Ιλαρά και κοκκύτης: Συναγερμός από το ECDC για την εκτόξευση κρουσμάτων

Συναγερμό για τα συνεχώς αυξανόμενα κρούσματα της ιλαράς έχει σημάνει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), που συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία σταθερά από τον Ιούνιο του 2023. Μόνο τον περασμένο Αύγουστο, αναφέρθηκαν 786 κρούσματα από 18 χώρες.

Το ECDC προειδοποιεί ότι οι αυξητικές τάσεις στην ΕΕ/ΕΟΧ ενδέχεται να διατηρηθούν τους επόμενους μήνες, κυρίως λόγω της ανεπαρκούς εμβολιαστικής κάλυψης των πληθυσμών. Επί τούτω συστήνει άμεση κάλυψη των κενών ανοσίας για υψηλό εμβολιαστικό επίπεδο  (>95% με τη δεύτερη δόση), καλύτερη επιτήρηση, εγρήγορση από τους επαγγελματίες υγείας, υπέρβαση των ανισοτήτων στον εμβολιασμό και προώθηση της αξίας του μέσα από ειδικές στρατηγικές επικοινωνίας και παρεμβάσεις.

Στη Ρουμανία το 77.76%

Τον Αύγουστο του 2024, 27 χώρες ανέφεραν δεδομένα για την ιλαρά στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιτήρησης (TESSy), με 786 κρούσματα να αναφέρονται από 18 χώρες. Εννέα χώρες ανέφεραν μηδενικά κρούσματα.

Κατά την πιο πρόσφατη περίοδο 12 μηνών, από την 1η Σεπτεμβρίου 2023 έως τις 31 Αυγούστου 2024, 30 κράτη μέλη της ΕΕ/ΕΟΧ ανέφεραν συνολικά 18.449 κρούσματα ιλαράς, εκ των οποίων 14.241 (77,2%) ήταν εργαστηριακά επιβεβαιωμένα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, δύο χώρες (Λετονία και Λιχτενστάιν) ανέφεραν μηδενικά κρούσματα. Ο μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων αναφέρθηκε από τη Ρουμανία (14.347), την Ιταλία (897), το Βέλγιο (606), την Αυστρία (532) και τη Γερμανία (516).

Τα υψηλότερα ποσοστά ειδοποίησης παρατηρήθηκαν σε βρέφη κάτω του ενός έτους (590,9 κρούσματα ανά εκατομμύριο) και παιδιά ηλικίας 1-4 ετών (348,6 κρούσματα ανά εκατομμύριο). 13 θάνατοι (ποσοστό θνησιμότητας: 0,1%) αποδόθηκαν στην ιλαρά κατά τη διάρκεια της 12μηνης περιόδου, με τη Ρουμανία να αναφέρει 12 θανάτους και την Ιρλανδία έναν.

19 θάνατοι από ιλαρά

Συμπληρωματική επιδημιολογική παρακολούθηση, με συλλογή δεδομένων στις 9 Οκτωβρίου 2024, εντόπισε 199 νέα ύποπτα ή επιβεβαιωμένα κρούσματα ιλαράς σε 11 χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ: Αυστρία (2 νέα, συνολικά 504), Βουλγαρία (6 νέα, συνολικά 26), Τσεχία (3 νέα, συνολικά 33), Γερμανία (78 νέα, συνολικά 698), Ουγγαρία (4 νέα, συνολικά 29), Ιρλανδία (29 νέα, συνολικά 135, περιλαμβανομένου ενός θανάτου), Ιταλία (57 νέα, συνολικά 864), Ολλανδία (7 νέα, συνολικά 163), Νορβηγία (1 νέο, συνολικά 11), Πολωνία (1 νέο, συνολικά 262) και Σουηδία (11 νέα, συνολικά 37). Συνολικά, 19 θάνατοι που σχετίζονται με την ιλαρά έχουν αναφερθεί στην ΕΕ/ΕΟΧ το 2024, στη Ρουμανία (18) και στην Ιρλανδία (1).

Για χώρες εκτός ΕΕ/ΕΟΧ, η Ελβετία ανέφερε 99 κρούσματα το 2024, το Ηνωμένο Βασίλειο ανέφερε 2.562 επιβεβαιωμένα κρούσματα ιλαράς στην Αγγλία μέχρι τον Σεπτέμβριο, ενώ αρκετές χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, όπως η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και η Σερβία, συνέχισαν να αναφέρουν κρούσματα. Σύμφωνα με τελευταία δημοσίευση του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), άλλες χώρες εκτός ΕΕ/ΕΟΧ που ανέφεραν τα περισσότερα κρούσματα είναι το Καζακστάν (27.330),το Αζερμπαϊτζάν (16.633),η  Ρωσία (13.018),το  Κιργιστάν (11.759) και το Ηνωμένο Βασίλειο (2.123).

Οδηγίες προς τους ταξιδιώτες: Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, παιδιά και ενήλικες που ταξιδεύουν σε χώρες με έξαρση κρουσμάτων συστήνεται να επιβεβαιώνουν τον πλήρη εμβολιασμό τους με δύο δόσεις του τριδύναμου εμβολίου ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (εμβόλιο MMR) πριν το ταξίδι. Σε ό,τι αφορά στην Ευρώπη, ιδιαίτερη προσοχή συνιστάται στους ταξιδιώτες στην Ρουμανία.

Κοκκύτης: 32.000 κρούσματα σε 3 μήνες

Ο ΕΟΔΥ αναφέρει ότι το 2023 δηλώθηκαν περισσότερα από 25.000 κρούσματα σε χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ και περισσότερα από 32.000 κρούσματα (Δανία, Βέλγιο, Κροατία, Τσεχία, Νορβηγία, Ισπανία, Σουηδία, Μαυροβούνιο, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία, Σερβία) το πρώτο τρίμηνο του 2024 έχουν δηλωθεί. Η πλειονότητα των κρουσμάτων αφορά σε βρέφη μικρότερα του ενός έτους και σε έφηβους 10-19 ετών. Η αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων αποδίδεται σε χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη, εξασθενημένη ανοσία καθώς και σε αναμενόμενα επιδημικά κύματα κάθε τρία έως πέντε χρόνια ακόμα και σε περιοχές με υψηλή εμβολιαστική κάλυψη.

Τα βρέφη διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής νόσου και θανάτου και σχεδόν όλοι οι θάνατοι στις ευρωπαϊκές χώρες αφορούν σε βρέφη ηλικίας μικρότερης των τριών μηνών.

Οδηγίες προς τους ταξιδιώτες: Το βασικότερο μέτρο πρόληψης για τον κοκκύτη είναι ο έγκαιρος εμβολιασμός, από τον 2ο μήνα της ζωής καθώς και η ολοκλήρωση του εμβολιασμού με όλες τις απαιτούμενες δόσεις εμβολίων των παιδιών και των ενηλίκων σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών.