Έκθεση ΙΝΕ/ ΓΣΕΕ: Γιατί δεν αυξήθηκαν οι μισθοί το 2022

Ο πραγματικός μέσος μισθός μειώθηκε το 2022 εξαιτίας του πληθωρισμού αντί να αυξηθεί όπως αναμενόταν λόγω της οικονομικής ανάπτυξης μετά την πανδημία και την υποχώρηση της ανεργίας. Τα εισοδήματα βρίσκονται στα επίπεδα του 2019 παρουσιάζοντας απόκλιση από το μέσο όρο της ΕΕ-27 και η όποια αύξηση συγκεντρώνεται στα υψηλά εισοδήματα ενισχύοντας την οικονομική ανισότητα.

Σύμφωνα με την έκθεση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ για την ελληνική οικονομία, τα τελευταία δύο χρόνια οι ονομαστικοί μισθοί στην Ελλάδα είχαν το περιθώριο να αυξηθούν σημαντικά, κατά 6,9% και 10,1% αντίστοιχα ανά έτος, χωρίς να μεταβάλουν τη διανομή εισοδήματος. Ωστόσο, ο πραγματικός μέσος μισθός, εξαιτίας της αύξησης των τιμών των προϊόντων παρουσίασε σημαντική μείωση, η οποία το 2022 έφτασε το 8,7% σε σχέση με το 2021.

Ο σημαντικότερος λόγος καθήλωσης των ονομαστικών μισθών είναι ο χαμηλός αριθμός των συλλογικών συμβάσεων παρά την έκδοση της κοινοτικής οδηγίας η οποία συστήνει στα κράτη μέλη των οποίων η κάλυψη από συλλογικές συμβάσεις υπολείπεται του 70% των εργαζομένων , να εκπονήσουν σχέδιο δράσης με στόχο την αύξηση του αριθμού των ΣΣΕ.

Σύμφωνα με την εικόνα που αποτυπώνεται στην ετήσια έκθεση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ για την ελληνική οικονομία , μόλις 17 κλαδικές συμβάσεις υπογράφηκαν το 2022 εκ των οποίων οι 5 κηρύχθηκαν υποχρεωτικές σε πανελλαδική εμβέλεια. Από την άλλη πλευρά υπογράφηκαν 217 επιχειρησιακές συμβάσεις από τις οποίες μόνο οι 80 προβλέπουν μισθολογικές αυξήσεις.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση κατά το 2022 υπογράφτηκαν 25 ΣΣΕ κλαδικού η ομοιοεπεγγελματικού, εθνικού η τοπικού χαρακτήρα. Απο αυτές  η μια σύμβαση αφορά την ανανέωση της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασιας (ΕΓΣΣΕ) του 2022, η οποία περιλαμβάνει μόνο θεσμικούς όρους, οι 16 ειναι εθνικές κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές και οι 8 είναι τοπικές κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικες. Επιπλέον κατά το ε τος ίδιο ε τος υπογράφτηκαν 217 επιχειρησιακές ΣΣΕ.

Ως προς την κάλυψη των εργαζομένων απο ΣΣΕ σε επιχειρησιακό επίπεδο, με βάση τις μηνιαίες εκθέσεις του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ του 2022, οι 217 νέες επιχειρησιακές ΣΣΕ καλύπτουν 168.362 μισθωτούς. Η συντριπτική πλειονότητα των συμβάσεων αυτών, δηλαδή οι 137 επιχειρησιακές συμβάσεις (63%), οι τις αποδοχές ενώ οι υπόλοιπες 80 επιχειρησιακές συμβάσεις (27%) προβλέπουν μισθολογικές αυξήσεις και αφορούν 27.369 εργαζομένους.

Σε κλαδικό και ομοιοεπαγγελματικο επίπεδο, κατά τη διάρκεια του 2022, θα πρέπει να σημειωθεί ο τι ήταν σε ισχύ συνολικά 38 ΣΣΕ (μη συμπεριλαμβανομένης της ΕΓΣΣΕ). Δηλαδή , εκτός απο τις 24 νέες κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικες ΣΣΕ που υπογράφτηκαν το 2022, βρίσκονταν σε ισχύ επιπλέον 14 συλλογικές συμβάσεις παρελθόντων ετών ν (λόγωω της δυνατο τητας υπογραφής ΣΣΕ ε ως και τριετούς διάρκειας), οι οποίες ειχαν συναφθεί τα ετη 2019, 2020 και 2021 και εξακολουθούν να ισχύουν.

Οι 38 κλαδικές ς και ομοιοεπαγγελματικε ς ΣΣΕ που βρίσκονται σε ισχύ καλύπτουν δυνητικά και θεωρητικά περ’ιπου 735.000 άτομα αριθμός ο οποίος αντιστοιχεί περι που στο 29% του συνόλου των μισθωτών εργαζομένων.

Ωστόσο, είναι κρίσιμο να επισημανθεί ότι από αυτές μόνο 5 έχουν κηρυχθεί ως υποχρεωτικές στο σύνολο των επιχειρήσεων του κλάδου( ξενοδοχεία, τουρισμός, επισιτιστικά, αισθητικοί). Οι υπόλοιπες συμβάσεις είναι υποχρεωτικές μόνο για τα μέλη των συμβαλλομένων μελών με αποτέλεσμα πολλοί εργοδότες να αρνούνται να τις εφαρμόσουν.