Κρήτη: Αντιδράσεις για την ιδιωτικοποίηση της άρδευσης

Συνεχίζονται οι αντιδράσεις από τους ΤΟΕΒ για την ιδιωτικοποίηση της άρδευσης.

Υπενθυμίζεται ότ ιτην αντίθεση τους με το σχέδιο της κυβέρνησης να καταργηθούν οι Τοπικοί Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) της Κρήτης εκφράζουν οι Πρόεδροι 21 ΤΟΕΒ του νησιού .

Σε επιστολή τους προς τον Πρωθυπουργό Κυριάκος Μητσοτάκη αλλά και στους υπουργούς Περιβάλλοντος Θεόδωρο Σκυλακάκη και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρη Αυγενάκη.  οι Πρόεδροι των ΤΟΕΒ από Χανιά και Ηράκλειο επισημαίνουν πως ο νέος φορέας, η Ανώνυμη Εταιρεία,  που θα αναλάβει την άρδευση θα έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα πράγμα αντίθετο με τον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα των ΤΟΕΒ. "Θα αντισταθούμε στη διάλυση και την παράδοση του αρδευτικού έργου και των υποδομών μας (αντλιοστάσια, γεωτρήσεις, δίκτυα) αξίας εκατομμυρίων" υπόσχονται οι Πρόεδροι των ΤΟΕΒ.

Τις έντονες αντιδράσεις για την ιδιωτικοποίηση του νερού άρδευσης μεταφέρει στη Βουλή, η βουλευτής Ηρακλείου ΠΑΣΟΚ, Ελένη Βατσινά.

Η κ. Βατσινά κατέθεσε ως αναφορά στους υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και Περιβάλλοντος & Ενέργειας έγγραφο με τα αιτήματα των ΤΟΕΒ του Ηρακλείου, ζητώντας κι από την πλευρά της να μην παραδοθούν σε ιδιώτες οι υποδομές του αρδευτικού έργου, όπως προβλέπει νομοσχέδιο που τέθηκε σε διαβούλευση και το οποίο καταργεί τους μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς Εγγείων Βελτιώσεων (ΟΕΒ) Θεσσαλίας "προφανώς ως ένα πρώτο βήμα για την επέκταση της ρύθμισης σε αντίστοιχες μορφές ανά την Ελλάδα".

Η βουλευτής σημειώνει ότι "στην Κρήτη, ιδίως στο Ηράκλειο, οι Διοικήσεις των ΤΟΕΒ μεριμνούν για τη λειτουργία τους και τη διαχείριση των εσόδων και εξόδων τους αμισθί, ενώ βρίσκονται κυριολεκτικά πλησίον του αρδευτικού έργου, γνωρίζοντας τις πραγματικές ανάγκες των παραγωγών και παρακολουθώντας ενεργά τη λειτουργία του". 

Παράλληλα υπογραμμίζει ότι "η όποια ανάθεση διαχείρισης σε ιδιωτική εταιρεία θα επιφέρει ανεπανόρθωτες αλλαγές στην οικονομική διαχείριση με συνέπεια την οικονομική επιβάρυνση των ανθρώπων που στήριξαν το αρδευτικό έργο επί έτη και οι οποίοι φρόντισαν μέχρι σήμερα οι ΤΟΕΒ να είναι άρτιοι οργανισμοί".

Η επιστολή των ΤΟΕΒ ανέφερε:

«Αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ, με αφορμή την ανάρτηση σε δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου κατάργησης των κοινωφελών μη κερδοσκοπικών ΟΕΒ της περιφέρειας Θεσσαλίας (http://www.opengov.gr/minenv/?p=13310) και την ανάθεση του αρδευτικού έργου σε εταιρεία Α.Ε, εμείς οι ΤΟΕΒ του Νομού Χανίων έχουμε να απαντήσουμε τα παρακάτω:

