Σημάδι πανικού εάν η Fed δεν αυξήσει τα επιτόκια

Ο πόλεμος της ομοσπονδιακής κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ (Federal Reserve) κατά του πληθωρισμού δεν έχει τελειώσει. Μετά από πέντε ημέρες αναταραχής στον τραπεζικό τομέα, οι χρηματοπιστωτικές αγορές είχαν σχεδόν διαγράψει την προοπτική πρόσθετων αυξήσεων των επιτοκίων. Τα τελευταία στοιχεία για τον δείκτη τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ) στις ΗΠΑ, ωστόσο, δείχνουν γιατί αυτή η εκτίμηση ήταν πρόωρη.

Τα νέα στοιχεία τα οποία ανακοινώθηκαν την Τρίτη έδειξαν ότι ο δομικός ΔΤΚ κατέγραψε αύξηση κατά 0,5% σε σχέση με έναν μήνα νωρίτερα, υπερβαίνοντας (αν και ελάχιστα) τη διάμεση πρόβλεψη των οικονομολόγων σε έρευνα του Bloomberg. Σε επίπεδο τριμήνου, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του περασμένου έτους, τα τελευταία στοιχεία έθεσαν τον δομικό ΔΤΚ περίπου στο 5,2%, υπογραμμίζοντας την πρόκληση την οποία αντιμετωπίζει η Fed καθώς προσπαθεί να εφαρμόσει και τις δύο πλευρές της διπλής εντολής της, περί συγκράτησης του πληθωρισμού και ταυτόχρονης επίτευξης πλήρους απασχόλησης.

Προσδοκίες

Μέχρι την περασμένη εβδομάδα, οι προσδοκίες για υψηλότερα επιτόκια δεν αμφισβητούνταν καν, ωστόσο η κατάρρευση της Silicon Valley Bank προκάλεσε μια ευρεία και ταχεία επανεκτίμηση, με τις αποδόσεις των τραπεζογραμματίων δύο ετών να πέφτουν κατακόρυφα κατά 109 μονάδες βάσης σε τρεις συνεδριάσεις.

Οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs και της Barclays άλλαξαν τις προβλέψεις ώστε να μην αντικατοπτρίζουν καμία αλλαγή από τη Fed στη συνεδρίασή της την επόμενη εβδομάδα, ενώ οι οικονομολόγοι της Nomura Securities προχώρησαν περισσότερο, λέγοντας ότι η Fed μπορεί ακόμη και να μειώσει τα επιτόκια και να σταματήσει την ποσοτική σύσφιξη. Κάτι τέτοιο θα ήταν μια στροφή 180 μοιρών για μια κεντρική τράπεζα που, μόλις στα μέσα της περασμένης εβδομάδας, είχε επικαλεστεί ενεργά την πιθανότητα αύξησης των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης σε ένα εύρος από 5% έως 5,25%.

Με τα νέα δεδομένα για τον ΔΤΚ στα χέρια μας, είναι απίθανο η Fed να κάνει μια τόσο δραστική επαναξιολόγηση της πορείας της. Όπως έδειξε η έκθεση των στοιχείων την Τρίτη, ο πληθωρισμός παραμένει ευρέως διαδεδομένος στην οικονομία των ΗΠΑ και η αναστολή της μάχης εναντίον του τώρα θα διακινδύνευε να υπονομεύσει την αξιοπιστία της Fed.

Για μήνες, ο πρόεδρος της Fed, Jerome Powell, έχει στρέψει την προσοχή των traders σε έναν εξειδικευμένο δείκτη, γνωστό ως δομικό δείκτη τιμών υπηρεσιών εκτός της στέγασης, ο οποίος θα μπορούσε να υποδηλώνει υψηλό συνολικό πληθωρισμό, παρόλο που τα βασικά αγαθά έχουν κορυφωθεί και η μείωση του κόστους στέγασης φαίνεται να είναι στο "παιχνίδι". Τον Φεβρουάριο, ο συγκεκριμένος δείκτης επιταχύνθηκε ελαφρά στο 0,5% σε μηνιαία βάση, τοποθετούμενος περίπου στο 5,1% σε επίπεδο τριμήνου σε σχέση με πέρσι. Εντός αυτής της κατηγορίας, η οποία παρακολουθείται στενά, ο πληθωρισμός στις υπηρεσιών τόσο μεταφορών όσο και αναψυχής επιταχύνθηκε.

Ο δομικός δείκτης τιμών υπηρεσιών πλην στέγασης επιταχύνθηκε εκ νέου τον Φεβρουάριο

Μερικοί αναλυτές θα υποστηρίξουν ότι όλα αυτά μοιάζουν ξεπερασμένα και δεν θα είχαν άδικο. Είναι κατανοητό ότι η κρίση της SVB θα οδηγήσει σε σημαντικά υψηλότερο ανταγωνισμό μεταξύ των τραπεζών για καταθέσεις και θα ενισχύσει τα πρότυπα δανεισμού, προκαλώντας μια de facto αυστηροποίηση των χρηματοοικονομικών συνθηκών, η οποία θα κάνει τα δεδομένα για τον πληθωρισμό να φαίνονται πολύ διαφορετικά σε αρκετούς μήνες. Είναι επίσης πιθανό τα μικρά επεισόδια χάους να έχουν αποτέλεσμα ψύχρανσης στην καταναλωτική οικονομία των ΗΠΑ, μιας ψύχρανσης η οποία μέχρι τώρα είχε μετριαστεί από τις ισχυρές αποταμιεύσεις των νοικοκυριών οι οποίες είχαν απομείνει από την πανδημία της Covid-19.

