Για την Αυτοδιοίκηση…βεβαίως βεβαίως
Δεν έχουν περάσει τρία χρόνια από την ψήφιση του προηγούμενου νόμου για τις εκλογές στην τοπική αυτοδιοίκηση τον γνωστό σε όλους ως Κλεισθένη και εμφανίζεται ένα νέο νομοσχέδιο 77 άρθρων, όπου έρχεται να θεραπεύσει τα «προβλήματα» της Αυτοδιοίκησης. Το προτεινόμενο νομοσχέδιο αφορά το εκλογικό σύστημα για την ανάδειξη των αρχών. Τα ουσιώδη ζητήματα των αρμοδιοτήτων και των πόρων της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι «δευτερεύοντα» για την κυβερνητική πλειοψηφία, δεν αποτελούν αντικείμενο συζήτησης και δεν είναι από ότι φαίνεται στις άμεσες προτεραιότητες.
Το εκλογικό σύστημα λοιπόν έρχεται στο προσκήνιο, με σκοπό να αποκτήσουν οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης την κυβερνησιμότητα που «φέρεται» να χάθηκε στην τρέχουσα περίοδο με τον Κλεισθένη. Ένα πρώτο πράγμα που πρέπει να σχολιαστεί και αποφεύγεται συστηματικά από όλους τους επικριτές του προηγούμενου νόμου, είναι το αν εφαρμόστηκε τελικά όπως είχε ψηφιστεί. Νομίζω είναι από τις λίγες φορές, που ενώ κάτι δεν αφέθηκε να υλοποιηθεί, απέκτησε τόσους πολλούς εχθρούς. Ο νόμος Κλεισθένη και το τι επακολούθησε λίγο πριν και αμέσως μετά την εφαρμογή του, μου θυμίζει την ταινία «The Terminal» με τον Τομ Χανκς, όπου ως επιβάτης μία πτήσης που κατευθύνεται στο αεροδρόμιο JFK της Νέας Υόρκης, πληροφορείται μόλις αποβιβάζεται από το αεροπλάνο ότι η χώρα του βρίσκεται σε εμφύλιο και το διαβατήριο του δεν ισχύει. Οπότε παγιδεύεται στο αεροδρόμιο και ούτε να εξέλθει μπορεί, ούτε να επιστρέψει στη χώρα του. Κάτι αντίστοιχο έγινε με τον Κλεισθένη, όπου με συνεχόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις στην ουσία δεν εφαρμόστηκε στην ολότητα του. Καταπολεμήθηκε εν τη γενέσει του, καθώς έφερε στην πλάτη του το «αμάρτημα» της απλής αναλογικής.
Επειδή αναφέρεται συνεχώς το πρόβλημα της μη κυβερνησιμότητας ως η αιτία του κακού, πρέπει κάποιος να καταλάβει πως ερμηνεύεται αυτός ό όρος. Δεν μπορεί δηλαδή να υπάρξει συνεργασία ανάμεσα στους συνδυασμούς για να σχηματιστεί πλειοψηφία. Αυτό νομίζω είναι το πιο απογοητευτικό. Φράσεις υποκρισίας όπως το «για το καλό του τόπου», «δομική αντιπολίτευση», «τα προβλήματα είναι κοινά για όλους» και άλλες πολλές, συνήθως αναφέρονται από όσους αναλαμβάνουν την εξουσία. Αλήθεια τι μηνύματα δίνονται σε όσους θέλουν να εμπλακούν με τα κοινά; Εσείς θα προτείνετε αλλά εμείς θα υλοποιούμε; Δεν ταιριάζουν τα χνώτα μας ώστε να συνεργαστούμε, αλλά κάντε μας προτάσεις γιατί έχετε καλές ιδέες;
Τα προβλήματα της αυτοδιοίκησης είναι αρκετά και κατά τη γνώμη μου για να αντιμετωπιστούν χρειάζονται όραμα και ισχυρές πλειοψηφίες. Πλειοψηφίες όμως που να αντικατοπτρίζουν τη βούληση των πολιτών και όχι δημιουργούμενες από τα «bonus» των νόμων. Αυτό που επίσης δεν αναφέρεται από όσους ευαγγελίζονται τέτοιου είδους εκλογικά συστήματα, είναι ότι δίνοντας δώρο σε έναν συνδυασμό έδρες, τις αφαιρείς από τους άλλους. Δηλαδή για παράδειγμα στο Δήμο Ηρακλείου που με τον προς ψήφιση νόμο προβλέπεται η εκλογή 37 δημοτικών συμβούλων, οι 22 ή 23 (ανάλογα τη στρογγυλοποίηση του 60%) από αυτούς θα δοθούν στην παράταξη του εκλεγμένου Δημάρχου. Τι μένει στην αντιπολίτευση για να ασκήσει το ρόλο της; 14 ή 15 σύμβουλοι. Σε ένα σενάριο δηλαδή όπου συμμετέχουν 4 συνδυασμοί στις εκλογές, οι σύμβουλοι της αντιπολίτευσης θα ανήκουν σε 3 παρατάξεις. