Τι πυροδότησε την κατρακύλα των αγορών-Τι λένε οι αναλυτές

Με τις παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές από το Τόκιο μέχρι τη Νέα Υόρκη να καταρρέουν λόγω των φόβων ότι η αμερικανική οικονομία κινδυνεύει να διολισθήσει σε ύφεση, όλα τα βλέμματα στρέφονται στην Federal Reserve με τους επενδυτές να αναρωτιούνται αν η κεντρική τράπεζα έχασε τις εξελίξεις καθυστερώντας υπερβολικά να μειώσει τα επιτόκια της από τα υψηλά άνω των 20 ετών που είναι σήμερα. 

Ακριβώς τη στιγμή που οι αγορές άρχισαν να διακρίνουν τα πρώτα σημάδια ότι η Fed πλησιάζει στην πολυαναμενόμενη μείωση των επιτοκίων της, χτυπήθηκαν από την τέλεια καταιγίδα. Τα πολύ χειρότερα των εκτιμήσεων στοιχεία για τη μεταποίηση και την απασχόληση στις ΗΠΑ που ανακοινώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα επανέφεραν στο προσκήνιο τις ανησυχίες για την ύφεση, προκαλώντας εικασίες ακόμα και για μία έκτακτη μείωση των αμερικανικών επιτοκίων. 

Τα στοιχεία που ανακοίνωσε το Institute for Supply Management την προηγούμενη εβδομάδα έδειξαν ότι η μεταποιητική δραστηριότητα συρρικνώθηκε για τέταρτο διαδοχικό μήνα τον Ιούλιο, με τον σχετικό δείκτη PMI να υποχωρεί σε χαμηλό οκτώ μηνών στις 46,8 μονάδες, μεγαλώνοντας την απόσταση του από το επίπεδο των 50 μονάδων που διαχωρίζει την επέκταση από τη συρρίκνωση της δραστηριότητας. 

Ακολούθησαν την Παρασκευή τα ακόμα πιο απογοητευτικά στοιχεία για την αμερικανική αγορά εργασίας. Τα στοιχεία έδειξαν ότι η οικονομία πρόσθεσε μόλις 114.000 θέσεις εργασίας τον Ιούλιο από 179.000 τον προηγούμενο μήνα, χάνοντας την εκτίμηση των αναλυτών για 175.000 θέσεις. 

Αντίστοιχα, ο ρυθμός της ανεργίας στις ΗΠΑ σκαρφάλωσε στο 4,3% από το 4,1%, διαψεύδοντας επίσης την πρόβλεψη της αγοράς που περίμενε να διατηρηθεί στο 4,1%. Το 4,3% είναι επίσης το υψηλότερο επίπεδο ανεργίας στη χώρα εδώ και σχεδόν 3 χρόνια, από τον Οκτώβριο του 2021.

Η άσχημη μακροοικονομική εικόνα οδήγησε οικονομολόγους από μεγάλες τράπεζες όπως η Citigroup και η JPMorgan Chase να προβλέψουν ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα ότι η Fed θα προχωρήσει στις συνεδριάσεις της τον Σεπτέμβριο και το Νοέμβριο σε μεγαλύτερες μειώσεις των επιτοκίων της, κατά 50 μονάδες βάσης την κάθε φορά, αντί για 25 μονάδες όπως συνηθίζεται. 

Στο ίδιο μήκος κύματος και οι επενδυτές που βλέπουν πλέον πιθανότητα πάνω από 90% η Fed να μειώσει τον Σεπτέμβριο τα επιτόκια της κατά 50 μονάδες βάσης αντί για 25 μονάδες που περίμεναν προηγουμένως. Η εκτίμηση για μια μείωση κατά 50 μ.β. ήταν μόλις στο 11% την προηγούμενη εβδομάδα, πριν την ανακοίνωση των στοιχείων. 

Η ίδια εικόνα επικρατεί και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, με τους traders να αναθεωρούν ανοδικά τις προβλέψεις της για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία μείωσε τον Ιούνιο κατά 25 μονάδες βάσης τα επιτόκια της και τα άφησε αμετάβλητα τον Ιούλιο. Οι επενδυτές βλέπουν πλέον μεγαλύτερες μειώσεις και από την ΕΚΤ μέχρι το τέλος του έτους. 

Με τους επενδυτές να περιμένουν πλέον πιο γενναίες κινήσεις από τις κεντρικές τράπεζες, τα ομόλογα σημειώνουν ράλι. Το πιο κοντινό χρέος – πιο ευαίσθητο σε αλλαγές στη νομισματική πολιτική – καταγράφει τις μεγαλύτερες κινήσεις με την απόδοση στο διετές των ΗΠΑ να χάνει έως και 23 μονάδες βάσης τη Δευτέρα, στο 3,65%, το χαμηλότερο σε πάνω από 12 μήνες. 

