Συνέντευξη του newshub.gr με τη συγγραφέα Άννα Καγιαμπάκη
Όταν μία αξιόλογη συγγραφική παρουσία δίνει το παρών οφείλουμε να την προσέξουμε, διαβάζοντας όλα εκείνα που έχεις να μας πει! Αν ταυτόχρονα εκείνα που μας «λέει», μας δίνουν μία ζυγισμένη κι εύστοχη κλοτσιά στο στομάχι ξυπνώντας το νευρικό μας σύστημα, ενώ την ίδια στιγμή η όλη προσπάθεια είναι ντυμένη με τα μαγικά μαύρα ρούχα του φανταστικού-διηγήματος τρόμου, δεν έχουμε παρά να περάσουμε στο επόμενο βήμα και να ρωτήσουμε την δημιουργό το πώς…!
Ο λόγος για την κ.α. Άννα Καγιαμπάκη και το βιβλίο της με τίτλο «Δυσαστήρ», που μας άφησε θετικές εντυπώσεις! Εξηγήσεις ας μας δώσει η ίδια..!
-Σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σας και την τιμή να μιλήσετε στο ενημερωτικό περιοδικό μας Newshub.gr.
«Δυσαστήρ» λοιπόν, ένας τίτλος ταιριαστός για ένα βιβλίο όπου κατά την γνώμη μου περιέχει τα πάντα στις σελίδες του! Από το απόκοσμο φως ενός νεκρού άστρου, την παραδοχή εξελιγμένων εξωγήινων μορφών, συνύπαρξη Θεού και αθεΐας, τετραδιάστατα Lovecraftικά όντα και την υπαρκτή ψυχική-πνευματική διαταραχή ενός εκ των δύο πρωταγωνιστών (ή και όλων)! Άραγε όλ’ αυτά είναι οι πνευματικές ανησυχίες που καθημερινά απασχολούν τη συγγραφέα και περιβαλλοντολόγο Άννα Καγιαμπάκη;
-Κατ’ αρχάς σας ευχαριστώ που διαθέσατε αναγνωστικό χρόνο για το μυθιστόρημά μου, και για την ευκαιρία που μού δίνετε να μιλήσω γι’ αυτό! Πράγματι, τα γεγονότα που αφηγούμαι, τα χαρακτηριστικά των πρωταγωνιστών, τα ερωτήματα που έμμεσα θέτω είναι εκτός του πεδίου των σπουδών μου. Όμως όλα αυτά τα ζητήματα που προαναφέρατε με έχουν απασχολήσει κατά καιρούς, όπως απασχολούν, πιστεύω, και πολλούς άλλους ανθρώπους. Είναι ενδιαφέροντα θέματα, συναρπαστικά, προσφέρονται για αναζητήσεις. Μού αρέσει, λοιπόν, να τους αφιερώνω χρόνο ανάγνωσης και μελέτης και δόμησα την ιστορία του «Δυσαστέρα» πάνω τους.
-Τι σας ώθησε να γράψετε αυτό το βιβλίο; Ποιες οι επιρροές σας πίσω από την όλη ιστορία; Και το ρωτώ αυτό διότι είστε ακόμη μία περίπτωση μιας ευγενικής εξ όψεως γυναίκας, που δεν διστάζει κι έχει συνάμα την φαντασία, να δημιουργήσει και να καταγράψει ένα μυθιστόρημα που ανήκει σε αυτό του τρόμου!
-Πιστεύω ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν φαντασία και ικανότητες και, αν έχουν και την απαιτούμενη όρεξη και επιμονή, μπορούν να δημιουργήσουν στον τομέα που αγαπούν! Ο δικός μου σκοπός ήταν να φτιάξω μια «φανταστική πραγματικότητα», με έναν «αδύνατον–να–συμβεί» συνδυασμό περιστατικών, που να ξεπερνά την «πραγματική πραγματικότητα» σε σκληρότητα, σε αιφνιδιασμό και σε γεγονότα αναπάντεχα, εκτός του ελέγχου μας. Κι αυτό διότι η καθημερινότητα δεν σταματά να με εκπλήσσει δυσάρεστα και να με απογοητεύει, ιδιαιτέρως ως προς τον τρόπο που οι άνθρωποι συμπεριφερόμαστε προς αλλήλους, τόσο σε ατομικό - προσωπικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο λαών, και ως προς τη στάση που συνεχίζουμε να κρατάμε απέναντι στη Γη.