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι υπάρχουν αρκετά διοικητικά συμβούλια εταιρειών και επιτροπές του Δήμου, όπου πρέπει να απαρτίζονται και από την αντιπολίτευση, πιστεύει πραγματικά κανείς ότι είναι εφικτό να ασκηθεί ο ελεγκτικός της ρόλος; Αλλά και από πλευράς αντιμετώπισης της βούλησης του εκλογικού σώματος είναι λογικό είτε 43% πάρει ο πρώτος συνδυασμός, είτε 60% να εκλέγει τον ίδιο αριθμό συμβούλων;
Αν και διαφωνώ πλήρως με τις προβλεπόμενες αλλαγές που αναφέρει το νομοσχέδιο και προφανώς με τη λογική του “bonus”, θα σταθώ σε δύο σημαντικά σημεία τα οποία πιστεύω πρέπει να κοιτάξει η κεντρική κυβέρνηση, η οποία αφού διαθέτει την απαιτούμενη πλειοψηφία (η οποία κατά σύμπτωση είναι πάλι με bonus) έχει και το καρπούζι και το μαχαίρι. Δεν τρέφω αυταπάτες ότι μπορεί να αλλαχθεί γενικότερα η φιλοσοφία του νέου νομοσχεδίου αν και θα το επιθυμούσα, αφού εκτός των άλλων και οι περισσότεροι εκ των εκλεγμένων δημάρχων φαίνεται να συμφωνούν.
Το πρώτο κατά τη γνώμη μου είναι κατάργηση της ξεχωριστής κάλπης για την εκλογή των συμβούλων των δημοτικών κοινοτήτων. Θεωρώ πως η κεντρική κυβέρνηση πρέπει να σεβαστεί και να δώσει το δικαίωμα σε πολίτες που έχουν την πρόθεση να ασχοληθούν με τα προβλήματα της περιοχής τους συμμετέχοντας σε ανεξάρτητους συνδυασμούς να μπορούν να θέτουν υποψηφιότητα στις εκλογές. Η αποκέντρωση των εξουσιών πιστεύω συμβάλει στην πραγματική άσκηση τους. Είναι αντίφαση από τη μια να πριμοδοτείς το συνδυασμό του δημάρχου αποκλείοντας κατά μια έννοια τις συνεργασίες και από την άλλη να οδηγείς ανεξάρτητα σχήματα στο ψηφοδέλτιο μιας δημοτικής παράταξης για να έχουν το δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές.
Το δεύτερο σημείο που θα σταθώ είναι η μη πρόβλεψη κάποιας διαφοράς του πρώτου με το δεύτερο συνδυασμό για την απευθείας εκλογή της δημοτικής αρχής με το ποσοστό του 43%. Δηλαδή για παράδειγμα αν ο δεύτερος συνδυασμός λάβει ποσοστό 42%, τότε το προτεινόμενο εκλογικό σύστημα δεν δίνει κανένα δικαίωμα διεκδίκησης του δημαρχιακού θώκου. Οπότε το υπόλοιπο 15% δεν έχει το δικαίωμα σε μία δεύτερη εκλογική διαδικασία να αποφασίσει ποιον από τους δύο πρώτους επιθυμεί για Δήμαρχο. Είναι λογικό αυτό; Ακόμα και στην κεντρική σκηνή με το υπάρχον σύστημα, η δυνατότητα αυτοδύναμης κυβέρνησης εξαρτάται από τη διαφορά του ποσοστού του πρώτου με το δεύτερο, αλλά και από τον αριθμό των κομμάτων που εισέρχονται στη βουλή. Νομίζω ότι πρέπει να υπάρξει μία πρόβλεψη ικανής διαφοράς στα ποσοστά των δύο πρώτων συνδυασμών για την εκλογή του δημάρχου από την πρώτη εκλογική διαδικασία (για το σενάριο του 43%).
