Αυτές είναι οι συμφωνίες της Ελλάδας, με Αίγυπτο και Ιταλία και οι κυρώσεις προς την Τουρκία

Νόμος του Κράτους είναι και επισήμως οι δύο Συμφωνίες οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών με Ιταλία και Αίγυπτο καθώς αργά το βράδυ της Παρασκευής δημοσιεύτηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Σύμφωνα με το άρθρο 3 του παραρτήματος των συμφωνιών: «Η ισχύς του παρόντος νόμου αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και της Συμφωνίας που κυρώνεται από την πλήρωση των προϋποθέσεων της περ. β) του άρθρου 5 αυτής».

Αντίστοιχα η δεύτερη παράγραφος του άρθρου 5 αναφέρει πως η συμφωνία τίθεται σε ισχύ την ημερομηνία ανταλλαγής των οργάνων επικυρώσεως απο τα δύο μέρη συμφωνα με το protothema.gr.

Υπενθυμίζεται πως οι δύο συμφωνίες κυρώθηκαν από την ελληνική Βουλή με ευρεία πλειοψηφία.

Ειδικά για τη συμφωνία με την Αίγυπτο, που «ενόχλησε» την Άγκυρα, καθώς «στέλνει στα σκουπίδια» το τουρκολιβυκό Μνημόνιο, όπως έγραφε το protothema.gr, διπλωματικές πηγές την έχουν χαρακτηρίσει ισορροπημένη, απολύτως σύμφωνη με το Δίκαιο της Θάλασσας, που κατοχυρώνει την επήρεια των νησιών μας σε θαλάσσιες ζώνες.

Ειδικότερα:

«Η συμφωνία αυτή εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική διευθέτησης διμερών εκκρεμοτήτων, οικοδόμησης συμμαχιών με τρίτους με τρόπο που προωθεί τα εθνικά συμφέροντα, στη βάση του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου.

Είναι μια ισορροπημένη συμφωνία. Είναι απολύτως σύμφωνη με το δίκαιο  της θάλασσας όπως έχει εφαρμοσθεί σε πρακτική και σε νομολογία. Επιβεβαιώνεται πανηγυρικά η πάγια θέση μας ότι τα νησιά έχουν κυριαρχικά δικαιώματα υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.

Κατοχυρώνεται η επήρεια των νησιών μας σε θαλάσσιες ζώνες.

Στις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία, βασικά κριτήρια αποτέλεσαν οι πρόνοιες του Δικαίου της Θάλασσας και κυρίως το δικαίωμα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες

Το μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση είναι πως η Ελλάδα δεν κάνει παράνομες συμφωνίες, ούτε εξαναγκάζει άλλες χώρες σε λεόντειες συμφωνίες. Διαπραγματεύεται και προβαίνει σε οριοθετήσεις με βάση το δίκαιο της θάλασσας και η ορθότητα της πολιτικής μας έναντι παράνομων ενεργειών, όπως το τουρκολιβυκό μνημόνιο, αποδεικνύεται από το ότι το Κάιρο οριοθέτησε με την Ελλάδα, παρά τις μάταιες προσπάθειες της Τουρκίας να πλειοδοτήσει προσφέροντας στην Αίγυπτο μεγαλύτερη ΑΟΖ.

• Από κάθε άποψη είναι μία μεγάλη εθνική επιτυχία που έρχεται μετά την συμφωνία με την Ιταλία και κλείνει μία περίοδο αδράνειας και δισταγμών στην εξωτερική πολιτική.
• Η χώρα μας αυξάνει σημαντικά το κυριαρχικό της αποτύπωμα και κατοχυρώνει τα κυριαρχικά της δικαιώματα και τη δικαιοδοσία της.
• Η χώρα υλοποιεί μια στρατηγική εθνικής ολοκλήρωσης κατοχυρώνοντας τον απόλυτο σεβασμό του διεθνούς δικαίου και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών στην ανατολική Μεσόγειο.
• Η χώρα δημιουργεί στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου ένα κεκτημένο που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν. Δρέπει τους καρπούς (στην πράξη και όχι στα λόγια) μιας πολιτικής αρχών που στηρίζεται στη συνεργασία και το Διεθνές Δίκαιο.
• Είναι μία συμφωνία μεταξύ χωρών που δεν αμφισβητούν η μία τα δικαιώματα της άλλης, δεν εκβιάζουν, δεν απειλούν.

