Γαύδος: Ένας παράδεισος με πολλά προβλήματα

Μια επίσκεψη στη Γαύδο, ακόμα και για λίγες ημέρες, αρκεί για να καταλάβει κάποιος πως το ακριτικό νησί είναι ένας παράδεισος.

Ονειρεμένες παραλίες, κέδροι και πεύκα, χαλαροί ρυθμοί και τουριστική εξέλιξη που δεν αντιμάχεται πλήρως τον προστατευόμενο χαρακτήρα του φυσικού του περιβάλλοντος.

Όμως είναι κι ένα νησί με πολλά και σοβαρά προβλήματα, όχι άλυτα, εφόσον κάποιος σκύψει με ειλικρινή διάθεση να τα αντιμετωπίσει.

Ηλεκτρικό ρεύμα

Να ξεκινήσουμε από την ανάγκη πλήρους ρευματοδότησης. Το δίκτυο της ΔΕΗ που υπάρχει στο νησί δεν καλύπτει όλες τις περιοχές του, ούτε κι εκεί που έχει αναπτυχθεί καλύπτει όλες τις κατοικίες και επιχειρήσεις.

Συναντήσαμε επιχειρηματία, που πρόσφατα έφτιαξε διαμερίσματα και ένα χώρο για καφέ και ποτό για τους πελάτες του, ο οποίος μας είπε πως εδώ και μήνες είχε κάνει αίτηση για ρευματοδότηση, καταβάλλοντας πολλές χιλιάδες ευρώ αλλά ρεύμα δεν είδε. Έτσι αναγκάστηκε να χρυσοπληρώσει γεννήτρια και να διαθέτει 150 ευρώ την ημέρα για πετρέλαιο προκειμένου με αυτή να δίνει ρεύμα στην επιχείρηση του.

Και δεν είναι μόνο αυτός. Οι γεννήτριες ανθούν στο νησί γιατί το δίκτυο της ΔΕΗ δεν μπορεί να καλύψει τις μικρές τουριστικές επιχειρήσεις. Σε πολλά, ίσως στα περισσότερα, ενοικιαζόμενα δωμάτια, εξαιτίας των θεμάτων με την επάρκεια στο ρεύμα, δεν υπάρχει κλιματισμός, παρά μόνο ανεμιστήρας, και η Γαύδος είναι ένα νησί όπου η ζέστη πραγματικά δεν αστειεύεται.

Εξάλλου η λειτουργία πολλών γεννητριών με πετρέλαιο δεν συνάδει και με το χαρακτήρα του νησιού ως περιοχής Natura.

Κατά συνέπεια απαιτείται, χθες κι όχι αύριο, συνεργασία της ΔΕΗ με τα συναρμόδια Υπουργεία για να αντιμετωπιστεί ολοκληρωμένα το πρόβλημα ρευματοδότησης του νησιού.

Υδροδότηση

Βασικό πρόβλημα της Γαύδου είναι και η υδροδότηση. Αυτή τη στιγμή υδροδοτείται από γεωτρήσεις όμως το νερό τους δεν είναι απεριόριστο. Έτσι δεν υπάρχει νερό για άρδευση έτσι ώστε να αναπτυχθούν στα διαθέσιμα εδάφη του έστω λίγες καλλιέργειες για τους κτηνοτρόφους που δραστηριοποιούνται στο νησί.

Ο υποψήφιος δήμαρχος Γαύδου Ηλίας Κυριακόπουλος, με τον οποίο μιλήσαμε, μας είπε πως μια λύση, που θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην περίπτωση τους, είναι η αφαλάτωση. Μέσω αυτής θα έχουν απεριόριστες ποσότητες νερού που μπορούν και τους κατοίκους να εξυπηρετήσουν και την εικόνα της Γαύδου να αλλάξουν.

Οι δρόμοι

Η Γαύδος είναι ένα νησί με λίγους προσβάσιμους δρόμους. Κι αυτοί όμως δεν είναι σε καλή κατάσταση και υπάρχει θέμα ασφάλειας, ειδικά για εκείνους που έρχονται ως επισκέπτες και φέρνουν μαζί και τα οχήματα τους. Επικίνδυνες στροφές και κακό οδόστρωμα κρύβουν παγίδες σε αρκετά σημεία του νησιού.

Καθημερινότητα

Πολύ συζήτηση έχει γίνει εδώ και χρόνια εξάλλου για το πόσο αναγκαίο και επιβεβλημένο είναι να υπάρχει στη Γαύδο σχολείο, δημοτικό και γυμνάσιο, αλλά κι ένα σωστό ιατρείο. Λόγω ακριτικότητας και πολλών δυσκολιών διαβίωσης η Γαύδος σήμερα δεν διαθέτει μεγάλο πληθυσμό και κυρίως δεν μπορεί να συγκρατήσει νέους ανθρώπους.

Το να λειτουργεί δημοτικό σχολείο και γυμνάσιο στη Γαύδο είναι θέμα που δεν πρέπει να συζητάμε καν. Είναι ακριτικό νησί και πρέπει με κάθε μέσο να στηριχθεί για να μην ερημώσει.

Ο κ. Κυριακόπουλος μας λέει πως είναι επίσης αναγκαίο, σε συνεννόηση με την 7^η ΥΠΕ Κρήτης, να πραγματοποιούνται τακτικές επισκέψεις παιδιάτρου στο νησί. Παράλληλα πρέπει να ενισχυθεί το φαρμακείο του ιατρείου της Γαύδου που διαρκώς έχει ελλείψεις. Οι παραγγελίες φαρμάκων γίνονται στην Παλαιόχωρα. Όταν όμως υπάρχει απαγορευτικό στα πλοία τα φάρμακα δεν φθάνουν στην ώρα τους κι αυτό είναι μεγάλο θέμα.

