Κρήτη

Ψήφισμα συλλόγων καθηγητών και εργαζομένων των Πανεπιστημίων της Κρήτης για το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο σήμερα

20 Νοεμβρίου 2025 - 10:55

Η εκδήλωση με τίτλο “Το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο σήμερα”, που πραγματοποιήθηκε στις 19/11/2025 στο Αμφιθέατρο Δ6 στην Πανεπιστημιούπολη Γάλλου με τη συμμετοχή των Συλλόγων μελών ΔΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ, Διοικητικών Υπαλλήλων, Ερευνητών και εργαζομένων στην Έρευνα του Πανεπιστημίου Κρήτης, του Πολυτεχνείου Κρήτης και του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, ανέδειξε με σαφήνεια ότι το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι, με βαθιά και διαρκή προβλήματα που δυσχεραίνουν σοβαρά την εκπαιδευτική και ερευνητική λειτουργία του.

Η ελληνική δημόσια εκπαίδευση και ειδικότερα η τριτοβάθμια, αντιμετωπίζει δύο βασικά και αλληλένδετα προβλήματα: την υποχρηματοδότηση και την υποστελέχωση. Ως προς τη δημόσια χρηματοδότηση της Παιδείας, η Ελλάδα παραμένει ουραγός στην ΕΕ διαθέτοντας μόλις το 7,6% του κρατικού προϋπολογισμού για την Παιδεία (έναντι 9,6% του ευρωπαϊκού μέσου όρου), ενώ καταγράφει τη χειρότερη αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων (47 προς 1 έναντι 13 προς 1). Παράλληλα, η ακόμη εντονότερη έλλειψη τεχνικού και διοικητικού προσωπικού επιβαρύνει καθοριστικά την καθημερινή λειτουργία των ιδρυμάτων.

Αυτή η οριακή κατάσταση επιβαρύνεται δραματικά από τη γραφειοκρατία των ΕΛΚΕ, αλλά κυρίως από τις ατέρμονες, γραφειοκρατικές διαδικασίες αξιολόγησης της ΕΘ.Α.Α.Ε. Οι διαδικασίες αυτές, αντί να διασφαλίζουν την ποιότητα, απομυζούν τους ελάχιστους ανθρώπινους πόρους σε ανούσιες αναφορές, υπονομεύουν το διδακτικό και ερευνητικό έργο, προωθούν την ομογενοποίηση των επιστημολογικών μεθόδων και, εν τέλει, λειτουργούν ως μηχανισμός μετατόπισης ευθυνών στα Πανεπιστήμια για αδιέξοδα που προκαλούν οι κυβερνητικές πολιτικές.

Την κρίσιμη αυτή κατάσταση συμπληρώνει η οικονομική δυσπραγία ολόκληρης της ακαδημαϊκής κοινότητας. Οι απολαβές των εργαζομένων υπολείπονται σε πραγματικές τιμές εκείνων του 2011, ενώ η εντεινόμενη ακρίβεια πλήττει καίρια τους φοιτητές αλλά και τις οικογένειές τους. Το πρόβλημα λαμβάνει εκρηκτικές διαστάσεις σε τουριστικά ανεπτυγμένες περιοχές, όπως στις πόλεις της Κρήτης, όπου η απουσία φοιτητικών εστιών σε συνδυασμό με το οξύτατο στεγαστικό πρόβλημα καθιστούν τη μόνιμη εγκατάσταση απαγορευτική για πληθώρα φοιτητών και φοιτητριών, θέτοντας ουσιαστικά εν αμφιβόλω τη δυνατότητα ολοκλήρωσης των σπουδών τους.