-Στο μυθιστόρημά σας βλέπουμε την πρωταγωνίστρια Δάμη να μην πιστεύει στον γενικότερα πνευματικό κόσμο, όμως στη συνέχεια, με εκείνα που της συμβαίνουν, αναθεωρεί. Συμμερίζεστε την ηρωίδα σας; Θεωρείτε ότι η πίστη προέρχεται από το βίωμα καταστάσεων ή όλα ανήκουν στη σφαίρα της ανθρώπινης φαντασίας;
-Η Δάμη είναι ρεαλίστρια. Πιστεύει στα ορατά και απτά αυτού του κόσμου. Στηρίζεται στις γνώσεις της, στις δυνάμεις της και στις ικανότητές της. Τη συναντάμε όμως στη φάση που τα δεδομένα της ανατρέπονται. Χάνει τον έλεγχο της ζωής της και βρίσκεται στο επίκεντρο μιας περίεργης σύγκρουσης, χωρίς να μπορεί να αντιδράσει, και αναθεωρεί τη στάση της, έστω και αργά.
«Πίστη» σημαίνει «αποδοχή». Μπορώ να διακρίνω διαφορετικά είδη πίστης. Ένα είδος, ας πούμε, είναι η αντικειμενική πίστη στις καθολικές ανθρώπινες αξίες, στην επιστήμη, στην τέχνη και στην άρρηκτη σχέση μας με τον ζωντανό υπεροργανισμό που λέγεται «Γη».
Ένα άλλο είδος πίστης θα το ονόμαζα «πίστη από επιλογή». Εκεί θα ενέτασσα τη θρησκευτική πίστη, τις πολιτικές πεποιθήσεις, την πίστη σε διάφορες ιδέες στις συμπτώσεις και στην τύχη, σε σημάδια και οιωνούς, ακόμη και σε θεωρίες συνωμοσίας. Εδώ, κατά τη γνώμη μου, ο πιστός ίσως και να μην έχει δυνατότητα ελέγχου των όσων πιστεύει. Αλλά μπορεί και να αναθεωρήσει, όπως αντίστοιχα μπορεί να αναθεωρήσει και ένας άπιστος. Κάποιοι θέλουν να δουν για να πιστέψουν, ενώ άλλοι πιστεύουν για να δουν, ή ελπίζοντας να δουν, ένα αποτέλεσμα. Επομένως, το είδος αυτό της πίστης χρειάζεται έρευνα και είναι κάτι δυναμικό, άρα αποτελεί ένα πρόσφορο πεδίο για διάβασμα, αναζητήσεις, προβληματισμούς και φαντασία.
-Φ.Λ.Θ.Ε. ή αλλιώς Φιλοσοφική Λέσχη Θεμελιωδών Εννοιών»! Πιστεύετε ότι υπάρχουν μυστικές λέσχες-οργανώσεις που κινούνται μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας, διαφεντεύοντας ίσως τις μοίρες των κοινών ανθρώπων;
-Να πω πρώτα ότι η Φ.Λ.Θ.Ε., το στρατηγείο της οποίας «επισκεπτόμαστε» μέσα από το βιβλίο, είναι φανταστική, όπως και όλη η υπόλοιπη ιστορία. Τη Λέσχη την έφτιαξα έτσι ώστε αφενός να εξυπηρετεί την ατμόσφαιρα και την πλοκή, και αφετέρου έτσι ώστε να είναι μια λέσχη που ερευνά, που αναζητά απαντήσεις για τον κόσμο και τη ζωή. Που ψάχνει συγγράμματα και συγκεντρώνει, μελετά και διασώζει σπάνια έργα τέχνης, και μάλιστα οι αναζητήσεις της δεν είναι ατελέσφορες!
