Πώς προετοιμάζεται η μεγάλη μάχη για την Κέντρο-Αριστερά

Στην περίοδο που διανύουμε, μετά το κλείσιμο των προβολέων της ΔΕΘ, επικρατεί μια φαινομενική ηρεμία στο πολιτικό προσκήνιο. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα πράγματα είναι ήρεμα και στο παρασκήνιο, το αντίθετο συμβαίνει. Ποικίλες ζυμώσεις και επαφές βρίσκονται σε εξέλιξη, ιδίως στο αριστερό πεδίο του πολιτικού φάσματος.

Όπως δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις, σήμερα και στο ορατό μέλλον η πρώτη θέση κατέχεται ανεπιφύλακτα από την κυβερνώσα παράταξη. Τα έξι και πλέον χρόνια διακυβέρνησης έχουν οπωσδήποτε επιφέρει σημαντική φθορά στη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη, όχι τέτοια όμως που να τη φέρει σε τροχιά υποσκελισμού από οποιοδήποτε κόμμα της αντιπολίτευσης.

Οι λόγοι που συμβαίνει αυτό είναι διάφοροι και δεν χρειάζεται να αναλυθούν τη συγκεκριμένη στιγμή. Η παγίωση αυτής της εικόνας, όμως, δημιουργεί πολιτικά αποτελέσματα στα αντιπολιτευόμενα κόμματα και δη σε αυτά που βρίσκονται αριστερά της ΝΔ και διεκδικούν δυνητικά ένα ρόλο εξουσίας.

Το ΠΑΣΟΚ έχει εδραιώσει τη δεύτερη θέση, δεν καταφέρνει όμως να εμφανίσει στοιχεία που θα το αναγάγουν σε πόλο κυβερνητικής αλλαγής. Ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει βυθισμένος σε ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά, υποφέροντας από πολυδιάσπαση και αποσυσπείρωση. Και τα δύο αυτά πρώην κυβερνητικά κόμματα αντιμετωπίζουν με διαφορετικούς όρους το ίδιο ζήτημα: πώς θα καταφέρουν να υπερβούν τα αδιέξοδα και να βρεθούν σε τροχιά ανατροπής της κυριαρχίας Μητσοτάκη;

Το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη έχει πετύχει να εμφανίσει ένα συμπαγή πολιτικό χαρακτήρα και να επιδείξει πολιτική και κοινοβουλευτική ανθεκτικότητα. Ωστόσο, η αδυναμία παραγωγής ενός «κοινωνικού άλματος» που θα έφερνε το κόμμα σε ποσοστά αμφισβήτησης της κυβερνητικής κυριαρχίας της ΝΔ κοστίζει ψυχολογικά. Δηλώσεις κορυφαίων στελεχών που προκαλούν εκνευρισμό στη Χαριλάου Τρικούπη δεν είναι προφανώς άσχετες με αυτό το κλίμα.

Ο Νίκος Ανδρουλάκης είναι αναμφίβολα ένας αναγνωρισμένος και ισχυρός εσωκομματικά αρχηγός, που αντιμετωπίζει όμως πρόβλημα ανταπόκρισης από σημαντική μερίδα των πολιτών που θεωρητικά είναι κοντά στο ΠΑΣΟΚ. Η εσωστρέφεια ξορκίζεται σήμερα στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ωστόσο μπορεί εύκολα να επιστρέψει. 

Ο παράγοντας ανησυχίας που όλοι βλέπουν αλλά λίγοι τολμούν να κουβεντιάσουν ανοιχτά είναι η επίπτωση που θα έχει στη δυναμική του κόμματος η πιθανότατη επανείσοδος του Αλέξη Τσίπρα στην πολιτική κονίστρα. Ο πρώην πρωθυπουργός μπορεί με σχετική άνεση να σταθεί ως οιονεί κύριος πολιτικός αντίπαλος απέναντι στον Κυριάκο Μητσοτάκη -είναι άλλωστε κάτι που ξέρει να κάνει, άσχετα από τα αποτελέσματα παλιότερα.

