Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα ….

Πολλές απορίες δημιούργησε η ανακοίνωση έργων ασφαλτοστρώσεων και τσιμεντοστρώσεων του Δήμου Ηρακλείου με προϋπολογισμό ύψους 65,4 εκατομμύρια Ευρώ. Πρόκειται προφανώς για σημαντικές παρεμβάσεις που μας οδηγούν στη βάσανο διερεύνησης της συνάφειας λόγων και έργων.

Η αναγκαιότητα του έργου είναι αδιαμφισβήτητη και μάλιστα οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι είναι διαρκώς αυξανόμενη λόγω του μεγέθους του οδικού δικτύου του Δήμου. Κανένας λοιπόν δεν είναι αρνητικός στο να γίνουν παρεμβάσεις το συντομότερο δυνατό. Η διερεύνηση όμως της αποτελεσματικότητας σε επίπεδο υλοποίησης των συγκεκριμένων έργων τα προηγούμενα έξι χρόνια θα αναδείξει το μέτρο της κρίσης για τη διοίκηση του Δήμου. Η διαφορά των λόγων και των έργων σε μία αξιόπιστη δημοτική αρχή δεν πρέπει να απέχει πολύ και γι αυτό το λόγο από τα απολογιστικά στοιχεία υλοποίησης παρεμφερών παρεμβάσεων για το χρονικό διάστημα που έχει την ευθύνη διοίκησης του Δήμου μπορούν να προκύψουν χρήσιμα συμπεράσματα.

Ανακοινώθηκε λοιπόν η πρόθεση υλοποίησης έργων  ασφαλτοστρώσεων και τσιμεντοστρώσεων προϋπολογισμού ύψους 65,4 εκατομμυρίων Ευρώ με χρονικό ορίζοντα 24 μήνες. Με βάση τη μέχρι σήμερα εμπειρία οι εκπτώσεις σε αυτούς τους διαγωνισμούς ανέρχονται σε ποσοστό 50%-60% γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι πραγματικές δαπάνες για το έργο θα κυμανθούν από 27 έως 32 εκατομμύρια Ευρώ, πράγμα που σημαίνει ότι η δαπάνη ανά έτος  θα ανέλθει σε ύψος περίπου 15 εκατομμυρίων Eυρώ. Όποιος δε γνωρίζει τα πεπραγμένα των προηγούμενων ετών προφανώς δεν μπορεί να αξιολογήσει αυτήν την πληροφορία. Με βάση όμως τα στοιχεία από την εκτέλεση των προϋπολογισμών του Δήμου Ηρακλείου από το 2016 έως και τον Σεπτέμβριο του 2020, προκύπτει ότι τα 4,5 αυτά χρόνια η υλοποίηση έργου που αφορά ασφαλτοστρώσεις και τσιμεντοστρώσεις στο Δήμο Ηρακλείου έφτασε περίπου τα 7,5 εκατομμύρια € σε δαπάνες. Δηλαδή περίπου 1,7 εκατομμύρια ανά έτος. Συγκρίνοντας αυτά τα μεγέθη με τις πρόσφατες εξαγγελίες διαπιστώνεται εύκολα ότι πολιτική βούληση της δημοτικής αρχής είναι σχεδόν να δεκαπλασιάσει το ετήσιο παραγόμενο έργο σε σχέση με ότι συνέβαινε μέχρι σήμερα. Από τη σύγκριση αυτή προκύπτουν αρκετά ερωτήματα. Η δημοτική αρχή τεσσερισήμισι χρόνια τώρα δεν είχε διαπιστώσει τις ανάγκες αυτές; Αφού διαθέσιμοι πόροι υπήρχαν γιατί δεν τα υλοποίησε; Μήπως υπήρχαν και άλλοι περιορισμοί;

Αλλά και σε επίπεδο συνολικού τεχνικού προγράμματος έργων να συγκρίνει κανείς, η δημοτική αρχή στην εξάχρονη θητεία της έχει εκτελέσει έργα (όχι μόνο ασφαλτοστρώσεις – τσιμεντροστρώσεις) από το 2015 μέχρι σήμερα ύψους περίπου 30 εκατομμυρίων ευρώ. Και το ερώτημα που γεννιέται είναι, με ποιο μηχανισμό, ποια έσοδα (μιας και αυτά είναι από ίδιους πόρους) τώρα θα εκτελέσει έργα 30 εκατ. δαπανών σε 2 χρόνια; Ιδιαίτερα δε όταν ο ίδιος ο Αντιδήμαρχος δηλώνει ότι το τεχνικό πρόγραμμα του 2021 θα είναι μικρότερο κατά 40% σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών και των μειωμένων εσόδων.