Επιβεβαιώνει την ακυρότητα του Τουρκο-Λιβυκού Μνημονίου

• Αποτελεσματική ενέργεια που ενταφιάζει  το τουρκολιβυκό σύμφωνο.
• Η συμφωνία συνομολογήθηκε με το Κάιρο μετά από 13 γύρους διαπραγματεύσεων και 15 χρόνια μετά την έναρξη τους καθώς και 8 μήνες μετά τη συμφωνία Άγκυρας-Τρίπολης.
• Πλέον, πέραν της έμπρακτης επιβεβαίωσης της ακυρότητας του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, κατοχυρώνουμε τα νόμιμα δικαιώματά μας, σε συμφωνία με μια γειτονική χώρα. Ενισχύεται ακόμη περισσότερο η διπλωματική μας θέση, αναδεικνύοντας με απόλυτη σαφήνεια ότι οι τουρκικές αξιώσεις είναι απολύτως παράνομες και ανεδαφικές.
• Η Λιβύη πλέον βρίσκεται μεταξύ δύο απολύτως νόμιμων οριοθετήσεων (Ελλάδα-Ιταλία και Ελλάδα-Αίγυπτος). Η κυβέρνηση της Λιβύης δεν έχει καμμία απολύτως νόμιμη βάση να απορρίπτει την συζήτηση με την Ελλάδα για να ολοκληρωθεί με νόμιμο τρόπο η οριοθετηση μεταξύ μας ΑΟΖ στην περιοχή νοτίως της Κρήτης. Η οριοθέτηση αυτή είναι η μόνη νόμιμη και εξυπηρετεί το συμφέρον αμφοτέρων των χωρών μας.

Επιβεβαιώθηκε ότι η τήρηση του δικαίου της θάλασσας αποτελεί ικανή και αναγκαία συνθήκη για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών των χωρών στην περιοχή.

Ευχόμαστε η Τουρκία και η Λιβύη αντιληφθούν και να εναρμονιστούν με αυτή την πραγματικότητα ώστε να καταστεί δυνατή η διευθέτηση όλων των συναφών εκκρεμοτήτων.

• Αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά η παράνομη απόπειρα της Τουρκίας να οριοθετήσει ΑΟΖ απευθείας με την Αίγυπτο παραβιάζοντας τα κυριαρχικά δικαιώματα των ελληνικών νησιών σε θαλάσσιες ζώνες.
• Η παρούσα οριοθέτηση είναι τμηματική, δηλαδή αποτελεί τμήμα συνολικής μεταγενέστερης οριοθέτησης μεταξύ των δύο χωρών.

Τέλος, εμβαθύνθηκαν και ενισχύθηκαν έτι περαιτέρω οι σχέσεις με τη μεγαλύτερη αραβική χώρα του κόσμου, την Αίγυπτο».

Το παρασκήνιο και οι κυρώσεις

Εντονο είναι όπως έγραψε το newshub.gr το παρασκήνιο της άτυπης συνεδρίασης των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, ενώ οι τόνοι ανέβηκαν επικίνδυνα, από τις δύο πλευρές, Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι μπροστά στην προκλητική στάση της γείτονος χώρας, είχαμε πολλές δηλώσεις και προειδοποιήσεις με πρώτη αυτή του προέδρου της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν.

Ομόφωνη ήταν λοιπον η στήριξη των ελληνικών και κυπριακών θέσεων στο Άτυπο Συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών στο θέμα για την τουρκική προκλητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. 

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ορισμένες χώρες, όπως η Γαλλία, η Αυστρία και η Ολλανδία στήριξαν πλήρως κι έβαλαν «πλάτη» για την Ελλάδα, ενώ περισσότερο επιφυλακτικές εμφανίστηκαν η Γερμανία και η Μάλτα. Καμία όμως από τις χώρες της Ε.Ε δε δημιούργησε πρόβλημα εκφράζοντας αντιρρήσεις για το κοινό ανακοινωθέν.

Και το μήνυμα ήταν σαφές: Πλήρη αλληλεγγύη προς την Ελλάδα και την Κύπρο και το Συμβούλιο είναι αποφασισμένο να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Ε.Ε κάλεσε δε την Τουρκία να αποφύγει κάθε μονομερή ενέργεια και να αποκλιμακώσει την ένταση ώστε να ξεκινήσει ο διάλογος μεταξύ των δυο πλευρών, σε διαφορετική περίπτωση θα της επιβληθούν κυρώσεις, οι οποίες θα αποφασιστούν στην Σύνοδο Κορυφής στις 23 Σεπτεμβρίου. 

Πάντως, η ελληνική πλευρά τάσσεται υπέρ του διαλόγου και καλεί την Τουρκία σε έμπρακτη αποκλιμάκωση για να μη χρειαστεί να φτάσουν στο σημείο να επιβληθούν κυρώσεις.

