Σκάνδαλο στον ΟΠΕΚΕΠΕ: «Ξεσκονίζουν» 80.000 επιδοτήσεις με φοντο και τη... βιολογική μελισσοκομία

«Φρένο» στο εκτεταμένο δίκτυο ψευδών δηλώσεων βοσκοτόπων από κτηνοτρόφους που δήλωναν εκτάσεις σε μακρινές περιοχές, δημόσιες εκτάσεις, δάση, ρέματα ή ακόμη και σε βραχώδεις πλαγιές, προκειμένου να εισπράξουν κοινοτικές ενισχύσεις, βάζει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προχωρώντας στην κατάργηση της λεγόμενης «τεχνικής λύσης».

Σύμφωνα με πηγές της Realnews, στο μικροσκόπιο μπαίνουν 80.000 παραγωγοί -με βάση στοιχεία του 2023- οι οποίοι έλαβαν ισάριθμες επιδοτήσεις συνολικού ύψους 200 εκατ. ευρώ χρησιμοποιώντας το καθεστώς της «τεχνικής λύσης». Οι εκτάσεις που χρηματοδοτήθηκαν ήταν 12.330.000 στρέμματα. Ανάμεσα στις 80.000 επιδοτήσεις, αρκετές ήταν αυτές που δόθηκαν δι- ότι οι δικαιούχοι δήλωσαν ψευδώς ότι εκτάσεις, οι οποίες βρίσκονταν πολύ μακριά από τον τόπο της κατοικίας τους, είτε τους ανήκουν είτε τις έχουν νοικιάσει.

Η ευρωπαϊκή Εισαγγελία ερευνά δεκάδες από αυτές τις περιπτώσεις απάτης, ωστόσο οι ελληνικές Αρχές εμφανίζονται διατεθειμένες να «ξεσκονίσουν» όλες τις επιδοτήσεις που δόθηκαν τα προηγούμενα χρόνια βάσει της «τεχνικής λύσης». Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, πάνω από το 90% αυτών των επιδοτήσεων αφορά κτηνοτρόφους της νησιωτικής Ελλάδας, κυρίως από διάφορες περιοχές της Κρήτης.

Ενώ η πλατφόρμα των δηλώσεων ΟΣΔΕ στην οποία οι παραγωγοί θα πρέπει να καταθέσουν για τη φετινή χρονιά τις αιτήσεις τους για τις επιδοτήσεις, έχει ανοίξει για το 2025, το αρμόδιο υπουργείο προχωρά στην κατάργηση της «τεχνικής λύσης», αρχής γενόμενης από τα νησιά. Υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου εξηγούν στην «R» ότι από το καθεστώς αυτό θα εξαιρεθεί αρχικά η Κρήτη, αφού πάνω από το 70% των βοσκοτόπων που δηλώθηκαν ήταν εκτός νησιού.

Κανονικότητα… η αναλήθεια

Η κοινόχρηστη βόσκηση έφερε την Ελλάδα αλλά και άλλες χώρες σε αδιέξοδο όταν η Ευρωπαϊκή Ενωση αποφάσισε να παρέχει τις άμεσες κτηνοτροφικές οικονομικές ενισχύσεις στην κτηνοτροφία με βάση την έκταση του χρησιμοποιούμενου βοσκοτόπου και όχι με βάση τον αριθμό των ζώων. Υπό τον κίνδυνο της απώλειας τεράστιων ποσών ευρωπαϊκών επιδοτήσεων, νομοθετήθηκε τελικά η διαδικασία της εκπόνησης των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης και της πολυετούς μίσθωσης των δημόσιων και δημοτικών βοσκοτόπων στους κτηνοτρόφους.

Ταυτόχρονα, όμως, θεσπίστηκε το 2015 στη χώρα μας ως μεταβατική διάταξη και ένα προσωρινό καθεστώς, η λεγόμενη «τεχνική λύση», η οποία έδινε τη δυνατότητα να κατανεμηθούν δημόσιοι και δημοτικοί βοσκότοποι στους κτηνοτρόφους για τη λήψη των άμεσων ενισχύσεων. Μάλιστα, υπό αυτό το καθεστώς οι κτηνοτρόφοι είχαν τη δυνατότητα να δηλώνουν εικονικά βοσκοτόπια και σε άλλες τοπικές κοινότητες, σε άλλους δήμους, σε άλλες περιφερειακές ενότητες, ακόμη και σε άλλες περιφέρειες από την έδρα της σταυλικής εγκατάστασής τους.

«Ουσιαστικά ήταν μια προσωρινή μεθοδολογία που υποκαθιστούσε το ελλιπές Κτηματολόγιο και την απουσία κυρωμένων δασικών χαρτών, κατανέμοντας βοσκοτόπια εικονικά, χωρίς σύνδεση με την πραγματική γεωγραφία της εκμετάλλευσης. Η λύση αυτή, αν και στην αρχή ήταν προσωρινή και θα ίσχυε για έναν χρόνο, μετατράπηκε σε θεσμική στρέβλωση που παραμόρφωσε πλήρως το σύστημα των επιδοτήσεων», εξηγούν έμπειρα στελέχη του αγροτικού κλάδου.

