Ο “φαύλος” κύκλος των τοξικών σχέσεων

Σχεδόν όλοι έχουμε βρεθεί κάποια στιγμή σε μία κακή σχέση. Ίσως ήταν ο «κακός» που πρόδωσε την εμπιστοσύνη σας ή ο άνθρωπος που έμοιαζε τέλειος αλλά υπονόμευε τη σιγουριά σας. Οι τοξικές σχέσεις αφήνουν κάτι παραπάνω από πληγές. Αλλάζουν τον τρόπο που βλέπουμε την αγάπη, την εμπιστοσύνη και τον ίδιο μας τον εαυτό. Και κάτι υπάρχει κοινό σε αυτές τις σχέσεις: Η αίσθηση ότι ο σύντροφός σας δεν νοιάζεται πραγματικά για εσάς.

Αντίθετα, στις υγιείς σχέσεις υπάρχει η αίσθηση ότι τα συναισθήματά σας και οι ανάγκες σας έχουν σημασία. Ο σύντροφός σας το δείχνει με μικρές πράξεις: Ακούει όταν χρειάζεται να μιλήσετε, βρίσκει χρόνο για εσάς. Σας προτεραιοποιεί, σας επιλέγει, σας κάνει να νιώθετε ότι μπορείτε να βασιστείτε πάνω του. Αυτές οι καθημερινές στιγμές στέλνουν ισχυρά σήματα φροντίδας και ασφάλειας στον εγκέφαλο και στο νευρικό σας σύστημα. Σας κάνουν να νιώθετε επιβράβευση, χαρά και σύνδεση.

Η έλλειψη φροντίδας οδηγεί σε αμυντικές αντιδράσεις

Όταν νιώθουμε ότι δεν μας νοιάζονται, το σώμα μας αντιδρά βιολογικά: είτε επιτίθεται, είτε αποσύρεται, είτε «παγώνει». Αυτές οι αντιδράσεις είναι φυσικές και προστατευτικές, ωστόσο, συχνά οδηγούν σε κακοποίηση ή απομάκρυνση. Με τον καιρό, η απομάκρυνση, η μοναξιά και το αίσθημα της ντροπής «γιγαντώνονται», τροφοδοτώντας έναν φαύλο κύκλο.

Ο φαύλος κύκλος των τοξικών σχέσεων

Οι καυγάδες μπορεί να αφορούν χρήματα, δουλειές, σεξ ή οικογένεια, αλλά στην ουσία το πρόβλημα είναι το ίδιο: Η επιθυμία να νιώσουμε ότι μας βλέπουν, μας αποδέχονται και μας αγαπούν. Αυτές οι ανεκπλήρωτες ανάγκες ενεργοποιούνται ξανά και ξανά – από μικρά πράγματα, όπως οι δουλειές του σπιτιού ή η οικογένεια του ενός συντρόφου. Ο ένας μπορεί να πιέζει περισσότερο, ο άλλος να απομακρύνεται ή και οι δύο να κλιμακώνουν την ένταση μέχρι να μην νιώσουν ασφαλείς. Αυτές οι στρατηγικές δεν είναι κακόβουλες. Όπως λένε οι ειδικοί, πρόκειται για αντιδράσεις του νευρικού συστήματος σε έναν εγκεφαλικό κώδικα που «βλέπει» την έλλειψη φροντίδας ως απειλή επιβίωσης, όπως λέει σε άρθρο της στο Psychology Today η ψυχοθεραπεύτρια, Tasha Seiter.

Πώς να σπάσετε τον κύκλο και να κάνετε τη σχέση καλύτερη

Η έξοδος από τον φαύλο κύκλο ξεκινά με την κατανόηση του τι πραγματικά συμβαίνει κάτω από την επιφάνεια. Ο θυμός ή η απόσυρση είναι σήματα βαθύτερων αναγκών, αναγκών που πρέπει να εκφραστούν και να ανταποκριθούν. Το «κλειδί» είναι να μάθετε να ακούτε τα υποκείμενα συναισθήματα και να μοιράζεστε πιο ευάλωτα και αυθεντικά. Όταν ο σύντροφος μπορεί να πει, «νιώθω μακριά από σένα και θέλω να ξέρω ότι με νοιάζεσαι», η συζήτηση αλλάζει. Απομακρύνεται από την απόδοση ευθυνών ή την αποφυγή δύσκολων συζητήσεων. Προάγει τη σύνδεση και την αμοιβαία αναγνώριση ότι και οι δύο μοιράζεστε τον ίδιο στόχο: Να αγαπάτε και να αγαπιέστε.

Οι ειδικοί επιμένουν: Οι σχέσεις δεν χρειάζεται να θυμίζουν πεδία μάχης. Αντίθετα, πρέπει να είναι ένας ασφαλής «χώρος» για το ζευγάρι.

ygeiamou