COVID 19: To αιφνίδιο τέλος του ελληνικού παρασιτισμού

Η κρίση του κορωνοϊού ήρθε να ολοκληρώσει μια μακρά περίοδο ανατροπών τόσο στο παγκόσμιο σύστημα όσο και με πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις και επιπτώσεις, στην Ελλάδα – οι οποίες εγκαινιάστηκαν μετά την κρίση του 2008-2009 και διευρύνονται με βίαιο και δραματικό τρόπο με την πανδημία του κορωνοϊού, πλήττοντας καίρια ένα μοντέλο που για μια περίοδο κυριάρχησε στο παγκόσμιο προσκήνιο και το αποκαλέσαμε μοντέλο της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης.

Στη χώρα μας, με την κρίση του κορωνοϊού, ολοκληρώθηκε –και ελπίζω να μείνουμε έως εκεί– η δραματική περίοδος μιας υπερδεκαετούς κρίσης που μοιάζει με έναν πόλεμο μεγάλης διάρκειας. Όπως όλες, οι ιστορικές περίοδοι στη χώρα μας, έτσι και η μεταπολιτευτική περίοδος έλαβε τέλος μέσα σε μια καταστροφική κρίση. Ολόκληρο το παραγωγικό και το κοινωνικό-πολιτικό τοπίο της χώρας ανασκάφτηκε διαλύοντας παραγωγικούς τομείς και πλήττοντας τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων, και υπονομεύοντας την αμυντική αξιοπιστία της με την συρρίκνωση των αμυντικών δαπανών, συρρίκνωση που μας απειλεί και με νέο μείζον πιθανό πλήγμα.

Αυτή η κρίση μακράς διάρκειας προκάλεσε μια βαθιά ρήξη στο κοινωνικό και πολιτικό σώμα μιας κοινωνίας με παρασιτικά χαρακτηριστικά και μια –επίπλαστη μεν αλλά ταυτοχρόνως υπαρκτή– καταναλωτική ευημερία. Επρόκειτο για έναν κυριολεκτικό σεισμό που ανάλογό του δεν γνώρισε καμμιά άλλη ευρωπαϊκή κοινωνία (με απώλεια 35% του ΑΕΠ σωρευτικά, μέχρι το 2020, και ίσως του 50% του μέσου εισοδήματος, εξ αιτίας της υπερφορολόγησης για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους). 

Αναπόφευκτη λοιπόν υπήρξε και η πολιτική κρίση που γνώρισε το πολιτικό σύστημα της χώρας το οποίο αρχικώς κυριολεκτικά κονιορτοποιήθηκε, αναδεικνύοντας νέες δυνάμεις και συρρικνώνοντας τις παλιές. Τί πιο εμβληματικό από την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ, του κόμματος-τοτέμ της μεταπολίτευσης.

Εμφανίστηκε λοιπόν ένα νέο πολιτικό και κοινωνικό υποκείμενο, που έφθασε να συμπεριλαμβάνει μία μεγάλη, μάζα εκατοντάδων χιλιάδων ή και εκατομμυρίων ανθρώπων, που στρέφονταν με αγανάκτηση εναντίον των συστημικών κομμάτων, που αναζητούσε τη διέξοδο που δεν εύρισκε όμως – καθώς η κοινωνική καταστροφή του παλιού μοντέλου δεν ταυτίζεται με την αυτόματη γέννηση ενός νέου μοντέλου  αν δεν έχουν υπάρξει παραγωγικές, κοινωνικές και ιδεολογικές προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο.

Η κρίση  που επέφερε ο κορωνοϊός ήλθε να ολοκληρώσει, τη διαδικασία της αποσύνθεσης μιας μάλλον παρασιτικής οικονομικής και κοινωνικής δομής, πλευροκοπώντας τον τελευταίο μεγάλο τομέα της, τον τουριστικό. Πλέον, δεν έχουμε άλλο μέλλον, αν θέλουμε να επιβιώσουμε ως έθνος, παρά ένα μέλλον παραγωγικό, εξωστρεφές με ενδογενή βάση, που θα πρέπει να θεραπεύσει τις τεράστιες κρίσεις που αντιμετωπίζουμε, δημογραφικό, μεταναστευτικό, νεοοθωμανική απειλή, κ.λπ. κ.λπ. 

