Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδας: Οι 6 προτάσεις για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος

Μια δέσμη έξι προτάσεων, η οποία θα συμβάλλει σημαντικά στη στήριξη της γεννητικότητας, μέσω κατάλληλων κινήτρων και παροχών, ανακοίνωσε το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος, σε συνεργασία με την Ανώτατη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδος.

Στόχος είναι να αντιμετωπιστεί το μείζον θέμα του δημογραφικού προβλήματος στην Ελλάδα, όπως αναφέρει το ΟΕΕ. Οι προτάσεις είναι οι εξής:

1) Να ορισθεί το όριο φτώχειας ως αφορολόγητο ποσό εισοδήματος για τις οικογένειες με τρία παιδιά και άνω, με τις ανάλογες προσαυξήσεις.

Η αύξηση των δημοσίων εσόδων από τις δύο αυτές παρεμβάσεις θα είναι καταλυτικής σημασίας για την ελάφρυνση των πιο αδύναμων συμπολιτών μας. Το αφορολόγητο ποσό πρέπει να οριστεί με δίκαιο και αντικειμενικό τρόπο, δεδομένου ότι είναι λογικό να μη φορολογούνται εισοδήματα, που είναι κάτω από το όριο της φτώχειας. 

Για αυτό προτείνουμε, σύμφωνα με τα όρια της φτώχειας της ΕΛΣΤΑΤ, να καθορίζονται τα ποσά εισοδήματος που θα είναι αφορολόγητα για τις πολύτεκνες και τις τρίτεκνες οικογένειες, με αρχική εφαρμογή στις πολύτεκνες οικογένειες.  

Για παράδειγμα, το όριο της φτώχειας-αφορολόγητο όριο πρέπει να υπολογίζεται στις δύο κάτωθι συγκεκριμένες περιπτώσεις ως εξής:

• του εγγάμου με τρία (3) προστατευόμενα τέκνα κάτω των 14 ετών: 12.603 ευρώ,
• του πολυτέκνου με τέσσερα (4) προστατευόμενα τέκνα κάτω των 14 ετών: 14.178 ευρώ.

Ειδικά για τις πολύτεκνες οικογένειες, λόγω ειδικής φροντίδας που οφείλει το Κράτος σε αυτές, θα πρέπει να φορολογούνται με εφαρμογή της κλίμακας από το αρχικό κλιμάκιο στο υπερβάλλον του αφορολογήτου ποσού εισοδήματος. 

2) Να υπολογίζεται ο ΕΝΦΙΑ σε συνάρτηση με τις πραγματικές ανάγκες στέγασης μιας οικογένειας με παιδιά.

Ο υπολογισμός του ΕΝΦΙΑ πρέπει να εξαιρεί τα ελάχιστα τ.μ. που είναι αναγκαία για την αξιοπρεπή διαβίωση των οικογενειών με παιδιά. Στην κατεύθυνση της κοινωνικής και φορολογικής δικαιοσύνης και της αξιοπρεπούς διαβίωσης προτείνουμε, 

για τις τρίτεκνες οικογένειες (δύο γονείς και τρία εξαρτώμενα παιδιά), τα πρώτα 100 τ.μ. να υπολογίζονται με 50% μειωμένο ΕΝΦΙΑ. 

για τις πολύτεκνες οικογένειες, τα πρώτα 100 τ.μ. να υπολογίζονται με 75% μειωμένο ΕΝΦΙΑ.
 
3) Άρση κριτηρίων πολυτελούς διαβίωσης για τις πολύτεκνες οικογένειες σε όλα τα κοινωνικά επιδόματα (θέρμανσης, στεγαστικού, ενοικίου κ.α.). 

Ορισμένες από τις πολύτεκνες οικογένειες διαθέτουν "μεγάλο" σπίτι ή "μεγάλου" κυβισμού αυτοκίνητο για τις αντικειμενικές ανάγκες τους και όχι εξαιτίας πολυτελούς διαβίωσης. Για το λόγο αυτό θεωρούμε ότι θα ήταν ορθή η άρση των κριτηρίων πολυτελούς διαβίωσης για τις πολύτεκνες οικογένειες.

4) Στεγαστική πολιτική

Το Κράτος οφείλει να ασκήσει ισχυρή πολιτική κοινωνικής στέγασης για να δώσει ώθηση στις οικογένειες με παιδιά. Προτείνουμε 

Με την απόκτηση του 4ου παιδιού, μείωση του κεφαλαίου του στεγαστικού δανείου κατά 20% για υπάρχοντα δάνεια και επιδότηση των δόσεων για δύο έτη για τα νέα στεγαστικά δάνεια, που υπογράφονται μετά την απόκτηση του 4ου παιδιού.  

Με την απόκτηση του 5ου παιδιού, μείωση του κεφαλαίου του στεγαστικού δανείου κατά 30% για υπάρχοντα δάνεια και επιδότηση των δόσεων για τρία έτη για τα νέα στεγαστικά δάνεια, που υπογράφονται μετά την απόκτηση του 5ου παιδιού.

Άτοκα στεγαστικά δάνεια για τρίτεκνους – πολύτεκνους, (δέσμευση κυβέρνησης). Ας σημειωθεί άλλωστε ότι ισχύει ακόμη (δεν έχει καταργηθεί) αλλά, δυστυχώς, δεν εφαρμόστηκε ποτέ η διάταξη του άρθρου 52 του Ν. 2082/1992 περί άμεσης στεγαστικής συνδρομής των πολυτέκνων που αποκτούν το έβδομο (7ο) παιδί.

