Εκλογές Αυτοδιοίκησης: Οι θέσεις και οι προτάσεις των Δημάρχων για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών

Το προτεινόμενο από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών νομοσχέδιο που αφορά την εκλογή Δημοτικών και Περιφερειακών αρχών τέθηκε για άλλη μια φορά στο επίκεντρο συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) η οποία πραγματοποιήθηκε με τηλεδιάσκεψη.

Ως προς τη φιλοσοφία του νομοσχεδίου, η ΚΕΔΕ επισήμανε πως κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση και θα συμβάλλει καθοριστικά στη διασφάλιση της κυβερνησιμότητας των Δήμων. Ωστόσο υπάρχουν σημεία στο νομοσχέδιο, τα οποία οι Δήμαρχοι πιστεύουν ότι χρήζουν βελτίωσης και τα οποία παρουσιάζνται στις ακόλουθες γραμμές.

Ειδικότερα, η ΚΕΔΕ εκφράζει τη διαφωνία της με τη μείωση των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου,  γιατί, όπως τονίζει, αυτή "θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα δεδομένου ότι υπάρχουν Δήμοι πολλών ταχυτήτων και Δήμοι που προήλθαν από συνενώσεις πολλών Δημοτικών Ενοτήτων". 

Επίσης, επισημαίνεται από την Ένωση ο κίνδυνος να αποκλειστούν από την ενασχόληση με τα κοινά, μέλη ή κοινωνικές ομάδες. Η πρόταση της ΚΕΔΕ είναι προτείνει η όποια μείωση να μην υπερβαίνει το 10%, με δεδομένο πως  ο αριθμός των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου δεν επηρεάζει δημοσιονομικά το Κράτος ή τον εκάστοτε Δήμο.

Για τους Δήμους δε που προέρχονται από συνένωση άνω των 6 Δήμων και κοινοτήτων προτείνεται ο αριθμός των μελών του Δημοτικού Συμβούλιου να είναι εκείνος που αντιστοιχεί στην επόμενη πληθυσμιακή κλίμακα σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό.

Τοπικές κοινότητες

Σε σχέση με τις τοπικές κοινότητες η ΚΕΔΕ προτείνει να μειωθεί το όριο εκλογής πολυμελών οργάνων, από τους 500 στους 300 κατοίκους, αφού με δεδομένη τη νέα απογραφή του 2021, σε πολλά χωριά θα σημειωθεί μείωση του πληθυσμού.

Επίσης, οι αλλαγές που προβλέπει το νέο σχέδιο νόμου για ύπαρξη κοινού, ενιαίου ψηφοδελτίου σε χωριά κάτω των 500 (300) κατοίκων, εκτιμάται ότι μάλλον θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από όσα θα λύσει, με το να εμφανίζεται ένας υποψήφιος σε πολλά ψηφοδέλτια.

Η ΚΕΔΕ προτείνει για λόγους απλότητας, το ψηφοδέλτιο να είναι ενιαίο και παραταξιακό, ανεξάρτητα από το όριο των κατοίκων και κάθε συνδυασμός να έχει τους δικούς του υποψήφιους, ανεξάρτητα από το μέγεθος της πόλης ή χωριού.

Επίσης, ζητείται να παραμείνουν οι διατάξεις του άρθρου 8 του Ν.3852/2010 σύμφωνα με τις οποίες προβλέπονται:

1.     Τοπικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό μέχρι τριακοσίους (300) κατοίκους όπου εκλέγεται ένας εκπρόσωπος που θα είναι ο πρόεδρος της κοινότητας.
2.     Τοπικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό από τριακόσιους έναν έως δύο χιλιάδες (301-2.000) κατοίκους με τριμελές συμβούλιο
3.     Πληθυσμός έως δέκα χιλιάδες (10.000) κατοίκους πενταμελές συμβούλιο,
4.     Πληθυσμός από δέκα χιλιάδες έναν έως πενήντα χιλιάδες (10.001-50.000) κατοίκους από έντεκα (11) μέλη
5.     Πληθυσμός από πενήντα χιλιάδες έναν (50.001) και άνω κατοίκους από δεκαπέντε (15) μέλη.

