Real estate: Φθηνή είναι η ελληνική αγορά γραφείων

Από τις πιο προσιτές πρωτεύουσες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για τη μίσθωση σύγχρονων γραφείων παραμένει η Αθήνα, γεγονός που, σε συνδυασμό με τις σημαντικές επενδύσεις ανάπτυξης νέων σύγχρονων και κυρίως πράσινων κτιρίων γραφείων, αλλά και την αναβάθμιση μέρους του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος, γεννά σημαντικές προσδοκίες για το μέλλον. Μάλιστα, αυτές ενδέχεται να περιλαμβάνουν και την προσέλκυση ξένων ομίλων, προκειμένου να εγκαταστήσουν τα κεντρικά τους γραφεία στην Αθήνα, έναντι άλλων πόλεων στην Ευρώπη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, όχι μόνο για την αγορά γραφείων, αλλά και συνολικά για την οικονομία και την προστιθέμενη αξία που θα δημιουργηθεί.

Σύμφωνα με τη Δίκα Αγαπητίδου, επικεφαλής της JLL-Αθηναϊκή Οικονομική, «πράγματι το τελευταίο διάστημα καταγράφουμε ενδιαφέρον για τη μίσθωση γραφείων στην Αθήνα, κυρίως από τεχνολογικούς ομίλους, που εξετάζουν την Αθήνα και μερικές ακόμη πόλεις στην ευρύτερη περιοχή». Ωστόσο, η κ. Αγαπητίδου συμπληρώνει ότι παραμένουν κάποιες δυσκολίες που εμποδίζουν την περαιτέρω βελτίωση της απήχησης της ελληνικής αγοράς σε ξένους ομίλους, όπως ο εκσυγχρονισμός της Δικαιοσύνης, η άρση των γραφειοκρατικών εμποδίων, οι υψηλότεροι φόροι και το υψηλότερο κόστος απασχόλησης, ιδίως σε σύγκριση με άλλες βαλκανικές χώρες. «Πρόκειται για θεμελιώδεις παράγοντες, που εξετάζονται από τις εταιρείες στο πλαίσιο της λήψης απόφασης για τη χώρα που θα εγκατασταθούν και δεν σχετίζονται με την αγορά γραφείων», τονίζει.

Πάντως, δεν αποκλείεται το επόμενο διάστημα να υπάρξει μια μεγαλύτερη ροή ξένων επιχειρήσεων προς την Ελλάδα. Οπως ανέφερε στην πρόσφατη Prodexpo ο Δημήτρης Ανδριόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Dimand, οι μεγάλοι όμιλοι ακινήτων έχουν δεχθεί κρούσεις από ισραηλινές εταιρείες που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν γραφεία στην Ελλάδα. Μεγάλες επιχειρήσεις του Ισραήλ έχουν κινητοποιηθεί μετά τα τελευταία γεγονότα στη Γάζα, θεωρώντας πως είναι χρήσιμο να δημιουργήσουν γραφεία και στην Αθήνα.

Με βάση τα συγκριτικά στοιχεία που επεξεργάστηκε η JLLΑθηναϊκή Οικονομική για λογαριασμό της «Κ», το κόστος μίσθωσης ενός σύγχρονου κτιρίου γραφείων στην Αθήνα διαμορφώνεται σε 25 ευρώ/τ.μ. σε μηνιαία βάση, σημειώνοντας αύξηση κατά 4% το τελευταίο 12μηνο. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις νέων, βιοκλιματικών γραφείων, σε περιοχές υψηλής ζήτησης, όπως το Μαρούσι και το κέντρο της Αθήνας, όπου μπορούν να γίνουν μισθώσεις και στο επίπεδο των 30 ευρώ/τ.μ. Σε κάθε περίπτωση, πιο προσιτές τιμές ενοικίασης από την Αθήνα εντοπίζονται μόνο σε μερικές περιφερειακές αγορές της υπόλοιπης Ευρώπης, όπως το Βουκουρέστι, η Μπρατισλάβα, η Αμβέρσα και η Χάγη. Στον αντίποδα, στο Λονδίνο, που παραμένει η ακριβότερη αγορά, το κόστος ενοικίασης γραφείων ανέρχεται σε 140 ευρώ/τ.μ. τον μήνα, ενώ σε Παρίσι και Γενεύη ανέρχεται σε 80 και 78 ευρώ/τ.μ. αντίστοιχα.

«Στην Αττική, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων της εταιρείας μας, απορροφήθηκαν 85.600 τ.μ. γραφείων, περίπου 12% λιγότερα από το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Η αυξημένη ζήτηση από τους κλάδους της τεχνολογίας και της εκπαίδευσης αντισταθμίζεται από τη μερική συρρίκνωση της αντίστοιχης ζήτησης από άλλους τομείς του επιχειρείν, που έχουν υιοθετήσει ευέλικτους τρόπους εργασίας κι έχουν μικρότερες ανάγκες για φυσικούς χώρους γραφείων», επισημαίνει η κ. Αγαπητίδου. Ενα ακόμη χαρακτηριστικό της ελληνικής αγοράς γραφείων είναι ότι όλο και περισσότερο οι χρήστες γραφείων, ανεξάρτητα από το αν μισθώνουν ή ιδιοχρησιμοποιούν τα ακίνητά τους, εμφανίζονται διατεθειμένοι να καταβάλουν υψηλότερο ενοίκιο ή να επενδύσουν κεφάλαια προκειμένου να ευθυγραμμιστούν με τις πράσινες επιταγές της Ε.Ε. για τη βιωσιμότητα. Επίσης, οι εταιρείες επιθυμούν, μέσω των κτιρίων γραφείων τους, να είναι ελκυστικότερες από πλευράς εργασιακού περιβάλλοντος στους εργαζομένους, σε μια περίοδο που η ανεύρεση και διατήρηση προσωπικού στους περισσότερους επιχειρηματικούς κλάδους αποτελεί έντονο πρόβλημα.