Αξιοπιστία

Η χάραξη πολιτικής σε αυτή τη βάση, ωστόσο, θα ισοδυναμούσε με επιστροφή στις ημέρες κατά τις οποίες στα δεδομένα για τον πληθωρισμό δινόταν το πλεονέκτημα της αμφιβολίας - και όλοι γνωρίζουμε πώς λειτούργησε αυτό: η Fed περίμενε τον Μάρτιο του 2022 για να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα το οποίο ήταν ήδη εμφανές στα τέλη του 2021. Τώρα, εάν τα μακροοικονομικά δεδομένα είναι αμφίσημα, η προσέγγιση διαχείρισης κινδύνου της Fed θα απαιτούσε την υιοθέτηση της πιο προληπτικής προσέγγισης έναντι του πληθωρισμού.

Το άλλο πρόβλημα με την αναστολή της μάχης ενάντια στον πληθωρισμό αυτή τη στιγμή είναι το μήνυμα το οποίο θα έστελνε για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Η αλλαγή ταχύτητας από πλευράς Fed θα έστελνε στον κόσμο το μήνυμα ότι τα βήματα που έγιναν το σαββατοκύριακο για την υποστήριξη των τραπεζών δεν είναι αρκετά και ότι μια σοβαρή ζημιά στην οικονομία είναι ήδη αναπόφευκτη.

Συνήθως απαιτούνται μειώσεις επιτοκίων για να εδραιωθεί η αντίληψη μιας οικονομικής καταστροφής, ωστόσο με τον πληθωρισμό τόσο υψηλό όσο είναι, η εγκατάλειψη της μάχης ενάντια στις υψηλές και ασταθείς τιμές θα έστελνε το ίδιο μήνυμα: "Κοιτάξτε προς τα κάτω". Εάν η Fed γνωρίζει κάτι που δεν γνωρίζουμε για τους μελλοντικούς κινδύνους, τότε οπωσδήποτε θα πρέπει να υποχωρήσει αμέσως. Όμως, όπως είπε ο πρόεδρος της Fed της Νέας Υόρκης, Τζον Γουίλιαμς, σε προετοιμασμένες παρατηρήσεις του τον περασμένο Νοέμβριο, η νομισματική πολιτική δεν πρέπει να θεωρείται ως η μοναδική λύση δια πάσαν νόσον:

"Ο καθένας είναι εξοικειωμένος με την ιδέα του "jack of all trades". Η χρήση της νομισματικής πολιτικής για τον μετριασμό των τρωτών σημείων της χρηματοοικονομικής σταθερότητας μπορεί να οδηγήσει σε δυσμενή αποτελέσματα για την οικονομία. Η νομισματική πολιτική δεν πρέπει να προσπαθεί να είναι ο "γρύλος" όλων των συναλλαγών και ο κύριος καμιάς τους. Δεν μπορεί παρά να υπάρχει καλύτερος τρόπος".

Τα παραπάνω απηχούσαν ένα παρόμοιο κλίμα με εκείνο των σχολίων του Christopher Waller, μέλους του Δ.Σ. της Fed, τον Οκτώβριο (που επανεμφανίστηκαν σε πρόσφατο άρθρο του Nick Timiraos στην Wall Street Journal):

"Διάβασα πρόσφατα κάποιες εικασίες ότι οι ανησυχίες για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς (FOMC) να επιβραδύνει τις αυξήσεις των επιτοκίων ή να τις σταματήσει νωρίτερα από το αναμενόμενο. Επιτρέψτε μου να ξεκαθαρίσω ότι αυτό δεν είναι κάτι που θεωρώ ή πιστεύω ότι είναι μια πολύ πιθανή εξέλιξη. Μαζί με το βελτιωμένο ρυθμιστικό πλαίσιο, πιστεύω ότι διαθέτουμε εργαλεία για την αντιμετώπιση τυχόν ανησυχιών για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και δεν πρέπει να προσβλέπουμε στη νομισματική πολιτική γι’ αυτόν τον σκοπό. Το επίκεντρο της νομισματικής πολιτικής πρέπει να είναι η καταπολέμηση του πληθωρισμού".

Η κοινή λογική ευνοεί τώρα μια αύξηση κατά 25 μονάδες βάσης στο εύρος επιτοκίων της Fed την επόμενη εβδομάδα. Πολλά μπορούν να αλλάξουν τις επόμενες οκτώ ημέρες - συμπεριλαμβανομένων εξελίξεων στον τραπεζικό τομέα και σημαντικών νέων δεδομένων για τις τιμές παραγωγού, τις λιανικές πωλήσεις και το καταναλωτικό κλίμα - ωστόσο η αναστολή της μάχης ενάντια στον πληθωρισμό φαίνεται σήμερα ότι θα υπονόμευε την αξιοπιστία της Fed και, όταν ληφθεί υπ’ όψη το μήνυμα που θα στελνόταν, το αποτέλεσμα για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα θα ήταν στην καλύτερη περίπτωση ουδέτερο.

Bloomberg