Σκουπίδια

Το καλοκαίρι η Γαύδος έχει πρόβλημα και με τα σκουπίδια. Μαζεύονται τόνοι σε συγκεκριμένα σημεία τα οποία πρέπει να μεταφερθούν στα Χανιά. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό πως το να γίνεται αποκομιδή τους μια φορά την εβδομάδα σε περιόδους που το νησί μετρά χιλιάδες επισκέπτες δεν είναι λύση.

.

Προστασία από φωτιές

Ακόμα η Γαύδος δεν έχει λύσει ζητήματα που δεν είναι ήσσονος σημασίας όπως, για παράδειγμα, τη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών. Δεν είναι ένα ξερονήσι, διαθέτει μεγάλες εκτάσεις με πεύκα και κέδρους (οι τελευταίοι πρέπει να προσεχθούν γιατί ήδη έχουν αρχίσει να νεκρώνουν σε μεγάλους αριθμούς) αλλά δεν έχει μεριμνήσει για το πώς θα σωθούν σε περίπτωση πυρκαγιάς.

Ούτε καν μέσα στο Δήμο Γαύδου, όπως λέει ο κ. Κυριακόπουλος, δεν υπάρχουν πυροσβεστήρες, πόσο μάλλον αντιπυρικές ζώνες στις δασικές και προστατευόμενες εκτάσεις του νησιού.

Το μέλλον

Τώρα το μείζον ζήτημα της τουριστικής εξέλιξης της Γαύδου και γενικότερα το τι μέλλον μπορεί να έχει το νησί είναι ζήτημα που μπορεί ο καθένας να το δει από άλλη οπτική.

Γεγονός είναι πως μέχρι τις μέρες μας ο τόπος κρατήθηκε ζωντανός, κι όσο γίνεται πιο ανέπαφος, χάρη στους ανθρώπους που αγαπούν την εναλλακτικότητα που προσφέρει. Αν αυτό αλλοιωθεί θα αλλοιωθεί και η ταυτότητα του. Το νησί δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνει κακέκτυπο άλλων τουριστικών νησιών. Η ανάπτυξη του μπορεί να γίνει μόνο με σεβασμό προς το περιβάλλον και την ιστορία του.

Συναντήσαμε ανθρώπους στη Γαύδο που εμφανίζονται έτοιμοι να αποτρέψουν κάθε σκέψη δημιουργίας νέων μεγάλων τουριστικών καταλυμάτων σε παρθένα σημεία, μια φήμη που κυκλοφορεί έντονα και που, όπως λέγεται, εκείνοι που έχουν τέτοιες μεθοδεύσεις μπορούν να βρουν και τα κατάλληλα παραθυράκια για να κάνουν τα σχέδια τους πράξη.

Ακόμα και τώρα όμως με την εικόνα που παρουσιάζει η Γαύδος κανείς δεν μπορεί να μην παρατηρήσει πως στο χωροταξικό της πρέπει να μπουν κανόνες.

Δεν είναι δυνατόν να ξεφυτρώνουν ταβέρνες και ενοικιαζόμενα δωμάτια εκεί που σκάει το κύμα.

Ο κ. Κυριακόπουλος εκτιμά πως το ΤΕΕ και το Πολυτεχνείο μπορούν να συνεργαστούν μαζί τους για να δουν τι χρειάζεται και πως μπορεί το νησί να πάει μπροστά χωρίς να χαλάσει η φυσιογνωμία του.

Μάλιστα ο ίδιος, που πιστεύει ιδιαίτερα στην άμεση Δημοκρατία, οραματίζεται το θεατράκι στο Σαρακήνικο  ως μια άλλη Αγορά της αρχαίας Αθήνας όπου οι κάτοικοι θα συζητούν και θα συναποφασίζουν για όλα τα μεγάλα θέματα της Γαύδου.

 «Δεν έχουμε την πολυτέλεια να είμαστε διχασμένοι, όπως συμβαίνει τώρα», λέει ο υποψήφιος δήμαρχος, και προσθέτει:  «Δεν μπορεί να αποφασίζει ένας ή λίγοι για τους πολλούς γιατί αυτό δεν είναι Δημοκρατία. Χρειαζόμαστε τη διαβούλευση στην πράξη κι όχι στα λόγια».

Με το πολυσυζητημένο ζήτημα του πολέμου που έχει ανοίξει ο Δήμος Γαύδου με τους γυμνιστές δεν θα ασχοληθούμε γιατί, όπως διαπιστώσαμε, δεν συνιστά πρόβλημα σε ένα νησί όπως αυτό ο γυμνισμός.

Με όσους ντόπιους κι αν μιλήσαμε μας είπαν πως οι γυμνιστές δεν τους ενοχλούν.  

Μπορούν εύκολα να μπουν κανόνες και να γίνουν σεβαστοί ώστε τουλάχιστον στα μαγαζιά να υπάρχει μια στοιχειώδης ένδυση, εάν αυτό είναι το ζήτημα που προβληματίζει ορισμένους.

                                                                                    Οι περισσότεροι μικροί οικισμοί-μετόχια είναι έρημοι

                                                                                Σε πολλά σημεία του νησιού η εικόνα των κέδρων δεν είναι καλή