Για να σας απαντήσω τώρα, θεωρώ ότι, ναι, υπάρχουν κλειστές οργανώσεις, λέσχες ή ομάδες που λειτουργούν με κανόνες και κώδικες. Το αν οι σκοποί τους είναι ρεαλιστικοί ή θεωρητικοί και το αν έχουν οποιαδήποτε επιρροή σε κέντρα εξουσίας και στις μοίρες των κοινών ανθρώπων δεν είμαι σε θέση να το γνωρίζω και ούτε μπορώ να κάνω υποθέσεις. Αν όμως υπήρχε η Φ.Λ.Θ.Ε. του «Δυσαστέρα», θα ήθελα να είχα πρόσβαση στους θησαυρούς της και θα με ενδιέφερε μια συζήτηση με τα μέλη της!
-Μέσα στις σελίδες του «Δυσαστέρα», ανακαλύπτω, όπως ανέφερα Lovecraftικές επιρροές, στοιχεία μετενσάρκωσης, ακόμη και αναφορές σε αστρονομία και αστροφυσική! Ποιες οι επιρροές της Άννας τελικά, συγγραφικές και μη (βιβλία-μουσική-κινηματογράφος), οι οποίες οδήγησαν κι επηρέασαν την δημιουργία αυτού του βιβλίου;
-Η έμπνευση και οι επιρροές από τη μυθολογία του Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ είναι ξεκάθαρες. Ο συγγραφέας αυτός είναι μια εμβληματική μορφή για τους λάτρεις της λογοτεχνίας του φανταστικού. Οπότε, οι έμπειροι αναγνώστες του φανταστικού ελπίζω να αγαπήσουν το «Δυσαστέρα». Και μακάρι, όσοι δεν γνωρίζουν τον Λάβκραφτ, ή τον Ώγκαστ Ντέρλεθ, στον οποίον επίσης αναφέρομαι μέσα στο βιβλίο, να ενδιαφερθούν και αναζητήσουν τα κείμενά τους.
Όπως είπατε και στην πρώτη σας ερώτηση, πολλά ετερόκλητα στοιχεία συνθέτουν την πλοκή, και το εφαλτήριο για την εξέλιξή της είναι ένα κοσμικό γεγονός, χωρίς όμως να εμβαθύνουμε σε αστρονομικές και αστροφυσικές λεπτομέρειες. Άλλωστε, δυστυχώς για μένα, δεν έχω καμία από τις δύο αυτές, τις τόσο γοητευτικές ιδιότητες.
Τα περισσότερα στοιχεία της πλοκής είναι επιρροές από βιβλία. Είχα συναντήσει τον χιουμοριστικό αγγλικό όρο «αβιβλιοφοβία» (abibliophobia, ναι, ελληνικά!), που τον ορίζουν ως «η φοβία να ξεμείνει κάποιος από αναγνώσματα» (σ.σ το ίδιο σύνδρομο έχουμε!). Ε, αυτήν τη «φοβία» την έχω κι εγώ! Διαβάζω, θέλω πάντα να έχω μαζί μου βιβλία, και ό,τι μού αρέσει το θεωρώ πολύτιμο πνευματικό απόκτημα. Ο κινηματογράφος με έχει επηρεάσει λιγότερο, αλλά θαυμάζω τον τρόπο που οι δημιουργοί φτιάχνουν την ατμόσφαιρα στα θρίλερ φαντασίας και στον τρόπο που αξιοποιούν τις δυνατότητες των ειδικών εφέ.
Στη μουσική, ως έφηβη κάποτε, συνήθιζα να μελετώ τους στίχους των ξένων τραγουδιών, προσπαθώντας να τα καταλάβω, όμως δεν μπορώ να πω ότι επηρεάστηκα από συγκεκριμένο είδος.
