ING: Τέλος η ζωή στην σκιά των ΗΠΑ για την Ευρώπη

Η Αμερική γκρεμίζει την παγκόσμια τάξη πραγμάτων που ίσχυε τα τελευταία 80 χρόνια, όχι με μια ομαλή επανεκκίνηση ή μια διακριτική στροφή στις οικονομικές σχέσεις, αλλά χτυπώντας την με μια βαριοπούλα. Έτσι περιγράφει ο επικεφαλής οικονομολόγος της ING,  Carsten Brzeski, την σημερινή κατάσταση. «Είναι δύσκολο να το βλέπεις», λέει, καθώς οι ΗΠΑ αναλαμβάνουν έναν εντελώς νέο ρόλο στην παγκόσμια σκηνή.

Ο οικονομολόγος προειδοποιεί για ένα οικονομικό σοκ το οποίο επιβάλλουν  οι ΗΠΑ στον εαυτό τους, καθώς η επίδραση των δασμών θα είναι ξεκάθαρα πληθωριστική και ενδεχομένως υφεσιακή για την αμερικανική οικονομία. «Είναι πολύ απίθανο ότι τα αμερικανικά κρατικά έσοδα θα αυξηθούν και οι θέσεις εργασίας θα επιστρέψουν στις ΗΠΑ», ξεκαθαρίζει ο Brzeski.

Άλλωστε, προσθέτει, όλοι γνωρίζουν ότι σε έναν εμπορικό πόλεμο δεν υπάρχουν νικητές, αλλά μόνο χαμένοι και κάποιοι χάνουν περισσότερα από άλλους.

Πολλά θα εξαρτηθούν από την προθυμία της Federal Reserve να αμβλύνει το οικονομικό σοκ στην αμερικανική οικονομία και το εάν ο Donald Trump θα πραγματοποιήσει τελικά τις μειώσεις φόρων που υποσχέθηκε.

Στην Ευρώπη και πολλούς άλλους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, το σοκ των δασμών αναμένεται να είναι υφεσιακό και αποπληθωριστικό. Για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η ασθενέστερη ανάπτυξη και η μείωση του πληθωρισμού ανοίγουν την πόρτα όχι μόνο για μια μείωση των επιτοκίων τον Απρίλιο, αλλά και για περαιτέρω μειώσεις κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Όμως, o Brzeski ξεκαθαρίζει ότι οι εξελίξεις των τελευταίων τριών μηνών θα έχουν πολύ βαθύτερο αντίκτυπο.

«Είτε μας αρέσει ή όχι, είτε κρατάμε τα μάτια μας κλειστά ή όχι, είτε προσπαθούμε να  κατανοήσουμε τις πρωτοφανείς οικονομικές και πολιτικές κινήσεις ή όχι, οι ΗΠΑ δεν θέλουν πια να διατηρούν το λεγόμενο ‘υπερβολικό προνόμιό’ τους. Η παγκόσμια γεωπολιτική τάξη πραγμάτων αλλάζει», εξηγεί.

Πρώτα, ήταν η άμυνα και η ασφάλεια. Τώρα, είναι το εμπόριο και η οικονομία. Και αυτό, παρότι οι ΗΠΑ ήταν αυτές που ηγήθηκαν στην πρωτοβουλία για τη δημιουργία όλων των διεθνών οργανισμών –του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, του ΝΑΤΟ και του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου- μεταπολεμικά, θυμίζει ο αναλυτής της ING.

«Αυτό δημιούργησε μια παγκόσμια γεωπολιτική τάξη πραγμάτων στην οποία μία κυρίαρχη δύναμη -οι ΗΠΑ- υπαγόρευε την τάξη την οποία ακολουθούσαν οι άλλες χώρες. Αυτή η εποχή φαίνεται να έχει τελειώσει και πρόκειται να αντικατασταθεί από διμερείς προσεγγίσεις», σημειώνει.

Αν και ο αντίκτυπος στον υπόλοιπο κόσμο και την παγκόσμια οικονομία είναι δύσκολο να εκτιμηθεί, για τον Brzeski, η σημερινή περίοδος μπορεί να συγκριθεί με το 1989 ή με την πανδημία.

Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου στα τέλη της δεκαετίας του ’80 άλλαξε οριστικά την Ευρώπη και τον κόσμο. Η πανδημία θεωρήθηκε επίσης σαν μια διαρθρωτική στροφή στην παγκόσμια οικονομία, έστω και εάν οι αλλαγές αυτές τελικά «έσβησαν», με μερικές εξαιρέσεις, όπως η υβριδική εργασία.

Αν και κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει ακόμα εάν οι αλλαγές που συμβαίνουν σήμερα θα έχουν μακροχρόνια διάρκεια, εντούτοις ο Brzeski της ING πιστεύει ότι για την Ευρώπη, η ζωή στην σκιά των ΗΠΑ τελειώνει.

«Εναπόκειται πλέον στους ηγέτες της Ευρώπης να μην θρηνήσουν αυτή την εξέλιξη, αλλά μάλλον να εργαστούν για την αξιοποίηση της ‘στρατηγικής αυτονομίας’  και των ‘υπερβολικών προνομίων’ της ηπείρου», τονίζει ο οικονομολόγος.