Στην τσιμπίδα των νέων τεκμηρίων οι ελεύθεροι επαγγελματίες

Με ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα ύψους 10.920 ευρώ για τους επαγγελματίες το οποίο υπό προϋποθέσεις θα φθάνει τα 50.000 ευρώ θα φορολογηθούν για τα εισοδήματα του 2023 (δηλώσεις που θα υποβληθούν το 2024) οι ελεύθεροι επαγγελματίες.

Οπως ανακοίνωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κ. Χατζηδάκης καθώς και ο αρμόδιος υφυπουργούς Χ. Θεοχάρης πρόκειται για ένα δίκαιο σύστημα φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών στο πνεύμα αντίστοιχων ρυθμίσεων που ισχύουν σε προηγμένες χώρες της Ε.Ε.

Όπως σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, το νέο σύστημα έχει ως σημείο αναφοράς τον κατώτατο μισθό, θεωρώντας ότι δεν μπορεί ένας ελεύθερος επαγγελματίας να έχει εισόδημα μικρότερο από έναν εργαζόμενο που αμείβεται με τις κατώτατες αποδοχές, ενώ προβλέπει πιο ευνοϊκό καθεστώς για τους νέους επαγγελματίες για τα πρώτα πέντε χρόνια δραστηριοποίησής τους, τους ανάπηρους, τους κατοίκους μικρών νησιών και οικισμών. Με τις αλλαγές περίπου 473.000 επαγγελματίες που σήμερα δηλώνουν ιδιαίτερα χαμηλά εισοδήματα έως και μηδενικά θα πληρώσουν φόρο 1.444 ευρώ κατά μέσο όρο ο καθένας.

Οπως ανέφερε ο υπουργός με την εφαρμογή του νέου συστήματος φορολόγησης: «Υπολογίζουμε ότι θα έχουμε σημαντική αποκάλυψη της φοροδιαφυγής, που θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των εσόδων του Δημοσίου από τη φορολογία των αυτοαπασχολούμενων, κατά 874 εκατ. ευρώ, ενώ το τελικό ποσό μετά την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος θα είναι 606 εκατ. ευρώ».

Παράλληλα μειώνεται το τέλος επιτηδεύματος για όσους δηλώνουν φορολογητέο εισόδημα πάνω από το τεκμαρτό εισόδημα κατά 50% ενώ. Για όλους τους υπόλοιπους η μείωση θα είναι της τάξης του 25%. Το τέλος επιτηδεύματος διατηρείται προς το παρόν για τις επιχειρήσεις.

Οπως εξήγησε ο κ. Θεοχάρης το νέο σύστημα για τους ελεύθερους επαγγελματίες ανάλογα με τα χρόνια δραστηριοποίησης θα μεταβάλλεται. Δηλαδή για τα τρία πρώτα χρόνια δραστηριοποίησης θα ισχύει μειωμένο τεκμαρτό εισόδημα ως εξής:

• 100% για τα τρία πρώτα χρόνια
• 67% μειωμένο για τον τέταρτο χρόνο και
• 33 μειωμένο για τον πέμπτο χρόνο

Στο έκτο χρόνο το τεκμαρτό εισόδημα θα φθάσει τα 10.920 ευρώ, ενώ ύστερα από τρεις τριετίες (12 χρόνια) θα ανέλθει στα 14.196 ευρώ.

Σημειώνεται ότι η ελάχιστη αμοιβή και έως του ποσού των 14.196 ευρώ αφορά το 84% των επαγγελματιών οι οποίοι δεν έχουν εργαζόμενους.

Τα δεδομένα αλλάζουν στην περίπτωση που ο ελεύθερος επαγγελματίας έχει υπαλλήλους. Επί της ουσίας το τεκμαρτό εισόδημα θα υπολογίζεται με βάση και τις αποδοχές του υπαλλήλου. Δηλαδή στην περίπτωση που ο επαγγελματίας πληρώνει τον υπάλληλό του με το ποσό των 20.000 ευρώ, η ελάχιστη αμοιβή που μπορεί να δηλώσει ο επαγγελματίας είναι 20.000 ευρώ συν 10% δηλαδή 22.000 ευρώ.