Σε αυτό το τοπίο απαξίωσης, έρχεται να προστεθεί η μεθόδευση για τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων, η οποία συνιστά στην πραγματικότητα αναβάθμιση κολλεγίων αμφίβολης ποιότητας. Η κίνηση αυτή συμπληρώνει τη στρατηγική συρρίκνωσης του Δημόσιου Πανεπιστημίου: μέσω τεχνητών φραγμών, όπως η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) και η επαπειλούμενη διαγραφή χιλιάδων φοιτητών, με την εφαρμογή της οποίας πρόκειται να αποβληθεί ένας μεγάλος αριθμός νέων ανθρώπων από τη δημόσια εκπαίδευση για να οδηγηθούν ως «πελατεία» στα ιδιωτικά ιδρύματα. Με τον τρόπο αυτό αλλοιώνεται η δημόσια φύση της ανώτατης εκπαίδευσης, καθώς η γνώση μετατρέπεται από κοινωνικό αγαθό σε εμπορεύσιμο προϊόν, ενισχύονται οι κοινωνικές ανισότητες και διαμορφώνεται ένα περιβάλλον όπου η πρόσβαση εξαρτάται όλο και περισσότερο από την οικονομική δυνατότητα του κάθε φοιτητή.

Αντί λοιπόν να ενισχυθούν ουσιαστικά τα δημόσια ιδρύματα, εφαρμόζεται ένα θεσμικό πλαίσιο που επικεντρώνεται στον έλεγχο και την αδιέξοδη πειθαρχία. Ο νόμος 5224/2025 για την «ασφάλεια» των ΑΕΙ εισάγει ιδιώνυμα αδικήματα, υπερβολικές ποινές και περιορισμούς στην ακαδημαϊκή ελευθερία. Τα δείγματα γραφής είναι ήδη ορατά: οι πρόσφατες συλλήψεις και διώξεις, οι καταδικαστικές αποφάσεις εις βάρος των φοιτητών μας και η συστηματική στοχοποίηση φοιτητών και μελών ΔΕΠ αποκαλύπτουν τον πραγματικό στόχο: Τη ριζική μετατροπή των πανεπιστημίων σε πεδία επιτήρησης και φόβου, πλήττοντας καίρια την καρδιά της όποιας ακαδημαϊκής ελευθερίας και τη συλλογική έκφραση της φοιτητικής κοινότητας.

Για τους παραπάνω λόγους, ζητάμε ουσιαστικό και θεσμικό διάλογο με την πολιτική ηγεσία για διερευνηθούν λύσεις στα προβλήματα του Ελληνικού Δημόσιου Πανεπιστημίου. Σε αντίθετη περίπτωση δηλώνουμε έτοιμοι για πολύμορφες κινητοποιήσεις.

Διεκδικούμε:

Κατάργηση των διατάξεων του νόμου 5224/2025 που ποινικοποιούν τη φοιτητική και ακαδημαϊκή ζωή.
Διεξαγωγή μιας εμβόλιμης εξεταστικής το αμέσως επόμενο διάστημα, ούτως ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε χιλιάδες φοιτητές, σκληρά εργαζόμενους στην πλειονότητά τους, να συνεχίσουν τις σπουδές τους. Να μη γίνουν διαγραφές των φοιτητών που έχουν υπερβεί τι ανώτατο χρονικό όριο φοίτησης.
Ενίσχυση όλων των κατηγοριών προσωπικού για τη βιωσιμότητα και ανάπτυξη των Ιδρυμάτων.
Ουσιαστική αύξηση της τακτικής και έκτακτης χρηματοδότησης για λειτουργικές ανάγκες, εκσυγχρονισμό και συντήρηση υποδομών.
Δημιουργία και χρηματοδότηση νέων φοιτητικών εστιών, ιδίως σε νησιωτικά και περιφερειακά πανεπιστήμια, όπου η στέγαση αποτελεί κρίσιμο εμπόδιο.
Ενίσχυση της Διδακτορικής και μεταδιδακτορικής έρευνας.
Ανάπτυξη ενός στρατηγικού σχεδιασμού για την ενίσχυση του οικοσυστήματος και των υποδομών των φοιτητικών ομάδων και κοινοτήτων.
Κατάργηση των διατάξεων των καταστατικών των φοιτητικών κέντρων που ποινικοποιούν τη συλλογική έκφραση και δράση των φοιτητικών συλλόγων.

Η Οργανωτική Επιτροπή της εκδήλωσης