Οι αντιδράσεις της αγοράς ακινήτων στη νέα ρύθμιση του ΥΠΕΝ για τα bonus του ΝΟΚ

Η αγορά ακινήτων δείχνει να είναι ιδιαίτερα απογοητευμένη από τη νέα ρύθμιση του ΥΠΕΝ. Η τροπολογία, η οποία κατατέθηκε μετά από μήνες καθυστερήσεων, σύμφωνα με τους περισσότερους εργολάβους δεν ξεκαθαρίζει το τοπίο, ούτε θα ξεπαγώσει την οικοδομική δραστηριότητα. Εν μέσω αυτής της αναστάτωσης, αρκετοί είναι αυτοί που αναμένεται να καταθέσουν προσφυγή στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια τις επόμενες ημέρες, διεκδικώντας πλήρως τις αποζημιώσεις τους για τις ζημιές που υπέστησαν εξαιτίας της πρόσφατης απόφασης του ΣτΕ.

Η νέα ρύθμιση του ΥΠΕΝ φαίνεται να επικεντρώνεται κυρίως στη διασφάλιση των στρατηγικών επενδύσεων, μέσω αδειών για έργα που εντάσσονται σε ειδικά χωρικά σχέδια αναπτυξιακού χαρακτήρα. Όπως δήλωσαν οι επαγγελματίες του κλάδου στο newsit.gr, αυτές οι άδειες εξαιρούνται από το περιβαλλοντικό ισοδύναμο, χάρη στην προηγούμενη επιστημονική τεκμηρίωση, δίνοντας έτσι μια προσωρινή ανακούφιση σε μεγάλες επενδύσεις. Ωστόσο, η ρύθμιση αυτή αφήνει σε εκκρεμότητα τα βασικά ζητήματα που αντιμετωπίζει ο κατασκευαστικός τομέας. Η προθεσμία της 11ης Δεκεμβρίου, όπως προσθέτουν επίσης, εντείνει τον διαχωρισμό ανάμεσα στα παλαιά και τα νέα επενδυτικά σχέδια, δημιουργώντας άνισους όρους για όσους δραστηριοποιούνται στην αγορά ακινήτων.

Η αγορά ακόμη σημειώνει ότι το κόστος αναθεώρησης των οικοδομικών αδειών αποτελεί ένα κρίσιμο ζήτημα, καθώς οι ήδη εκπονηθείσες μελέτες, οι οποίες φέρουν υψηλό οικονομικό κόστος, δεν καλύπτονται από τα παράβολα που προβλέπεται να επιστραφούν από το κράτος.

Πολλά έργα παραμένουν «στον αέρα» λόγω των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), το οποίο αναγκάζει τους κατασκευαστές να αναθεωρήσουν άδειες και να υποστούν σοβαρές οικονομικές ζημίες. Ιδιοκτήτες οικοπέδων που κατεδάφισαν τα κτίρια τους για να αξιοποιήσουν το άρθρο της απόσυρσης βρίσκονται σε πολύ δύσκολη θέση, καθώς οι νέες άδειες δεν επιτρέπουν την κατασκευή του αρχικού σχεδίου τους.

Η εφαρμογή ακόμη του περιβαλλοντικού ισοδύναμου φαίνεται εξαιρετικά περίπλοκη και αβέβαιη. Οι μηχανικοί και οι επενδυτές θεωρούν ότι η διαδικασία θα είναι χρονοβόρα και δύσκολα θα παρακαμφθεί η απόφαση του ΣτΕ, εκτός και αν υπάρξει ρητή συμφωνία, κάτι που αυτή τη στιγμή φαίνεται αβέβαιο.

Η κατάσταση παραμένει τεταμένη, καθώς το ΣτΕ συνεχίζει να εξετάζει άρθρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), τα οποία ενδέχεται να κριθούν αντισυνταγματικά, προκαλώντας νέες καθυστερήσεις και ανατροπές στην αγορά. Οι μηχανικοί αδυνατούν να αναλάβουν νέα έργα, οι πολεοδομίες δεν προχωρούν με τις εγκρίσεις και οι επενδυτές παραμένουν σε αναμονή για να καταρτίσουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια.

Υπενθυμίζεται ότι με τη νέα νομοθετική ρύθμιση καταργούνται οι αντισυνταγματικές διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) και τα πολεοδομικά κίνητρα θα εντάσσονται πλέον, τεκμηριωμένα, στον τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό κάθε περιοχής, μέσω των Τοπικών ή Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ–ΕΠΣ) στο πλαίσιο του προγράμματος «Κωνσταντίνος Δοξιάδης». Έτσι διαμορφώνεται ένα προβλέψιμο πλαίσιο για επενδύσεις, αποφεύγονται καθυστερήσεις και προστατεύεται το περιβάλλον.

Η ρύθμιση αφορά όσους έχουν οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν με βάση τα αντισυνταγματικά κίνητρα του ΝΟΚ. Επηρεάζονται ιδιοκτήτες, επενδυτές, κατασκευαστές και οι ΥΔΟΜ.

Για όσους έχουν ξεκινήσει εργασίες (π.χ. εκσκαφές) έως 11.12.2024:
Η άδεια υλοποιείται κανονικά χωρίς αναθεώρηση ή οικονομικό κόστος. Μπορούν προαιρετικά να την αναθεωρήσουν, επίσης χωρίς καμία επιβάρυνση.

Οι όροι έναρξης θα εξειδικευτούν με Προεδρικό Διάταγμα.

Για όσους δεν έχουν ξεκινήσει έως 11/12/2024:

Η άδεια πρέπει να αναθεωρηθεί ώστε να αφαιρεθούν τα αντισυνταγματικά κίνητρα, αλλά χωρίς καμία επιβάρυνση (φόροι, παράβολα, εισφορές). Η διαδικασία θα γίνεται κατά προτεραιότητα.

Για άδειες ενταγμένες ή που πρόκειται να ενταχθούν σε χρηματοδοτικά προγράμματα (ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης):
Εφαρμόζεται περιβαλλοντικό ισοδύναμο, δηλαδή καταβολή τέλους και υλοποίηση αναβαθμιστικών έργων (π.χ. χώροι πρασίνου, πεζοδρομήσεις, κατεδαφίσεις αυθαιρέτων) στην περιοχή έκδοσης της άδειας, μέσω του Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ). Το σχέδιο περιλαμβάνει περιβαλλοντική και τεχνική τεκμηρίωση, χρονοδιάγραμμα και μηχανισμό παρακολούθησης.

Για άδειες που ακυρώθηκαν ή τελούν υπό αίτηση ακύρωσης:
Αν έχουν ξεκινήσει εργασίες και έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός, η κατασκευή μπορεί να συνεχιστεί με πληρωμή περιβαλλοντικού ισοδυνάμου. Αν όχι, η συνέχιση εξετάζεται από τα αρμόδια κεντρικά συμβούλια του ΥΠΕΝ.

Εξαιρέσεις από το περιβαλλοντικό ισοδύναμο:
Άδειες που εντάσσονται σε ειδικά χωρικά σχέδια αναπτυξιακού χαρακτήρα ή αφορούν διατηρητέα κτίρια και μνημεία, λόγω υπάρχουσας τεκμηρίωσης ή πολιτιστικής σημασίας.