Ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Κύπρου: Το σημερινό κρίσιμο υπουργικό στη Λευκωσία-Τα 4 σημεία «κλειδιά» για τη συμφωνία

Με τα μάτια στραμμένα στη Λευκωσία και στο σημερινό υπουργικό συμβούλιο, που σύμφωνα με τις πληροφορίες πρόκειται να συζητήσει τη συμφωνία για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου, βρίσκεται η Αθήνα, ενόψει και της μεθαυριανής συνάντησης Μητσοτάκη - Χριστοδουλίδη, χωρίς ωστόσο να ριψοκινδυνεύει κανείς να προβεί σε προβλέψεις.

Στην κυβέρνηση τηρούν στάση αναμονής και προσμονής, όπως χαρακτηριστικά λένε πηγές του ΥΠΕΝ. Σε μια υπόθεση που μετρά τόσα πολλά χαμένα «ραντεβού» και οι προσδοκίες για λευκό καπνό έχουν διαψευστεί πολλάκις, η Αθήνα ελπίζει σε λύση, αλλά διατηρεί και τις επιφυλάξεις της, αποφεύγοντας τις οποιεσδήποτε διαρροές, όπως άλλωστε κάνει συστηματικά από τη περασμένη εβδομάδα, μετά και τη συνάντηση στη Λευκωσία, υπό τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη.

Στο καλό σενάριο, κατά τη συνάντηση των δύο ηγετών τη Πέμπτη θα επικυρωθεί η συμφωνία για τη διασύνδεση, μετά και από μια σημερινή θετική απόφαση του υπουργικού στη Κύπρο, με την οποία θα ταξιδέψει στις αποσκευές του ο Ν.Χριστοδουλίδης. Η κοινή λογική τουλάχιστον αυτό υπαγορεύει, ωστόσο ακόμη και σε αυτή τη περίπτωση το ερώτημα είναι τι θα περιλαμβάνει το επίμαχο κείμενο.

Τούτων δοθέντων, το σημερινό υπουργικό θεωρείται αναμφίβολα κρίσιμο, ειδικά μετά και την απόφαση της Αθήνας ότι στο σενάριο που το έργο μπλοκάρει, για λόγους ανωτέρας βίας, και χωρίς υπαιτιότητα του φορέα υλοποίησης, το κόστος ανάκτησης των δαπανών από τον ΑΔΜΗΕ επιμερίζεται ισόποσα, 50% -50%, μεταξύ των δύο χωρών.

Σύμφωνα με τους όρους που βρίσκονταν μέχρι πρότινος στο τραπέζι, σε ένα τέτοιο σενάριο εμπλοκής, οι κύπριοι καταναλωτές, ως οι βασικοί ωφελούμενοι από το έργο, θα επιβαρύνονταν με το 63% των μέχρι τότε δαπανών και οι Ελληνες με το 37%. Μια ποσόστωση που αφορά κάθε τι γύρω από τη διασύνδεση και η οποία υπαγορεύεται από την αρχική συμφωνία του 2017 για τη διασυνοριακή κατανομής κόστους του έργου (Cross Border Cost Allocation), γνωστή ως CBCA.

Σύμφωνα με κυπριακά δημοσιεύματα, αυτό που θα τεθεί ενώπιον του σημερινού υπουργικού στη Λευκωσία είναι η συμφωνία της 2ας Σεπτεμβρίου, συν την παραπάνω αλλαγή των όρων για την ανάληψη του γεωπολιτικού κινδύνου. 

Στα υπόλοιπα βασικά σημεία της συμφωνίας των αρχών του μήνα, παραμένει η φόρμουλα που είχε προτείνει η ίδια η Λευκωσία, δηλαδή η ανάκτηση 125 εκατ. ευρώ από τον ΑΔΜΗΕ κατά τη 5ετή φάση κατασκευής (25 εκατ. κατ’ έτος), αλλά με μηδενική επιβάρυνση για τους κύπριους καταναλωτές, καθώς οι λογαριασμοί τους θα επιδοτούνται ισόποσα μέσω του Ταμείου Ρύπων.

Το συγκεκριμένο σημείο συμπληρώνονταν από την αναφορά ότι τυχόν επιπλέον δαπάνες κατά τη κατασκευή, θα ανακτηθούν μέσω κεφαλαιοποίησης μετά την έναρξη λειτουργίας της διασύνδεσης. Τέλος, το έτερο σημείο της συμφωνίας προέβλεπε, σε ό,τι αφορά τη κυπριακή πλευρά, ότι το έργο θα έχει εγγυημένη απόδοση 8,3% (WACC).

Η συμμετοχή της Κύπρου στο μετοχικό κεφάλαιο

Στα πολλά ερωτηματικά παραμένει και το τι θα συμβεί με ένα 4ο σημείο, αυτό που είχε φανεί να συμφωνεί η Λευκωσία την περασμένη εβδομάδα, τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας με 100 εκατ. στο μετοχικό κεφάλαιο του Great Sea Interconnector και με ποσοστό 30%.

Σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα της εφημερίδας «Φιλελεύθερος», η Λευκωσία θα ήθελε να συμπεριληφθεί στο κείμενο της συμφωνίας μια ελαστική διατύπωση, χωρίς ωστόσο να τη δεσμεύει, προτού παραλάβει την αξιολόγηση από ξένο οίκο της μελέτης κόστους – οφέλους που ετοίμασε η Exergia για λογαριασμό του ΑΔΜΗΕ.

Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, η Λευκωσία έχει προκηρύξει δύο φορές σχετικό διαγωνισμό, και στις δύο ανταποκρίθηκε μόνο μια εταιρεία (DNV), και σε κάθε περίπτωση δεν θα είναι σε θέση να λάβει τη σχετική απόφαση για μετοχική είσοδο στον Great Sea Interconnector πριν από τον Νοέμβριο.

Στον αντίποδα, η Αθήνα θα ήθελε να μπει στη τελική συμφωνία και η είσοδος της Κύπρου στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου, ώστε να σταλεί ένα θετικό μήνυμα στους δυνητικούς επενδυτές και στην Ευρωπαική Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία μελετά ξανά τη χρηματοδότηση του έργου με δάνειο 500 εκατ ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση και ακριβώς επειδή έχει γίνει γνωστό εδώ και μέρες ότι η μεθαυριανή συνάντηση Μητσοτάκη -Χριστουδουλίδη θα έχει δύο βασικά θέματα στην ατζέντα, το Κυπριακό και το καλώδιο, δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς ότι ο κύπριος Πρόεδρος θα ταξιδέψει στην Αθήνα χωρίς κάποια θετική εξέλιξη στις βαλίτσες του. 

Δύο 24ωρα επομένως πριν τη συνάντηση των δύο ηγετών, το υπουργικό στη Λευκωσία αποκτά οπωσδήποτε ένα ειδικό βάρος, ωστόσο ακόμη και στο σενάριο που εγκριθεί πράγματι σήμερα η συμφωνία, το ζητούμενο είναι το περιεχόμενο που θα περιλαμβάνει το κείμενο.