Βελτιώσεις στον Νόμο 5006/2022: 

Για το σύνολο των οικογενειών με παιδιά, το είδος του ακινήτου που μπορεί να αγοραστεί με το χαμηλότοκο δάνειο, να μην είναι υποχρεωτικά επί οικοδομής και μόνο, αλλά να αφεθεί ελεύθερο, ώστε να περιλαμβάνει οποιαδήποτε κατηγορία ακινήτου που μπορεί να καλύψει στεγαστικές ανάγκες. 

Να αφαιρεθούν τα ηλικιακά και εισοδηματικά κριτήρια για τους πολυτέκνους, σύμφωνα με πάγια νομολογία του ΣτΕ, τόσο για τα στεγαστικά δάνεια όσο και για την διάθεση ακινήτων του δημοσίου έναντι ελεγχόμενου μισθώματος, ενώ για την διάθεση ακινήτων του δημοσίου οι πολύτεκνοι θα πρέπει να χαρακτηριστούν ως ευάλωτη κοινωνική ομάδα.

Να ενταχθούν στις διατάξεις του νομοσχεδίου οι πολύτεκνοι, που έχουν ήδη στεγαστικά δάνεια.

5) Κοινωνικό μέρισμα – να λαμβάνεται πρόνοια για τις πολύτεκνες οικογένειες

Από το εκάστοτε κοινωνικό μέρισμα που προκύπτει ως θετικό πλεόνασμα από την ετήσια εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού, θα πρέπει να ενισχύονται καθολικά και οι γονείς που έχουν την πολυτεκνική ιδιότητα, χωρίς εισοδηματικά ή άλλα κριτήρια, αναλογικά ως προς το πλήθος των παιδιών τους . 

6) Εξαίρεση από το τεκμαρτό εισόδημα των προστατευόμενων τέκνων κάθε οικογένειας

Η περιστασιακή αμοιβή των προστατευόμενων τέκνων μιας οικογένειας, με ταυτόχρονη υπαγωγή τους στο τεκμαρτό εισόδημα, δημιουργεί πλασματικό εισόδημα τόσο για τα τέκνα όσο και για την οικογένεια, με αποτέλεσμα την υπέρμετρη φορολογική τους επιβάρυνση, με συνέπεια τη δημιουργία κινήτρων για φοροδιαφυγή. Το εισόδημα των προστατευόμενων τέκνων (18ο έτος ή 25ο εφόσον σπουδάζουν) θα πρέπει να εξαιρείται από την προσμέτρηση στο τεκμαρτό εισόδημα για τα τέκνα ατομικά και την οικογένεια συνολικά. 

Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος του ΟΕΕ, Κωνσταντίνος Κόλλιας, "Η φορολογική πολιτική οφείλει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη το δημογραφικό πρόβλημα που έχει προκύψει στη χώρα μας, κυρίως εξαιτίας της πρόσφατης χρηματοπιστωτικής κρίσης. Τα προτεινόμενα μέτρα θα δημιουργήσουν ένα ελάχιστο αίσθημα κοινωνικής δικαιοσύνης, επιβραβεύοντας τις πολύτεκνες οικογένειες και παρέχοντας πολύτιμα κίνητρα στις οικογένειες, που θέλουν να αυξήσουν τα μέλη τους. Μόνο μέσω εξατομικευμένων παροχών προς τους πολύτεκνους και τους τρίτεκνους ως εν δυνάμει πολύτεκνους, θα μπορέσουμε να αντιστρέψουμε το αρνητικό κλίμα στις γεννήσεις και να αναπτυχθούμε. Οι προτάσεις μας δεν εκτροχιάζουν τα δημόσια οικονομικά, απλά προσφέρουν μια περαιτέρω στήριξη και επιβράβευση στις πολύτεκνες οικογένειες, διότι το έμμεσο και άμεσο όφελος για την οικονομία θα είναι πολλαπλάσιο”.

Ο Πρόεδρος της ΑΣΠΕ Βασίλειος Θεοτοκάτος δήλωσε: "Στο πλαίσιο της συνεργασίας μας με το ΟΕΕ είμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε σήμερα το αποτέλεσμα της κοινής μας μελέτης που κατέληξε σε μία δέσμη μέτρων φορολογικής πολιτικής τα οποία ελπίζουμε να υιοθετήσει άμεσα το Υπουργείο Οικονομικών. Διεθνείς μελέτες δείχνουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις διεθνώς σχετικά με την φιλικότητα της φορολογικής πολιτικής προς τις οικογένειες με παιδιά. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη συνεχή επιδείνωση των δημογραφικών δεικτών της χώρας, οδήγησε τους δύο φορείς να εκπονήσουμε σχετική κοινή μελέτη και να προτείνουμε μέτρα που αφορούν τις οικογένειες με παιδιά με έμφαση στις τρίτεκνες και στις πολύτεκνες οικογένειες, οι οποίες έχουν τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος. Οι προτάσεις μας κινούνται στην κατεύθυνση συμμόρφωσης προς τη Συνταγματική υποχρέωση του νομοθέτη για ειδική μέριμνα του Κράτους προς τις πολύτεκνες οικογένειες, αλλά καλύπτουν αναλογικά και τις ανάγκες των λοιπών οικογενειών. Εφόσον νομοθετηθούν, τα μέτρα αυτά μπορούν να προσφέρουν μια πρώτη ενίσχυση στις οικογένειες με παιδιά, με σαφές θετικό πρόσημο σε επίπεδο δημογραφικών και οικογενειακών πολιτικών. Η συνεργασία της ΑΣΠΕ με το ΟΕΕ θα συνεχιστεί παράγοντας προτάσεις οικονομικής πολιτικής φιλικές προς την οικογένεια, καθώς η ανάσχεση της μείωσης του πληθυσμού της χώρας είναι βασικός παράγοντας οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης." 

Μπορείτε να δείτε αναλυτικά την πρόταση ΕΔΩ.