-Μια κάπως διαφορετική ερώτηση τώρα. Θεωρείτε με βάση τις σπουδές σας στην περιβαλλοντική επιστήμη, πως ο άνθρωπος ξεχνά την σχέση που έχει με την Γη και συμπεριφέρεται αντί ως σύντομος ενοικιαστής, σαν αιώνιος δυνάστης της, δίχως να αντιλαμβάνεται τις καταστροφικές συνέπειες, πόσο μάλλον να αντιληφθεί πως σε σχέση με τις δυνάμεις του σύμπαντος, εκείνος είναι μηδαμινός;
-Πολύ ωραία το διατυπώσατε! Δυστυχώς ισχύει όχι μόνο για τις πολιτικές των κρατών, αλλά και για καθέναν από εμάς. Με θλίβει η εικόνα της κρητικής υπαίθρου, με τα πλαστικά μπουκάλια και ποτήρια, κουτάκια αλουμινίου, γυάλινα και κάθε λογής άδειες συσκευασίες, πεταμένα στις άκρες των δρόμων, στα χωράφια, στα ρέματα. Ενώ οι υποδομές διαχείρισης των αποβλήτων συνεχώς πυκνώνουν και βελτιώνονται, ενώ η ανακύκλωση και η εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων έχουν προχωρήσει, εμείς επιμένουμε να ενδιαφερόμαστε μόνο να απαλλαγούμε από ό,τι μας είναι άχρηστο, κι ας πάει στο δρόμο, κι ας πάει στο έδαφος, κι ας πάει στο νερό. Αδιαφορούμε, δυστυχώς. Αυτό πρέπει να αλλάξει, γιατί τα απορρίμματα θα μένουν εκεί για δεκάδες, εκατοντάδες χρόνια και θα πληθαίνουν. Το είπα ως παράδειγμα αυτό, αλλά δεν είναι το μοναδικό.
Στο επίπεδο των πολιτικών οικονομικής ανάπτυξης, τώρα, τα είπε όλα με μια φράση ο Αντόνιο Γκουτέρες, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών: Ο άνθρωπος πρέπει να βάλει τέλος στον πόλεμο που εδώ και δεκαετίες διεξάγει ενάντια στη φύση, διότι από τον πόλεμο αυτόν θα βγει χαμένος. Και πιο πριν, τη δεκαετία του ’90, ο διαπρεπής νομικός Μιχαήλ Δεκλερής, είχε πει στη «Δωδεκάδελτο του Περιβάλλοντος» ότι η εμμονή στην οικονομική μεγέθυνση δεν είναι μόνο παρωχημένη αναπτυξιακή πολιτική, αλλά είναι επικίνδυνη και ανήθικη.
Υπάρχει όμως και η φωτεινή πλευρά. Άνθρωποι που στη ζωή τους, στη δουλειά τους, στις επιχειρήσεις τους εντάσσουν αβίαστα και συνειδητά την προστασία του περιβάλλοντος ως μέρος του κύκλου, ως εκ των ων ουκ άνευ. Υπάρχουν πρωτοβουλίες ομάδων, ιδέες νέων ανθρώπων, που νοιάζονται, που θέλουν να αλλάξει η κατάσταση. Δημιουργούνται και νέα μίγματα πολιτικών και στρατηγικών, όπως είναι η ενσωμάτωση οικοσυστημικών λειτουργιών σε έργα και υποδομές, η κυκλική οικονομία, η μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Σε όλα αυτά τα φωτεινά και αισιόδοξα θέλω να στραφούμε, διορθώνοντας ό,τι μπορούμε από το παρελθόν.
-Διαβάζοντας το «Δυσαστέρα», θεωρώ ότι κάλλιστα θα μπορούσε να υπάρξει ένα δεύτερο μέρος και μια συνέχεια αυτού. Συμφωνείτε;
-Προς το παρόν έχω «αποχαιρετήσει» τους πρωταγωνιστές του βιβλίου και τους έχω χιλιοευχαριστήσει για το «μάθημα» που μας δίνουν με την ιστορία τους! Μια ενδεχόμενη συνέχεια του «Δυσαστέρα» θα έπρεπε να τεθεί σε νέα βάση, καθώς το άστρο μας σβήνει, πεθαίνει, και η ζωή της Δάμης και του Κωσταντή, του δεύτερου ήρωα, δεν θα είναι ποτέ πια ίδια με τον πρότερο βίο τους. Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι αν μεταβλήθηκε ή αν έληξε οριστικά η διαμάχη που τους έφερε κοντά. Οπότε ίσως αυτό να «πυροδοτούσε» μια πιθανή συνέχεια, αλλά οψόμεθα!