Με βάση τις εξαγγελίες αυτών των έργων δεσμεύτηκαν για το 2021 14,5 εκατομμύρια Ευρώ για αυτά τα έργα. Είναι προδήλως κατανοητό ότι ο προϋπολογισμός του Δήμου δεν αφήνει τέτοια περιθώρια. Ακόμα και αν ο Δήμος στρέψει όλη την δυναμική του σε αυτές τις δύο δράσεις, πάλι κατά τη γνώμη μας δεν θα έχει το περιθώριο να τις υλοποιήσει, διότι υπάρχουν οι δαπάνες και των υπόλοιπων έργων που υλοποιεί μερικά από αυτά είναι συνεχιζόμενα (δηλαδή δεν ολοκληρώνονται στην φετινή χρονιά) με αποτέλεσμα ο προϋπολογισμός να είναι προβληματικός. Το σημαντικότερο όλων αυτών όμως είναι ότι η δημοτική αρχή δεν φαίνεται να έχει κατανοήσει τις επιπτώσεις αυτής της εξαγγελίας στις υπόλοιπες αντιδημαρχίες εξαιτίας της «φτώχειας» που έρχεται .

Αλλά και το ίδιο το έργο με βάση τους προϋπολογισμούς του, έχει προβλήματα. Κατανέμονται ισόποσα χρήματα στα διαμερίσματα του Δήμου και την ενδοχώρα χωρίς να έχει ληφθεί υπόψη η έκταση του οδικού δικτύου που καλύπτει κάθε διαμέρισμα, οι κάτοικοι που διαμένουν σε αυτά, τα σχολεία που λειτουργούν, κ.α. Με μια προσεκτική ματιά στις μελέτες εύκολα διαπιστώνει κανείς σοβαρές ελλείψεις όπως για παράδειγμα σε ποιες οδούς και σχολικές αυλές θα γίνουν επεμβάσεις ανά διαμέρισμα και κοινότητα, ποια είναι η σχέση ποσότητας επέμβασης σε μικρές και δύσκολες οδούς και σε ευρύτερες, κάτι που καθορίζει και σημαντικά το κόστος. Ζητείται δηλαδή συμμετοχή σε διαγωνιστική διαδικασία χωρίς να είναι διευκρινισμένο και ξεκαθαρισμένο το αντικείμενο.

Η εκτίμηση μας είναι ότι οι συγκεκριμένες εξαγγελίες θα χρειαστούν τουλάχιστον πέντε χρόνια να υλοποιηθούν. Ποιο σκοπό λοιπόν εξυπηρετεί η δέσμευση ποσών από τα τεχνικά προγράμματα έργων των επόμενων ετών, η οποία αποφασίζεται από την Οικονομική Επιτροπή με μια αναμόρφωση προϋπολογισμού, η σκοπιμότητα της οποίας δεν συζητείται στο δημοτικό συμβούλιο στο οποίο, με βάση τις τελευταίες νομοθετικές ρυθμίσεις της Νέας Δημοκρατίας, έχει στερηθεί αυτή η δυνατότητα; Το τελευταίο χρονικό διάστημα παρατηρείται μια μεγάλη προσπάθεια τροποποίησης του ψηφισμένου από το Δημοτικό Συμβούλιο προγράμματος τεχνικών έργων (μέσω αποφάσεων της οικονομική επιτροπής) με στόχο να εγγραφεί στο τεχνικό πρόγραμμα του 2020 (άρα συνεχιζόμενα για το 2021) ένας μεγάλος αριθμός έργων, προκαθορίζοντας έτσι τη διαμόρφωση του προγράμματος τεχνικών έργων του 2021. Αφαιρεί δηλαδή τη συζήτηση επί της ουσίας και την απόφαση από το Δημοτικό Συμβούλιο για το ποια έργα έχει ανάγκη πόλη. Υπενθυμίζουμε ότι στην Οικονομική Επιτροπή δεν εκπροσωπούνται όλες οι εκλεγμένες παρατάξεις. Ενώ στο Δημοτικό συμβούλιο δεν υπολογίζεται η αρνητική ψήφος σε αναμορφώσεις προϋπολογισμού.