Ο Μακρόν

Όπως έγραψε το newshub.gr «σήκωσε το γάντι» ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν μετά τις εμπρηστικές δηλώσεις από την πλευρά της Τουρκίας και επισήμανε ότι τήρησε σκληρή στάση αυτό το καλοκαίρι απέναντι στις πράξεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο προκειμένου να θέσει τις κόκκινες γραμμές, επειδή η Αγκυρα σέβεται μόνο τις πράξεις και όχι τα λόγια.

«Οσον αφορά στα κυριαρχικά δικαιώματα στη Μεσόγειο, πρέπει να είμαι συνεπής μεταξύ λόγων και πράξεων. Μπορώ να σας πω ότι η Τούρκοι μόνο αυτό υπολογίζουν και σέβονται.. Αν λες λόγια που δεν ακολουθούνται από πράξεις.... Αυτό που έκανε η Γαλλία το φετινό καλοκαίρι ήταν σημαντικό. Είναι μία πολιτική κόκκινων γραμμών. Το έκανα και στη Συρία», είπε ο Γάλλος Πρόεδρος.

Ο Δένδιας

Νωρίτερα χθες την ομόθυμη συμπαράσταση όλων των εταίρων της κέρδισε η Ελλάδα κατά το Άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, εκφράζοντας την ικανοποίησή του για το «απολύτως υποστηρικτικό» κλίμα, το οποίο, όπως είπε, απεικονίστηκε και στα Συμπεράσματα του Ύπατου Εκπροσώπου Ζοζέπ Μπορέλ.

Ο κ. Μπορέλ, προσέθεσε ο υπουργός Εξωτερικών, παρουσίασε επιλογές μελλοντικών κυρώσεων στην Τουρκία, οι οποίες θα παρουσιαστούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις 24 Σεπτεμβρίου, εάν μέχρι τότε δεν έχει υπάρξει αποκλιμάκωση από την τουρκική πλευρά και διάλογος. «Άρα λοιπόν, νομίζω πως η ελληνική πλευρά πήρε αυτό που θα μπορούσε να πάρει. Μια κατανόηση κυρώσεων, εάν η Τουρκία δεν αποκλιμακώσει και δεν επιστρέψει στο τραπέζι του διαλόγου», εξήγησε ο κ. Δένδιας και εξέφρασε την ελπίδα ότι η Τουρκία «θα επανέλθει στη λογική, θα σταματήσει τις προκλήσεις και τις αυθαίρετες ενέργειες, θα σταματήσει τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και θα επιτρέψει στην Ελλάδα να επανέλθει σε ένα πλαίσιο συζήτησης για τη μία διαφορά, δηλαδή την ΑΟΖ και τις υπερκείμενες θαλάσσιες ζώνες, με πλαίσιο αναφοράς το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας».

Ερωτηθείς σχετικά με την "κόκκινη γραμμή" της ελληνικής κυβέρνησης, ο Νίκος Δένδιας δήλωσε ότι είναι «το Σύνταγμα της χώρας, η προστασία της κυριαρχίας και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων».

Βολές κατά Ε.Ε 

Την ενόχλησή του για τα αποτελέσματα της συνόδου των ΥΠΕΞ της ΕΕ εκδήλωσε το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας, αναφέροντας ότι δεν είναι στην αρμοδιότητα της ΕΕ να ζητά διακοπή των τουρκικών δραστηριοτήτων στην ανατολική Μεσόγειο.

To τουρκικό ΥΠΕΞ μάλιστα επαναλαμβάνει τους γνωστούς ισχυρισμούς ότι νησιά όπως το Καστελόριζο δεν έχουν υφαλοκρηπίδα. 

Στην σχετική ανακοίνωση αναφέρεται ότι «αιτία της έντασης» είναι η Ελλάδα και η «ελληνοκυπριακή διοίκηση», λόγω των μαξιμαλιστικών θέσεών τους ενώ καταλογίζει ευθύνες στην ΕΕ αναφέροντας ότι η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο προκαλείται από την «άνευ όρων στήριξη της ΕΕ σε Αθήνα και Λευκωσία, οι οποίες αγνοούν τα δικαιώματα της Άγκυρας και των τουρκοκυπρίων».

Αναλυτικά η ανακοίνωση:

«Η αιτία της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο είναι η Ελλάδα και η ‘Ελληνοκυπριακή Διοίκηση της Νότιας Κύπρου” με τις μαξιμαλιστικές ενέργειες και απαιτήσεις τους που είναι ενάντια στο Διεθνές Δίκαιο. Η άνευ όρων υποστήριξη της ΕΕ, με το πρόσχημα της αλληλεγγύης της Ένωσης, σε αυτό το δίδυμο, που αγνοεί τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα της χώρας μας και των Τουρκοκυπρίων στην Ανατολική Μεσόγειο, επιτείνει περαιτέρω την ένταση.

