Το «παιχνίδι» με τις ΑΠΕ στην Ελλάδα και ο ρόλος της Γερμανίας

Η  σημασία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ως στρατηγική επιλογή είναι αναμφισβήτητη για κάθε χώρα και προφανώς για την Ελλάδα. Γιατί μιλάμε για αναγκαία μετάβαση από το σημερινό καθεστώς, στη διαδικασία παραγωγής ενέργειας μέσα από νέες πηγές.

Για την Ελλάδα όμως με τα συγκεκριμένα οικονομικά προβλήματα, η μετάβαση από ένα μοντέλο εσωστρεφές εισαγωγών σε ένα εξωστρεφές ( για το οποίο υπάρχει μεγάλη ανάγκη), δε συνάδει με τα όσα καταγράφονται το τελευταίο διάστημα. Γιατί αυτή η μετάβαση σε μια κατεύθυνση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που βασίζεται μέσα από εισαγωγές και χρησιμοποιεί πεπερασμένους πόρους για μια δράση, γίνεται με τρόπο…βίαιο.

Η συμφωνία

Στις 10 Μαρτίου του τρέχοντος έτους, υπήρξε μια μεγάλη συμφωνία ανάμεσα στη γερμανική εταιρεία RWE και τη ΔΕΗ, με στόχο την επέκτασή της τελευταίας στις ΑΠΕ  όσο και στην υλοποίηση του σχεδίου απολιγνιτοποίησης.

Όπως ανακοινώθηκε πριν από λίγους μήνες, με αφορμή τη συμφωνία στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της RWE  βρίσκεται το σχέδιο της ΔΕΗ για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού πάρκου  ισχύος 2,5 γιγαβάτ στις εκτάσεις ορυχείων της στην Πτολεμαΐδα αλλά και η μετατροπή κάποιων λιγνιτικών μονάδων στην ίδια περιοχή σε μονάδες με καύση βιομάζας.

«Να γίνουν αιολικά και φωτοβολταϊκά έργα και η ανάπτυξη των έργων να γίνει σύμφωνα με τις εταιρικές πρακτικές του κάθε μέρους με βάση τη βέλτιστη δομή συνεργασίας και το καταλληλότερο επιχειρηματικό μοντέλο. Μέσω της συνεργασίας, τα μέρη στοχεύουν στην ανάπτυξη από κοινού έργων στην Ελλάδα, επιδίωξη που ευθυγραμμίζεται με τους φιλόδοξους στόχους της ΔΕΗ για σημαντική αύξηση του χαρτοφυλακίου έργων ΑΠΕ», είχε ειπωθεί τότε.

Το σχέδιο της Γερμανίας

Σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν η Γερμανία επένδυσε την τελευταία δεκαετία τουλάχιστον 120 δισ. ευρώ σε μορφές ενέργειας που μολύνουν λιγότερο το περιβάλλον. Η χώρα έχει αυξήσει στο 28% το ποσοστό του ηλεκτρισμού που παράγει από ανανεώσιμες πηγές. Ενώ το 9% της συνολικής ενέργειας που χρειάζεται η Γερμανία προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές. Πρόκειται δηλαδή για ποσοστό τριπλάσιο από αυτό των ΗΠΑ και εξαπλάσιο από αυτό της Βρετανίας σύμφωνα με την BP Plc.

Αυτή την πολιτική της η κραταιά χώρα της Ευρώπης στοχεύει να την χρησιμοποιήσει ως «δούρειο ίππο», προκειμένου να εκμεταλλευτεί την ανάγκη για «Πράσινη Ανάπτυξη» των άλλων χωρών της Ευρώπης και όχι μόνο να συνεχίσει να εξάγει, αλλά και να αυξήσει τις εξαγωγές της σε ενέργεια και σε όλα τα παρελκόμενα.

Στο «κάδρο» αυτό μπαίνει η Ελλάδα, καθώς είναι μια χώρα, την οποία έχει σημαδέψει η Γερμανία, μέσα από το πακέτο που έχει προϋπολογιστεί από την Ε.Ε. για το περιβάλλον. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται και οι κινήσεις που γίνονται σε επίπεδο ενεργειακό.

Κινήσεις, οι οποίες - επισημαίνεται - πως είναι ευπρόσδεκτες, όταν όμως προχωρούν με συγκεκριμένο κανονιστικό πλαίσιο και κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες και όχι άκριτα και αλόγιστα. Γιατί τότε τίθενται εν αμφιβόλω οι όποιες προθέσεις και φυσικά οι όποιες ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση.

Είναι πάντως αξιοπερίεργο το γεγονός πως τη στιγμή που η Γερμανία έθεσε σε λειτουργία - εδώ και λίγες μέρες, παρά τις διαμαρτυρίες των περιβαλλοντικών Οργανώσεων - τον καινούριο λιγνιτικό σταθμό στο Ρουρ της Γερμανίας ισχύος 1100 MW, γίνεται προσπάθεια για την υποβάθμιση του δικού μας λιγνιτικού σταθμού στη Δυτική Μακεδονία.

Η ΔΕΗ μάλιστα προχωρά σε πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου όχι μόνο για το συγκεκριμένο Κέντρο, αλλά και για άλλες λιγνιτικες Μονάδες.

