Πρώτα αξιοκρατία και μετά αξιολόγηση 

Εδώ και χρόνια κάθε λίγο και λιγάκι εκτοξεύεται η λέξη αξιοκρατία, για τους υπαλλήλους του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα. Μάλιστα στο χώρο της εκπαίδευσης έχουν απομακρυνθεί από τη θέση τους διευθυντές σχολικών μονάδων που αρνήθηκαν να προχωρήσουν στην αξιολόγηση συναδέλφων τους, δεχόμενοι τα πυρά των διαπρύσιων υποστηρικτών της άνευ όρων αξιολόγησης. 

Ας πάμε να δούμε την πραγματικότητα. Ναι στην αξιολόγηση; Βεβαίως ΝΑΙ (με κεφαλαία). Πως όμως θα γίνει η αξιολόγηση και κυρίως από ποιους, θεσμικά βεβαίως. 

Κάποιοι αγνοούν ότι ζούμε σε μια χώρα όπου η λέξη αξιοκρατία είναι κενή περιεχομένου. Την εξαγγέλλουν οι της αντιπολιτεύσεως στα… μεγάλα λόγια πριν τις εκλογές, που ξεχνιούνται αμέσως μόλις αναλάβουν τη διακυβέρνηση της χώρας. 

Θα παραθέσουμε δύο παραδείγματα τα οποία δείχνουν τι θα γίνει με την αξιολόγηση. 

Ξεκινάμε από το χώρο της υγείας, όπου πρόσφατα είχαμε και το διορισμό των νέων διοικήσεων στα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας. 

Η διαδικασία ανατέθηκε στο ΑΣΕΠ, που προχώρησε με βάση τα τυπικά προσόντα στην επιλογή της σειράς των υποψήφιων. Ακολούθησε η προφορική συνέντευξη με κάποιους που ήταν στις τελευταίες θέσεις να μπαίνουν στην τριάδα, από την οποία θα επέλεγε ο αρμόδιος υπουργός το διοικητή και τον υποδιοικητή του νοσοκομείου. 

Ω του θαύματος κάποιοι που ήταν πολύ χαμηλά στην αξιολόγηση βρέθηκαν με την απόφαση του υπουργού στη θέση διοικητή ή υποδιοικητή. Ουσιαστικά δεν άλλαξαν, παρά ελάχιστοι, όσοι είχαν τοποθετηθεί σε αυτή τη θέση από το 2019. 

Επιστήμονες με σημαντικές σπουδές στη διοίκηση μονάδων υγείας, έμειναν στην άκρη. Η αξιολόγηση τους δεν είχε κομματικά ένσημα ή «πολύτιμες» σχέσεις με πολιτικά ή επιχειρηματικά γραφεία. 

Στο χώρο της παιδείας τώρα. 

Εδώ και δεκαετίες, χωρίς καμία εξαίρεση, οι διευθυντές εκπαίδευσης σε κάθε νομό της χώρας, επιλέγονται κυρίως με κομματικά κριτήρια. Μπορεί κάποιοι να είναι άξιοι. Βεβαίως. Αλλά εάν δεν είχαν τα… ένσημα του κόμματος δεν θα επιλέγονταν γι’ αυτή τη θέση. 

Γίνονται παρεμβάσεις και για διευθυντές σχολικών μονάδων; Γίνονται. Μάλιστα εδώ για να ξεπεραστούν τα τυπικά προσόντα, εξομοίωσαν ένα μεταπτυχιακό τίτλο με τη συμμετοχή σε ένα πρόγραμμα Εράσμους. Ούτε τα προσχήματα δεν μπόρεσαν να κρατήσουν. Τα γέλια περισσεύουν. 

Όλοι αυτοί θα κληθούν, είτε να κάνουν είτε να επιβλέψουν την αξιολόγηση. Πρόσωπα που επιλέχθηκαν με κύριο προσόν την προσκόλληση στο Κόμμα, θα αξιολογήσουν τους υφισταμένους τους. 

Μάλλον μιλάμε για ανέκδοτο. 

Σε μια χώρα που δεν υπήρξε και δεν υπάρχει αξιοκρατία στην επιλογή των στελεχών στο δημόσιο τομέα, είναι αστείο να μιλάμε για αξιολόγηση, την ώρα που όλοι γνωρίζουμε το τρόπο λειτουργίας και την παρεμβατικότητα των κομματικών και πολιτικών γραφείων. 

Πριν χρησιμοποιηθεί ξανά, σοβαρά και όχι επικοινωνιακά, η λέξη αξιολόγηση πρέπει να λύσουμε το μεγάλο πρόβλημα με τη λέξη αξιοκρατία. Όταν οι επιλογές στελεχών σταματήσουν να γίνονται από το εκάστοτε κυβερνών Κόμμα, και δημιουργηθούν θεσμοί άξιοι εμπιστοσύνης για το σκοπό αυτό, τότε βεβαίως να έρθει στο προσκήνιο η αξιολόγηση. 

Μέχρι τότε καλύτερη η σιωπή.