Στην πολυσέλιδη επιστολή που έστειλε στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη προ ολίγων ημερών το παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος περιγράφοντας τις αιτίες του «σκανδάλου» του ΟΠΕΚΕΠΕ, υπογραμμίζεται: «Η “τεχνική λύση” έγινε κανονικότητα αφού για δέκα χρόνια υπήρξε απόλυτη αδράνεια στην υλοποίηση των διατάξεων για τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης και για την επακόλουθη πραγματική μίσθωση των βοσκοτόπων στους αληθινούς κτηνοτρόφους».

Επομένως, στην προσωρινή -που έγινε μόνιμη- «τεχνική λύση» του ΟΠΕΚΕΠΕ στηρίχθηκε το κύκλωμα που έβαζε χέρι στις ευρωπαϊκές αγροτικές ενισχύσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) όλα αυτά τα χρόνια. Σε άτυπη συνάντηση με δημοσιογράφους, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, κατέστησε σαφές ότι η κατάργηση της «τεχνικής λύσης» είναι μονόδρομος, ωστόσο, όπως είπε θα χρησιμοποιηθούν κάποια άλλα κριτήρια σε συνεννόηση με την Ε.Ε. προκειμένου να εξασφαλιστεί το δικαίωμα είσπραξης ενισχύσεων.

Σύμφωνα με υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου, αυτή τη στιγμή αναζητούνται αντικειμενικά κριτήρια που θα αντικαταστήσουν τα «εκτατικά» δικαιώματα. Μια σκέψη είναι να δίνονται οι ενισχύσεις με τη δήλωση των παραγόμενων ποσοτήτων γάλακτος ή κρέατος. Αλλωστε, πρόκειται για στοιχεία που μπορούν να διασταυρωθούν και από το σύστημα «Αρτεμις». Η διευκρινιστική αυτή απόφαση αναμένεται να προωθηθεί το προσεχές διάστημα.

Νέοι χάρτες

Επίσης, σημαντικό βήμα προς την εξυγίανση και την αναδιάρθρωση του συστήματος, όπως είπε ο αρμόδιος υπουργός, είναι να ολοκληρωθούν οι βοσκοτοπικοί χάρτες. «Αν δεν έχω βοσκοτοπικούς χάρτες που βάζουν όριο στα ζώα, δεν μπορώ να κάνω ελέγχους», δήλωσε χαρακτηριστικά. Στο πλαίσιο αυτό, τα χρήματα -εκτιμώνται περίπου στα 25 εκατ. ευρώ- που είχαν λάβει οι περιφέρειες για τη σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης θα επιστραφούν στο υπουργείο, αφού δεν προχώρησε το έργο και τη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης θα «τρέξει» η Κοινωνία της Πληροφορίας.

Την περασμένη Πέμπτη υπεγράφη σύμβαση του υπουργείου με την Κοινωνία της Πληροφορίας, η οποία προβλέπει την ανάθεση της διαγωνιστικής διαδικασίας για την εκπόνηση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης σε όλες τις διοικητικές περιφέρειες της χώρας στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Σύμφωνα με τον Κ. Τσιάρα, η σύνταξη των βοσκοτοπικών χαρτών θα έχει ολοκληρωθεί σε 18 μήνες. Οι παραπάνω κινήσεις, σε συνδυασμό με την ένταξη του οργανισμού στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), εντάσσονται, όπως εξηγούν υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου, στο σχέδιο η εξυγίανση του ΟΠΕΚΕΠΕ να γίνει με «χειρουργικό» τρόπο, προκειμένου να μη διαταραχθεί η ροή των ευρωπαϊκών πόρων.

Βιολογική μελισσοκομία

Σοβαρές καταγγελίες για στρεβλώσεις και παρατυπίες στο πρόγραμμα επιδοτήσεων της βιολογικής μελισσοκομίας φέρνει στο φως της δημοσιότητας η Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ), μέσω επιστολής της προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και τον ΟΠΕΚΕΠΕ.

Το νέο αυτό σκάνδαλο έρχεται να προστεθεί στις αποκαλύψεις που ήδη από την πρώτη στιγμή ανέδειξε το Documento για το δίκτυο διαφθοράς στον ΟΠΕΚΕΠΕ . Θυμίζουμε ότι η υπόθεση με τα βοσκοτόπια είχε φτάσει ως την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, προκαλώντας έρευνες και στην Ελλάδα για διασπάθιση κοινοτικών πόρων.

Σύμφωνα με την επιστολή, το πρόβλημα στη βιολογική μελισσοκομία είναι τόσο έντονο, που ξεπερνά ακόμα και τη γνωστή υπόθεση με τις επιδοτήσεις για βοσκοτόπια χωρίς ζώα. Το κονδύλι για τη βιολογική μελισσοκομία αγγίζει τα 18.858.824 ευρώ, και – όπως καταγγέλλει η ΕΘΕΑΣ – η διαχείριση και κατανομή του γίνεται με αδιαφανή και προβληματικό τρόπο.

Η Ένωση κάνει λόγο για «αθέμιτο ανταγωνισμό» και «έλλειψη παραγωγικών κριτηρίων» στις σχετικές αξιολογήσεις, με αποτέλεσμα να αποκλείονται ή να υπονομεύονται παραγωγοί που ασκούν πραγματική και ουσιαστική βιολογική δραστηριότητα. Επισημαίνεται, επίσης, η απουσία συνυπευθυνότητας των παρόχων πιστοποίησης και υποστήριξης, οι οποίοι – όπως σημειώνεται – λειτουργούν συχνά χωρίς κανέναν ουσιαστικό έλεγχο (ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ).