Τι συμβαίνει και ναυαγεί το γεωπολιτικής σημασίας καλώδιο διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου

Μόλις προ δεκαημέρου, ο υπουργός εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης δήλωνε σε συνέντευξή του ότι οι έρευνες για το καλώδιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου - Ελλάδας, μέσω Κρήτης, θα συνεχιστούν, με βάση τον προγραμματισμό της εταιρίας που έχει αναλάβει την ανάπτυξη της έρευνας και του καλωδίου.

Ο ίδιος εξέφραζε την ελπίδα ότι η Τουρκία δε θα φέρει αντιρρήσεις και θα υπάρξει κατανόηση για την πρόοδο του έργου ενώ τόνιζε ότι η έρευνα και η πόντιση επιφανειακών ηλεκτρικών καλωδίων "προστατεύεται απολύτως" από το διεθνές δίκαιο και δεν απαιτεί οποιαδήποτε άδεια.

Χθες ωστόσο οι εξελίξεις γύρω από το έργο αποδείχθηκαν εντελώς διαφορετικές.

Αρχικά επιβεβαιώθηκε ότι ο φορέας υλοποίησης του έργου, ο διαχειριστής του ηλεκτρικού συστήματος ΑΔΜΗΕ, σε απόλυτη συνεννόηση με το υπουργείο ενέργειας λόγω της παρατεταμένης αβεβαιότητας σε σχέση με την ηλεκτρική διασύνδεση, προχώρησε σε πάγωμα των πληρωμών προς την εταιρεία Nexans.

Έτσι η πληρωμή των 70 εκατ. ευρώ προς τη γαλλική εταιρεία που ήταν να καταβληθεί στις 28 Φεβρουαρίου δεν πραγματοποιήθηκε σηματοδοτώντας το πάγωμα του έργου.

Λίγες ώρες αργότερα, μια άλλη εξέλιξη, η αποχώρηση του ερευνητικού σκάφους Ievoli Relume από την Κρήτη και η επιστροφή του στη βάση της Μεσίνας ερχόταν να επισφραγίσει το ναυάγιο για το έργο που απομένει να αποδειχθεί στην πράξη εάν είναι προσωρινό ή οριστικό.

Το συγκεκριμένο σκάφος βρισκόταν για αρκετές ημέρες στην περιοχή του Αγίου Νικολάου της Κρήτης, προκαλώντας εκ νέου την τουρκική κινητοποίηση, καθώς τουρική κορβέτα επιχείρησε να παρέμβει στις μετρήσεις για την πόντιση του καλωδίου. 

Ήταν η δεύτερη φορά που προκλήθηκε εμπλοκή στις έρευνες για το καλώδιο καθώς τον περασμένο Ιούλιο σημειώθηκε σοβαρό επεισόδιο στην Κάσο, όταν το ιταλικό πλοίο Ievoli Relume βρέθηκε αντιμέτωπο με 5 τουρκικά πολεμικά πλοία που υποστήριξαν ότι οι έρευνες παραβιάζουν την τουρκική υφαλοκρηπίδα, οδηγώντας σε διακοπή των εργασιών.

Έτσι παρά τις προσπάθειες να βρεθεί σε διπλωματικό επίπεδο διέξοδος, η πραγματοποίηση των ερευνών χωρίς κίνδυνο σοβαρής κρίσης δεν κατέστη εφικτή. Χαρακτηριστικά της κατάστασης είναι πρόσφατα δημοσιεύματα στην Κύπρο που ανέφεραν ότι όσες διαβεβαιώσεις και αν δόθηκαν από ελληνικής Κυβέρνησης ότι θα πραγματοποιηθούν κανονικά οι έρευνες βυθού σε διεθνή ύδατα για την προετοιμασία της πόντισης του καλωδίου δεν έχουν επαληθευθεί και φαίνεται πως το γεωπολιτικό εμπόδιο (Τουρκία) για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Κρήτης είναι μεγαλύτερο απ’ όσο είχε εκτιμηθεί αρχικά.

Το θέμα πάντως είναι εξαιρετικά σοβαρό. Ενδεικτικά πηγές του ενεργειακού κλάδου κάνουν λόγο για σοβαρό ατόπημα και πλήγμα στα εθνικά συμφέροντα και για "πρωτοφανή μεταβολή της εθνικής πολιτικής και ακύρωση σχεδίων που αφορούν εσωτερικές υποθέσεις του ελληνικού κράτους υπό το φόβο στρατιωτικής αντίδρασης από την Τουρκία" καθώς και για "μοναδική περίπτωση παραδοχής της υποχώρησης της Ελληνικής κυβέρνησης σε πιέσεις από άλλη χώρα".

Οι κινήσεις της ελληνικής πλευράς δείχνουν ότι μετρήθηκαν τα δεδομένα και οι νέοι συσχετισμοί σε διεθνές επίπεδο και κρίθηκε ότι στην παρούσα φάση είναι προτιμότερο η προετοιμασία του έργου να παγώσει. Σε αυτήν την κατεύθυνση μέτρησαν μια σειρά από δεδομένα. Καταρχάς η στάση της αμερικανικής πλευράς, η οποία αν και αρχικά είχε εμφανιστεί εξαιρετικά υποστηρικτική για τη διασύνδεση και είχαν ξεκινήσει συζητήσεις για είσοδο στο έργο του αμερικανικού κρατικού fund DFC, με μερίδιο 10%, το τελευταίο διάστημα έχει παγώσει το ενδιαφέρον της. Πολλοί μάλιστα μιλούν ευθέως για αλλαγή στάσης η οποία συνδέεται με τη στροφή της περιφερειακής πολιτικής της νέας αμερικανικής κυβέρνησης, η οποία φαίνεται να λαμβάνει πιο σοβαρά υπόψη τις τουρκικές ενστάσεις. 

Αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, υπάρχουν ενδείξεις ότι η στήριξη που είχε δοθεί κυρίως από το Παρίσι στο έργο, έχει εξασθενίσει και υπάρχουν δεύτερες σκέψεις που επίσης συνδέονται με τις τουρκικές ενστάσεις. 

Τέλος θα πρέπει να σημειωθεί ότι ακόμη και η κυπριακή πλευρά, την οποία αφορά άμεσα το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, όλο το προηγούμενο διάστημα είχε εκφράσει μια σειρά από παρατηρήσεις σχετικά με την προοπτική, τους όρους αλλά και τη βιωσιμότητα του έργου.

Αύριο πάντως, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης επισκέπτεται την Αθήνα ενόψει της άτυπης συνόδου για το Κυπριακό και σύμφωνα με το Κυπριακό πρακτορείο ειδήσεων στη διάρκεια της συνάντησής του με τον Κ. Μητσοτάκη αναμένεται να συζητήσουν το ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου. 

Πηγή Capital.gr