Η μάχη του ΦΠΑ: Σε ποιες χώρες έχει μηδενιστεί

Ο πληθωρισμός στα τρόφιμα παραμένει σε υψηλά επίπεδα παρά τη μείωση του γενικού δείκτη τιμών, με αποτέλεσμα στην προεκλογική μάχη να μπαίνει και η συζήτηση για τον ΦΠΑ.

Η ΝΔ δηλώνει πως θα μπορούσε να γίνει σταδιακή μείωση του ΦΠΑ, εφόσον το επιτρέπουν τα δημόσια οικονομικά της χώρας, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ δηλώνει πως θα μειώσει τον ΦΠΑ στο 6% στα τρόφιμα, στις πρώτες 50 ημέρες της διακυβέρνησης του.

Η μείωση του ΦΠΑ πάντως δεν είναι και τόσο εύκολη υπόθεση καθώς πρόκειται για:

Ακριβό μέτρο. Σύμφωνα με ασκήσεις που έτρεξε το προηγούμενο διάστημα το υπουργείο Οικονομικών, η μείωση του ΦΠΑ αποτελεί μια ακριβή λύση. Μόνο για το ψωμί, η μείωση του ΦΠΑ κοστίζει  200 εκατομμύρια ευρώ και  για το κρέας 500 εκατομμύρια ευρώ. Η λύση της μείωσης του ΦΠΑ  θα στοίχιζε 3,5 δισ. ευρώ το έτος. 

Αβέβαιο μέτρο. Ένα από τα μεγαλύτερα μειονεκτήματα της μείωσης του ΦΠΑ είναι πως κανείς δεν είναι βέβαιος ότι αυτή θα περάσει στον καταναλωτή και δεν θα χαθεί κάπου στην εφοδιαστική αλυσίδα. Τρανό παράδειγμα αποτελεί ο καφές στην εστίαση, όπου παρά τη μείωση του ΦΠΑ, οι τιμές βρίσκονται στα ίδια επίπεδα.

Μη στοχευμένο μέτρο. Υπάρχει η ισχυρή σύσταση από τις Βρυξέλλες για στοχευμένα μέτρα .Η μείωση ΦΠΑ αποτελεί ένα οριζόντιο μέτρο. 

Ποιες χώρες έχουν προχωρήσει σε μείωση ΦΠΑ 

Η Κύπρος έχει μειώσει το ΦΠΑ στο 0% για 7 βασικά προϊόντα, όπως το ψωμί, το γάλα, τα αυγά, οι παιδικές τροφές, οι παιδικές πάνες, τα προϊόντα για τη γυναικεία υγιεινή και οι πάνες ενηλίκων.

Ίδιο μοντέλο περίπου ακολουθεί και η Ισπανία, με μηδενικό ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής όπως το  ψωμί (συμπεριλαμβανομένου του κατεψυγμένου ψωμιού), το  αλεύρι για ψωμί, το γάλα, το τυρί, τα  αυγά, τα  φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και τα δημητριακά. Ο μηδενικός συντελεστής στην Ισπανία ισχύει μέχρι και τον Ιούνιο. 

Από τις 18 Απριλίου, μηδενικό ΦΠΑ σε βασικά αγαθά όπως το ψωμί, τις πατάτες, το ρύζι και τα δημητριακά ακολουθεί και η Πορτογαλία.

Μηδενικό ΦΠΑ έχει και η Πολωνία για το 2023 σε βασικά προϊόντα όπως τα φρούτα, το ψάρι, το κρέας.

Η ΕΕ εισήγαγε νέες ελευθερίες καθορισμού  του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις 6 Απριλίου 2022 και επιτρέπει στα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ κάτω του 5% για πρώτη φορά, για σειρά αγαθών και υπηρεσιών. Ωστόσο, σύμφωνα με τις οδηγίες τις Ε.Ε., οι συντελεστές ΦΠΑ στην ενέργεια πρέπει να είναι τουλάχιστον 5%.