Το τεκμαρτό εισόδημα προσαυξάνεται και ανάλογα με τον τζίρο της επιχείρησης. Δηλαδή στην περίπτωση που ο τζίρος είναι μεγαλύτερος από τον μέσο όρο της δραστηριότητας τους (ΚΑΔ) της προηγούμενης χρήσης, το φορολογητέο εισόδημα θα αυξάνεται:

1. 35% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 100% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων
2. 70% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 150% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων
3. 100% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 200% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων, με ανώτατο όριο τις 50.000 ευρώ. 

Αυτό σημαίνει ότι ο φόρος θα φθάσει τα 13.000 ευρώ. Σημειώνεται ότι από την επεξεργασία των στοιχείων της ΑΑΔΕ διαπιστώθηκε αρτοποιείο με τζίρο 1,2 εκατ. ευρώ και μηδενικά κέρδη. Στην περίπτωση αυτή ο εν λόγω επαγγελματίας θα έχει τεκμαρτό εισόδημα 50.000 ευρώ πληρώνοντας λιγότερα από το 1% των ακαθάριστων εσόδων του στην εφορία.

Ποιους αφορά το νέο σύστημα

Το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί στις ατομικές επιχειρήσεις, εξαιρουμένων των αγροτών και των αυτοαπασχολούμενων με ΑΠΥ («μπλοκάκια»).

Για τον υπολογισμό του ελάχιστου (βασικού) μισθού λαμβάνονται υπόψη τυχόν τριετίες που έχει συγκεντρώσει ο φορολογούμενος από την πρώτη έναρξη των εργασιών του, ανεξαρτήτως του ΚΑΔ.

Ο ελάχιστος (βασικός) μισθός αυξάνεται κατά 10% για κάθε 3 χρόνια εργασίας ως αυτοαπασχολούμενος, μετά τα 3 πρώτα έτη, με ένα ανώτατο όριο τις τρεις τριετίες και ποσό που φθάνει τα 14.196 ευρώ.

Κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής, λαμβάνονται υπόψη τυχόν εισοδήματα από μισθωτή εργασία του αυτοαπασχολούμενου.

Ο χρόνος κατά τον οποίο ο ελεύθερος επαγγελματίας είχε παύση εργασιών δεν λογίζεται κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής.

Οι ελεύθεροι επαγγελματίες με νεοσύστατη επιχειρηματική δραστηριότητα θα έχουν τις ακόλουθες μειώσεις της ελάχιστης αμοιβής: 100% για τα τρία πρώτα χρόνια, 67 % για τον 4ο χρόνο και 33 % για τον 5ο χρόνο.

Οταν ο ελεύθερος επαγγελματίας ασκεί τη δραστηριότητά του και έχει την κύρια κατοικία του σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους, η ελάχιστη αμοιβή θα μειώνεται κατά 50%.

Οταν ο ελεύθερος επαγγελματίας έχει αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%, θα μειώνεται κατά 50%.

Οπως ανέφερε το οικονομικό επιτελείο, η ελάχιστη αμοιβή αποτελεί μαχητό τεκμήριο που μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία.

Τέλος επιτηδεύματος

Για όσους δηλώνουν πραγματικά εισοδήματα υψηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, θα εφαρμοστεί άμεσα, από το 2024 μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50%. Ενώ όσοι δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, θα έχουν μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 25 %. Το τέλος επιτηδεύματος θα καταργηθεί σε ορίζοντα διετίας. Σημειώνεται ότι για κερδίσει κάποιος την έκπτωση 50% στο τέλος επιτηδεύματος θα πρέπει να δηλώσει φορολογητέο εισόδημα μεγαλύτερο κατά 5% από το τεκμαρτο εισόδημα.