Κλείνοντας θα αναφερθώ και πάλι στην ουσία του προβλήματος η οποία διαφεύγει και σε αυτό το νομοσχέδιο. Πρέπει επιτέλους να σκύψουν όλοι στο κεφάλι στα προβλήματα της αυτοδιοίκησης και στην αποκέντρωση των εξουσιών και των πόρων. Δεν μπορεί για κάθε απόφαση που πρέπει να ληφθεί να χρειάζονται άδειες, σύμφωνες γνώμες και πολλά άλλα από διάφορους φορείς της κεντρικής κυβέρνησης με αποτέλεσμα να αναλώνεται πολύτιμος χρόνος και ουσιαστικά να καθυστερούν τα πάντα. Θέματα όπως επεκτάσεις σχεδίου πόλεως, διευθετήσεις ρεμάτων, διαχείριση νερού και απορριμμάτων, χερσαίες ζώνες, εγκαταλειμμένα δημόσια κτίρια, χώροι άθλησης, οδικό δίκτυο, είναι μόνο κάποια ζητήματα που χρήζουν νομοθετικών βελτιώσεων, καθώς οι αλληλοεπικαλύψεις της νομοθεσίας τοποθετούν πολλές φορές ανυπέρβλητα εμπόδια και εμπλοκές μεταξύ των εξουσιών.
Και εν πάση περιπτώσει η βούληση κάθε κυβέρνησης να αλλάζει ότι νομοθετεί η προηγούμενη, χωρίς καν να εφαρμοστεί, έχει πλέον ξεπεράσει κάθε προηγούμενο τα τελευταία χρόνια. Δομικές αλλαγές σε σοβαρά θέματα πρέπει να νομοθετούνται με αυξημένη πλειοψηφία και πρέπει να επικεντρώνονται στα σοβαρά προβλήματα. Παρεμβάσεις με τη μορφή «πυροτεχνημάτων» έχει αποδειχτεί ότι δεν λειτουργούν προς όφελος των θεσμών. Οι «ιώσεις» δεν αντιμετωπίζονται μόνο με αντιπυρετικά.
Η εξαρχής απόρριψη της δυνατότητας συνεργασίας μεταξύ των όσων ασκούν διοίκηση σε επί μέρους ζητήματα είναι επιλογή του «λάθος» δρόμου. Δεν μπορεί για προβλήματα που απασχολούν ολόκληρο τον πλανήτη, όπως για παράδειγμα η κλιματική αλλαγή να υπάρχει η βούληση για συνεργασία στην επίλυση τους και στα καθ’ υμάς να θεωρούμε de facto τη μη συμφωνία. Κι όπως είπε και ο γνωστός μπασκετμπολίστας Michael Jordan το ταλέντο κερδίζει αγώνες, αλλά η ομαδική εργασία και ευφυία είναι που κερδίζει πρωταθλήματα.
*Ο Σπύρος Δοκιανάκης, ειναι Δρ. Χημικός Μηχανικός, Δημοτικός Σύμβουλος Ηρακλείου με την παράταξη «Ηράκλειο Ενεργοί Πολίτες»
*Σημείωση: Οι απόψεις των αρθρογράφων αποτελούν προσωπικές θέσεις και δεν αποτελούν τυχόν θέσεις του newshub.gr
-
02 Νοεμβριου 2024, 13:49Θλίψη στο Ηράκλειο: Έφυγε από την ζωή ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Νίκος Ψιλάκης
-
03 Νοεμβριου 2024, 16:45Θλίψη και συγκίνηση στο τελευταίο "αντίο" στο Νίκο Ψιλάκη - Σε κλίμα οδύνης η κηδεία του (φωτο)
-
02 Νοεμβριου 2024, 16:00Νίκος Ψιλάκης: Ένας παθιασμένος λάτρης της παράδοσης και της Κρήτης με τεράστια προσφορά και έργο
-
02 Νοεμβριου 2024, 16:35«Έπεσαν» οι υπογραφές για τις έξυπνες γέφυρες και στην Κρήτη - Θα τοποθετηθούν συνολικά 18
-
03 Νοεμβριου 2024, 22:16Θλίψη από τον πρόωρο χαμό της Μιράντας Κεφαλογιάννη
-
03 Νοεμβριου 2024, 07:20Ο Γιώργος Αϋφαντής στο newshub.gr: Οι Γερμανοί το 41-44 επιχείρησαν την αναίρεση και την εξάλειψη της εθνικής ταυτότητας των Ελλήνων (podcast)