Οι ΟΕΒ συστάθηκαν το 1959 ακολουθώντας το πρότυπο αντίστοιχου επιτυχημένου Γαλλικού μοντέλου που εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να λειτουργεί στη Γαλλία και άλλα Μεσογειακά Κράτη. Οι ΤΟΕΒ, κατ’ άρθρο 46 παρ.1 β του Ν. 4456/2017, αποτελούν Οργανισμούς κοινής ωφελείας, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, δηλαδή κατά τη συνταγματική πρόβλεψη αποτελούν Γεωργικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις αναγκαστικής μορφής. Οι διοικήσεις τους έχουν τιμητικό τίτλο και όλα τα έξοδα τους (ΔΕΗ, συντήρηση δικτύων και αντλιοστασίων, υπάλληλοι κ.τ.λ.) πληρώνονται με εισφορές των αγροτών – μελών τους και δεν έχουν καμία σχέση ούτε επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό του κράτους. Σαν αποκλειστικό σκοπό έχουν την διανομή όσο το δυνατόν φτηνότερου αρδευτικού νερού στα μέλη τους.

Ήταν και εξακολουθούν να είναι ότι καλύτερο μπορούσε να διοργανώσει το Ελληνικό κράτος, αφού εφόσον δημιούργησε τα αρδευτικά έργα και τα παρέδωσε σε ιδιοχρησία στους αρδευτές με εποπτεύουσα αρχή αλλά και αναπτυξιακό φορέα την ΥΕΒ ως και την αρμόδια Διεύθυνση Εγγείων Βελτιώσεων του Υπουργείου.

Υπήρχε συνεπώς έλεγχος εποπτεία αλλά και συνεχής ανάπτυξη των ΟΕΒ για περισσότερα από πενήντα χρόνια, κατά τα οποία η αγροτική ανάπτυξη της υπαίθρου συνδέθηκε άρρηκτα με τη λειτουργία των δικτύων διανομής αρδευτικού έργου, δημιουργώντας ετσι σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών τους και ιδιαίτερες κοινωνικοοικονομικές σχέσεις, διαμορφώνοντας την ανθρωπογεωγραφία της περιοχής. Όλα θα συνέχιζαν να λειτουργούν εσαεί, αν η ίδια η πολιτεία δεν διέλυε συστηματικά και μεθοδικά τις αρμόδιες υπηρεσίες, δηλαδή την ΥΕΒ πρώτα και την αρμόδια διεύθυνση

μετέπειτα. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω ενεργειών, οι ΟΕΒ με ισχυρές και άξιες διοικήσεις, παραμένουν και συνεχίζουν το έργο τους σωστά, υπό την επίβλεψη των εκάστοτε ΔΑΟΚ και αντιπεριφερειών, με τα προβλήματα που τους απασχολούν να είναι συνέπεια της εγκατάλειψης. Δυστυχώς οι ΟΕΒ με αδύναμες ή ανύπαρκτες διοικήσεις, επόμενο ήταν με τις τεράστιες αυξήσεις στο κόστος ενέργειας να υπολειτουργούν ή και να εγκαταλειφθούν .

Μήπως όμως αυτός ήταν ο λόγος που η πολιτεία διέλυσε τις προϊστάμενες υπηρεσίες, ώστε να διαλυθούν και οι ΟΕΒ και εύκολα να παραδοθούν με την ανοχή των αρδευτών σε ιδιώτες;

Ο Υπουργός επικαλείται ότι δεν διαχειριζόμαστε σωστά τους υδατικούς πόρους και ότι θα το κάνει καλύτερα η Α.Ε. Δυστυχώς και ο ΟΑΚ, εταιρεία πρώτης γραμμής για την πολιτεία, απέτυχε όχι μόνο στον έλεγχο και στην πρόβλεψη της κλιματικής αλλαγής, αλλά και στη διαχείριση και στη συντήρηση των αρδευτικών έργων που ενεπλάκη, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τη διαχείριση του φράγματος Αποσελέμη και τη μη λειτουργία από κατασκευής Φράγματος Βαλσαμιώτη, απέτυχε επομένως στη βάση του ως Οργανισμός Ανάπτυξης.

Είναι γεγονός ότι όταν οι διαθέσιμοι πόροι είναι λιγότεροι από τις ανάγκες δέν επαρκούν! Χρόνια τώρα όλοι οι Ο.Ε.Β, ζητάμε έργα ταμίευσης και εμπλουτισμού, ζητάμε έλεγχο αλλά φωνή βοώντος εν τη ερήμο. Η πολιτεία είναι η υπαίτια που αγνοεί τους πολίτες της και τις ανάγκες τους και όχι οι αρδευτές.

Οι ΤΟΕΒ της Π.Ε. Χανίων διαφωνούν με τη σύσταση Ενιαίου Φορέα Διαχείρισης Υδάτων Κρήτης, εφόσον πρόκειται για Ανώνυμη Εταιρεία καθώς μία Α.Ε. θα μεριμνά μόνον ως προς την αύξηση των κερδών της, πράγμα αντίθετο με τον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα των ΤΟΕΒ. Θα αντισταθούμε στη διάλυση και την παράδοση του αρδευτικού έργου και των υποδομών μας (αντλιοστάσια, γεωτρήσεις, δίκτυα) αξίας εκατομμυρίων.

Ζητάμε από την κυβέρνηση να μην εξαργυρώσει ευρωπαϊκές επιταγές σε βάρος των αρδευτών και του πρωτογενή τομέα. Είναι άμεση ανάγκη η επανασύσταση και η στελέχωση των αρμόδιων ΥΕΒ υπηρεσιών και ο εκσυγχρονισμός της επιτυχημένης Ευρωπαϊκής νομοθεσίας ώστε να μην επιτραπεί στα ιδιωτικά συμφέροντα να επιτεθούν για άλλη μια φορά στον πρωτογενή τομέα.

Μια δεύτερη πρόταση είναι να μετατραπούν οι υπάρχοντες ΟΕΒ σε αρδευτικούς συνεταιρισμούς με δικαίωμα συμμετοχής σε επενδυτικά προγράμματα το κράτος να του επιτρέψει και να τους αφήσει να συνεχίσουν να επιτελούν το έργο τους».

Η συνάντηση

Η επικείμενη αλλαγή της νομοθεσίας από το ΥΠΕΝ που προβλέπει κατάργηση των ΤΟΕΒ και παραχώρηση της διαχείρισης του αρδευτικού νερού σε Α.Ε. ήταν το αντικείμενο συνάντησης του Αντιπεριφερειάρχη Χανίων, κ. Νίκου Καλογερή με εκπροσώπους ΤΟΕΒ της Π.Ε. Χανίων, που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 23 Απριλίου 2024, στην αίθουσα συσκέψεων της Π.Ε. Χανίων.

Με αφορμή την ανάρτηση σε δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου κατάργησης των κοινωφελών μη κερδοσκοπικών Ο.Ε.Β της Περιφέρειας Θεσσαλίας και την ανάθεση του αρδευτικού έργου σε Ανώνυμη Εταιρεία Α.Ε., οι Τ.Ο.Ε.Β της Π.Ε. Χανίων εξέφρασαν την έντονη διαφωνία τους σε επικείμενη σύσταση Ενιαίου Φορέα Διαχείρισης Υδάτων Κρήτης Α.Ε.

Το κύριο επιχείρημά τους ήταν ότι η αλλαγή του σχήματος διαχείρισης από μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σε Ανώνυμη Εταιρεία θα αυξήσει το κόστος του νερού, με δεδομένο ότι οι Α.Ε. – σε αντίθεση με τον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα των ΤΟΕΒ – αποσκοπούν στην αύξηση των κερδών τους.

Επιπλέον, εξέφρασαν τη διαφωνία τους στην παράδοση του αρδευτικού έργου και των υποδομών (αντλιοστάσια, γεωτρήσεις, δίκτυα) αξίας εκατομμυρίων επισημαίνοντας ότι επί δεκαετίες η συντήρηση ο εκσυγχρονισμός και η λειτουργία των έργων χρηματοδοτείται από τα μέλη-παραγωγούς.

Ο Αντιπεριφερειάρχης επεσήμανε με τη σειρά του ότι η Π.Ε. Χανίων έχει ταυτόσημες απόψεις για το θέμα, ενώ πρότεινε αμέσως μετά το Πάσχα να συγκληθεί ευρεία σύσκεψη υπό τον Περιφερειάρχη κ. Σταύρο Αρναουτάκη στο Ηράκλειο, προκειμένου να συμφωνηθεί ενιαία ο τρόπος και ο χρόνος της παρέμβασης, ώστε να φέρει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.