Η αυριανή μέρα

Το ερώτημα που γεννιέται εύκολα είναι αν η σημερινή δημοτική αρχή μπορεί να παράξει τέτοιο και τόσο έργο. Με μια ματιά στα μέχρι σήμερα πεπραγμένα θα διαπιστώσουμε, ότι τα κυριότερα έργα που η ίδια σχεδίασε και ξεκίνησε με εξαίρεση τις παιδικές χαρές, είτε δεν τελείωσαν, είτε καθυστέρησαν δημιουργώντας πολλά προβλήματα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα το έργο της οδού Ίδης και Δικαιοσύνης (δεν τελείωσε), το έργο στο κόλπο Δερματά (με την περίφημη παραλία του) που δεν τελείωσε, η ανάπλαση της οδού Κομνηνών που δεν έχει ξεκινήσει, το Καπετανάκειο (με τα συνεχιζόμενα προβλήματα), το Πάρκο Γεωργιάδη που ακόμα δεν παραδόθηκε, οι δημοπρασίες και οι μελέτες που συνεχώς εξαγγέλλονται και ποτέ δεν υλοποιούνται (Πλατεία Ελευθερίας ), το πρώην ξενοδοχείο ΜΙΝΩΣ στην 25^η Αυγούστου που σαν ερείπιο καλωσορίζει τους  επισκέπτες στην πόλη, το μέγαρο Κοθρή που από το 2017 έχει περάσει στην κυριότητα του Δήμου, το «έτοιμο σχέδιο» για τη διαχείριση των απορριμμάτων που ακόμα λαμβάνει αδειοδοτήσεις και οι μεγάλες καθυστερήσεις σε όλα τα έργα. Αξιομνημόνευτο είναι το γεγονός ότι και το Πολιτιστικό –Συνεδριακό κέντρο ουσιαστικά δεν έχει ολοκληρωθεί και δεν έχει πλήρως αδειοδοτηθεί.

Και ενώ η φετινή χρονιά έχει ιδιαιτερότητες λόγω της πανδημίας με επιπτώσεις που ακόμα δεν μπορούν να προσδιοριστούν, όπως δεν μπορεί να εκτιμηθεί ο χρόνος που θα απαιτηθεί για την επιστροφή σε φυσιολογικές συνθήκες ζωής, κάποιοι στη δημοτική αρχή αγωνιούν για εξαγγελίες. Ελπίζουμε να μην συζητάμε την επόμενη χρονιά τη δυσκολία που θα έχουν οι άλλες αντιδημαρχίες να υλοποιήσουν έργο για τους δημότες. Η λογική του «όποιος προλάβει» δεν ωφελεί και δείχνει την έλλειψη οράματος και σύνθεσης απόψεων που χρόνια τώρα αναδεικνύουμε με τις παρεμβάσεις μας. Τα «αυτιά» της δημοτικής αρχής  είναι ανοιχτά  μόνο όταν τα πράγματα φτάνουν σε αδιέξοδο. Η νομοθεσία άλλωστε το ευνοεί αυτό, αφού πλέον η σκοπιμότητα των όποιων δράσεων δεν προκύπτει ούτε από συζήτηση ούτε από διαβούλευση. Και αν κάτι προκύψει επειδή το σύνταγμα δεν επέτρεψε την καθόλα εξαφάνιση του Δημοτικού συμβουλίου, όπως το πρόγραμμα τεχνικών έργων και ο προϋπολογισμός, αυτό δεν εφαρμόζεται στην πράξη με τις συνεχόμενες τροποποιήσεις που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της χρονιάς.

Είναι σαφές και καταδεικνύεται από τον πρώτο γύρο των εκλογών πως οι δημότες με την ψήφο τους δεν επέλεξαν το πρόγραμμα της δημοτικής αρχής. Όπως είναι σαφές πως στο δεύτερο γύρο της εκλογικής διαδικασίας επέλεξαν τον δήμαρχο που πίστευαν ότι μπορεί με γνώμονα το καλό του δήμου και των δημοτών να συνθέσει απόψεις ( και έχουν διαψευστεί). Θεωρούμε πως καμμιά νομοθετική ρύθμιση δεν μπορεί να αλλοιώσει το εκλογικό αποτέλεσμα ,όπως καμμιά τεχνητή πλειοψηφία δεν αντικατοπτρίζει τη λαϊκή βούληση. Και προφανώς είναι δεδομένο με βάση τα προλεχθέντα πως ο Δήμαρχος πρέπει να εκφράζει τους δημότες που τον επέλεξαν και δεν πρέπει να λειτουργεί  ως ηγέτης μιας παράταξης που στις πρόσφατες εκλογές ηττήθηκε.

*Ο Ηλίας Λυγερός ειναι επικεφαλής Δημοτικής Κίνησης Ενεργών Πολιτών Ηρακλείου