To MIT τίμησε τον επιφανή ομογενή καθηγητή και εφευρέτη Γεώργιο Χατζόπουλο

Για όσους δεν τον ξέρουν, ο Γιώργος Χατσόπουλος ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες επιστήμονες των ΗΠΑ. Η διατριβή του πάνω στις θερμοηλεκτρικές μηχανές ήταν ένα από τα ορόσημα της καριέρας του που οδήγησε στην ίδρυση της εταιρείας του "Thermo Electron Corporation" μαζί με τον Πέτρο Νομικό.Η εταιρία του Χατσόπουλου οδηγήθηκε υπό την ηγεσία του σε μία παγκόσμια επιτυχία, ενώ όταν ο ίδιος συνταξιοδοτήθηκε η Thermo Electron απασχολούσε 24.000 εργαζόμενους σε 23 χώρες.

Το ΜΙΤ, τιμησε τον σπουδαίο Έλληνα, με ένα μικρό βίντεο  το οποίο και φιλοξενούμε με χαρά σήμερα στο newshub.gr

Ο Χατσόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1927 και διακρίθηκε πολύ νωρίς για την ευφυΐα του.

Επηρεασμένος στα εφηβικά του χρόνια από την ευρηματικότητα του Τόμας Εντισον, πέρασε από την έρευνα πάνω στη μετατροπή της θερμότητας σε ηλεκτρική ενέργεια χωρίς τη χρήση κινούμενου εξαρτήματος και τη διαστημική τεχνολογία, στη δημιουργία της τεχνητής καρδιάς, σημαδεύοντας καθοριστικά τις επιστημονικές εξελίξεις στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.

Από 14 ετών

Η επιστημονική του πορεία ξεκινά, εξομολογείται στην «K», από το ιστορικό μεταπολεμικό Πολυτεχνείο και από το υπόγειο του πατρικού του σπιτιού στη Φιλοθέη όταν 14χρονος μαθητής ακόμη, και ενώ η Ελλάδα βρισκόταν υπό γερμανική κατοχή, κατασκεύασε κρυφά από τους γονείς του και με υλικά που βρήκε στο «γιουσουρούμ» ένα ραδιόφωνο για να πιάνει BBC. «Θυμάμαι ότι δεν είχα πει τίποτα στον πατέρα μου, φοβούμενος τις αντιδράσεις του.

Οταν πολύ αργότερα ομολόγησα την κατασκευή μου, με μάλωσε διότι από τον ενθουσιασμό μου είχα θέσει σε μεγάλο κίνδυνο όλη την οικογένεια. Ας μην ξεχνάμε ότι αν σε έπιαναν οι Γερμανοί να ακούς ελεύθερο ραδιόφωνο σε εκτελούσαν επί τόπου.

Εκεί στο υπόγειο του σπιτιού έγινε και η πρώτη μου ανακάλυψη, την οποία ανέπτυξα αργότερα στο ΜΙΤ καθώς παρατήρησα πως όταν ήταν αναμμένη η λυχνία του ραδιοφώνου και έβγαζα την μπαταρία, στιγμιαίως εξακολουθούσε να περνά ρεύμα. Κατέληξα, λοιπόν, στο συμπέρασμα πως η κάθοδος της λυχνίας ήταν πυρακτωμένη και επομένως τα ηλεκτρόνια έχουν κινητική ενέργεια, λόγω της θερμότητας».

Ακολουθώντας το παράδειγμα του Εντισον, ο οποίος ίδρυσε την General Electric, πηγαίνει το 1948 στις Ηνωμένες Πολιτείες, κάνει το διδακτορικό του στο ΜΙΤ, έπειτα από μια καλή υποτροφία του ΕΜΠ, και οκτώ χρόνια αργότερα ιδρύει τη δική του εταιρεία τη «Θερμοήλεκτρον», για να στηρίξει την ιδέα του πάνω στη μετατροπή της θερμικής ενέργειας σε ηλεκτρική.

«Οταν ανακοίνωσα την ιδέα μου στην Αμερικανική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας αρκετοί τότε τη χαρακτήρισαν «τρελαμάρα». Επέμεινα, όμως, βρίσκοντας ευτυχώς μεγάλη συμπαράσταση από τους υπευθύνους του ΜΙΤ. Ομολογουμένως χωρίς τη βοήθειά τους δεν θα είχα προχωρήσει και γι’ αυτό τους ευχαριστώ θερμά».

Εχοντας την ηθική αλλά και την υλική συμπαράσταση του ΜΙΤ ο κ. Χατζόπουλος έρχεται σε επαφή με την General Electric για να προωθήσει την εμπορική εκμετάλλευση της ανακάλυψής του, εκπλήσσεται όμως δυσάρεστα όταν μερικούς μήνες αργότερα η εταιρεία παρουσιάζει σαν δική της ιδέα τη μετατροπή της θερμότητας σε ηλεκτρισμό.

Μόνο μία υποχρέωση

Με τη στήριξη όμως, του ΜΙΤ, κι αφού το Ινστιτούτο ανακοινώνει ότι η εφεύρεση δεν ανήκε στην General Electric, συνεχίζει την προσπάθεια για την ανάπτυξη της εταιρείας του, έχοντας αναλάβει μόνο μία υποχρέωση απέναντι στο εκπαιδευτικό ίδρυμα· να κάνει μια γενναία δωρεά όταν πετύχει τους στόχους της η εταιρεία. Η συνέχεια είναι θριαμβευτική. Δημιουργεί 23 ακόμα θυγατρικές που απασχολούν περίπου 24 χιλιάδες υπαλλήλους με χρηματιστηριακή αξία που υπερβαίνει τα 15 δισ. δολάρια, προσελκύει σημαντικούς επενδυτές, ανάμεσά τους και οι απόγονοι του Ροκφέλερ και κλείνει μεγάλα συμβόλαια με τη ΝΑSΑ.