Ταυτόχρονα, αν και δεν θα είναι καθόλου εύκολο για τον κ.Τσίπρα να αντλήσει ψηφοφόρους από το ΠΑΣΟΚ, θα το αποκλείσει πιθανότατα από ευρύτερες δεξαμενές που το κόμμα του Νίκου Ανδρουλάκη επιδιώκει διακαώς να αποκτήσει, προκειμένου να δει τα ποσοστά του να αυξάνονται δραστικά. Είναι απόλυτα σαφές ότι ένα νέο «κόμμα Τσίπρα» θα αποδυθεί σε σκληρό αγώνα με το ΠΑΣΟΚ για την κυριαρχία στην Κεντροαριστερά, με αποτελέσματα που παραμένουν σήμερα απολύτως άδηλα.

Δεδομένου μάλιστα ότι η μάχη για το Κέντρο μεταξύ Μητσοτάκη και Ανδρουλάκη έχει, όπως εκτιμούν οι περισσότεροι αναλυτές, λίγα να αποδώσει για την αξιωματική αντιπολίτευση, η άντληση υποστήριξης από την παραδοσιακή Κεντροαριστερά, δηλαδή την παλιά πολιτική ενδοχώρα του ΠΑΣΟΚ, είναι μονόδρομος αν θέλει να προσεγγίσει την πρωτιά. Το ίδιο ασφαλώς ισχύει και για τον Αλέξη Τσίπρα, γι’ αυτό και θα δώσει σκληρή μάχη για αυτούς τους ψηφοφόρους.

Από την άλλη, ο πρώην πρωθυπουργός έχει κι άλλα κρίσιμα στοιχήματα να κερδίσει. Πρώτα απ’ όλα, τι θα κάνει με το σημερινό κόμμα του, τον ΣΥΡΙΖΑ, που μοιάζει να μετεωρίζεται περιμένοντας τις δικές του κινήσεις. Έπειτα, ένα βήμα παραπέρα, υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις που έχουν γεννηθεί μέσα από το σύμπαν του «όλου ΣΥΡΙΖΑ» και ενδεχομένως να αποτελούσαν συνομιλητές μιας νέας προσπάθειας του κ.Τσίπρα. 

Κι αν κάποιοι πρώην σύντροφοι δείχνουν να είναι πλέον ορκισμένοι εχθροί του, όπως η Ζωή Κωνσταντοπούλου, δεν αποκλείεται άλλοι, ατομικά και συλλογικά να ήταν όλως διατεθειμένοι να δουν θετικά μια νέα συσπείρωση -και φυσικά ο λόγος γίνεται για τη Νέα Αριστερά.

Σε αυτή τη φάση που έχουμε μπει, συνεπώς, οι κυριότερες ανακατατάξεις του πολιτικού φάσματος μπορούν και πρόκειται να έρθουν πιθανότατα από τα αριστερά. Ένας ευρύς πολιτικός χώρος που παραμένει εν πολλοίς αποκλεισμένος από την εξουσία επί σειρά ετών και αγωνιά να βρει το σχήμα μέσα από το οποίο θα ανατρέψει την πρωτοκαθεδρία του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Οι κινήσεις του Αλέξη Τσίπρα παραμένουν μέσα σε αυτό το φάσμα ο κύριος παράγοντας ενδιαφέροντος και αβεβαιότητας ταυτόχρονα. Το ερώτημα είναι αν, περιμένοντας -ως άλλον Γκοντό- τον κ.Τσίπρα, οι άλλοι ηγετικοί παράγοντες της Κέντρο-Αριστεράς είναι σε θέση να αναλάβουν πρωτοβουλίες ή να δράσουν αποτελεσματικά προς όφελός τους. 

Σε αυτό το κάδρο, ο ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει να μην έχει πια αρκετό καύσιμο. Το ΠΑΣΟΚ όμως, θεωρούν αρκετοί, ξεκινώντας από άλλη αφετηρία, δεν έχει την πολυτέλεια να συνεχίζει μια αντιπολίτευση “business as usual”, αναμένοντας τον Αλέξη Τσίπρα να πάρει την πρωτοβουλία των κινήσεων.