-Μέχρι σήμερα, ποιο ήταν το feedback που λάβατε από την κυκλοφορία του βιβλίου σας; Οι δικοί σας άνθρωποι πως αντιμετώπισαν το «Δυσαστήρ» εφόσον το διάβασαν;
-Οι φίλοι που με τίμησαν διαβάζοντας το βιβλίο, μού λένε ότι κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη ως το τέλος, γι’ αυτό και το ολοκληρώνουν σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Επίσης εντυπωσιάζονται από την εξέλιξη των γεγονότων και τα διαφορετικά στοιχεία και πρόσωπα που συμπλέκονται. Κάποιος με ρώτησε εάν πρόκειται ουσιαστικά για μεταφορά ή αλληγορία για την κλιματική αλλαγή και τα δεινά που μας περιμένουν αν δεν αλλάξουμε «γραμμή πλεύσης», έστω και την τελευταία στιγμή. Όμως όχι, δεν είναι μεταφορά, δεδομένου ότι η τωρινή κλιματική κρίση είναι αθρωπογενής, ενώ ο αστέρας μας είναι ένα φυσικό συμβάν, κι ας ακολουθείται από αφύσικα γεγονότα.
-Αν είχατε την δυνατότητα σε ένα παράλληλο σύμπαν, να είχατε γράψει ένα βιβλίο, που σ’ αυτό το σύμπαν ανήκει σε κάποιον άλλο συγγραφέα, ποιο θα ήταν αυτό;
-Αν είχα πρόσβαση σε παράλληλα σύμπαντα, θα άλλαζα πολλά… Ως προς τη συγγραφή, θα ήθελα να είχα γράψει την «Ελεωνόρα» του Σωτήρη Πατατζή, ένα συναρπαστικό ραδιοφωνικό μυθιστόρημα που έγινε βιβλίο το 1970. Θα ήθελα να είχα γράψει ακόμα «Το άρωμα» του Πάτρικ Ζίσκιντ, ένα ατμοσφαιρικό, ρεαλιστικά τρομακτικό μυθιστόρημα, που έγινε ταινία το 2006 από το σκηνοθέτη Τομ Τίκβερ, αλλά και την «Κάρι», την πρώτη ιστορία του Στήβεν Κινγκ. Θα ήθελα να είχα και το λόγο και το ύφος του σύγχρονου ποιητή Ευστρατίου Σαρρή από τη Θεσσαλονίκη, αλλά βεβαίως και αυτή μου η επιθυμία ανήκει στη σφαίρα του απραγματοποίητου.
-Με βάση ολα αυτά που ζούμε τα τελευταία χρόνια στην πατρίδα μας, θεωρείτε ότι το βιβλίο έχει γίνει απαραίτητο εργαλείο για το μέσο Έλληνα, ή έχετε διαπιστώσει κάποια απομάκρυνσή του, ίσως και μία αποδυνάμωση γενικότερα;
-Ήταν πηγή αισιοδοξίας το κοινό αίτημα πολλών ανθρώπων να είναι ανοιχτά τα βιβλιοπωλεία κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού λόγω της πανδημίας. Ήταν χαρά που παραγγείλαμε βιβλία και μας τα έφερε ο βιβλιοπώλης στο σπίτι με το ποδήλατό του. Ήταν ευχάριστη έκπληξη οι άνθρωποι που περίμεναν υπομονετικά τη σειρά τους έξω από τα βιβλιοπωλεία, όταν επιτέλους αυτά άνοιξαν. Κάποιοι ξανά-ανακάλυψαν το διάβασμα μέσα στη δύσκολη περίοδο της πανδημίας, που ακόμα δεν έχει τελειώσει. Όταν διαβάζουμε, ακόμη και μέσα στο πλήθος, στην παραλία, στο μετρό, σε ένα πάρκο, ξεφεύγουμε. Ταξιδεύουμε. Μετουσιωνόμαστε. Αλλάζουμε προς το καλύτερο.
