενίας, κατοικίες, χώρους εστίασης και εμπορικής χρήσης, καθώς και εκτεταμένους χώρους πρασίνου, ανοιχτούς στο κοινό. Ειδικότερα, σύμφωνα με το masterplan, όπως παρουσιάστηκε από τη διοίκηση της εταιρείας, τα τρία διατηρητέα συγκροτήματα που βρίσκονται στον χώρο αποκαθίστανται και επαναχρησιμοποιούνται, ενώ αναπτύσσονται και δύο νέα κτίρια με κοινούς υπόγειους χώρους στάθμευσης. Συγκεκριμένα, στο Συγκρότημα 1 προβλέπεται η δημιουργία ενός boutique hotel με ολοκληρωμένες υπηρεσίες ευεξίας. Στο Συγκρότημα 2, ιδιοκτησίας του υπουργείου Πολιτισμού, πρόκειται να στεγαστούν το MOMus – Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης και η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, ενώ στο διατηρητέο Συγκρότημα 3 το παλαιό εμφιαλωτήριο της ιστορικής ζυθοποιίας μετατρέπεται σε έναν πολυχώρο γαστρονομίας και εκδηλώσεων. Επιπλέον, σχεδιάζεται η δημιουργία ενός κτιρίου το οποίο θα περιλαμβάνει 96 κατοικίες, και ενός πεντάστερου ξενοδοχείου, επτά ορόφων και 153 δωματίων, που θα προσφέρει μια ολοκληρωμένη εμπειρία φιλοξενίας.

Το project της ζυθοποιίας ΦΙΞ αποτελεί ένα από τα παραδείγματα αξιοποίησης βιομηχανικών κτιρίων που έγραψαν ιστορία στην ελληνική βιομηχανία. Μιλώντας για το project, ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου DIMAND, Δημήτρης Ανδριόπουλος, ανέφερε: «Η ζυθοποιία ΦΙΞ αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα βιομηχανικά μνημεία της χώρας και ένα σημείο που συνδέθηκε όσο λίγα με τη συλλογική μνήμη της Θεσσαλονίκης. Για εμάς, η ευθύνη της ανάπλασης δεν είναι απλώς μια επενδυτική πρωτοβουλία, αλλά μια βαθιά δέσμευση να αποδώσουμε ξανά στην πόλη έναν χώρο που της ανήκει. Με το masterplan που παρουσιάζουμε, το ΦΙΞ επανέρχεται ως ζωντανό κύτταρο πολιτισμού, ζωής, δημιουργίας και βιώσιμης ανάπτυξης».

Φωτεινά παραδείγματα

Βιομηχανικά κτίρια στην Αττική, όπως τα ΧΡΩΠΕΙ, ΗΒΗ, Κάλας, Κεράνης, Κρόνος, κάποτε έσφυζαν από ζωή, αλλά σήμερα παραμένουν σιωπηλά και αναξιοποίητα. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, έχουν ολοκληρωθεί έργα που επιβεβαιώνουν ότι οι στοχευμένες επενδύσεις αλλάζουν ακόμα και ολόκληρες περιοχές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Πύργος του Πειραιά. Ξεκίνησε να σχεδιάζεται και να κατασκευάζεται στις δεκαετίες του 1970 και 1980, παρέμεινε όλα αυτά τα χρόνια σε πλήρη εγκατάλειψη, έως ότου μεταμορφώθηκε το 2024 σε ένα σύγχρονο κτίριο γραφείων και εμπορικών χώρων, που κοσμεί το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας. Αλλά και στη δυτική είσοδο της Θεσσαλονίκης, έπειτα από πολλές δεκαετίες εγκατάλειψης, το HUB 26, που λειτούργησε ως το πρώτο βιοκλιματικό επιχειρηματικό πάρκο στη βόρεια Ελλάδα, φιλοξενεί σήμερα περισσότερους από 2.000 εργαζομένους, έχοντας εξελιχθεί σε μια ισχυρή επιχειρηματική κοινότητα. Στα παραδείγματα επιτυχημένης επενδυτικής αξιοποίησης εντάσσεται ακόμη το εργοστάσιο Παπαστράτος στον Πειραιά, το οποίο μετατράπηκε σε σύγχρονο συγκρότημα γραφείων και χώρων υψηλής αισθητικής. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, το προσεχές διάστημα νέα αντιπροσωπευτικά έργα αναβίωσης βιομηχανικών κτιρίων θα δουν και αυτά το φως της δημοσιότητας.

ΠΗΓΗ: Realnews