Προτείνεται παράλληλα η μη κατάργηση δημοτικών κοινοτήτων σε δήμους με πληθυσμό της έδρας τους κάτω των 100.000 κατοίκων για τους παρακάτω κυρίως λόγους:
α) Σε πολλούς επαρχιακούς Δήμους, στις έδρες των Δήμων είναι προσαρτημένα μεγάλα χωριά και συνοικισμοί που δεν εκλέγουν προέδρους. Στα τοπικά συμβούλια των εδρών συμμετείχαν εκπρόσωποι των χωριών αυτών, καλύπτοντας το κενό.

β)  Τα τοπικά συμβούλια των εδρών αποτελούν θερμοκοιτίδες στελεχών που μπορούν να μεταπηδήσουν στα Δημοτικά Συμβούλια σε μέλλοντα χρόνο.

Συμφωνία με την πενταετή θητεία

Η ΚΕΔΕ συμφωνεί με την επαναφορά της πενταετούς θητείας των Δημοτικών Αρχών, που είναι άλλωστε και πάγιο αίτημά της.

Σε σχέση με τα απαραίτητα παράβολα συμμετοχής, προτείνεται η μείωση σε 10 ευρώ για τους εκπροσώπους τοπικών συμβουλίων, 50 ευρώ για τους υποψηφίους δημοτικών κοινοτήτων και 100 ευρώ για τους υποψήφιους δημάρχους.

Όσον αφορά στο θέμα της μείωσης του ποσοστού του αριθμού των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων από κάθε φύλο από 40% που ισχύει σήμερα σε 33%, η ΚΕΔΕ εκφράζει τη διαφωνία της. "Για την ΚΕΔΕ, το πρόβλημα δεν είναι άλλωστε πόσες συμμετέχουν, αλλά πόσες τελικά εκλέγονται. Συνεπώς πρέπει όλοι να δώσουμε χώρο και να στηρίξουμε την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στα κοινά, αφού οι ποσοστώσεις μόνες τους δεν βοηθούν" σημειώνεται στην ανακοίνωση.

Για την ημερομηνία υποβολής των συνδυασμών, προτείνεται αυτός να ορισθεί  είτε στις 31 Ιουλίου είτε στις 30 Αυγούστου δεδομένου ότι για πολλούς τουριστικούς Δήμους, οι καλοκαιρινοί μήνες είναι πολύ επιβαρυμένοι.

Επίσης σημειώνεται πως δεν διευκρινίζεται με σαφήνεια ο τρόπος σταυροδοσίας.

Για το όριο εκλογής Δημάρχου

Ως προς το άρθρο 22, το ΔΣ της ΚΕΔΕ συμφωνεί κατά πλειοψηφία με το ποσοστό 43% για την εκλογή Δημάρχου. Υπήρχαν όμως μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου που εξέφρασαν και τις παρακάτω απόψεις:

•     Να ισχύσει εκ νέου το 50% +1
•     Να παραμείνει το ισχύον σύστημα της απλής αναλογικής
•     Να προσδιοριστεί ελάχιστη διαφορά 5% μεταξύ πρώτου και δεύτερου συνδυασμού σε περίπτωση που επιλεγεί χαμηλότερο του 50% ποσοστό εκλογής

Για το όριο του 3% που προβλέπει το σχέδιο νόμου η Ένωση κρίνει πως δεν έχει κάποιο νόημα για τους μικρούς Δήμους, όπου ούτως η άλλως το εκλογικό μέτρο είναι πάνω από 3%. Για το λόγο αυτό η ΚΕΔΕ προτείνει πλαφόν εισόδου ανάλογο του εκλογικού μέτρου. Θα μπορούσε το πλαφόν να υπολογίζεται με το εκλογικό μέτρο συν 1%.

Η ΚΕΔΕ προτείνει να παραμείνει το σημερινό καθεστώς όπου πρόεδρος εκλέγεται ο πρώτος σε ψήφους υποψήφιος του πλειοψηφούντος συνδυασμού, λαμβάνοντας υπόψιν τις ιδιαιτερότητες και τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά μικρών χωριών και κοινοτήτων.

Τέλος, η ΚΕΔΕ εκφράζει τους σοβαρότατους προβληματισμούς της για την εκλογή χωρίς σταυρό -αριστίνδην- πρώην Δημάρχων σε συνδυασμούς καθώς και για την συνταγματικότητα της σχετικής διάταξης.