Επίσης μού αρέσουν αξιέπαινες πρωτοβουλίες που βλέπω στο Facebook, και έχουν να κάνουν με συγκέντρωση και δωρεές βιβλίων, με ανταλλαγές…
-Είστε ευχαριστημένη με τη συνεργασία σας με τις εκδόσεις Λυκόφως;
-Είμαι πολύ ευχαριστημένη από την πρώτη μου αυτή συνεργασία, που μάλιστα ξεκίνησε εν μέσω των δυσκολιών της πανδημίας COVID-19! Οι εκδόσεις «Λυκόφως» δίνουν ώθηση στη λογοτεχνία του φανταστικού και στηρίζουν πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς, όπως είμαι εγώ, διαθέτουν δε πολύ ενδιαφέροντα έργα στη συλλογή τους!
-Θα αλλάζατε κάτι από το βιβλίο σας ή είστε ευχαριστημένη απόλυτα με το αποτέλεσμα;
-Θα πρόσθετα κάποιες μικρές πινελιές στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα του τέλους της ιστορίας, αλλά δεν θα έκανα αλλαγές στις κεντρικές ιδέες και στην πλοκή.
-Ποια τα επόμενα μελλοντικά σας βήματα; Τι άλλο να περιμένουμε στο εγγύς μέλλον από την Άννα Καγιαμπάκη;
-Τα επόμενα βήματά μου είναι άνευ συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, διότι υπαγορεύονται από τις υποχρεώσεις της καθημερινότητας και από το διαθέσιμο ελεύθερο χρόνο, που συνήθως είναι λίγος. Πάντως ετοιμάζω μια ιστορία που θα εστιάζει στη διαφορά της αλήθειας από την πραγματικότητα και στο αν και κατά πόσο η δεύτερη μπορεί να αλλάξει. Όπως καταλάβατε, θα κινηθώ πάλι στο χώρο του φανταστικού. Ελπίζω να τα καταφέρω.
-Σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σας και την διάθεση να απαντήσετε τις ερωτήσεις μου και να γνωριστείτε έτσι με το αναγνωστικό κοινό του Newshub.gr. «Κλείστε» αυτήν την συνέντευξη όπως επιθυμείτε!
-Εγώ ευχαριστώ εσάς και τους αγαπητούς αναγνώστες του Newshub! Αφού αναφέρθηκα πριν στην πραγματικότητα, θα κλείσω με αυτό: «Μόνη κοινή πραγματικότητα είναι η σχέση μας με τη Γη. Χωρίς αυτή τη σχέση, δεν υπάρχουμε. Ας στρέψουμε το βλέμμα μας στη σχέση αυτή, κι ας αναλάβουμε δράση! Μπορούμε, πρέπει και θέλουμε! Ας ξεκινήσουμε από το πιο απλό: να παίρνουμε μαζί μας τα απορρίμματα και να τα τοποθετούμε στα κατάλληλα σημεία συλλογής. Ας μαζεύουμε ό,τι μπορούμε όταν είμαστε έξω. Σύντομα θα δούμε τη διαφορά και θα κάνουμε τα επόμενα βήματα. Και πάλι σας ευχαριστώ και εύχομαι υγεία και δύναμη σε όλον τον κόσμο!»
-
27 Μαρτιου 2024, 13:10Κρήτη: Τέσσερα ξενοδοχεία βγαίνουν στο σφυρί τον Απρίλιο σε Ρέθυμνο, Πλακιά και Χερσόνησο
-
26 Μαρτιου 2024, 18:33Εικαστική παρέμβαση έξω από το Μποδοσάκειο- Συνεργασία διεθνούς φήμης καλλιτέχνη με μαθητές
-
27 Μαρτιου 2024, 07:59Λασίθι: Κινητοποίηση της Πυροσβεστικής για φωτιά στη Σητεία- Σε ύφεση το πύρινο μέτωπο
-
27 Μαρτιου 2024, 09:40Βολές στο κέντρο... της Τετάρτης!
-
27 Μαρτιου 2024, 21:07«Έφυγε» από τη ζωή ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης
-
27 Μαρτιου 2024, 10:56Τουριστική εκπαίδευση: Τι απάντησε το Υπουργείο στα αιτήματα των ξενοδοχοϋπαλλήλων της Κρήτης