Δεν δικαιούται η ΕΕ ούτε να επικρίνει τις πετρελαϊκές δραστηριότητες της χώρας μας εντός της δικής της υφαλοκρηπίδας, ούτε να απαιτεί να τις σταματήσουμε. Διότι, όπως επιβεβαίωσε και το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ΕΕ δεν έχει καμία αρμοδιότητα στο θέμα αυτό. Αυτή η απαίτηση αντιβαίνει τόσο στο κεκτημένο της ΕΕ, όσο και στο Διεθνές Δίκαιο.

Καλούμε την ΕΕ και τα κράτη-μέλη να μην υποστηρίξουν τα μαξιμαλιστικά αιτήματα της Ελλάδας που είναι ενάντια στο Διεθνές Δίκαιο, με το πρόσχημα της αλληλεγγύης της Ένωσης.

Η Ελλάδα δεν είναι κράτος αρχιπελάγους. Είναι αντίθετο με το Διεθνές Δίκαιο και τη νομολογία να έχουν τα ελληνικά νησιά -και ειδικά το Καστελόριζο- υφαλοκρηπίδα.

Η προσφυγή της ΕΕ στις κυρώσεις, όταν η Τουρκία τονίζει πάντα τη σημασία του διαλόγου και της διπλωματίας, αφ’ ενός δεν βοηθά στην επίλυση των υφιστάμενων προβλημάτων, αφ’ ετέρου ενισχύει περαιτέρω την αποφασιστικότητα της χώρας μας (….)

Εάν το ζητούμενο είναι μια ειλικρινής λύση, η Ελλάδα και η “Ελληνοκυπριακή Διοίκηση της Νότιας Κύπρου” πρέπει να αντιληφθούν ότι αυτή η κατάσταση δεν είναι βιώσιμη και να καταλάβουν ότι δεν πρέπει να ενεργούν με βάση τους λανθασμένους υπολογισμούς όσων βρίσκονται από πίσω τους. Κατά συνέπεια, εάν η ΕΕ επιθυμεί λύση στην Ανατολική Μεσόγειο, θα πρέπει να ενεργήσει αμερόληπτα και να είναι έντιμος διαμεσολαβητής».

Η λίστα των κυρώσεων

Σύμφωνα με πληροφορίες, η λίστα των κυρώσεων που θα συζητηθεί εκτενώς στη Σύνοδο Κορυφής που θα πραγματοποιηθεί στις 24-25 Σεπτεμβρίου περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

1.     Περιοριστικά μέτρα σε περίπτωση συνέχισης παράνομων γεωτρήσεων σε Ανατολική Μεσόγειο.

2.     Καταχώρηση πλοίων που εμπλέκονται σε παράνομες ερευνητικές δραστηριότητες.

3.     Τομεακές κυρώσεις (πωλήσεις, προμήθειες, εξαγωγή υλικού σχετικά με έρευνες στον ενεργειακό τομέα, μεταφορά τεχνολογίας και προϊόντων)

4.     Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (τραπεζικός και βιομηχανικός τομέας) – απαγόρευση δανεισμού σε Τουρκιά από κρατικές τράπεζες

5.     Δυνατότητα για μείωση ευρωπαϊκών κονδυλίων

6.     Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της Τουρκίας μέχρι τον Σεπτέμβριο, δυνατότητα εξέτασης απαγόρευσης ταξιδιών (travel ban)

7.     Να ενισχυθούν περαιτέρω οι καταχωρήσεις για ενέργειες Τουρκίας σε θαλάσσιες ζώνες ΚΔ και Ελλάδας σε υφιστάμενο καθεστώς κυρώσεων κατά Τουρκίας.

Άλλα αποτελέσματα

Επιβεβαίωση αλληλεγγύης προς Ελλάδα και Κύπρο και άμεση έκκληση προς Τουρκία να τερματίσει τις παράνομες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο, σημειώνοντας ότι η αποχή Τουρκίας από μονομερείς ενέργειες είναι βασικό στοιχείο για την πρόοδο του διαλόγου.
Επίσπευση της εξέτασης από αρμόδιες ομάδας Συμβουλίου προτάσεων ΚΔ 18/7/20 για επιπλέον καταχωρήσεις σε υφιστάμενο καθεστώς κυρώσεων κατά Τουρκίας, με στόχο την άμεση ολοκλήρωση τους.
Έκκληση προς Τουρκία να ανταποκριθεί σε πρόσκληση ΚΔ για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης και της υποβολής σε Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Διασύνδεση των κυρώσεων για κατά της Λευκορωσίας με το ζήτημα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας.