Μανουσάκης: Στα 800 εκατ. ετησίως το όφελος από τις διασυνδέσεις Κυκλάδων και Κρήτης

Στα 800 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο φθάνει το όφελος των καταναλωτών από τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις των Κυκλάδων και της Κρήτης, λόγω της παύσης λειτουργίας των υψηλού κόστος τοπικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, ενώ ακολουθούν - με ανάλογα οφέλη - οι διασυνδέσεις των Δωδεκανήσων και των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου.

Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από την συνέντευξη που παραχώρησε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ Μάνος Μανουσάκης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο οποίος σημειώνει ακόμη τα περιβαλλοντικά οφέλη των διασυνδέσεων που είναι η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και η αύξηση της δυνατότητας εγκατάστασης μονάδων ΑΠΕ. Υπενθυμίζεται ότι η διασύνδεση της Κρήτης ολοκληρώθηκε πρόσφατα και βρίσκεται σε δοκιμαστική λειτουργία ενώ οι διασυνδέσεις των Κυκλάδων προβλέπεται να ολοκληρωθούν το 2026.

Σε ερώτηση για τις τοπικές αντιδράσεις που ανακύπτουν κατά την κατασκευή των έργων του ΑΔΜΗΕ ο κ. Μανουσάκης επισημαίνει ότι "πρέπει να μιλάμε για την εξεύρεση κοινών τόπων για το πώς μπορούμε να προχωρήσουμε ώστε να κρατάμε τα φώτα αναμμένα, με το μικρότερο δυνατό κόστος για τους πολίτες και με τους καλύτερους δυνατούς όρους για τις τοπικές κοινωνίες".

Εξάλλου, για την ηλεκτρική διασύνδεση με την Κύπρο ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ αναφέρει ότι το σημαντικότερο ζήτημα σε αυτή τη φάση είναι η ανάκτηση των επενδυτικών δαπανών ύψους 250 εκατ. ευρώ που έχει πραγματοποιήσει έως τώρα ο Διαχειριστής προκειμένου να υπάρχει πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό για την συνέχεια του έργου.

Ολόκληρη η συνέντευξη:

Αναφέρατε ότι το όφελος από την λειτουργία της μεγάλης διασύνδεσης Κρήτη - Αττική από τη μείωση του λογαριασμού ΥΚΩ κυμαίνεται στα 300 εκατ. ευρώ το χρόνο. Πότε θα φανεί αυτό το όφελος στους λογαριασμούς των καταναλωτών; 

«Το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης -Αττικής συνεπάγεται οικονομικά οφέλη, όχι μόνο για τους κατοίκους της Κρήτης αλλά για το σύνολο των πολιτών της χώρας, καθώς μειώνει δραστικά το κόστος των Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας που πληρώνουμε στους λογαριασμούς ρεύματος. Η εξοικονόμηση από τη διασύνδεση της Κρήτης με την Αττική υπολογίζεται σε 300 εκατ. ευρώ ετησίως, συνδυαστικά όμως με τη διασύνδεση του νησιού μέσω Πελοποννήσου, η ετήσια μείωση των ΥΚΩ είναι της τάξης των 550 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι και τα δύο έργα αποσβένονται σε λιγότερο από τρία χρόνια. Τα οφέλη αυτά προκύπτουν από τον τερματισμό της ενεργειακής εξάρτησης της Κρήτης από τις παλαιές και χαμηλής απόδοσης τοπικές μονάδες παραγωγής ρεύματος που χρησιμοποιούν ως καύσιμο το πετρέλαιο και έχουν υψηλό λειτουργικό κόστος. Θυμίζω ότι η ελάφρυνση αυτών των χρεώσεων από τις διασυνδέσεις Κρήτης-Πελοποννήσου και των βορείων Κυκλάδων, είχε δημιουργήσει το οικονομικό περιθώριο για την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας κατά τη περίοδο της ενεργειακής κρίσης».

Αντίστοιχα, ποιο είναι το όφελος από τις διασυνδέσεις των Κυκλάδων που έχουν υλοποιηθεί ως τώρα, τα Δωδεκάνησα και το Βορειοανατολικό Αιγαίο που ακολουθούν;

«Οι διασυνδέσεις των βορείων Κυκλάδων, δηλαδή τα νησιά Πάρος, Μύκονος, 'Ανδρος και Νάξος, που ολοκληρώσαμε το 2020, ήταν η πρώτη «γενιά» υποβρύχιων υποδομών υψηλής τάσης που αναπτύξαμε στο Αιγαίο. Με τις επενδύσεις αυτές, η ετήσια εξοικονόμηση που προκύπτει για τους καταναλωτές σε όλη τη χώρα είναι της τάξης των 160 εκατ. ευρώ και θα φτάσει τα 250 εκατ. ευρώ μόλις διασυνδεθούν και οι νότιες Κυκλάδες, δηλαδή η Σαντορίνη, η Φολέγανδρος, η Μήλος και η Σέριφος. Το οικονομικό όφελος θα είναι ακόμη μεγαλύτερο στην περίπτωση των Δωδεκανήσων και του βορειοανατολικού Αιγαίου, λόγω του αριθμού και του μεγέθους των νησιών που θα διασυνδεθούν».

Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση του συνόλου των νησιωτικών διασυνδέσεων; 

«Το πρόγραμμα των νησιωτικών διασυνδέσεων του ΑΔΜΗΕ βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Κατά την τελευταία οκταετία, έχουμε κατασκευάσει 8 νησιωτικές διασυνδέσεις και συνεχίζουμε. Οι διασυνδέσεις των Κυκλάδων ολοκληρώνονται το 2026. Επόμενο βήμα είναι οι διασυνδέσεις των Δωδεκανήσων και των νησιών του βορειοανατολικού Αιγαίου. Τα έργα αυτά βρίσκονται σε προχωρημένη φάση όσον αφορά τους διαγωνισμούς για τα υποβρύχια καλώδια και τους Σταθμούς Μετατροπής για τη δεύτερη διασύνδεση συνεχούς ρεύματος που θα εγκαταστήσουμε μεταξύ Κορίνθου και Κω. Στόχος μας είναι όλα τα μεγάλα νησιά στο Αιγαίο να έχουν διασυνδεθεί στην υψηλή τάση μέχρι τις αρχές της επόμενης δεκαετίας, όπως προβλέπει άλλωστε και το δεκαετές επενδυτικό μας πλάνο. Στο Ιόνιο, αναβαθμίζουμε τις υφιστάμενες διασυνδέσεις, που πλησιάζουν στο τέλος του κύκλου ζωής τους, με νέες, πιο σύγχρονες και πιο ανθεκτικές υποδομές που θα έχουν ολοκληρωθεί εντός της επόμενης διετίας. Επίσης, μελετάμε μελλοντικούς διαδρόμους ενέργειας στη νησιωτική χώρα, παράλληλα με το υφιστάμενο πρόγραμμα νησιωτικών διασυνδέσεων, για να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο την ευελιξία και την ευστάθεια του συστήματος, λόγω της αυξανόμενης διείσδυσης ΑΠΕ, που τα επόμενα χρόνια θα ξεπεράσει το 80% στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής».

Πέρα από το οικονομικό όφελος των διασυνδέσεων ποιες είναι οι συνέπειες στο επίπεδο της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα νησιά, της μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, του περιορισμού των αποκοπών ΑΠΕ και της βελτίωσης της ασφάλειας εφοδιασμού;

«Οι διασυνδέσεις έχουν έντονο ενεργειακό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Για παράδειγμα, στις βόρειες Κυκλάδες οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις έχουν θωρακίσει την ασφαλή ηλεκτροδότηση στα νησιά που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με το σύστημα υψηλής τάσης και που κάθε καλοκαίρι υποδέχονται πολύ υψηλή τουριστική κίνηση και έχουν αυξημένες ενεργειακές ανάγκες. Στα νησιά που έχουμε βάλει «στην πρίζα», οι διακοπές ρεύματος έχουν πρακτικά εκλείψει και η εξάρτησή τους από τους τοπικούς πετρελαϊκούς σταθμούς έχει τερματιστεί. Στην περίπτωση των Κυκλάδων, λόγω της απόσυρσης των μονάδων αυτών, οι ετήσιες εκπομπές CO2 έχουν περιοριστεί κατά 220 χιλ. τόνους κάθε χρόνο ενώ με την πλήρη ενσωμάτωση του νησιωτικού συμπλέγματος στον ηπειρωτικό κορμό, η μείωση θα ξεπεράσει τους 370 χιλ. τόνους. Το ίδιο θα συμβεί σύντομα και στην Κρήτη, όπου οι εκπομπές CO2 για την παραγωγή ρεύματος θα μηδενιστούν. Στις διασυνδέσεις των Δωδεκανήσων και των νησιών του ΒΑ Αιγαίου, η μείωση των εκπομπών διοξειδίου, θα υπερβεί τους 15 εκατ. τόνους σε βάθος 25 ετών. Όλα αυτά σημαίνουν καλύτερη ποιότητα ζωής για τους κατοίκους και αναβαθμισμένο τουριστικό προϊόν για τους επισκέπτες, αφού τα νησιά θα απολαμβάνουν αξιόπιστη ηλεκτρική σύνδεση με την ηπειρωτική χώρα και πιο καθαρή ατμόσφαιρα. Με την επέκταση του συστήματος στον νησιωτικό χώρο, αυξάνονται και οι δυνατότητες εγκατάστασης νέων μονάδων ΑΠΕ σε θάλασσα και στεριά. Με τις διασυνδέσεις που υλοποιούμε θα δημιουργηθεί χωρητικότητα η οποία θα μας επιτρέψει να αξιοποιούμε καλύτερα τους καθαρούς ενεργειακούς πόρους που διαθέτει σε αφθονία η χώρα μας, τον αέρα και τον ήλιο».

Τα έργα ανάπτυξης του δικτύου μεταφοράς αντιμετωπίζουν συχνά τοπικές αντιδράσεις. Αναφέρομαι στο παρελθόν στο δυτικό διάδρομο της Πελοποννήσου που ολοκληρώθηκε με καθυστέρηση λόγω των αντιδράσεων και τώρα στον ανατολικό διάδρομο, στην αναβάθμιση του δικτύου της Κρήτης, στην  ολοκλήρωση της διασύνδεσης Ηράκλειο - Αττική με την εγκατάσταση του απαιτούμενου εξοπλισμού στην Αίγινα, στο ΚΥΤ Αργυρούπολης. Ποιες είναι οι συνέπειες από την καθυστέρηση ή και ενδεχόμενη ματαίωση ορισμένων από αυτά τα έργα;

«Είναι αλήθεια ότι η ανάπτυξη του ηλεκτρικού συστήματος απαιτεί έργα που σε κάποιες περιπτώσεις συναντούν τοπικές αντιδράσεις. Κάθε ένα από τα έργα που αναφέρετε είναι απαραίτητo για τη θωράκιση του συστήματος σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές και όσο καθυστερούν παρατείνουν, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, το ενεργειακό «ρίσκο» για τους καταναλωτές. Διαχρονικά, είμαστε σε ανοιχτό διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες και εφόσον χρειαστεί τροποποιούμε τον σχεδιασμό μας για να μειώσουμε τυχόν οχλήσεις από τις δραστηριότητές μας. Χρειάζεται ωστόσο προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου για την προστασία και του Διαχειριστή. Στην περίπτωση της γραμμής 400 kV Μεγαλόπολης-Πάτρας, οι αντιδράσεις 5 μοναχών καθυστέρησαν τη λειτουργία μίας σχεδόν ολοκληρωμένης γραμμής για περίπου 2 χρόνια, αφήνοντας την Πελοπόννησο ενεργειακά ανοχύρωτη. Βρήκαμε λύση, η οποία ωστόσο κόστισε σε χρόνο και αύξησε κατά 2,5 εκατ. ευρώ το κόστος για τους καταναλωτές. Η γραμμή 400 kV Κορίνθου-Αττικής, είναι εξίσου απαραίτητη για την πλήρη θωράκιση της Πελοποννήσου και των διασυνδέσεων που καταλήγουν εκεί. Το Κέντρο Υψηλής Τάσης Αργυρούπολης είναι κρίσιμο για την ασφαλή τροφοδότηση του Λεκανοπεδίου, ειδικά εν όψει και της ανάπτυξης του Ελληνικού και του cold ironing στα λιμάνια και τις μαρίνες του παραλιακού μετώπου και πρέπει να βρούμε όλοι μαζί τον τρόπο για να αναβαθμιστεί στα 400 kV. Στην Κρήτη, πρέπει να ενισχύσουμε το τοπικό σύστημα με τη γραμμή Χανίων-Δαμάστας Ηρακλείου ώστε να δουλεύουν στον μέγιστο δυνατό βαθμό και αξιόπιστα και οι δύο διασυνδέσεις που έχει πλέον το νησί. Η ηλεκτροδότηση του σταθμού ηλεκτροδίου στη Σταχτορρόη, μέσω της Αίγινας, είναι απαραίτητη για την ορθή λειτουργία της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής. Από όλα αυτά γίνεται φανερό ότι πρέπει να μιλάμε για την εξεύρεση κοινών τόπων για το πώς μπορούμε να προχωρήσουμε ώστε να κρατάμε τα φώτα αναμμένα, με το μικρότερο δυνατό κόστος για τους πολίτες και με τους καλύτερους δυνατούς όρους για τις τοπικές κοινωνίες».