«Ηταν η αρχή της διαστημικής εποχής. Ο πρόεδρος Κένεντι είχε αποκτήσει σχεδόν εμμονή με την αποστολή στη Σελήνη λόγω του αγώνα ταχύτητας που είχε ξεκινήσει με τους Σοβιετικούς και γι’ αυτόν τον λόγο άλλωστε είχε προσκαλέσει και τον Φον Μπράουν προκειμένου να ενισχύσει την έρευνα για την κατάκτηση του Διαστήματος. Είχα την τύχη να γνωρίσω από κοντά τον Φον Μπράουν, ο οποίος εκπροσωπούσε τη NASA στις επαφές που είχαμε. Κλείσαμε μάλιστα κι ένα τεράστιο συμβόλαιο για τα δεδομένα της εποχής, ύψους περίπου 20 εκατ. δολαρίων που μας βοήθησε πολύ. Ηταν πραγματικά ένας ιδιοφυής επιστήμονας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ η ανθρωπότητα στα μέσα του ’60 ονειρευόταν το ταξίδι στη Σελήνη, εκείνος προσπαθούσε να βρει τρόπους για μια αποστολή στον Αρη. Ηξερε ότι είναι πολύ δύσκολο αλλά τον απασχολούσε διαρκώς. Γι’ αυτό και αναζητούσε τη λύση για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατά τη διάρκεια του ταξιδιού προς τον Αρη».

Μιλώντας στην «Κ» ο κ. Χατσόπουλος, δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην υποδομή, κυρίως όμως στη νοοτροπία που διέπει τα αμερικανικά πανεπιστήμια. «Στις Ηνωμένες Πολιτείες επιβραβεύουν τις πρωτότυπες ιδέες, ενισχύοντας παράλληλα τις προσπάθειες των ερευνητών. Η έρευνα στις ΗΠΑ υποστηρίζεται σε κάθε επίπεδο, αντιθέτως δηλ. με ό,τι δυστυχώς συμβαίνει στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες…

Πώς γεννήθηκε η ιδέα για την τεχνητή καρδιά

«Το 1963 διάβαζα ένα άρθρο στη New York Times για τη μανία που κατείχε την κυβέρνηση και προσωπικά τον πρόεδρο Κένεντι σχετικά με την εξερεύνηση του Διαστήματος. Μάλιστα το δημοσιογραφικό σχόλιο τόνιζε ότι τα χρήματα ήταν πολλά και ότι θα ήταν προτιμότερο να δίνονταν για τη δημόσια υγεία. Είπα μέσα μου, «έτσι είναι». Φώναξα όλους τους ερευνητές της «Θερμοήλεκτρον» λέγοντάς τους ότι πρέπει να ασχοληθούμε και με άλλες τεχνολογίες. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα για την τεχνητή καρδιά που άρχισε να υλοποιείται στα τέλη της ίδιας χρονιάς. Είναι αλήθεια ότι συναντήσαμε πολλά προβλήματα κυρίως στο στάδιο εκείνο της λειτουργίας κατά το οποίο το αίμα πήζει και δημιουργεί προβλήματα στον εγκέφαλο. Χρειάστηκε να περάσουν αρκετά χρόνια μέχρι να λυθεί αυτό το πρόβλημα, να μην πήζει δηλαδή το αίμα κατά τη λειτουργία της τεχνητής καρδιάς.

Το 1982 η τεχνητή καρδιά αρχίζει να εφαρμόζεται πειραματικά και δέκα χρόνια αργότερα λάβαμε την τελική έγκριση».

Το 1999 ο κ. Γιώργος Χατσόπουλος πουλάει τη «Θερμοήλεκτρον» αλλά δεν εγκαταλείπει την έρευνα. Δημιουργεί μια νέα εταιρεία τη «Φάρος» και συνεχίζει την έρευνα στην εξέλιξη της τεχνητής καρδιάς.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο άνθρωπος είναι πιο σημαντικός από τα διαστημικά ταξίδια. Ηλθε κάποτε ένα ζευγάρι έγχρωμων Αμερικανών να με δει. Η κυρία μού είπε ότι ήθελε να με ευχαριστήσει διότι έσωσα τη ζωή του άνδρα της. Δεν κατάλαβα αρχικά. Η κυρία τότε μου ζήτησε να πλησιάσω τον σύζυγό της και έκπληκτος ακούω τον χτύπο της τεχνητής καρδιάς. Την ευχαρίστηση που αισθάνθηκα δεν θα μπορούσα ποτέ να την αισθανθώ με κάποιο επίτευγμα στη διαστημική τεχνολογία…».

«Το όραμα μου για την εταιρεία τεχνολογίας ήταν  να φτιάξω μία ομάδα εξαιρετικών ανθρώπων και να κοιτάω γύρω μου για τις αναδυόμενες ανάγκες της κοινωνίας», έλεγε το 2016, σε μία συνέντευξή του για το MIT Infinite History Project.

«Δες αν μπορείς να βρεις λύσεις σε αυτές τις ανάγκες και αφιέρωσε εκεί το έργο της εταιρείας σου. Αυτό ήταν το μοντέλο μου».

(Με στοιχεία απο την kathimerini.gr)