Τι λένε οι αναλυτές 

"Η οικονομία δεν είναι σε κρίση, τουλάχιστον όχι ακόμα", αναφέρει η Callie Cox της Ritholtz Wealth Management μιλώντας στο Bloomberg. "Αλλά πρέπει να πούμε ότι βρισκόμαστε στη ζώνη κινδύνου. Η Fed κινδυνεύει να χάσει την εικόνα εδώ, αν δεν δει καλύτερα τις ρωγμές στην αγορά εργασίας. Δεν έχει σπάσει κάτι ακόμα, αλλά σπάει και η Fed ρισκάρει να βρεθεί να τρέχει πίσω από τις εξελίξεις", προειδοποιεί.  

Από την πλευρά του ο Gary Pzegeo της CIBC Private Wealth US σημειώνει στο Bloomberg ότι "η επιβράδυνση ή η βραδύτερη οικονομική ανάπτυξη προκάλεσε μια κλασική φυγή σε πιο ποιοτικές επιλογές, με τα βραχυπρόθεσμα ομόλογα να είναι ο βασικός τομέας της αγοράς που ωφελήθηκε". 

Ο Tony Pasquariello της Goldman Sachs εκτιμά ότι οι επενδυτές θα πρέπει να προχωρήσουν σε κινήσεις αντιστάθμισης έναντι του κινδύνου, ακόμα και αν έχουν στην κατοχή τους περιουσιακά στοιχεία υψηλής ποιότητας καθώς οι αμερικανικές μετοχές διευρύνουν τις απώλειες τους. 

Οι πιέσεις στις μετοχές θα επιμένουν, προειδοποιεί εξάλλου ο Mislav Matejka της JPMorgan Chase & Co. επικαλούμενος την αδύναμη επιχειρηματική δραστηριότητα, την υποχώρηση των αποδόσεων στα ομόλογα και την επιδείνωση στις προοπτικές των κερδών. 

Πάντως, ο πρόεδρος της Chicago Federal Reserve Bank, Austan Goolsbee σε δηλώσεις του στο CNBC εμφανίστηκε καθησυχαστικός, σημειώνοντας ότι η αμερικανική οικονομία δεν φαίνεται να οδεύει για ύφεση, αν και τα τελευταία στοιχεία για την απασχόληση ήταν πιο αδύναμα από το αναμενόμενο. 

Ο αξιωματούχος σημείωσε ταυτόχρονα ότι τα στελέχη της  Fed θα πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίσουν τις αλλαγές στο ευρύτερο [οικονομικό] περιβάλλον και να αποφύγουν να έχουν μια πολύ περιοριστική πολιτική με τα επιτόκια. 

"Θέλεις να είσαι τόσο περιοριστικός αν πιστεύεις ότι υπάρχει ο κίνδυνος υπερθέρμανσης [της οικονομίας]", ανέφερε ο Goolsbee. "Αυτά τα στοιχεία, για μένα, δεν φαίνεται να δείχνουν υπερθέρμανση... με τα στοιχεία για τις θέσεις εργασίας να είναι πιο αδύναμα από το αναμενόμενο, αλλά να μην δείχνουν ακόμα ύφεση. Πιστεύω ότι θα πρέπει να βλέπουμε μπροστά για το που πάει η οικονομία, ώστε να πάρουμε τις αποφάσεις μας".

Ο γεωπολιτικός κίνδυνος

Την εικόνα επιβαρύνει και η κατάσταση στη Μέση Ανατολή με τους επενδυτές να ετοιμάζονται για έναν νέο γύρο εχθροπραξιών μεταξύ Ιράν - Ισραήλ μετά τη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια.

Ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν συγκαλεί σήμερα συνεδρίαση της ομάδας εθνικής ασφαλείας, ενώ θα έχει επίσης τηλεφωνική επικοινωνία με τον βασιλιά Αμπντάλα Β΄ της Ιορδανίας ο οποίος επιδίδεται σε διπλωματικό μαραθώνιο για να αποφευχθεί μια νέα κλιμάκωση.

Οι ΗΠΑ έχουν ήδη ενισχύσει την παρουσία τους στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, με περισσότερα πλοία και μαχητικά αεροσκάφη. Έχουν επίσης καλέσει τους πολίτες τους - όπως και άλλες χώρες όπως η Βρετανία και η Γαλλία - να φύγουν από τον Λίβανο.