Ενέκρινε το πρώτο πρόγραμμα οικειοθελούς αποχώρησης για περίπου 900 εργαζόμενους στις λιγνιτικές μονάδες της Δυτικής Μακεδονίας, πλην εκείνης της Μελίτης στη Φλώρινα, για την οποία μαζί με τη Μεγαλόπολη θα ακολουθήσει νέο πακέτο εθελουσίας εξόδου! Στόχος η στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Πόσο «αθώες» όμως είναι αυτές; Όπως γράφτηκε παραπάνω η στροφή της εκμετάλλευσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι επιθυμητή και αναγκαία. Η εξόρυξη μεταλλευμάτων για την παραγωγή ενέργειας, τη στιγμή που έχουμε τον αέρα, τον ήλιο και το νερό να εκμεταλλευτούμε, ως πηγές ενέργειας, είναι μια διαδικασία που σαφώς πρέπει να μειωθεί.

Πόσο όμως επιζήμια μπορεί να είναι από την άλλη η άκριτη δημιουργία αιολικών πάρκων για παράδειγμα; Τα στοιχεία που παραθέτει το Newshub.gr σήμερα είναι αποκαλυπτικά, καθιστώντας σαφές πως για όλη τη διαδικασία «Πράσινης Ανάπτυξης», πρέπει να υπάρχει μια ισορροπία.

Για να κατασκευαστεί λοιπόν μια ανεμογεννήτρια των 3ΜW, απαιτούνται 1200 τόνοι τσιμέντου, 300 τόνοι χάλυβα, 11 τόνοι χαλκού, 3 τόνοι αλουμινίου, 2 τόνοι σπάνιες γαίες, ψευδάργυρος, κοβάλτιο, ενισχυμένα πλαστικά με ρητίνες για την κατασκευή των πτερυγίων

Ενώ τα ορυκτά που χρειαζόμαστε για την κατασκευή των ανεμογεννητριών είναι:

 Αργιλικός σχιστόλιθος, CaO, Fe, Al,  Mo, Cu,  Zn,Co, Σπάνιες γαίες (Dy, Nd), Μεταλλουργικό Κώκ, Πλαστικά ενισχυμένα με ρητίνες, δηλαδή παράγωγα πετρελαίου.

Τα μέταλλα που βγαίνουν από τα ορυχεία είναι: Άργιλοι και ασβέστιο απο νταμάρια. Σίδηρος απο σιδηρομεταλλεύματα. Αργίλιο απο επεξεργασία βωξιτών. Μολυβδένιο απο τα ορυχεία Κίνας, Χιλής, ΗΠΑ, και Περού. Χαλκός απο τα ορυχεία  Χιλής, Περού, Μεξικού. Ψευδάργυρος, απο τα ορυχεία Ινδίας, Περού, Αυστραλίας και Βολιβίας. Κοβάλτιο απο τα ορυχεία της Κατάγκας, Κονγκό. Σπάνιες Γαίες  απο τα ορυχεία Κίνας και Μογγολίας. Μεταλλουργικό Κώκ απο τα ανθρακωρυχεία. Πλαστικά απο τα προϊόντα διύλισης και επεξεργασίας του πετρελαίου. Λίθιο για μπαταρίες αποθήκευσης αιολικής ενέργειας απο τα  ορυχεία Αργεντινής,  Βολιβίας, Χιλής και Θιβέτ.

Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα για επιβεβαίωση των παραπάνω μπορεί να αναφερθεί η παραγωγή χαλκού. Για να εξορυχθουν  οι 11 τόνοι χαλκού (Cu) για μια ανεμογεννήτρια ισχύος 3 MW, θα χρειαστεί εξόρυξη 1400 τόνων πετρωμάτων από ορυχεία της Καταγκας με περιεκτικότητα 8 gr Cu/kg πετρώματος που αποτελεί μια τεράστια οικολογική καταστροφή για τη συγκεκριμένη περιοχή της κεντρικής Αφρικής.

Παρακάτω, παραθέτουμε το χάρτη της Ελλάδας με την εγκατεστημένη ισχύ των ανεμογεννητριών που είναι της τάξης των 3000 MW, διαμοιρασμένη ανά περιφέρεια:

Κλείνοντας αυτά που πρέπει να τονίσουμε εν κατακλείδι είναι τα εξής: Η  σημασία των ανανεώσιμων πηγών  είναι αναμφισβήτητη και αναγκαία για την Ελλάδα. Αρκεί η μετάβαση να μη γίνεται με τρόπο ομαλό, μέσα σε ένα κανονιστικό πλαίσιο καθορισμένο.

Στην περίπτωση της Ελλάδας όμως η μετάβαση αυτή γίνεται τόσο βίαια, μέσα από ένα κανονιστικό πλαίσιο που επηρεάζει οικισμούς, τουριστικές περιοχές και περιοχές Νατούρα.

Η Γερμανία «διψά» για εξαγωγές και πρέπει να στηρίξει την κατάρρευση ζήτησης η ίδια. Για αυτό και πριμοδοτεί την επένδυση στο λιγνίτη, ενώ παράλληλα πιέζει, ώστε με βίαιο τρόπο να πάει η Ελλάδα σε μια μετάβαση ενεργειακή. Την ίδια ώρα βέβαια η Γερμανία συνεχίζει να διατηρεί εργοστάσιο λιγνίτη στο  Ρουρ.

Ελλοχεύει ο κίνδυνος λοιπόν να κατευθυνθούν στις ΑΠΕ μια τεράστια ποσότητα πεπερασμένων πόρων, χωρίς να υπάρχει ένας ουσιαστικός, μακροχρόνιος και ισόρροπος σχεδιασμός, εξυπηρετώντας μόνο συγκεκριμένα  εξαγωγικά συμφέροντα των ισχυρών χωρών της Ευρωζώνης.