Σε αυτή τη βάση στο βιβλίο γίνεται ιδιαίτερη αναφορά  στο παρασιτικό οικονομικό μοντέλο και την κατάρρευσή του επισημαίνεται την έλλειψη οικονομικού παραγωγικού οράματος από τις ελληνικές ελίτ. Τέλος, και το σημαντικότερο, καταγράφονται οι πρώτες ουσιαστικές θετικές εξελίξεις μιας ενδογενούς αναδιάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας, κατ’ εξοχήν στον αγροτικό αλλά και τον μεταποιητικό τομέα, εξελίξεις που επιταχύνθηκαν μάλιστα στη διάρκεια της κρίσης του κορωνοϊού, σε αντίθεση με όσα είχαν συμβεί το 2010. Επισημαίνονται οι τομείς στους οποίους θα έπρεπε να στραφεί κατ’ εξοχήν η κρατική παρέμβαση και το ενδιαφέρον της κοινωνίας των πολιτών, όπως η αμυντική και ναυπηγο-επισκευαστική βιομηχανία, η παιδεία ο πολιτισμός, κ.λπ.

Αποφασιστικής σημασίας επίσης η υπέρβαση των όποιων παρασιτικών και ανορθολογικών ιδεολογικών ροπών.

Αρχικώς του δικαιωματιστικού, ατομικιστικού πυρήνα ενός μέρους της Αριστεράς, τον οποίο εκφράζουν, στην πιο ακραία αλλά και πιο ολοκληρωμένη μορφή, οι απόψεις του γκουρού των αντιεξουσιαστών  Ιταλού φιλοσόφου, Τζόρτζιο Αγκάμπεν· ο οποίος αντιπαραθέτει την «ελευθερία του ατόμου» –ακόμα και αν προκαλεί τον θάνατο– στις υγειονομικές επιταγές μιας συγκροτημένης κοινωνίας.

Ο δεύτερος άξονας αφορά σε ένα μεγάλο μέρος ενός «αντισυστημικού» χώρου, ο οποίος εκτρέφει και διακινεί θεωρίες συνωμοσίας που παρασύρουν και ταυτόχρονα πλήττουν τους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας. Αυτές οι ιδιαίτερα επιδραστικές στον εικονικό κόσμο του facebook απόψεις παρουσιάζονται μέσω της  πιο εμβληματικής μορφής των «αρνητών»– του καθηγητή Γιάννη Ιωαννίδη.

Ο τρίτος κριτικός άξονας αφορά στον ορθόδοξο χώρο και την απόπειρα διαφόρων κύκλων να τον παρασύρουν σε μια απολύτως ανορθολογική αντίληψη, οικοδομώντας έναν νέο, κομματικού τύπου, «ορθόδοξο» φονταμενταλισμό, μέσα από την διαστρέβλωση της ιστορικής αλήθειας σχετικά με τις ενέργειες του Ιωάννη Καποδίστρια απέναντι στην επιδημία της πανώλης, το 1828. Παράλληλα δε επισημαίνονται   οι παραποιήσεις των ιστορικών δεδομένων από τον αντίπαλο νεοφιλελεύθερο φονταμενταλισμό – όπως τον εκφράζει το μέλους της «Επιτροπής για τον εορτασμό του ’21»,  Αριστείδης Χατζής.

Στο τελευταίο κεφάλαιο, διατυπώνονται  κάποιες σκέψεις και προτάσεις  για  την υπέρβαση του διπόλου Αριστεράς-Δεξιάς και των εμφυλιοπολεμικών συνδρόμων απολύτως αναγκαία  για να επιβιώσει ο ελληνισμός στον αιώνα μας, να πραγματοποιηθεί η πολιτιστική και ιδεολογική επανάσταση που απαιτείται γι’ αυτό, και τέλος να υπερβαθεί το σημερινό μονοπολικό πολιτικό σύστημα.

Το βιβλίο του Γιώργου Κραμπελιά κυκλοφορεί από τις «Εναλλακτικές Εκδόσεις»