Ποιες είναι οι τελευταίες εξελίξεις σε σχέση με την διασύνδεση με την Κύπρο; Παραμένει "ζωντανό" το έργο; Ποιο είναι το επόμενο βήμα που πρέπει να αναμένουμε;

«Ο ΑΔΜΗΕ έχει επενδύσει μέχρι στιγμής 250 εκατ. ευρώ για το έργο. Το σημαντικότερο ζήτημα σε αυτή τη φάση του έργου είναι η ανάκτηση των επενδυτικών δαπανών που έχουμε πραγματοποιήσει έως τώρα, η οποία εξαρτάται από τις αποφάσεις των Ρυθμιστών της Ελλάδας και της Κύπρου. Χωρίς αυτή την ανάκτηση είναι αδύνατη η πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό που είναι απολύτως απαραίτητος για τη χρηματοδότηση και άρα τη συνέχεια του έργου της διασύνδεσης. Εφόσον διασφαλίσουμε την ανάκτηση του εσόδου, το επόμενο βήμα θα είναι η υπογραφή του συμβολαίου με την Siemens που έχει κερδίσει τον διαγωνισμό για τον Σταθμό Μετατροπής που θα κατασκευαστεί στην Κύπρο».

Ποια είναι τα διδάγματα για την ελληνική αγορά από το μπλακ άουτ στην Ισπανία; Πρέπει να λάβουμε πρόσθετα μέτρα προφύλαξης και ποια;

«To μπλακ άουτ στην Ιβηρική Χερσόνησο σήμανε συναγερμό για όλους τους Ευρωπαίους Διαχειριστές. Πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό συμβάν που ανέδειξε με εμφατικό τρόπο τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν ανεξαιρέτως όλα τα ηλεκτρικά συστήματα, ανεξάρτητα από το πόσο προηγμένα είναι. Οφείλουμε να γινόμαστε καλύτεροι και να εξελίσσουμε τα αντανακλαστικά μας στο νέο ενεργειακό τοπίο, που γίνεται ολοένα και πιο πράσινο με αλματώδεις ρυθμούς. Αυτό δημιουργεί μεγάλες προκλήσεις σε ό,τι αφορά τη λειτουργία του συστήματος, ειδικά σε περιόδους στις οποίες η παραγωγή είναι σημαντικά μεγαλύτερη από τη ζήτηση. Το θέμα αυτό θα λειανθεί με την ανάπτυξη της αποθήκευσης. Έως τότε προχωράμε σε περικοπές ηλεκτροπαραγωγής ώστε να διατηρούμε την ευστάθεια του συστήματος. Απολύτως κρίσιμο επίσης είναι οι Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης ΑΠΕ να έχουν τον έλεγχο των μονάδων που εκπροσωπούν». 

Διαβάστε Επίσης:

Μανούσος Μανουσάκης από Ηράκλειο: Με την ηλεκτρική διασύνδεση η Κρήτη εισέρχεται στη νέα εποχή ενεργειακής ασφάλειας (Φωτο)